การพัฒนาทักษะชีวิต
วันนี้ได้เข้าอบรมเชิงปฏิบัติการ การสร้างหลักสูตรค่ายโครงงานบูรณาการเพื่อพัฒนาทักษะชีวิต ด้วยความคาดหวังว่าจะสามารถพัฒนาชีวิตของนักเรียนทุกคนให้สามารถแก้ไขปัญหาชีวิตที่เกิดขึ้นด้วยตนเอง และสามารถอยู่ในสังคมที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วนี้ได้อย่างมีคุณภาพ บรรยากาศการอบรมเชิงปฏิบัติการทำให้ได้มองเห็นความตั้งใจจริงของเพื่อนครูที่ช่วยกันระดมพลังความคิดในการออกแบบกิจกรรมค่ายได้อย่างหลากหลาย กลายเป็นหลักสูตรค่ายโครงงานบูรณาการเพื่อพัฒนาทักษะชีวิตที่สมบูรณ์และมีความเหมาะสมกับวัยของนักเรียนในทุกระดับชั้น ผลสัมฤทธิ์ที่จะเกิดขึ้นขานรับกับจุดหมายและมาตรฐานโครงสร้างหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ซึ่งมีทิศทางในการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนให้เป็นคนดี คนมีปัญญา มีคุณภาพที่ดีและมีขีดความสามารถในการแข่งขันในเวทีระดับโลก
กระบวนการสอนนักเรียนให้พัฒนาทักษะชีวิต ได้ยึดแนวปฏิบัติตามทักษะที่เป็นแกนกลางหรือหัวใจสำคัญในการดำรงชีวิต อันมีคุณลักษณะ 10 ทักษะ คือ
1.ทักษะการแก้ปัญหา
2.ทักษะการตัดสินใจ
3.ทักษะการคิดสร้างสรรค์
4.ทักษะการคิดวิเคราะห์วิจารณ์
5.ทักษะการสื่อสาร
6.ทักษะความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล
7.ทักษะการตระหนักในตนเอง
8.ทักษะความเห็นอกเห็นใจ
9.ทักษะการจัดการกับอารมณ์
10.ทักษะการจัดการกับความเครียด
เมื่อได้เรียนรู้คุณลักษณะของทักษะจำเป็นของชีวิต พบวานักเรียนส่วนใหญ่ยังขาดทักษะชีวิต เช่น นักเรียนชายที่อยู่ในความดูแลคนหนึ่ง อายุ 15 ปี มีทักษะชีวิตอยู่ในขั้นต้องได้รับการพัฒนาเร่งด่วน เพราะนักเรียนกำพร้าพ่อตั้งแต่เรียนชั้นประถม ได้รับทั้งการตอกย้ำว่าขาดพ่อ และได้รับการปรนนิบัติจากแม่เพื่อชดเชยส่วนที่ขาดมากเกินไปจนนักเรียนขาดทักษะชีวิตเกือบทุกทักษะที่กล่าวมาข้างต้น
มีข้อมูลอันเป็นประเด็นปัญหาคือนักเรียนคนนี้ ไม่ค่อยมีสมาธิในการเรียน ไม่ใส่ใจในภาระงานที่ครูสั่งทำงานผิดพลาดหลายครั้ง ทำงานไม่เสร็จตามกำหนดเวลา เมื่อได้รับการส่งเสริมให้เข้าร่วมโครงการต่างๆ ทั้งในระดับโรงเรียนและในระดับท้องถิ่น นักเรียนก็ทำกิจกรรมได้ไม่เต็มที่นัก เช่น