โรงเรียนแห่งความสุข : ครูในฝัน (เก็บตกจากมุมมองของว่าที่คุณครูพันธุ์ใหม่)
เห็นช่วงนี้กำลังอยู่ในเทศกาลโครงการ สรอ. ขอความรู้ในหัวข้อ"ทักษะของครูในศตวรรษที่ 21"เลยถือโอกาสเขียนบันทึกเกี่ยวกับ “ครู” เพิ่มเติมอีกบันทึก แต่เป็นเรื่องราวของ (ว่าที่) คุณครูคนใหม่ที่มองว่าครูที่ดีควรมีลักษณะเช่นใด –
ครูในฝัน : คิด โสเหล่ วาดและบอกเล่า
ในช่วงที่เดินทางไปจัดกระบวนการเรียนรู้ให้กับว่าที่คุณครูพันธุ์ใหม่ของคณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่ (วิทยาเขตสะลวง-ขี้เหล็ก ต.ขี้เหล็ก อ.แม่ริม จ.เชียงใหม่) มีอยู่ช่วงหนึ่งที่ผมออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อปรับแต่งทัศนคติสู่ความเป็นครูแก่นักศึกษาใหม่ พร้อมๆ กับการมุ่งให้กิจกรรมดังกล่าว เป็นกระบวนการฝึกทักษะการทำงานเป็นทีม ผ่านระบบและกลไกของการ “ร่วมคิด ร่วมสังเคราะห์”
ครั้งนั้นผมให้นักศึกษาโสเหล่ในประเด็น “คุณครูในฝัน” เพื่อสำรวจมุมมองความคิดของพวกเขาที่มีต่อความเป็นครู รวมถึงเพื่อให้พวกเขาได้วางหมุดหมายเกี่ยวกับ “ครู” ที่พวกเขาอยากจะเป็นไปในตัว โดยใช้กิจกรรม “คิด โสเหล่ วาดและบอกเล่า” เป็นฐานของการเรียนรู้ร่วมกัน
ก่อนเวทีการโสเหล่ของแต่ละกลุ่มจะเริ่มอย่างเป็นทางการ ผมอธิบายกระบวนการอย่างคร่าวๆ ผ่านวาทกรรมสำคัญสองวาทกรรมคือประเด็น “ครูในฝัน” และกระบวน “คิด โสเหล่ วาดและบอกเล่า” ด้วยการเน้นให้แต่ละคนสะท้อนมุมคิดที่มีต่อครูเป็นรายบุคคล จากนั้นก็นำเข้าสู่การพูดคุย/โสเหล่ในภาพของกลุ่ม สรุปความและถ่ายทอดเป็นภาพวาด (แผนผังความคิด) เพื่อนำเสนอ หรือบอกเล่าให้กลุ่มต่างๆ ได้ฟังร่วมกัน
ครับ,ในช่วงที่แต่ละกลุ่มกำลังแลกเปลี่ยนกันนั้น ผมจะเปิดเพลงคลอเบาๆ หรือสุดแสนจะเบาไปด้วย เพื่อเสริมหนุน หรือจรรโลงให้เกิดความสุนทรียะในการเรียนรู้ พร้อมๆ กับการเฝ้าสังเกตอยู่ห่างๆ ถึงพฤติกรรมของแต่ละคน ว่าเปิดใจเข้าสู่การเรียนรู้ร่วมกับสมาชิกในกลุ่มแค่ไหน และอย่างไร –
ครูในฝัน : สวยงาม เพราะจิตใจอันดีงาม
