คนเลี้ยงผึ้ง...ผึ้งเลี้ยงคน 3 (การเลี้ยงผึ้งโพรง ชนิดของผึ้ง)
ประวัติความเป็นมาของผึ้ง.....
นับแต่อดีตกาล สารที่ให้ความหวานสำหรับมนุษย์ ที่ไม่สามารถหาความหวานจากอ้อยน้ำตาลได้นั้น มนุษย์อาจได้ลิ้มรสของความหวาน ก็ได้อาศัยการตีรวงผึ้งป่ามาใช้ ปัจจุบันประชากรมนุษย์ได้ขยายเพิ่มมากขึ้น การบุกรุกพื้นที่ป่า ทั้งที่อยู่อาศัยของสัตว์จำพวกแมลงเหล่านี้ก็ถูกทำลาย ประชากรผึ้งในป่าก็ลดน้อยลง อีกทั้งการที่ปัจจุบัน การนิยมในการบริโภคน้ำผี้ง เพื่อเป็นโอสถตามความเชื่อที่ว่าน้ำหวานจากร้อยพันเกสรของมวลบุปผามาลี ที่ผึ้งเก็บมาเลี้ยงลูกอ่อนในรังนั้น จัดว่าเป็นยาขนานเอก และนำออกจำหน่ายเป็นจำนวนมาก....
ปัจจุบันหลายหน่วยงานได้ศึกษาวงจรชีวิตและการดำรงชีวิตของผึ้ง ให้สามารถเลี้ยงผึ้งเป็นเศรษฐกิจ ทั้งผึ้งพันธ์ และผึ้งโพรง จนทำให้มีเกษตรกร หันมาสนใจเลี้ยงผึ้งพันธ์ และผึ้งโพรง เป็นทั้งอาชีพหลักและอาชีพรอง และอาชีพเสริมกันมากขึ้น...
ชนิดของผึ้ง....
.1 ผึ้งหลวง ผึ้งหลวงเป็นผึ้งพื้นเมืองของไทย มีขนาดใหญ่ที่สุด ลำตัวมีขนาดความยาว ประมาณ 19 มม. ความกว้างของลำตัวส่วนนอกเฉลี่ 5 มม. มีประชากรจำนวนมาก และส่วนใหญ่จะอยู่ปกคลุมรัง เพื่อทำหน้าที่ป้องกันรัง ผึ้งหลวงเป็นผึ้งที่มีความสามารถสูงในการหาน้ำหวาน อดทนต่อสภาพดินฟ้าอากาศที่แปรปรวนได้ดี มีนิสัยดุร้าย เมื่อถูกรบกวน ชอบสร้างรังในที่โล่งแจ้งและอยู่ที่สูง มีการแพร่กระจายอยู่ทุกภาคในประเทศไทย เป็นแมลงที่ผสมเกสรดอกไม้ได้ดีที่สุด เพราะสมาชิกบินออกหาน้ำหวานได้ไกล....
รังของผึ้งหลวงมีขนาดใหญ่ บางครั้งมีความกว้างถึง 2 เมตร ลักษณะรวงเป็นชั้นเดียว หรือรวงเดียว โค้งรีเป็นรูปครึ่งวงกลม และอยู่เดี่ยวๆตามชะง่อนผา โขดหินหรือตามกิ่งไม้ต้นใหญ่ๆ จึงไม่สามารถนำมาเลี้ยงในรังได้...
2 ผึ้งโพรง ...ผึ้งโพรงเป็นผึ้งพื้นเมืองของไทย มีชื่อพื้นเมืองว่า"โพรงรวง พรวน มิ้มโต หนอกวัว " จัดเป็นพันธ์พื้นเมืองที่ดีที่สุดในเอเซีย เป็นผึ้งขนาดกลาง ตัวเล็กกว่าผึ้งหลวงและผึ้งพันธ์ แต่ผึ้งมิ้ม และผึ้งม่าน มีนิสัยไม่ดุร้าย ชอบทำรังในที่มืด เช่นโพรงไม้ ซอกต้นไม้ ตามซอกอาคารบ้านเรือน ที่มิดชิดเช่นใต้หลังคา โดยมีปากทางเข้าออกค่อนข้างเล็ก พบว่ามีอยู่กระจายทุกภาคของประเทศไทย..
ขนาดของรวงมีเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 30 ซม. รังที่สร้างมีหลายรวง ประกอบกันเป็นชั้นๆ รังหนึ่งมีประมาณ 6-7 รวง ปริมาณน้ำผึ้งที่ได้ต่รังเฉลี่ยประมาณ 3-4 กิโลกรรม/ปี มีนิสียเชื่อง มีความต้านทานต่อโรคได้ดีกว่าผึ้งยุโรป แต่หากมีศัตรูรบกวนหรืออยู่ในแหล่งที่ขาดแคลนอาหาร ผึ้งโพรงจะอพยพทิ้งรังไปอย่างง่ายดาย...
3. ผึ้งพันธ์ ผึ้งพันธ์เป็นผึ้งมีขนาดใหญ่ กว่าผึ้งโพรง แต่เล็กกว่าผึ้งหลวง เป็นผึ้งนำเข้าจากต่างประเทศ เป็นผึ้งพื้นเมืองของทวีปแอฟริกา ลักษณะการดำรงชีวิตคล้ายผึ้งโพรง คือชอบทำรังในที่มืด ผึ้งพันธ์เป็นผึ้งอุสาหกรรมที่เลี้ยงกันทั่วโลก ผึ้งพันธ์ที่นิยมเลี้ยงกันมีอยู่ 4 สายพันธ์ คือ ผึ้งพันธ์สีเข้ม พบทางรุโรปตอนเหนือ และตะวันตกของเทือกเขาแอลฟ์ ผึ้งพันธ์อิตาเลี่ยน สีเหลือง มีถิ่นกำเนิดในประเทศอิตาลี่ ผึ้งพันธ์ คาร์นิโอลานส์ พบในรุโรป ของประเทศ ยูโกกสลาเวีย และผึ้งพันธ์ คอเคเชี่ยน พบในรุโรปแถบเทือกเขา คอเคซัส หรือรัสเซียตอนใต้ ส่วนที่นิยมเลี้ยงกันอยู่ทั่วไปมากที่สุด เป็นสายพันธ์อิตาเลี่ยน ลักษณะลำคัวใหญ่กว่าผึ้งโพรง มีนิสัยไม่ค่อยดุร้าย มีประชากรในรังค่อนข้างสูง อาจพบมากถึง 50000 ตัว ต่อรัง จึงเก็บอาหารไว้ได้ในปริมาณที่มาก สามารถสะสมน้ำผึ้งไ้ในรัง เพื่อใช้เป็นอาหารสำรองในธรรมชาติ เมื่อมีความขาดแคลน ในปริมาณที่มาก ผึ้งชนิดนี้มีพฤติกรรมดีกว่าผึ้งโพรงของไทย คือไม่ทิ้งรัง และไม่ดุร้าย.....
โปรดติดตามชนิดของผึ้งในตอนต่อไปใน ผึ้ง มิ้ม ผึ้งบ้าน และชันโรง
ความเห็น (6)
-สวัสดีครับท่าน วอญ่า
-เดี๋ยวนี้หาน้ำผึ้งป่ายากมาก ๆ ครับ
-ส่วนตัวแล้วได้ลิ้มลอง"น้ำมิ้ม"บ่อยๆ
-เพราะมักจะอยู่ตาม"ต้นมันสำปะหลัง"พืชเศรษฐกิจหลัก..อิๆ
-หากได้น้ำผึ้งป่ามากินกับ"ข้าวหลาม"คงอร่อยไม่เบา อิๆ
-ขอบคุณครับ
ได้ความรู้ทั้ง .... ผึ้งพันธ์ และผึ้งโพรง
คิดถึงนะคะ
ขอบคุณค่ะ
สนใจเรื่องชันโรงครับ
เรียนคุณ เพชร ข้าวหลาว กับน้ำผึ้งรวง น่าอร่อย
เรียนคุณหมอเปิ้น เรื่องการเลี้ยงผึ้งโพรง เป็นผลงานของ คุณ ปราโมทย์ เขียนเอาไว้ มอบให้ผมเอามาเผยแพร่
เห็นว่าคงยังประโยชน์ แก่ผู้สนใจบ้าง
จึงนำมาบันทึกไว้
คิดถึงเช่นกันครับ
เรียนอาจารย์ ต้น อีกสองตอน จะจบการเลี้ยงผึ้งโพรงแล้วครับ
เสียดายที่ไม่ได้ถ่ายภาพมาประกอบ
ชันโรง หรือ อุงก็มีการเลี้ยงกันแล้วครับ