"ปลูกต้นกล้าจิตอาสา" ที่โรงเรียนหนองตาบ่ง กาญจนบุรี
(๑)...
ผมใช้เวลาเดินทางไม่เกินสามชั่วโมงจากกรุงเทพฯ ก็มาถึง อ.ท่าม่วง จ.กาญจนบุรี เป็นการเดินทางที่สบายๆ ผ่านนครปฐม ทะลุไปยังเขตรอยต่อ จ.ราชบุรี มุ่งหน้าตรงไปยัง อ.เมือง จ.กาญจนบุรี เกาะตามเส้นทางหลัก ไม่นานก็ถึง
ผมได้รับการแนะนำโรงเรียนนี้จาก คุณสุนีย์ จาก สำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ (สช.) ว่าโรงเรียนเล็กๆแห่งหนึ่งของ อ.ท่าม่วง มีกิจกรรมและมีกระบวนการเรียนการสอนที่น่าสนใจ พร้อมกับช่วยหาเบอร์โทรศัพท์ท่าน ผอ.ให้ด้วย
จากการที่ได้พูดคุยกับ ผอ.วิวรรธน์ วรรณศิริ พอจับใจความได้ว่า โรงเรียน “หนองตาบ่ง” มีกิจกรรมเด่นทางด้าน “จิตอาสา” เป็นศูนย์การเรียนต้นแบบด้านจิตอาสาเพื่อสังคม และการเข้าสู่การเป็น “ต้นแบบ” ของโรงเรียนหนองตาบ่งนั้น เรื่องราวจากการพูดคุยกับ ผอ.วิรรรธน์นั้น น่าสนใจมากทีเดียวครับ
โรงเรียนหนองตาบ่ง เป็นโรงเรียนขนาดเล็ก มีนักเรียนประมาณ ๑๗๘ คน มีคุณครู ๗ คน แม้จะเป็นโรงเรียนเล็กๆ สิ่งที่ประจักษ์ด้วยตาในครั้งแรกเห็นก็ประทับใจในความสะอาด เป็นระเบียบ ถนนเข้าโรงเรียนร่มรื่นด้วยต้นไม้ขนาดใหญ่ เขียวครึ้ม ดูสดชื่น
ผอ.วิวรรธน์ ชวนผมพูดคุยใต้ร่มไม้ ลมพัดเอื่อยๆ ดูสบาย กันเองดี
“หมู่บ้านที่นี่ไม่มีพระ ไม่มีวัดครับ” ผอ.บอกผม เมื่อผมมองไปยังห้องประชุมที่มีอุปกรณ์เครื่องเสียง สิ่งอำนวยความสะดวกสำหรับการประชุมครบครัน
“เราใช้ห้องประชุมนี่ เป็นวัด นิมนต์พระมาเทศน์ ชาวบ้านก็เข้ามาไหว้พระ ฟังเทศน์ที่นี่ นักเรียนเราก็ถือโอกาสได้เรียนรู้ไปกับชาวบ้านด้วย” ผอ.บอกถึงกิจกรรมที่เกิดขึ้นเป็นประจำที่โรงเรียน
ทุกโรงเรียนที่ผมเดินทางไปเก็บข้อมูลนั้น ล้วนแต่เป็นโรงเรียนที่ถูกแนะนำเป็นการเบื้องต้นแล้ว สิ่งที่ผมรับรู้และเห็นเหมือนกันคือ “ความสัมพันธ์ระหว่างบ้านและโรงเรียน” ที่แนบแน่น เอื้อเฟื้อ ภาพแบบนี้เป็นเหมือนปัจจัยเอื้อ การันตีความสำเร็จของกิจกรรมทั้งหลายของโรงเรียน
