ความสุข 5 ระดับของมนุษย์

ความสุขของมนุษย์ พอจะแจงได้อย่างน้อย 5 ระดับ

-ระดับที่หนึ่ง ความสุขที่ต้องพึ่งพิงสิ่งอื่น เช่น ต้องมีเขา เราจึงสุข ต้องมีชื่อเสียง เราจึงสุข เป็นต้น ความสุขในระดับนี้ทำให้เกิดความอยากได้ ใคร่เอา ตามมา การที่เราอยากได้อะไรสักอย่าง เมื่อคนอื่นก็ต้องการเหมือนเรา ท่าทีของเราต่อเพื่อมนุษย์จะเป็นไปอย่างไม่เป็นมิตร อย่างอ่อนๆ ก็มองเขาด้วยความหวาดระแวง สูงขึ้นมา ก็มองเขาเป็นคู่แข่ง จนกระทั่ง มองเห็นผู้อื่นเป็นเหยื่อ (ดังเช่นภาพยนตร์โฆษณาที่กระตุ้นให้เกิดารซื้อสินค้า หรือ บริการที่เกินจำเป็น)

และเพราะธรรมชาติของตัณหานั้น เมื่อปรารถนา ต้องพยายามให้ได้มา เมื่อได้มาแล้ว ต้องให้ได้มากขึ้น ปรุงให้เลิศขึ้น เมื่อถึงระดับหนึ่ง ผู้ที่มีความสุขเพราะการพึ่งพิง จะมีความสุขได้ยากขึ้น จนถึงอาจไม่มีความสุขได้เลย เพราะความต้องการที่หาที่สิ้นสุดไม่ได้นั่นเอง(ดังคำกล่าวที่ว่า แม้โลกทั้งใบก็ไม่พอสำหรับความต้องการของคนเพียงคนเดียว) และความต้องการนี้เองที่นำมนุษย์ไปสู่การเบียดเบียนซึ่งกันและกัน

-ระดับที่สอง ความสุขจากการให้ ความต้องการของมนุษย์ต้องได้รับการตอบสนอง เมื่อมีความต้องการจะให้ จึงสนองด้วยการให้ ความต้องการเมื่อได้รับการสนองแล้ว ก็ย่อมเกิดความสุขตามมา อีกทั้งเมื่อให้ ผู้ที่รับย่อมมีความสุข เมื่อผู้ให้เห็นผู้ได้รับมีความสุข ก็สุขตาม จึงยิ่งสุข นอกจากนี้ ยังสามารถสุขได้ทุกเวลาที่นึกถึง

-ระดับที่สาม ความสุขจากความเห็นสอดคล้องตามสภาวธรรม เช่น คนสวนปลูกต้นไม้ เพราะต้องการเห็นต้นไม้เจริญงอกงาม เมื่อต้นไม้เติบโต ก็มีความสุข ไม่ใช่เพราะได้ค่าจ้าง เพราะความสุขอยู่ที่ผลของการกระทำ คนสวนจึงทำงานอย่างเต็มใจ ไม่จำเป็นต้องมีการควบคุมดูแล

-ระดับที่สี่ ความสุขจากการปรุงแต่ง เช่น เมื่อยู่ในสถานการณ์ที่ไม่เหมาะสม ก็ปรุงแต่งว่าเป็นเพราะอะไรในทางที่ดี เพื่อสงบสุขในสถานการณ์นั้นๆได้ เช่น เห็นหมอหน้าตาไม่ดีขณะตรวจคนไข้ แทนที่จะคิดไปว่า หมอไม่อยากตรวจจึงมีสีหน้าอย่างนั้น ก็ปรุงแต่งไปในทางที่ดี เป็นต้นว่า หมอคงตรวจคนไข้มามาก จนเหนื่อยเกินไปสำหรับวันนี้แล้ว น่าสงสารหมอที่เหนื่อยขนาดนี้แล้วยังพักไม่ได้ ต้องตรวจต่อไปเพราะยังมีคนไข้อีกเยอะ เป็นต้น

-ระดับที่ห้า ความสุขที่ไม่ต้องพึ่งพิงสิ่งอื่น สุขได้ด้วยตนเอง เช่น สุขในฌาน สงบด้วยปัญญาที่มีความเห็นเป็นกลางต่อทุกสิ่ง จึงไม่มีสิ่งใดทำให้หวั่นไหวได้

เขียนใน GotoKnow โดย ณัฐรดา
ใน ศิลป์ - ธรรม

คำสำคัญ (Tags): #ความสุข#ธรรมที่เรียนรู้จากพระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตฺโต)

หมายเลขบันทึก: 482318เขียนเมื่อ 18 มีนาคม 2012 05:15 น. ()แก้ไขเมื่อ 2 ตุลาคม 2013 20:47 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-อนุญาตแบบเดียวกันจำนวนที่อ่าน