กิจกรรมครั้งนั้น ผมให้เวลากับนักศึกษาในราวๆ 1 ชั่วโมง เปิดกว้างให้แต่ละกลุ่มออกแบบการเรียนรู้ด้วยตนเอง จะนอน จะนั่งในห้องก็ได้ หรือจะหอบหิ้วกระดาษปากกาไปนั่งเสวนาใต้ร่มไม้ก็ไม่ผิด เรียกได้ว่าให้เสรีภาพในการเรียนรู้อย่างเต็มพิกัด แต่ต้องกลับมานำเสนอเพื่อการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ร่วมกันตามเงื่อนไขของเวลาที่กำหนดขึ้น
ครั้นแต่ละกลุ่มกลับมาในห้องเรียน ก็ถึงคราวของการ “บอกเล่า” นำเสนอ ซึ่งกระบวนการเช่นนี้เป็นการฝึกทักษะของการสื่อสารสาธารณะเป็นที่ตั้ง
เท่าที่ประมวลทัศนคติในประเด็น “ครูในฝัน” ทำให้เราเห็นมุมมองความคิดของว่าที่คุณครูพันธุ์ใหม่เหล่านี้ในทิศทางเดียวกัน เป็นต้นว่า
· อุปนิสัยที่ยิ้มแย้มแจ่มใส พูดจาสุภาพไพเราะ แต่งกายเรียบร้อย
· ตรงต่อเวลา เสียสละ อดทน อดกลั้น ยุติธรรม
· ศรัทธาต่ออาชีพครู จริงใจกับการสอน มีแผนการสอน
· มีความคิดกว้างไกล ทันต่อโลก
· มีความรู้และทักษะการสอน และใส่ใจใฝ่รู้ตลอดเวลา
· มีจิตวิญญาณความเป็นครู เป็นทั้งครูและแม่ ให้คำปรึกษาได้ในทุกเรื่องของชีวิต
· มีทักษะด้านสื่อที่หลากหลาย
บูรณการการสอนนอกสถานที่ ฯลฯ
จะเห็นได้ว่า ประเด็นโดยสังเขปข้างต้น สะท้อนให้เห็นภาพในฝัน/อุดมคติเกี่ยวกับครูว่า “เก่ง
– ดี” อย่างชัดเจน
ประเด็นเหล่านี้ผมเชื่อว่าถูกคัดกรองจากภาพครูที่พวกเขารักและศรัทธา รวมถึงภาพครูในอนาคตที่ตัวเองอยากจะเป็น ความงดงามที่ว่านั้น
คือความงดงามที่เกิดจากจิตใจอันดีงามของพวกเขา
ด้วยการ “คิดดี –เชื่อและศรัทธาต่อบทบาทและสถานะของครู” ซึ่งเป็นความคิดเชิงบวกที่ขับออกมาจากทุนอันดีงามในชีวิตของพวกเขาเอง
จึงไม่แปลกเลยที่เด็กหนุ่มสาวเหล่านี้ ตัดสินใจสอบคัดเลือกเข้าสู่โครงการผลิตครูของสถาบันอันทรงเกียรติแห่งนี้-
สรุป : ครูในฝันภาพสะท้อนเล็กๆ ของว่าที่คุณครูและครูในปัจจุบัน
ทันทีที่แต่ละกลุ่มนำเสนอมุมมองของตนเองเสร็จสิ้นลง
ผมจะเชื้อเชิญให้สมาชิกทั้งหมดได้ร่วมแลกเปลี่ยนร่วมกัน เน้นบรรยากาศสนุกๆ ขำๆ
มีบ้างที่บางคนก็ดูจะแลกเปลี่ยนกับเพื่อนๆ แบบจริงๆ จังๆ...แต่ถึงกระนั้นก็ยังเฮฮา
สนุกสนาน ได้สาระตามที่ตั้งเป้าไว้
ครับ, ผมเชื่อว่ากระบวนการเช่นนี้จะได้รสชาติการเรียนรู้ทั้ง “บันเทิง-เริงปัญญา” อย่างไม่ต้องสงสัย เป็นการจัดระบบความคิด ฝึกทักษะการคิด การฟัง การตีความ การสังเคราะห์ การนำเสนอในมิติต่างๆ รวมถึงฝึกทักษะของการกล้าคิด กล้าแสดงออกอย่างสร้างสรรค์ ทั้งในมิติของบุคคลและกลุ่มทีม