การสมัครเข้าอบรมในค่ายคอมพิวเตอร์ ณ สถาบันการศึกษาแห่งหนึ่งซึ่งตั้งอยู่ในท้องถิ่นของตนเอง เมื่อถึงวันสอบคัดเลือก นักเรียนลืมว่าต้องไปสอบ เมื่อครูโทรไปเตือนจึงนึกขึ้นได้ ทำให้มาไม่ตรงตามนัดไม่ทันเพื่อนและรถรับส่ง เหลือเวลาอีกชั่วโมงเศษก็จะถึงเวลาสอบ ซึ่งต้องเดินทางไปให้ถึงสนามสอบที่อยู่ห่างจากโรงเรียน 16 กิโลเมตร ครูถามนักเรียนว่า…แล้วจะแก้ปัญหาอย่างไร …นักเรียนตอบว่า “ไม่รู้ครับ” ( ทั้งที่ตั้งใจจะไปสอบ แต่ก็ยังคงนั่งอยู่เฉยๆ ไม่สนใจที่จะเสนอแนวคิดในการแก้ปัญหา ) ครูเสียดายโอกาสจึงช่วยแก้ปัญหาให้ลุล่วงไปได้ ทำให้ได้คิดว่าการขาดทักษะชีวิตของนักเรียนคนนี้ ต้องหยิบยกมาเป็นกรณีศึกษา เพราะทักษะชีวิตเป็นเรื่องที่สอนกันในครอบครัวได้ไม่เท่ากัน เมื่อส่งต่อมายังโรงเรียน ครูคงต้องทำหน้าที่อย่างหนักนอกเหนือจากการสอนคือ หน้าที่ดูแลช่วยเหลือนักเรียนให้นักเรียนเกิดการพัฒนาทักษะชีวิตทั้ง 10 ข้อให้ได้ คงจะต้องให้นักเรียนเขียนถึงสถานการณ์อันก่อให้เกิดปัญหา แล้วมาคิดวิเคราะห์ สอนให้นักเรียนเขียนรายงานว่าตนเองขาดทักษะด้านใดบ้าง เพื่อให้คำชี้แนะวิธีแก้ไขปัญหาให้ ถ้าจะรอให้เป็นหน้าที่ของครอบครัวนักเรียนเพียงอย่างเดียวก็คงไม่ทันการณ์ เท่าที่มีข้อมูลจากประสบการณ์งานด้านปกครองนักเรียน พบว่านักเรียนที่ขาดทักษะชีวิต ได้รับผลต่อเนื่องมาจากครอบครัวที่ไม่แข็งแรงเพราะทั้งพ่อและแม่ รวมทั้งผู้ใกล้ชิด ก็ขาดทักษะสำคัญในการดำรงชีวิตอย่างมากเช่นเดียวกัน
การจัดกิจกรรมค่ายโครงงานบูรณาการเพื่อพัฒนาทักษะชีวิต จึงควรทำอย่างต่อเนื่อง เพื่อพัฒนาทักษะชีวิตทุกระดับชั้นของเยาวชน ตั้งแต่ชั้นประถม มัธยมต้น และมัธยมปลาย จึงจะส่ง “ คนคุณภาพ “ของสังคมไปแข่งขันกับประชากรในสังคมโลกได้
บันทึกนี้จึงขอเชิญชวนให้ร่วมกันพัฒนาเยาชน ด้วยทักษะชีวิตทั้ง 10 ข้อ โดยเริ่มกันตั้งแต่ในครอบครัวเลยนะคะ ยังบกพร่องข้อไหนก็รีบแก้ไขให้ดีเพราะที่คนมีทักษะชีวิตดี ย่อมอยู่รอด อยู่ดี อยู่อย่างยั่งยืนและมีความสุขค่ะ
ความเห็น (21)
ขอบคุณค่ะสำหรับข้อมูลเรื่องนี้ซึ่ง.ในขณะนี้ มีองค์กรเครือข่ายพัฒนาเยาวชนและชุมชนหลายแห่งได้ร่วมกันขับเคลื่อน เพื่อพัฒนาทักษะชีวิตของเยาวชน เพื่อสร้างพื้นฐานที่แข็งแรงแก่เด็กๆของเรา...ให้เป็นอนาคตที่ดีของประเทศชาติ..
