การฟังที่ไม่เกิดปัญญา
หลังจากอ่านบันทึกของ อาจารย์ดอกไม้ทะเล ในบล็อก ดอกไม้ทะเล สิ่งเล็กๆน้อยๆ เรื่อง ฟัง ซึ่งเป็นบันทึกที่งดงามในการเรียงร้อยและช่วยกระตุ้นให้ ได้คิด ได้ทบทวนตนเอง จึงได้ตอบแสดงความเห็นไว้ ในบันทึก ฟัง ว่า
|
การฟัง ..บางครั้ง “ไม่ได้ฟังในสิ่งที่ได้ยิน” แต่หลายๆครั้งที่ “ฟัง เกินสิ่งที่ได้ยิน” และบ่อยๆครั้งที่ “ฟังเฉพาะสิ่งที่อยากได้ยิน” การฟังจึงเป็นการรู้ตนที่ดี อีกอันหนึ่ง
|
ที่คิดว่า การฟังเป็นการรู้ตนที่ดีนี้ คือสิ่งที่ควรทำ ทั้งในชีวิตประจำวัน และที่ได้ใช้มากยิ่งขึ้นคือในการทำวิจัยที่เก็บข้อมูลโดยการสัมภาษณ์ เพราะหากนักวิจัย เก็บข้อมูลการสัมภาษณ์แต่ไม่ฟังอย่างตั้งใจ กลับไปฟังเฉพาะสิ่งที่อยากได้ยิน ข้อมูลที่ได้ก็จะไม่ใช่ข้อมูลของผู้ร่วมวิจัย จะกลายเป็นข้อมูลของนักวิจัยไป
การฟัง ในชีวิตประจำวันที่คิดขณะนี้ว่า น่าจะรวม การอ่านบันทึกของผู้อื่นผ่านเนตด้วย นั้น โดยทั่วไปมักจะไม่ค่อยได้ระวังเท่ากับการฟังตอนที่เก็บข้อมูลวิจัย ทำให้เกิดการ ฟังผิด เพราะไปติดกับหน่วยความจำเฉพาะบุคคลมากเกินไป เป็นอคติที่เกิดจากการไม่ได้ฟังในสิ่งที่ได้ยิน ฟังเกินสิ่งที่ได้ยิน และฟังเฉพาะสิ่งที่อยากได้ยิน มีตัวอย่างมากมายที่เคยเป็นมาแล้ว คือ
· มักจะไปติดว่า บุคคลท่านนั้นๆ ได้รับการยกย่องว่าเป็นคนเช่นนี้ๆๆ เมื่อ ฟัง ก็มักจะเกิดการผูกเรื่องขึ้นมาก่อนแล้ว และจะคล้อยตามเรื่องไปได้ง่ายโดยไม่ไตร่ตรอง
· หรือบางคนพูดไทยคำฝรั่งคำ ก็มักจะไปคิดล่วงหน้าว่า ไม่อยากฟัง เพราะฟังภาษาอังกฤษไม่ค่อยรู้เรื่อง
· หรืออีกแบบคือ จะเลือกฟังเฉพาะคนที่คุ้นเคย หรือเคย “ยอวาที” กันมาก่อน คนที่ไม่คุ้นเคยหรือที่ไม่เคยมา “ยอวาทีกัน” พอเห็นหน้าหรือเห็นบันทึกก็จะไม่เข้าไปแตะ จะเว้นไปเลย
ตัวอย่างการฟังผิดข้างบน ทำให้เสียโอกาสในการเรียนรู้มามาก และ เกิดมิจฉาทิษฐิ ด้วยตัวโง่ ที่เรียกว่าอัตตา หลงไปคิดว่า ...ได้ทำถูกแล้ว
บันทึกของอาจารย์ ดอกไม้ทะเล เหมือนเป็นบันทึกที่ผ่านเข้ามาในเวลาที่พอเหมาะ ที่ช่วยให้เกิดความโล่งว่าง เพราะมาช่วยเขย่า ตัวโง่ ให้หลุดออกไปบ้าง เหมือนกับคำที่ว่า เพราะมีสิ่งนั้นจึงมีสิ่งนี้ ขอขอบคุณ อาจารย์ ดอกไม้ทะเล นะคะ
| คิดว่า ...ตัวโง่จากการไม่รู้ตนขณะฟัง นี้ มักมาเร็วกว่าตัวฉลาด เวลาเกาะก็จะเกาะนาน เคาะออกแต่ละทีได้ก็ยาก แต่เมื่อได้เคาะแล้ว ...ก็จะโล่งว่าง สบายดีจริงๆ ...โปร่งโล่งแล้วต่อไป ก็จะได้ตั้งใจ “ฟังให้เกิดปัญญา” เพื่อพัฒนาตนเองต่อไป |
ความเห็น (17)
สมพงศ์ เตชะวโร
ตัวอย่างการฟังผิดข้างบน ทำให้เสียโอกาสในการเรียนรู้มามาก และ เกิดมิจฉาทิษฐิ ด้วยตัวโง่ ที่เรียกว่าอัตตา หลงไปคิดว่า ...ได้ทำถูกแล้ว ......
