เล่าเรื่องเมืองหงสา ๒๐ ขอแสดงความยินดี กับควายเมืองหงสาที่ได้งานประจำกลับคืน
สวัสดีครับ
ปีนี้ฝนฟ้ามาเร็ว พี่น้องชาวหงสาต่างสาละวนกับการไถนา แต่งคันนา กันครับ บางแห่งก็เริ่มปักดำกันแล้ว ระยะนี้หากจะไปเฮดเวียกพัวพันงานกับพี่น้องต้องรอให้ถึงวันพระเสียก่อน เพราะที่นี่ชาวหงสาพี่น้องจะหยุดทำงานในไร่นาในวันพระกัน
ไม่ว่าจะไปบ้านไหนทุ่งใด ผมมองเห็นชาวหงสาใช้ควายไถนากันอย่างหนาตา อ้ายน้องที่ไปด้วย เล่าให้ฟังว่า ควายได้กลับมาไถนาอย่างแพร่หลายก็ในปีนี้แหละ บางตัวก็ต้องฝึกต้องรื้นฟื้นกันใหม่ทั้งคนทั้งควาย สังเกตง่ายๆคือตัวที่มีคนจูงอยู่ข้างหน้าอีกหนึ่งคนนั่นแหละครับ
เมื่อห้าหกปีก่อนรถไถเดินตามเริ่มเข้ามานำใช้กันในเมืองหงสา ชาวนาบางรายขายวัวยี่สิบตัวเพื่อนำไปซื้อรถไถได้หนึ่งคัน บ้านไหนๆก็มีรถไถ หรือไม่ก็จ้างรถไถเพื่อนบ้านมาไถนาให้ ช่วงนั้นวัวควายหายไปจากท้องทุ่งมากกว่าครึ่งค่อนทีเดียว
ผลพวงจากราคาน้ำมันที่เพิ่มขึ้นสูงขึ้นทุกวัน ทำให้ปีนี้พี่น้องชาวหงสาพากันจอดรถไถเดินตามทิ้งไว้ที่บ้าน แล้วจูงเจ้าทุยเพื่อนเก่าออกมาไถนากันครับ ราคาน้ำมันที่หงสาลิตรละ สิบห้าพันกีบ (มากกว่าห้าสิบบาทต่อลิตร) ค่าจ้างไถนาโดยรถไถเดินตามสนนราคาค่าจ้างกันหนึ่งล้านห้าแสนกีบต่อเฮกตาร์ หรือ ไร่ละเกือบพันบาททีเดียว
ได้เห็นภาพคนกับควายช่วยกันไถนา ทำให้คิดถึงวัยเด็กของตัวเอง ที่เฝ้าติดตามการไถนาของคนกับควายอย่างกระหายจะเข้าไปมีส่วนร่วม ไม่ว่าจะเป็นการ “ไถฮูด คือการไถครั้งแรก ที่คุณชายขี้โรคอย่างผมได้แต่ถือตะกร้าอยู่หัวนาคอยเก็บค่าต๋งเป็นไข่นกสีฟ้าลายน้ำตาลที่คนไถนาเขาเก็บมาจากกลางแปลงนา ปีหนึ่งได้กินครั้งหนึ่ง พลาดไม่ได้”
จากนั้นหลังจากปล่อยน้ำท่วมในแปลงห้าหกวัน คนกับพี่ทุยก็มาทำการ “ไถบัก” คือทำการหมักหญ้าหมักดิน โดยการพูนดินในแปลงนาเป็นคันเป็นร่อง อันนี้บรรดาแม่บ้าน และปี้เอื้อยทั้งหลายชอบนักเพราะสะดวกในการหา “ส้อนอี่ฮวกกบ ป๋าหน้อย อี่เนี้ยว” ตอนนั้นคุณชายก็ได้แค่ไปยืนเชียร์เขาตามคันนา เขาโยนปูที่หักก้ามออกแล้วมาให้เล่นสองสามตัว จำได้ว่าสมัยก่อนเขามีการ “ไถปิ้น คือกลับคันดินที่พูนไว้”ด้วย