ดิฉันจะได้นำตัวอย่างภาคปฏิบัติในเชิงการจัดเวทีการเรียนรู้ของเรื่องนี้ มาเล่าสู่กันฟังต่อไปค่ะ
nongnarts
สวัสดีค่ะ
***ขอขอบคุณ..คุณนงนาทมากๆเลยค่ะ
***ถ้าหลายๆองค์กรร่วมมือกันแลกเปลี่ยนเรียนรู้ เครือข่ายย่อมเข้มแข็ง เพราะทุกๆองค์กรต่างคาดหวังให้เกิดผลกับเยาวชนเหมือนกัน แล้วจะนำการสรุปผลโครงการมาแลกเปลี่ยนในโอกาสต่อไปนะคะ ด้วยความยินดีค่ะ
- สวัสดีค่ะ ตามมาเยี่ยมและขอบคุณที่แวะไปทักทายที่บันทึกนี้นะคะ
- เห็นด้วยกับอาจารย์อย่างยิ่งในเรื่องของการพัฒนาทักษะชีวิต
- ส่วนใหญ่ผู้คนมักจะให้ความสำคัญกับคะแนนและเกรด จนละเลยด้านอื่นๆ ซึ่งสำคัญมากยิ่งกว่าเสียอีกนะคะ
- พยายามหาวิธีที่จะให้เด็กได้พัฒนาตนเองได้รอบด้านอยู่เหมือนกันค่ะ
- การทำค่าย ก็เป็นอีกวิธีหนึ่งที่กำลังทำกันอยู่ค่ะ
- คงได้แลกเปลี่ยนเรียนรู้กันอีกนะคะ
- สวัสดีครับคุณครูกิติยา เตชะวรรณวุฒิ
- ทักษะชีวิตทั้ง 10 ลักษณะนั้น น่าสนใจครับ
- หากเราพิจารณาดูแล้ว เป็นทักษะที่เกี่ยวข้องกับจิตทั้งนั้นเลยนะครับ
- ทักษะการอบรมจิต เป็นทักษะที่เป็นหัวใจอย่างถ่องแท้ทีเดียว
- ขอให้โชคดีมีความสุขตลอดไปนะครับ
สวัสดีค่ะ ddL
***ขอขอบคุณสำหรับความคิดเห็นที่ทำให้เกิดกำลังใจ
***ยินดีอย่างยิ่งสำหรับการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ขอให้พบกับความสำเร็จในทุกโครงการนะคะ
สวัสดีค่ะ พี่ทนัน ภิวงศ์งาม
***เร่องของการอบรมจิตเป็นเรื่องลึกซึ้งละเอียดอ่อน และต้องอาศัยเวลาในการกล่อมเกลา ค่อยๆแทรกในกิจกรรมทีละเล็กที่ละน้อยจึงจะสร้างความตระหนักให้เด็กๆได้
***ชอบคุณสำหรับความคิดเห็นที่ช่วยถ่ายโยงความคิดค่ะ
สวัสดีค่ะ อาจารย์กิติยา ดีใจที่อาจารย์สนใจพัฒนาทักษะชีวิตให้นักเรียน ดิฉันขอแลกเปลี่ยนประสบการณ์เรื่องนี้กับอาจารย์นะคะ
- ทั้ง ๑๐ ตัวเป็นทักษะชีวิตที่องค์การอนามัยโลกแนะนำ มี ๒ ตัวเป็น Core Set คือ ความคิดสร้างสรรค์ (Creative Thinking) กับ ความคิดวิเคราะห์วิจารณ์ (Critical Thinking) แปลว่าถ้าเราสร้างสองตัวนี้ให้เด็กได้ (ตั้งแต่เล็กๆ) ตัวอื่นๆ จะสร้างตามมาได้ง่าย
- อาจารย์สร้างสองตัวนี้ได้ง่ายๆ ด้วยกระบวนการสอนที่ยึดผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง (Child Center) ค่ะ ซึ่งคิดว่าอาจารย์ทำอยู่แล้ว
- เราเคยเสนอ Participatory Learning เป็น Process เพื่อสร้างทักษะชีวิต เพราะมันเป็นรูปธรรมของ Learning Process ที่ชัด และประยุกต์ใช้ได้กับการสอนทักษชีวิตทุกตัว
- วิเคราะห์ให้ดีจะพบว่า ทักษะชีวิตทั้ง ๑๐ ตัวเป็น "ปลายทาง" ของการพัฒนา เราสามารถบรรจุเนื้อหาต่างๆ ลงไปในการสอนได้ ที่เราเคยทำ เช่น เรื่องเอดส์ ยาเสพติด ความรุนแรง