ที่หนองตาบ่ง ในเมื่อโรงเรียนเปิดพื้นที่ให้ชุมชนเข้ามาทำกิจกรรมได้อย่างที่ ผอ.เกริ่นไว้ ก็แสดงว่า ความสัมพันธ์ระหว่างชุมชนกับโรงเรียนนั้น เป็นความสัมพันธ์อันดี ผมเคยเปรยในวงสนทนาบ่อยครั้งว่า โรงเรียนกับชุมชนนั้น เสมือน ปลา กับ น้ำ ชุมชนเป็นน้ำ โรงเรียนเป็นปลา โรงเรียนต้องอยู่กับชุมชน เหมือนน้ำต้องอยู่กับปลา ปลาถึงจะมีชีวิตอยู่ได้ เมื่อแยกกันก็ตาย อยู่ไม่ได้
เริ่มต้นดี...เวทีนี้มีพี่เลี้ยง
โรงเรียนหนองตาบ่งโชคดีที่มีภาคีข้างนอกมาช่วย ก่อร่างสร้างความคิด บ่มเพาะเยาวชน อ.สมปอง ใจดีเฉย จาก คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ได้ริเริ่มทำค่ายสหวิชาการ โดยนำ นศ.ระดับปริญญาตรีมาช่วยเป็นพี่เลี้ยง นอกจากค่ายวิชาสหการแล้ว ยังมีกิจกรารม อนุรักษ์สิ่งแวดล้อม,กิจกรรมที่ปลูกฝังคุณธรรม จริยธรรม มีกิจกรรมให้เด็กได้ทำตารางบันทึกความดี กระตุ้นให้เด็กเกิดจิตอาสา นอกจากการทำค่ายฯในโรงเรียนแล้ว อ.สมปอง ใจดีเฉย ยังได้ ดึงชุมชนเข้ามามีส่วนร่วมในค่ายสหวิชาการของทางโรงเรียนด้วย ถือว่าเป็นจุดเริ่มต้นหนึ่งในการเตรียมความพร้อม ทั้งในส่วนเด็ก และชุมชน ในการร่วมมือในการช่วยสร้างกระบวนการเรียนรู้ระหว่างกัน
ผอ.วิวรรธน์ บอกถึงอีกหนึ่งแรงบันดาลใจ คือ การที่ได้ไปศึกษาดูงานที่มูลนิธิฉือจี้ ประเทศไต้หวัน ในส่วนของ การบริหารจัดการการศึกษาที่นั่น ผอ.บอกถึงความประทับใจ ถึงความเป็นระเบียบเรียบร้อยของสถานที่ การจัดการขยะ การแยกขยะ โดยใช้แรงงานจิตอาสา “การช่วยเหลือคนอื่นอย่างไม่หวังสิ่งตอบแทน” รวมไปถึง โรงพยาบาลวิถีพุทธ ผอ.เล่าถึงความประทับใจในกิริยา มารยาท คนที่นั่น การยกมือไหว้อย่างนอบน้อม กระบวนการปลูกฝังคุณธรรมต่างๆ การดูแลผู้ป่วย ฯลฯ
กลับมาเมืองไทย ผอ.วิวรรธน์ ได้นำความประทับใจทั้งหมด มาก่อร่างสร้างความจริงโดยผ่าน กระบวนการเรียนการสอนในโรงเรียนหนองตาบ่ง สร้าง “เครือข่ายจิตอาสา” เริ่มจากเด็กในโรงเรียน ครู และขยายเครือข่ายไปยังชุมชน เกิดรูปแบบกิจกรรมครูอาสา,ชุมชนอาสา,ยุวชนอาสา ...หนองตาบ่งจิตอาสาเต็มพื้นที่
การสอนเรื่อง ความสงสารจากตัวหนังสือ จากตำราไม่ค่อยได้สร้างการเปลี่ยนแปลงให้กับเด็ก
