อีกไม่นานนักพวกเราอาจได้ยินชื่อ Baobab กันหนาหูขึ้น คล้ายกับเรื่อง "น้ำลูกยอ" "น้ำชาเขียว" ฯลฯ ที่ผ่านมา
เมื่อปลายปีที่แล้ว (2008)
เคยอ่านพบว่า Mintel
ซึ่งเป็นบริษัทที่ทำ market research
สัญชาติอังกฤษที่มีชื่อเสียง
ได้เคยทำนายไว่ว่า ผลไม้จากต้น
baobab (ออกเสียงว่า
bay-oh-bab) จะเป็น hot new superfruit
ชนิดหนึ่งแน่นอน ในปี 2009
รวมทั้งสื่อต่างๆในคอลัมน์
อาหารและสุขภาพ ก็ออกข่าวถึงผลไม้มหัศจรย์นี้กันอย่างมากมา
ตั้งแต่ปี 2008 เป็นต้นมา สารพัดสินค้าที่ใช้วัตถุดิบจาก
Baobab หลั่งไหลกันเข้าสู่ตลาด
และเชื่อว่าอีกไม่นานนักพวกเราอาจได้ยินชื่อ
Baobab กันหนาหูขึ้น คล้ายกับเรื่อง
"น้ำลูกยอ" "น้ำชาเขียว" ฯลฯ ที่ผ่านมา
เลยจะขอนำมาเล่าสู่กันฟัง
เพราะเป็นต้นไม้และผลไม้ที่แปลกสำหรับพวกเราส่วนใหญ่อยู่....ส่วนตัวแล้ว
เห็นว่า แปลกจริงๆ เป็นต้นไม้ที่ทั้งแปลกและเก่าแก่ที่สุดในโลก
แปลกทั้งรูปร่างและทั้งชื่อ
ที่เป็นภาษาอัฟริกันพื้นเมืองเก่าแก่โบราณ
ต้นไม้ใหญ่ชนิดนี้ หน้าตาประหลาด ชื่อว่า
Baobab ซึ่งดูคล้ายๆว่า
รากจะกลับขึ้นมาอยู่บนดิน ส่วนลำต้นและใบกลับทิ่มอยู่ใต้ดิน
กำลังเป็นต้นไม้ดังทั่วโลก
เพราะความมีประโยชน์ในเกือบทุกส่วนของมัน
Baobab
พันธุ์(Genus)ที่รู้จักกันมากที่สุด คือ Adansonia
Digitata มีอยู่ด้วยกันทั้งหมด 8 species
แหล่งเดิมของทั้ง 6 species อยู่ใน Madagascar
(เกาะใหญ่อยู่ทางตะวันออกของทวีปแอฟริกา)
และอยู่บนแผ่นดินใหญ่ของแอฟริกาและออสเตรเลีย
(ทางตะวันตกเฉียงเหนือของทวีป) อีกแห่งละหนึ่ง
species
Baobab
เป็นต้นไม้มหัศจรรย์อย่างแท้จริง
เพราะต้นไม้นี้จะสูงได้ถึง 5-30 เมตร ลำต้นมีเส้นผ่านศูนย์กลาง 7-11
เมตร (ในจังหวัด Limpopo
ที่ South Africa ต้นBaobab
เป็นต้นไม้ที่เชื่อว่าใหญ่ที่สุดในโลก ลำต้นมีเส้นผ่านศูนย์กลาง 15
เมตร) เชื่อว่ามีอายุอยู่ได้นับพันปี
เป็นต้นไม้ที่ไม่ค่อยมีแมลงมารบกวน มีรากชอนไชลงไปลึกมากใต้ดิน
ชอบแสงแดดจัด ขึ้นได้ดีในดินปนทราย และขึ้นเป็นต้นเดี่ยวๆ
ไม่อยู่เป็นกลุ่มก้อน
เป็็นต้นไม้ที่มีอายุยืนนานที่สุดชนิดหนึ่งในโลก
ผลของต้นไม้นี้ มีขนาดใหญ่่ ยาวประมาณ
10-26 ซ.ม. จนได้ชื่อว่า king of the
superfruit
เมื่อเดือนกรกฏาคม ปี 2008 ทาง EU
ได้ตกลงอนุญาตให้นำเข้าเนื้อแห้งของผลไม้นี้ ในการทำ
smoothies และใช้เป็นอาหารใน cereal
barsได้ ต่อไปทางสหรัฐอเมริกาก็คงจะอนุมัติเช่นกัน
และต่อไปคนยุโรปและอเมริกันก็คงจะได้บริโภคผล