และที่สำคัญผมตั้งใจให้งานชิ้นนี้สะท้อนไปยังอาจารย์ที่กำลังทำหน้าที่ปลุกปั้นว่าที่คุณครูคนใหม่เหล่านี้ไปในตัว ว่าพวกเขามองความเป็น “ครู” ในปัจจุบันอย่างไร หรือแม้แต่การสะกิดให้บรรดาครูบาอาจารย์ทั้งหลาย ได้หวนกลับไปทบทวนเรื่องราวบางเรื่อง หรือแม้แต่บางจังหวะของชีวิตด้วยก็เป็นได้
แต่ที่แน่ๆ ถึงแม้บันทึกนี้จะไม่ยึดโยงประเด็น "ทักษะของครูในศตวรรษที่ 21" เลยก็ตาม แต่มุมมองเล็กๆ ซื่อๆ ใสๆ ของว่าที่คุณครูคนใหม่เหล่านี้ก็น่าจะบ่งบอกอะไรสักอย่าง ทั้งที่หมายถึงตัวผู้เรียน ผู้สอน...หรือปรากฏการณ์
จิตวิญญาณแห่งความเป็นครูในสังคมปัจจุบันได้บ้าง
(กระมัง)
ครับ,นี่คือเรื่องเล่าที่ผมไม่เคยหลงลืม
เป็นความสุขในเวทีการเรียนรู้จากโรงเรียนแห่งความสุขที่ผมไม่ได้เขียนถึงมาร่วมเกือบปี---
ความเห็น (18)
สวัสดีค่ะ อ. แผ่นดิน มาชมโรงเรียนแห่งความสุขค่ะ
สวัสดีครับ ครูทิพย์
ขอบคุณที่แวะมาเยี่ยมนะครับ
ฝากความสุขกับไปแบ่งปันด้วยนะครับ
เห็นแนวทางการสร้างครูแล้วมีความสุขครับ
ขอชื่นชม
ครับ อ.ขจิต
ยังไม่ถาม อ.วัส เลยว่า ตอนนี้เด็กๆ (ว่าที่คุณครู) เป็นยังไงบ้าง...
ยังครบทีมอยู่มั๊ย...
เรียน คุณ แผ่นดิน ;)...
จวบวาระสมัยใกล้ครบ ๑ ปีการศึกษา
เด็กหลายคนเริ่มค้นหาตนเองมากขึ้น
ว่า การเข้ามาโครงการนี้ถูกใจตนเอง
เป็นไปตามความจริง ๆ หรือไม่
ผมกำลังรอการขยับตัวของบางคน
ที่กำลังคิดถึงการเปลี่ยนแปลง
หลังจากจบภาคเรียนนี้
ในขณะที่อีกหลายคน
เริ่มมั่นใจมากขึ้นว่า
เขาเลือกมาถูกทางแล้ว
ยังคงมีเด็กด้อยโอกาสตามหลืบต่าง ๆ
ของประเทศเรา ที่ยังต้องการ
ครูอย่างพวกเขา
ผมเพียงแต่เฝ้ารอครับ คุณ แผ่นดิน ;)...
พวกเขาต้องตัดสินชะตาชีวิตของตัวเอง
ผมจะได้นำมาเล่าให้ฟังในโอกาสต่อไป
ขอบคุณมากครับ
ป.ล. เราคงได้พบกันอีกครับ ;)...
ความเป็นครู...อยู่ที่ใจ...ใช่...อาชีพ
ใช่ต้องรีบ...ต้องเร่ง...ต้องเก่งสอน
แต่ต้องสู้่...ต้องเรียนรู้...ทุกขั้นตอน
ใจมาก่อน...พร้อมวิญญาณ...การเป็นครู
...........................................................