“สอนจนตาย เด็กก็ไม่รู้สึก ต้องพาไปเห็น ไปสัมผัสคนที่ลำบากกว่าเรา พาไปสัมผัสผู้ป่วยที่ถูกทอดทิ้งด้วยตนเอง ให้เด็กได้เรียนรู้ ความเจ็บปวดและโดดเดี่ยว อย่างน้อยเด็กก็เกิดความสงสาร มีจิตใจเมตตา อ่อนโยนอยากช่วยเหลือคนอื่น “ ผอ.วิวรรธน์ เปรยถึงความคิดเริ่มต้นการกล่อมเกลาเด็กที่หนองตาบ่ง และเล่าต่อถึงกิจกรรมที่ทำ
“เราเลยพาเด็กๆไปเยี่ยมคนชราตามบ้านพักต่างๆและเยี่ยมผู้ป่วยที่เป็นอัมพฤกษ์ อัมพาต ที่พักรักษาที่วัดวังขนาย วัดนี้อยู่ไม่ไกลจากโรงเรียนครับ เราพาเด็กๆไปทำกิจกรรมจิตอาสาที่นี่ให้เด็กได้มีโอกาสดูแลผู้ป่วย ป้อนข้าว เช็ดตัว และพูดคุยสารทุกข์สุขดิบ ซื้อข้าวของเครื่องใช้จำเป็นเล็กๆน้อยๆ ไปให้กับผู้ป่วยที่ไร้ญาติ”
"การปลูกฝังคุณธรรม จริยธรรม ให้เด็กทำได้หลายวิธี
แต่เราเลือกใช้วิธีจิตอาสา เพราะต้องการสอนให้เด็กรู้จักการให้โดยไม่หวังสิ่งตอบแทน
เมื่อเขาได้เรียนรู้จากการปฏิบัติจริง เขาสามารถซึมซับได้เอง ทำให้จิตใจดี มีเมตตา เอื้อเฟื้อ"
ผอ.วิวรรธน์ วรรณศิริ ผอ.โรงเรียนหนองตาบ่ง กล่าวย้ำถึง การบูรณาการการปฏิบัติกับหลักสูตรเรียนรู้
กิจกรรมจิตอาสา สร้างความเป็นมนุษย์ที่อ่อนโยน เอื้อเฟื้อต่อสรรพสิ่ง ด้วยใจที่เมตตา กรุณา การเรียนรู้นอกห้องเรียนโดยการสัมผัสจริง ส่งผลให้เด็กนักเรียนโรงเรียนหนองตาบ่งเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม ฝึกกระทำกิจกรรมต่างๆโดยไม่หวังสิ่งตอบแทน ยึดประโยชน์ส่วนรวมมากกว่าประโยชน์ส่วนตน ซึ่งกิจกรรมต่างๆที่เด็กได้ฝึกหัดปฏิบัติได้ จะเป็นภูมิคุ้มกันที่ดียิ่งให้กับตัวของเยาวชนตลอดไป ไม่ดำรงชีวิตแบบขาดสติ รู้จักคิด รู้จักให้ จะทำให้สังคมอยู่ร่วมกันอย่างสงบสุขต่อไป
“ยิ่งให้..ยิ่งได้...ยิ่งเพิ่มพลัง...สร้างการให้อย่างยั่งยืน”
จตุพร วิศิษฏ์โชติอังกูร
๑๒ เมษายน ๒๕๕๒
ความเห็น (23)
เรื่องราวดีๆที่ โรงเรียนหนองตาบ่ง ผมขอแบ่งเป็น ๒ - ๓ ตอนครับ ตอนที่นำเสนอครั้งนี้เป็นตอนแรกครับ
ชมวีดิทัศน์ประกอบบันทึก ที่ ยุวชนจิตอาสาหนองตาบ่ง
ขอบคุณครับ
สวัสดีปีใหม่ไทย ทุกๆท่านครับ
จตุพร วิศิษฏ์โชติอังกูร
สวัสดีค่ะคุณเอก
กิจกรรมของโรงเรียนนี้ดีจังนะคะ ฝันอยากให้วิทยสัมพันธ์มีแบบนี้บ้างค่ะ คุณเอกสบายดีนะคะ
อ่านแล้วประทับใจ
...ขอบคุณคุณเอกกับบทความดี ๆ .....ที่เราทำได้