Baobab สดๆต่อไป
มี ผู้คน ไปทดลองชิมกันมาก และเมื่อสื่อต่างๆไปสอบถาม
คนส่วนใหญ่บอกว่า เมื่อดูภายนอกผลไม้นี้
ดูคล้ายๆกับลูกมะพร้าวที่ยังอ่อนอยู่ ข้างในมีเนื้ออ่อนนุ่ม
แต่รสชาติเมื่อเอามาผสมกับน้ำ ทำเป็นเครื่องดื่มแล้ว
ไม่ค่อยมีรสเท่าใด แต่ถ้าเอาเนื้อในมาทำแยมแล้ว อร่อยใช้ได้
สีคล้ายๆน้ำผึ้งที่มีสีเข้ม รสชาติคล้ายๆผิวส้ม
แต่เนื้อแยมออกทางลูกแพร์
แต่ถ้าดูถึง
ประโยชน์แล้ว มีงานวิจัยเกี่ยวกับประโยชน์ของ Baobab
มากพอควร พบว่าผลของมันนั้นในน้ำหนักเท่ากับผลไม้อื่น
มีวิตามินซีมากกว่าส้มถึง 6 เท่า
มีสารAntioxidants (สารป้องกันโรคมะเร็ง)
มีโปตัสเซียม ฟอสฟอรัส เหล็ก โซเดียม แมงกานิส
สังกะสี แม็กนีเซียม และ วิตามินอื่นๆอีก เช่น
B1 B2 B6 Niacine มากอย่างไม่น่าเชื่อ
จึงได้ชื่อว่า "super-fruits"
เช่นเดียวกับ ผลทับทิม และแครนเบอรี่
แต่ ผลไม้นี้้
ขณะนี้ยังไม่มีขายสดๆตามซุปเปอร์มาร์เกต
แต่ถ้ามองจากในรูปนี้ ผล Baobab
นี้ผลใหญ่และเปลือกแข็งมาก ภายในเป็นเมล็ดๆ
มีเนื้อขาวหุ้มคล้ายน้อยหน่า และมีเนื้อสีขาวเป็นปุยอยู่ด้วย ดังนั้น
จึงเหมาะที่จะเป็นส่วนผสมใน smoothies และอยู่ในcereal
barsและเป็นจำพวกอาหารว่างสุขภาพได้เป็นอย่างดี
คนอัฟริกันเรียกส่วนที่เป็นปุยๆนี้ว่า ขนมปังลิง (monkey"s
bread) ไปผสมนม หรือข้าวต้มเป็นอาหาร บางทีนำเอาทำเป็นขนม
ส่วนที่เป็นเมล็ดก็เอามาตำให้ละเอียดใส่ในซุป
หรือเอามาคั่วกินเล่น ลำต้นก็ลอกออกมา ถักเป็นเชือก
หรือทำเป็นสีย้อมผ้า
ตลอดจนเป็นยาพื้นบ้านได้
อย่างไรก็ตาม สารอาหารสำคัญตัวหนึงที่ มีน้อยไปคือ
แคลเซียม ดังนั้น
นักโภชนาการบางคนจึงลังเลที่จะเรียกผลไม้ชนิดนี้ว่า Super
Food
แต่ผลดีที่จะได้หากผลไม้ชนิดนี้ สามารถ
เป็นที่นิยมติดตลาดในยุโรปคือ
ชาวอัฟริกันจำนวนมากที่ยากจน
จะมีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น เพราะไม่ต้องลงทุนปลูกอะไรเลย
เพียงแต่ไปเก็บผลไม้นี้ มาจากในป่ามาขายเท่านั้น
ตำนานต้นBaobab
เนื่องจากต้นไม้ชนิดนี้ มีคู่กับ
อัฟริกาทางใต้ ทางภาคกลาง ทางตะวันออกเฉียงเหนือ
ทางตะวันตกตลอดจน savannah เป็นต้นไม้ประจำชาติของ
Madagascar และมีอยู่ในออสเตรเลียตะวันตก
และความที่ต้นไม้ชนิดนี้ มีขนาดลำต้นที่ใหญ่มาก
และกลวงซึ่งเป็นที่สำหรับกักเก็บน้ำเป็นอย่างดี เจ้าหน้าที่ชาวแซมเบีย
เคยเข้าไปใช้ทำเป็น Office ในสมัยหนึงด้วย
และประเทศออสเตรเลียก็สามารถนำนักโทษชาว Aborigine
เข้าไปขังได้ เมื่่อปี 1890 แสดงว่า ลำต้นของต้นไม้นีี้ ใหญ่มากๆจริงๆ