หนทางของปัญญาเกิดได้ ๓ ทางครับ คือ สุตตมยปัญญา (ปัญญาเกิดจากการฟัง)๑ จินตมยปัญญา (ปัญญาเกิดจากการใคร่ครวญธรรม)๑ และ ภาวนามยปัญญา(ปัญญาเกิดจากกัมมฐาน)
ถ้าเลือกจะใช้ชีวิตที่ดี ดำเนินไปอย่างถูกต้องทำนองครองธรรม การฟังที่เกิดปัญญาจะเป็นการฟังธรรม แล้วอานิสงส์ของการฟังธรรม แม้จะฟังกันทุกวันพระก็ตาม แต่การฟังบ่อย ๆ ย่อมได้เปรียบกว่าคนที่ไม่เคยฟังเลย ย่อมได้ทบทวนธรรมที่ฟังแล้ว หรือฟังไม่ชัดเจน มีความสงสัย จะได้หมดไป มีความเห็นถูกต้องขึ้น และจิตใจย่อมสะอาด ผ่องใสยิ่ง ๆ ขึ้น
มาเยี่ยม...คุณ จันทรรัตน์
การฟังอย่างไม่ตั้งใจ แม้เสียงดังเท่าใดก็ฟังไม่ได้ยินนะครับ
เพราะมาช่วยเขย่า ตัวโง่ ให้หลุดออกไปบ้าง
ตัวที่ว่านี้เหมือนดินพอกหางช้างเลยนะครับ
ฮา ๆ เอิก ๆ
- ตามมาอ่านและฝึกการฟังครับผม
- ขอบคุณครับ
บางคนก็เรียกร้องที่จะฟัง
"ขอเพียงส่งเสียงมา"
แบบนี้แสดงว่า ฟังเจื้อยแจ้ว กระมังครับ
ขอบคุณค่ะ
- คุณ สมพงศ์ เตชะวโร
- คุณตุ๊กตา
- อาจารย์ umi
- อาจารย์ขจิต ฝอยทอง และ
-
ท่านครูบา สุทธินันท์ ปรัชญพฤทธิ์
รับฟังอย่างตั้งใจค่ะ
ปัจจุบัน
- เรื่องที่ ต้องไปฟัง มีมากขึ้นเรื่อยๆ ...
- แต่เรื่องที่อยากพูด มีน้อยลงเรื่อยๆ
- ขณะที่พูดแล้วรับผิดชอบสิ่งที่พูด ก็เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ
กลายเป็นผกผันทั้งๆ ที่ไม่ใช่สมการตายตัว.....ไม่ทราบว่า ท่านอื่นๆ เป็นเช่นไรบ้างคะ
สวัสดีค่ะ อาจารย์จันทรรัตน์
ขอบพระคุณอาจารย์มากๆค่ะ ที่เล่าเรื่องการ "ฟัง" ในมุมมองของอาจารย์ ดิฉันชอบมากจนต้องนำไปเขียนติดไว้ที่โต๊ะทำงาน เอาไว้เตือนตนให้รู้ตน เพื่อนอ่านเข้าก็ชอบใจ ถามว่าจากหนังสือธรรมะเล่มไหน ดิฉันก็อมยิ้มทำเฉยเสีย กะว่าค่อยเฉลยเธอตอนเปิดเทอม
และที่อาจารย์เพิ่มมาให้ท้ายบันทึก ก็เป็นการตอบคำถาม ที่ดิฉันเคยถามตัวเองในใจสมัยหนึ่ง ว่าทำไมผู้ใหญ่จีง "นิ่ง" นัก ทั้งที่พวกเรา(ที่สมัยนั้นอายุยังน้อย) รู้สึกตื่นเต้นกระวนกระวาย และคุมใจตนเองไม่ใคร่ได้กับหลายๆเรื่อง
ดังที่อาจารย์สรุปไว้สั้นๆ แต่ตรงตามสภาพจริงเหลือเกินว่า
- เรื่องที่ ต้องไปฟัง มีมากขึ้นเรื่อยๆ ...