- กล่าวได้ว่า เราสามารถสอนทุกเนื้อหาให้บรรลุเป้าหมายปลายทางที่เป็นทักษะชีวิตได้ แต่เรามักเน้นไปที่การเผชิญปัญหาต่างๆ ในชีวิตประจำวัน ตามความหมายของ ทักษะชีวิตที่ว่า "ความสามารถในการเผชิญปัญหาต่างๆ ในชีวิตประจำวัน และเตรียมพร้อมเพื่อการจัดการกับปัญหาในอนาคต"
สุดท้ายค่ะ ได้เข้ามาอ่าน และรู้ว่าอาจารย์กิติยา สนใจมุ่งมั่นที่จะสร้างทักษะชีวิตให้เด็กๆ แล้วชื่นใจมากเชียวค่ะ
มีความสุขกับการทำงานนะคะ
สวัสดีค่ะคุณnui
***ขอบคุณนะคะที่เข้ามาแลกเปลี่ยน
***ทั้ง ๑๐ ทักษะชีวิตที่องค์การอนามัยโลก เรานำมาจัดเป็นฐาน แต่จัดกินกรรมแยกเป้น 6 ระดับชั้น แต่ละระดับชั้นมีกิจกรรมต่างกันออกไป และมีคณะกรรมการจากระดับชั้นที่มีคุณวุฒิด้านทักษะชีวิตจากการอบรม เช่น ครูแนะแนว และครูในกลุ่มสาระสุขศึกษาพลสึกษา ประจำอยู่ทุกกลุ่ม เป็นค่ายแบบโครงงานบูรณาการ ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ นักเรียนจำนวนสามพันเศษได้เข้าร่วมกิจกรรมทุกคนค่ะ
***เชื่อว่าข้อคิดเห็นต่างๆ ที่นำเสนอวิธีการจัดการชีวิต...จะเกิดองค์ความรู้เรื่องการจัดการชีวิต ที่ใช้เป็นต้นแบบได้นะคะ
***ขอให้มีความสุขในการพัฒนางานและมีข้อมูลมาแลกเปลี่ยนกันอีกนะคะ
มาชม
เป็นมุมคิดที่ดีมีสาระนะครับ
สวัสดีค่ะอาจารย์
***ขอบคุณที่แวะมาเยี่ยม
***อาจารย์สบายดีนะคะ
- สวัสดีค่ะ
- แวะมาแลกเปลี่ยนค่ะ
- มาแล้วถือโอกาสอ่านบันทึกซะเลย
- แล้วเอ๊ะกับตรงนี้ค่ะ
- ..........
- นักเรียนคนนี้ ไม่ค่อยมีสมาธิในการเรียน ไม่ใส่ใจในภาระงานที่ครูสั่งทำงานผิดพลาดหลายครั้ง ทำงานไม่เสร็จตามกำหนดเวลา
- ..........
- พี่สงสัยว่าเด็กคนนี้เขาผ่านชีวิตที่สบายมานะค่ะ
- น่าจะไม่เคยได้ลองลงมือทำอะไรด้วยตัวเองเลยด้วย
- เหมือนการได้กินอาหารแบบ no hand ยังไงยังงั้นเลยค่ะ
- ครูรู้จักมั๊ยค่ะ การบริการร้านอาหารแบบ no hand อ่ะค่ะ
- .........
- แล้วก็สะกิดใจอีกอย่าง
- ว่าน้องอาจจะเคยลองมาแล้ว
- แต่ผู้ใหญ่บอกว่าเขา "ผิด"
- ลองแล้วยัง "ผิด" ร่ำไป
- เขาก็เลยไม่ลองดีกว่ารึเปล่า
- .........
- มาเสนอครูช่วยลองค่ะว่า
- การฝึกให้ตัวเขาได้รู้วิธีแก้ปัญหา
- โดยให้คิดแล้วบอกว่ามีปัญหาอะไร
- กับการหาโจทย์จริงๆที่ต้องลงมือเองแก้ปัญหา
- อะไรที่จะช่วยเพิ่มทักษะให้เขาได้ดีกว่ากันค่ะ
- สำหรับเรื่องของเขา
- .........
- เสนอเรื่องที่พึงทำคู่กันไปก็คือ
- ทำให้พ่อแม่วางใจ ไว้ใจลูกด้วยค่ะ
- ไว้ใจว่าลูกทำได้
- ไว้ใจว่าการพลาดของลูก ไม่เป็นเรื่องใหญ่หรอกหนา
- ด้วยว่าคือการหัดเดินทีละก้าวเพื่อให้มั่นในการเรียนรู้
- .........