(รูปล่างซ้าย)
ภาพจาก http://www.barbados.org/
จึงมีเรื่องเล่าขานเกี่ยวกับต้นไม้ชนิดนี้มาก บางคนบอกว่า ต้น
Baobab บางต้น เก่าแก่ขนาดอยู่มาตั้งแต่สมัย Great Flood- 4,000
ปีมาแล้ว ซึ่งนักวิทยาศาสตร์แย้งว่า ไม่เก่าขนาดนั้น
น่าจะมีอายุแค่ 1,000 ปี เหมือนต้นโอ๊คบางต้นในสมัย
Great
Windsor Park ที่เริ่มมาตั้งแต่ ศตวรรษที่ 11 เท่านั้น
(ในรูปขวามือข้างบน)
แต่ข้อมูลใน FAO บอกว่า
ต้นที่เก่าแก่ที่สุด อาจมีอายุถึง 3,000 ปี
ประโยชน์ที่ได้จากต้นไม้นี้
ตั้งแต่โบราณคือ....1.ใช้เป็นอาหารได้ทั้งผล
ทั้งใบมีวิตามิน Cมาก เมล็ด และดอก มีโปรตีนมาก
และยังคั้นเอาน้ำมันออกมาจากเมล็ดเพื่อเป็นอาหารได้อีก
แต่ชาวประมงแซมเบียกลับไม่นิยมกินผลของมันเพราะเชื่อว่า
จะยิ่งเป็นการล่อจระเข้เข้ามา
2. ใช้เป็นยา เช่น
เปลือกต้นไม้นำมาเคี่ยวทำยาแก้ไข้มาเลเรีย
เนื้อผลไม้ผสมกับน้ำผึ้งแก้ไอ ใบเอามาทำยาแก้ท้องเสีย แก้อักเสบ
แก้โรคไต รักษานิ่ว บรรเทาอาการหอบหืดเป็นต้น
หมอตำแยมักเอาเปลือกของต้นไม้มาเคี่ยวผสมน้ำให้เด็กแรกเกิดอาบ
จะได้แข็งแรงมีพลัง
สรุปว่า
คนสามารถนำเกือบทุกส่วนของต้นไม้ชนิดนี้มาทำประโยชน์ได้ กว่า 30
ประการ
เป็นต้นไม้ที่มีประโยชน์มากที่สุดในอัฟริกาใต้ทีเดียว
Baobab สายพันธุ์ Adansonia
digitata ในแอฟริกาจะทิ้งใบ ประมาณ 9 เดือน ใน 1 ปี
ในช่วงฤดูฝนมันจะดูดซับน้ำได้สูงถึง 120,000 ลิตร
มาเก็บไว้ในลำต้น
สู้กับความแห้งแล้งเพื่อมันจะสามารถอยู่รอดได้คงทน
และมีอายุอยู่ได้นานกว่าต้นไม้อื่นๆ เป็นทีอยู่อาศัยของค้างคาว งู
แม้แต่มนุษย์
เมื่ออ่านมาถึงตรงนี้
เราก็รู้ความลับของต้นไม้ประหลาดและมหัศจรรย์นี้แล้ว ....
ในลำต้นอันใหญ่โตและกลวง ของมัน คือ ถังเก็บน้ำดีๆนั่นเอง
แต่ละต้น ทำหน้าที่เป็น water tank ที่่เก็บน้ำได้ไม่ต่ำกว่า
300 litres ดังนั้น แม้ฝนไม่ตกนานๆ ก็ไม่กลัว
จึงสามารถมีอายุยืนเกินหน้าต้นไม้ชนิดอื่นๆนั่นเอง
ส่วนเรื่องผลไม้
เท่าที่อ่าน Comments
ของคนที่เคยลองกินผล Baobabจากสื่อต่างๆแล้ว ก็ไม่มีปรากฎว่า
จะประทับใจมากจนกลายเป็นกระแสแรงๆ
แต่ถ้าพิจารณาว่า
อาจจะมีคนนำเข้ามาปลูกเป็นไร่ๆทีี่ประเทศเรา
ก็คงอาจมีการต่อต้าน เพราะต้นไม้ชนิดนี้ กินน้ำมหาศาล
คงเกิดการแย่งชิงน้ำมาสะสมไว้ในลำต้น
ได้เก่งกว่าต้นไม้อีกหลายพันธุ์ทีเดียว
อ้างอิงข้อมูลจาก...Phytotrade Africa....Mintel ...Wikipedia...Food
navigator.com...Baobab.com The
bizarre
Baobab