- แต่เรื่องที่อยากพูด มีน้อยลงเรื่อยๆ
- ขณะที่พูดแล้วรับผิดชอบสิ่งที่พูด ก็เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ
ดิฉันขออนุญาตแปลความเอาตามใจตัวเองว่า
เมื่ออายุมากขึ้น ก็ได้พบด้วยตนเองว่า เรายังไม่รู้อะไรอีกมากนัก และเรารู้แล้วว่า เราไม่รู้ "อะไร" ดังนั้น อะไรที่เราไม่รู้ เราก็ไม่พูด อะไรที่เรารู้ และไม่ควรแก่กาละ เราก็จะไม่พูด และหากเราตัดสินใจพูด แปลว่าเราต้องแน่ใจว่าจะรับผิดชอบสิ่งที่เราพูดได้ ทั้งหมดนี้ดูหน้าตาคล้ายๆกับ "วุฒิภาวะ" ซึ่งปรับไปตามวัย
และบางครั้ง เรารู้ว่าอะไรเป็นอะไร แต่เราคิดว่าควรปล่อยให้เขารู้ และเรียนรู้ด้วยตัวเอง เราก็ไม่พูด
สรุปแล้วเราก็เลยพูดน้อยลง
ถ้าดิฉันแปลความต่างไป หรือคลาดเคลื่อนไป ต้องขออภัยด้วยนะคะ : ) บังเอิญได้กุลีกุจอ ออกตัวไว้แล้วเป็นเบื้องต้น จึงคิดเข้าข้างตัวเองว่าน่าจะรอดตัวไปอะค่ะ : )
ขอบพระคุณอาจารย์จันทรรัตน์มากค่ะ
ขอบคุณค่ะ
- อาจารย์ดอกไม้ทะเล
อาจารย์ดอกไม้ทะเลแปลความได้ทะลุทะลวง...ทำให้นึกไปถึง พระเตมีย์ใบ้เลยค่ะ ...
- คุณหมอ คนชอบวิ่ง
ตอนนี้ขออนุญาตไม่เป็น พหูสูตค่ะ แต่อาจะเป็น พหุสูตร...คือคนมีสูตร(การกินตามใจ)เยอะ....:-)
กลางวันนี้ควรกินอะไรดี
- ตามมาเป็นหลานพระอานนท์ครับผม
- ขอบคุณครับ
อาจารย์ขจิตเป็นหลายพระอานนท์?? ต้องเรียกว่า ขุนแผนสองพันปี???
เข้าไปฟังเพลง ในบันทึก เหตุเกิดเพราะหัวใจ ของอาจารย์...เลยเกิด imagine ภาพหลานพระอานนท์หรือขุนแผนสองพันปีค่ะ
- ผมว่า อายุมากเกินไปครับ
- ขุนแผนสองพันปี???
- ขอเป็นกามนิตหนุ่มอย่างเดิมดีกว่าครับ
- ฮ่าๆๆๆๆ
งั้นเรียกกามนิตหนุ่มเหมือนเดิมค่ะอาจารย์ขจิต...ฮ่าๆ
สวัสดีค่ะ...คุณ จันทรรัตน์
- ครูอ้อยแวะมาอ่านค่ะ ดีจัง คุณ..จันทรรัตน์ เป็นต้นฉบับของครูอ้อยยังเหมือนเดิม..ไม่เปลี่ยนแปลง..ชื่นใจจังค่ะ
- เรียนเชิญอ่านที่นี่ค่ะ ทำไม...เขียนได้มากจัง
ขอบคุณค่ะ
ขอบคุณค่ะ ครูอ้อยสิริพร กุ่ยกระโทก
แวะไปอ่านแล้วค่ะ..ณวมทั้งบันทึกอื่นๆด้วย......ครูอ้อยบันทึกได้เกิน พันสี่ร้อยบันทึก...นับถือ นับถือ ค่ะ
ชอบคุณที่ชมด้วยค่ะ...ปลื้มมากเลยค่ะ....
ขอบคุณค่ะคุณเมตตา
ขอบคุณที่เขียนเรื่องให้คิดและทำ....ฟังอย่างมีความสุข....
ดิฉันรู้สึกว่า อยู่ในสังคมทุกวันนี้ต้องการ การฟังที่มีคุณภาพและมีความสุข...ให้มากๆๆๆ ....ไม่ตกหลุมตกร่องอารมณ์ของตัวเอง...ทั้งจากความกลัว ความระแวงสงสัย....ฯลฯ เพราะสังคมทุกวันนี้มีสิ่งกรอกหู หลายอย่าง ยั่วยุ ให้ฟังแล้วเลือดเดือด เลือดข้น ..ซะจริงๆเลยค่ะ