ก่อนถึงวันปักดำ เขามีการ “ไถตาว คือ ทำให้พื้นนาราบเรียบ เป็นงานหนักของพี่ทุยเพราะเขาใช้ “เฝือ(คราด)สับบนต้นกล้วย แล้วให้พี่ทุยลากไปมา งวดนี้คุณชายจะได้อภิสิทธิ์เหนือคนอื่นในการลงไปจับปลา “ออกหัว” คือปลาที่เมาน้ำโคลนโผล่หัวลอยไปมาจับได้ง่ายปลิงก็ไม่ดุ ทำให้เพื่อนๆอิฉฉากันเพราะปกติเขาไม่ค่อยให้เด็กลงไปย่ำในแปลงนาที่ “ตาว” แล้ว ด้วยเกรงว่ารอยเท้าจะทำให้นาเป็นหลุมเป็นบ่อ
ถือเป็นโชคของผม ที่เหมือนกับได้ย้อนเวลากลับมาสัมผัสวิธีการไถนาแบบเก่าที่เมืองหงสานี่อีกครั้ง เหมือนกับได้ตามหาฝัน เดี๋ยวต้องหาเวลาแอบไปถือคันไถสักรอบสองรอบ
ถือเป็นโชคของควายที่เมืองหงสา ที่ได้งานประจำกลับคืน ไม่ต้องอยู่อย่างหวาดวิตกว่า วันใดเจ้าของจะขายเข้าโรงเชือด
ถือเป็นโชคของพี่น้องชาวนาเมืองหงสา ที่กลับตัวกลับลำได้ทัน ก่อนที่ควายจะถูกขายเข้าโรงเชือด ก่อนที่ประดาไถ คราด แอก จะถูกขายให้นักสะสมนำไปประดับบ้านเรือน
ความเห็น (13)
- ตามมาดูพี่เรา
- มีวัวหลายตัวแล้ว
- ตอนนี้อยากได้ควายและม้ามาเลี้ยง
- เอามาไถนาก็ดีเนอะ
- เอามาฝาก
- ตัวนี้ไถนาไม่ได้
- เอาไว้สู้อย่างเดียว
- ควายธนู อิอิๆๆ
นาเมืองหงสาสวยจังค่ะ
ขำอาจารย์ขจิต อุตส่าห์มีควายธนูด้วย เพิ่งเคยเห็นนะคะเนี่ย (สงสัยทำไมถึงมี)
ดีนะคะที่ยังจำได้ว่ามีวิธีการทำนาอย่างไร
จำได้คลับคล้ายคลับคลาว่ามีการเปิดตัวโรงเรียนฝึกควายไถนาในเมืองไทยเมื่อไม่นานมานี้เองค่ะ อะไรจะปานนั้น
พี่ว่าหากชาวนาเห็นคุณค่าและความเป็นอิสระของชีวิตจากกระแสทุนนิยม แล้วหันมาฟื้นฟูการทำนาแบบที่เคารพธรรมชาติ งานของควายย่อมกลับมาอย่างมีเกียรติ โดยชาวนารู้คุณควาย นอกจากให้ข้าวให้น้ำแล้วยังมีการทำขวัญควายด้วย แต่หากคิดว่าน้ำมันแพงแล้วไม่มีทางเลือกต้องกลับมาใช้ควาย เดี๋ยวพอน้ำมันราคาลง หรือมีทางเลือกอื่นที่กิเลสถูกกระพือ เขาก็จะทิ้งควาย ไปหาเครื่องจักร
คนข้างกายพี่เลี้ยงควายไว้ห้าตัว อ้วนปี๋เลยเพราะเราไม่ได้ใช้งานเขา รอปรับที่ให้แบ่งทำนาได้ เขาคงจะหุ่นดีขึ้น ค่ะ
สวัสดีครับ น้องชายนายกามนิตขจิต
ตกลงที่ถ่ายรูปมานี่เคยไถนาหรือเปล่าครับ