สวัสดีปี๋ใหม่เมืองเจ้า
วันนี้ ครูเอว่าจะไปแอ่วต๋ามคูเมืองดู
มีความสุขกับสงกรานต์เน้อเจ้า
ความรักและเอื้ออาทรต่อเพื่อนมนุษย์ด้วยกัน คือ พรอันยิ่งใหญ่ที่คนไทยอยากเห็น
เรื่องงาม ครับ :)
น้องครูยอดฉัตร
เรื่องราวดีๆ จากโรงเรียนเล็กๆที่อยู่กระจายทั่วประเทศ มีมากมายครับ เพียงแต่มีพื้นที่นำเสนอ
ในระยะต่อไป การแลกเปลี่ยนเรียนรู้ จากโรงเรียนช้างเผือกเหล่านี้ จะถูกนำเข้าสู่กระบวนการตาม Humanized Edu care ครับ
รร.วิทยสัมพันธ์ จะเป็นหนึ่งในจำนวนโรงเรียนเหล่านั้นครับผม
------------------------
ผมสบายดีครับ ตอนนี้ก็อยู่ที่บ้านที่ ปาย หลังสงกรานต์ก็คงกลับไปเมืองหลวงเช่นเคยครับ
ขอให้ครูมีความสุขกาย สบายใจ ในวันปีใหม่ไทยนะครับ ;)
ครูเอ
บทเรียนดีๆเหล่านี้ สุขใจที่ได้นำมาเสนอครับ
------------------------------------------------
ขอหื้อมีความสุข ปี๋ใหม่เมืองเฮาเน้อครับ
แอ่วต๋ามคูเมือง ต้องดูแลด้วยครีมกันแดด SPF สูงๆหน่อยนะครับ เดี๋ยวนี้แดดเเรงมากครับ :)
สวัสดีครับอาจารย์Wasawat Deemarn ครับ
สังคมเราเป็นสังคมที่เริ่มเห็นแก่ตัวมากขึ้น ความเอื้ออาทรหายไป มุ่งเอาชนะคะคานมากขึ้น
บทความ หรือ เรื่องราวดีๆที่นำมาเสนอ ขอเป็นแสงสว่างๆเล็กๆที่เป็นความหวังงดงามของสังคมไทยเราครับ
:)
ตามมาอ่านครับน้องเอก เยี่ยมมากๆๆ ได้ทราบในบริบทของสุขภาพที่นักเรียนมีจิตอาสาด้วยครับ...
สวัสดีปีใหม่ไทยครับ อ.ขจิต ฝอยทอง
การสร้าง "ต้นกล้าจิตอาสา" ที่หนองตาบ่ง เป็นจิตอาสาที่ช่วยเหลือสังคม ในทุกเรื่องครับ ส่วน การไปช่วยป้อนอาหาร ให้ผู้ป่วยอัมพาต อัมพฤกษ์นั้น เป็นกิจกรรมหนึ่งในหลายๆกิจกรรมที่ทางโรงเรียนได้ให้เด็กทำครับ
ยังไม่อ่านนะครับพี่เอกขอโทษที เดี๋ยวจะมาใหม่เด้อ
เนื่องจากต้องรีบส่งพรปีใหม่ให้ได้เยอะที่สุด อิอิ ขอให้เย็นกายเย็นใจ เย็นเตร็กซ์นะคร๊าบ
สวัสดีปีใหม่ไทย aday ด้วยครับ :)
ขอบคุณมากครับ
- หวัดดีค่ะ...น้องเอก
- สบายดีนะ
- เป็นกิจกรรมที่เยี่ยมมากจ้ะ
- ขอให้มีความสุขกับวันสงกรานต์นะจ้ะ
-
สวัสดีค่ะคุณเอก จตุพร วิศิษฏ์โชติอังกูร
- เข้ามาอ่านแต่เช้าแล้วค่ะ ..ประทับใจมาก ๆ
- เข้าไปชมวิดิทัศน์ประกอบบันทึกมาค่ะ...