จำเค้าเอามาฝากจ้ะ
ครูในฝัน นั้นใกล้ความจริงที่วันนี้มีข่าวการให้การบ้านต้องบูรณาการทั้งหมดทุกสาระ เอาจริงไหมในปีการศึกษา 2556 ครูคงต้องเพิ่มทักษะให้ทันเหตุการณ์แน่นอนนะคะ
ขอเป็นอีกหนึ่งแรงใจ ให้ครูทุุกคนครับ ทั้งในปัจจุบัน และในฝัน หากเรื่องราวข้างต้นถูกนำไปสานต่อ และทำได้จริงอย่างตั้งใจไว้ ผมว่าเป็นบุญของเด็กรุ่นใหม่มากเลยครับ ที่จะมีครูดี ๆ เกิดขึ้นอีกมากมาย
สวัสดีครับ อ.วัส Wasawat Deemarn
จะเป็นที่น่าเสียดายมาก
หากเปลี่ยนผู้นำ เปลี่ยนทิศทาง
เปลี่ยนทั้งที่รู้ว่า สิ่งนั้นดีงามอยู่แล้ว
เพียงเพราะไม่อยากต่อเติมรอยมือ รอยเท้าของกันละกัน
ผมว่านั่นแหละคือปัญหาที่เกิดขึ้นในหลายองค์กร
หากเป็นเช่นนั้นจริง
คนทำงาน-คนหน้างาน ก็จำต้องปรับตัว ปรับใจตามบริบท
ชื่นชมเพราะมันตอบสนองเรื่องการคืนบัณฑิตสู่บ้านเกิด
ใครละครับจะดูแลบ้านเกิด ถิ่นฐานได้ดีเท่าพวกเขา
กระบวนการที่เกิดขึ้น
สะท้อนให้เห็นว่าระบบและกลไกในการผลิตครู
ถูกติดตั้งอย่างถูกต้องแล้ว
หากมีการขับเคลื่อนต่อเนื่อง
มีอาจารย์ประกบนักศึกษาอย่างใกล้ชิดและเป็นมิตร
ผมเชื่อว่าพวกเขาจะเติบโต แกร่ง
และมีทัศนคติที่ดีต่อการเป็นแม่พิมพ์ของสังคม
และระลึกถึง
บางทีอาจสะพายเป้ไปเยี่ยมแบบเงียบๆ...
วันหนึ่งสายลมจะพัดพาผมไป -
เป็นกำลังใจให้ครูพันธ์ุใหม่ค่ะ
เอาใจช่วยครูพันธุ์ใหม่ค่ะ....เชื่อว่าครูพันธุ์ใหม่ต้องเป็นคนที่ดีมีคุณภาพต่อไปค่ะ
ศิษย์จะเป็นคนเก่ง-ดีหรือไม่นั้น ปัจจัยส่วนหนึ่งมาจากแม่พิมพ์
เพราะถ้าหากมีแม่พิมพ์ที่ดีแล้ว ผลผลิตของการบ่มเพาะก็ย่อมดีด้วยเช่นกัน
ผมเชื่อว่า... ว่าที่คุณครูพันธุ์ใหม่ทุกท่าน ย่อมฝึกตนเพื่อเป็นคนต้นแบบแก่ศิษย์ในอนาคต
ครูพันธ์ุใหม่เป็นกำลังสำคัญในการสร้างเยาวชนให้เป็นพลเมืองดีของชาติต่อไป เป็นกำลังใจให้นะคะ
สวัสดีครับ คุณมะเดื่อ
ความเป็นครู...อยู่ที่ใจ...ใช่...อาชีพ
ใช่ต้องรีบ...ต้องเร่ง...ต้องเก่งสอน
แต่ต้องสู้่...ต้องเรียนรู้...ทุกขั้นตอน
ใจมาก่อน...พร้อมวิญญาณ...การเป็นครู
...สวัสดีครับ krutoom
บางครั้ง บางทีก็เริ่มต้นบ่อยจนไม่อาจสานต่อภารกิจได้อย่างเป็นรูปธรรม
ยังต้องให้กำลังใจแก่คุณครูกันต่อเนื่อง
ทั้งว่าที่คุณครู และคุณครูตัวจริง --ครับ
ครับ คนเดินทาง
ขอบคุณ ครูนาย มากครับ
ครู คือผู้สร้างคนเพื่อสังคม โดยแท้ ครับ
ขอบคุณ คุณแดนไท ที่แวะมาให้กำลังใจ นะครับ