ผมไปลองมาแล้วครับสนุกดี แต่เหนื่อยสุดๆเห็นใจชาวนาเห็นใจพี่ทุยจริงๆ
ขอบคุณครับ
สวัสดีครับพี่นุชครับ
ขอบคุณครับ ที่จุดประกายความคิดที่ว่า ต้องปรับแนวคิดชาวนาให้หันกลับมายึดถือเชื่อมั่นในวิถีเกษตรชีวภาพ วิถีการพึ่งพิงกันของคนกับควาย
ไม่ใช่หันกลับมาหาควายเนื่องจากน้ำมันแพง
แต่เราควรอาศัยจังหวะนี้ รีบจุดประกายความคิดกับพี่น้องชาวนาครับผม
ตวยมาคาวระ บ่ละหนีหาย
มาอ่านบรรยาย อาจ๋านเล่าหื้อ
เรื่องเมืองหงสา
ไร่นาปันตื้อ
ได้ยินร่ำลือ เมินแล้ว
บ่หันกับต๋า ไกลกลากลาดแกล้ว
มอกมาสะแว้ว อ่านดู
ความฮู้ผมนี้ มีมอกฮูหนู
ขอตวยต๋ามครู เอามาเล่าหื้อๆ
ชอบอ่านเรื่องนี้อ่านแล้วได้ความฮู้ เขียนลงนักเน่อครับ
สวัสดีค่ะ อาวปาลี
- อีกไม่นานบ้านเราก็คงต้องหันมาใช้ควายไถนาเหมือนกันมังคะ
- นาหงสาสวยจริงๆด้วย
- __
- หากอาวไปลองไถนา ระวังได้แผลเด้อ
- เห็นควาย ทุ่งนา และบรรยากาศบ้านพี่น้องลาวแล้วอยากมาเที่ยวจังเลย
- เมื่อไหร่จะกลับมาKK
- มีใครบางคน...คิดถึง...(ตอนนี้ก็อยู่ข้างๆ)อยากรู้ให้รีบตอบกลับมาเร็วๆเด้อ....อ้ายบ่าว
- แปลงนาสวยจังครับ
- ที่พักกลางนาก็สวย..ชาวนานอนพักที่นี่ด้วยหรือเปล่าครับ
น่าชื่นชมมากเลยครับ
ชาวหงสา ตระหนักและปรับตัวกันได้เร็วอย่างน่ายกย่อง
ขณะที่แถวบ้านผม
ควายเหล็กยังคำรามลั่นทุ่งอยู่เลย
สวัสดีครับ
มาเที่ยวหงสาด้วยครับ
ตอนนี้การทำนากลายเป็นเรื่องไกลตัวไปแล้ว
แต่ก่อน ตื่นเช้ามาก็เห็นทุ่งนา หรือเห็นพี่น้องเดินไปนา
ไม่เคยทำนาครับ แต่เคยเกี่ยวข้าว ลิ้นห้อยเลย
- เห็นรูปแล้วรู้สึกดีจัง นึกถึงวัยเด็กค่ะ
- ไม่เคยไถนาค่ะ แต่คิดถึงควาย
- บ้านเราหายไปหมดเลย คาดว่าต่อไปน่าจะมีเพิ่มขึ้นมั๊ยค่ะ
ผมเกีกในเมืองหงสา ตอนนี้ไปอยู่นะคอนหลวง
ผมรักที่นั่มาก เดียวนี้ที่นั่นมีโครงกานเขื่อนไฟฟ้าน้ำตก ขุดค้นถ่านหีน
ผมอยาไปทำงานที่นั่นจัง
มีคนไทยไปทำงานที่โครงกานแห่งนั้นเป็นจำนวนมาก
ผมเกีดในเมืองหงสา ตอนนี้ไปอยู่นะคอนหลวง
ผมรักที่นั่มาก เดียวนี้ที่นั่นมีโครงกานเขื่อนไฟฟ้าน้ำตก ขุดค้นถ่านหีน
ผมอยาไปทำงานที่นั่นจัง
มีคนไทยไปทำงานที่โครงกานแห่งนั้นเป็นจำนวนมาก