- เพื่อให้เด็กได้ลองสิ่งที่อยากลองเต็มๆ
- ฝากครูช่วยน้องด้วยนะค่ะ
- ขอบคุณค่ะ
สวัสดีค่ะ
มาอ่านและเก็บเกี่ยวความรู้ค่ะ
กระบวนการสอนนักเรียนให้พัฒนาทักษะชีวิต ได้ยึดแนวปฏิบัติตามทักษะที่เป็นแกนกลางหรือหัวใจสำคัญในการดำรงชีวิต อันมีคุณลักษณะ 10 ทักษะ คือ
1.ทักษะการแก้ปัญหา
2.ทักษะการตัดสินใจ
3.ทักษะการคิดสร้างสรรค์
4.ทักษะการคิดวิเคราะห์วิจารณ์
5.ทักษะการสื่อสาร
6.ทักษะความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล
7.ทักษะการตระหนักในตนเอง
8.ทักษะความเห็นอกเห็นใจ
9.ทักษะการจัดการกับอารมณ์
10.ทักษะการจัดการกับความเครียด
ขอบคุณมากค่ะ
(^___^)
สวัสดีค่ะพี่หมอ
*** ขอบคุณค่ะที่กรูณาแลกเปลี่ยนเข้ามา เป็นประโยชน์สำหรับครูและผู้ปกครองเด็ก ซึ่งขณะนี้โรงเรียนได้จัดกิจกรรมทั้งทางวิชาการและพัฒนาผู้เรียน
*** การออกวารสารเพื่อประชาสัมพันธ์โรงเรียนก็เป็นการนำเสนอแนวคิดให้ผู้ปกครองเข้ามามีส่วนร่วมในการจัดการเรียนรู้ให้แก่เด็กมากขึ้น คาดว่าจะส่งผลให้การแก้ปัญหาในด้านต่างๆของนักเรียนเป็นไปได้ดีขึ้นค่ะ
*** ในนบางครั้งก็ยังต้องอาศัยคุณหมอมาช่วยแก้ไขและพัฒนาเด็กๆในบางกรณีด้วยการติดต่อคุณหมอเอง หรือแนะนำให้ผู้ปกครองพาเด็กไปขอคำปรึกษา
*** ต้องขอขอบคุณทุกหน่วยที่แสดงความคิดเห็นอย่างสร้างสรรค์ ขอบคุณคุณหมอโรงพยาบาลมหาวิทยาลัยนเรศวร โดยเ้ฉพาะแพทย์หญิงสุกัญญา ที่ให้ความอนุเคราห์ในการดูแลช่วยเหลือนักเรียน
*** อยากได้แนวคิดของพี่หมออีกในโอกาสต่อไปนะคะ
สวัสดีค่ะ
***ขอบคุณคนไม่มีราก
*** สบายดีอยู่นะคะ .. อากาศร้อนมากอย่าลืมรักษาสุขภาพด้วยค่ะ
ทั้ง 10 ทักษะนี้ มีบางทักษะ ก้ไม่ง่ายนะคะ เช่นการจัดการกับความเครียด และการจัดการกับอารมณ์ คงต้องใช้เวลาและศิลปะเหมือนกันนะคะ แต่การมีงานอดิเรกที่ชอบ ก็สามารถทำให้เรา ไม่ค่อยเครียดค่ะ
สวัสดีค่ะ Sasinand
***ขอบคุณค่ะแวะมาทีไรได้เห็นดอกไม้สวยๆทุกครั้ง สดชื่นจังค่ะ
บล็อกนี้ดี มีประโยชน์มากครับ ขอบคุณทีแวะมาเยียมชมบันทึกของผมครับ
สวัสดีค่ะ .. โรงเรียนฝึกสุนัข ชุท(SchH)
*** ขอบคุณสำหรับสิ่งที่ส่งมาด้วยนะคะ...น่ารักจริงๆ
สวัสดีค่ะ Sasinand
*** เห็นด้วยกับความเห็นที่เป็นประโยชน์
*** ขอบคุณมากค่ะ
สิบทักษะชีวิตที่จัดกิจกรรมเป็นหกระดับชั้น มีรายละเอียดไหมคะ กำลังศึกษาเรื่องนี้อยู่เพือนำไปใช้กับงานระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียนค่ะ
ชื่นชมครับ ขอให้ประสบความสำเร็จในการไปจัดต่อให้กับนักเรียนทุกคน