- เกิดคำถามว่า ทำอย่างไรจะปลูกต้นกล้าจิตอาสา แบบนี้ให้กระจายไปทั่วทุกพื้นที่ (โดยเฉพาะพื้นที่ตำบลที่รับผิดชอบอยู่)
- อยากให้มีโครงการดี ๆ แบบนี้อีกมากมาย
- ชื่นชมท่านผอ. วิวรรธ์ วรรณศิริ (ผอ. ต้นแบบนะคะ)
- รอติดตามตอนต่อไปอยู่ค่ะ
- ขอบคุณค่ะ
อยากไปถ่ายรายการ เผยแพร่ประเด็นนี้จังเลยครับพี่เอก ผมสามารถประสานงานขอข้อมูลทางพี่เอกได้มั้ยครับ
คุณสีตะวัน
ขอบคุณมากครับที่มาอ่านเรื่องราวที่ผมตั้งใจนำเสนอนะครับ
เรื่องราวดีๆที่ค่อยๆก่อร่างสร้าง "จิตอาสา"นั้น มีเบื้องหลังที่น่าสนใจมาก ผมคงต้องนำเรื่องราวละเอียดเหล่านี้มาเสนออีกครั้งนะครับ
คิดว่าช่วงต่อไป รร.หนองตาบ่ง น่าจะเข้ารอบสุดท้ายในการเลือกโรงเรียนเข้าสู่กระบวนการ Humanized Edu Care ครับ
เรื่อง CD นั้นผมจะจัดส่งให้หลังสงกรานต์นะครับ
--------------
***ผอ.วิวรรธน์ ท่านเป็นผู้บริหารที่มุ่งมั่น เสียสละ และเป็น ผอ.ต้นแบบจริงๆครับ
น้องปืนครับ
ติดต่อผ่านทางผมได้เลยครับ ผมช่วยประสานงานให้ครับ
สวัสดีค่ะน้องเอก
- พี่คิมจะให้นักเรียนเข้ามาอ่าน
- เขาจะได้สร้างกิจกรรม..หัวใจสีชมพูของเขาเพิ่มขึ้น
- ในการดูแลผู้ป่วยหรือผู้งอายุ
- ขอส่งแรงใจค่ะ
- ประเทศชาติ (ครู) รอคอยความหวังค่ะ
เอก - จตุพร
ครูคิมครับ
ผมจะจัดส่ง CD เรื่องราว "จิตอาสาหนองตาบ่ง" ไปให้เพื่อให้เด็กๆได้ชมกันด้วยครับ
ขอให้มีความสุขในการร่วมสร้างสรรค์สิ่งดีๆให้กับสังคมไทยเราครับ
เอก-จตุพร
- มาติดตามตอนที่ 1 ก่อน
- รออ่านตอนต่อไปเจ้า
- น้องเอกเฮา
- คะหยันดีแต้ๆ
- สวัสดีปี๋ใหม่เมืองเน้อเจ้า
สวัสดีอีกครั้งครับพี่เอก
โอ้หนอ...ผมว่าเด็กที่เกเรแข็งกร้าวที่สุดในโรงเรียน มาเจอวิธีนี้เข้านี้หลอมละลายกลายเป็นน้ำไปเลย
เป็นวิธีปฐมนิเทศน้องที่ดีมากๆครับ เพราะถ้าได้ผ่านอารมณ์นี้มาแล้ว เค้าจะได้รู้ว่าต่อไปควรจะเดินไปทางไหนและให้สังคมดีๆของไทยมีอย่างนี้น้อยที่สุด
โรงเรียนได้ผู้นำที่ดีมากๆเช่นท่านผอ.คนนี้ โชคดีจังครับ :)
ขอบคุณมากๆครับพี่เอก
สวัสดีค่ะ
กิจกรรมดีๆที่คุณเอกนำมาเสนอทำให้พี่เห็นแนวทางในการปลูกต้นกล้าจิตอาสาขึ้นอีกกิจกรรมหนึ่ง แต่ที่โรงเรียนพี่จะเน้นในเรื่องของการอนุรักษ์ธรรมชาติและการสร้างจิตสำนึกที่ดีในการประหยัดพลังงาน วันหลังพี่จะลองนำกิจกรรมมาเผยแพร่ดูบ้าง
แต่ตอนนี้พี่กำลังเรียนรู้เรื่องการนำภาพลงไฟล์อยู่ค่ะ เพราะเป็นเรื่องใหม่สำหรับพี่
ครูใกล้แก่ ทำอะไรก็ช้าอย่างนี้ล่ะค่ะ...แต่พี่เป็นกำลังใจสำหรับคนทำงานอย่างคุณเอกเสมอนะคะ
ด.ช. ปฏภิาณ สิงห์แสง
สวัสดีคับ ผ.อ.