...ขยะ..คุณยาย..หลวงพ่อ...


สลึงหนึ่ง หรือ ห้าสิบสตางค์ ก็มีค่าสำหรับยาย

ทุกเดือนอย่างน้อยเดือนละครั้ง ในวันหยุดเสาร์ อาทิตย์   แม่ดำ (คุณยายอายุ 65 ปี) จะพาหลาน พร้อมกับรถเข็น เข้าไปเก็บขยะในหน่วยทหารพัฒนา  ซึ่งตั้งอยู่ห่างจากบ้านประมาณ  1  กม.

แม่ดำ ดำเนินชีวิตเช่นเดียวกับพ่อใหญ่ แม่ใหญ่ ชาวอีสานโดยทั่วไป  ลูก ๆจากบ้านไปขายแรงงานในเมือง  แม่ใหญ่ดำ จึงต้องรับภาระเลี้ยงหลาน  2 คน 

       ทุกครั้งไม่ว่าแม่ดำจะไปที่ใด ก็จะถือโอกาสเก็บขยะที่อยู่ตามข้างทางกลับมาที่บ้านเพื่อรวบรวมไว้ขาย  เดี๋ยวนี้ที่ข้างหมู่บ้านมีร้านรับซื้อของเก่าจึงทำให้แม่ดำสะดวกสบายขึ้นมาก

 

                                     ********

      เมื่อปี 2547  หลวงพ่อวัดป่าโพนพระเจ้า จัดตั้งธนาคารหมู่บ้านตามแนวพระราชดำริ  จึงชักชวนแม่ดำให้มาเปิดบัญชีเก็บออมเงิน  จากวันนั้นถึงวันนี้  แม่ดำมีเงินฝาก  6000. บาทเศษ   พร้อมกับเปิดบัญชีฝากให้หลานเมื่อปี 2549   วันนี้บัญชีของหลาน มีเงินฝาก  4000.- บาทเศษ

อาตมาคิดว่า ญาติโยมมาทำใส่บาตรทำบุญที่วัดกันเป็นประจำ ก็อยากจะมีกิจกรรมที่เกิดประโยชน์ต่อตัวญาติโยมเองในปัจจุบันบ้าง    นอกจากเรื่องการทำบุญให้ทาน คือการประหยัดอดออมเพื่อประโยชน์ของตัวเองด้วย  เนื่องจากส่วนใหญ่เป็นผู้สูงอายุ การจะให้เดินทางไปธนาคารในอำเภอต้องขึ้นรถโดยสารก็เป็นเรื่องลำบาก อีกประการหนึ่งการเก็บออมก็เพียงเล็กน้อย 20 100 บาท ต่อเดือน จะเก็บไว้ที่บ้านก็ไม่รู้จะเก็บอย่างไรลูกหลานก็คงขอใช้หมด  หากเดือดร้อนจำเป็นจริง ๆ ก็ถอนออกไปแก้ปัญหา   

                                     ********

บางคนเขาอายที่จะเก็บขยะขาย  ฉันไม่อายหรอก  เงินสลึงหนึ่ง หรือ ห้าสิบสตางค์  ก็มีค่าเหมือนกัน ฉันไม่ดูถูกเงิน...   แม่ดำ 

                                            ********

 

 

 

 

หมายเลขบันทึก: 264916เขียนเมื่อ 1 มิถุนายน 2009 12:00 น. ()แก้ไขเมื่อ 6 กันยายน 2013 20:50 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-อนุญาตแบบเดียวกันจำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (59)

พอเพียง   พอมี  พออยู่   นำไปสู่ ความสุขที่แท้จริงครับ

  • แวะมาดูแม่ใหญ่ดำพาหลานประกอบอาชีพอย่างสุจริต แม้ว่าเก็บขะยะ ก็ยังดี และมีเกียรติมากกว่า คนที่โกงบ้านโกงเมือง
  • แถมยังพาหลานออมเงินอีก
  • นอกจากได้ออมแล้ว คุณค่าที่แม่ใหญ่ดำ ให้กับหลานทำงานนั้นมีค่ามากกว่าคำสอน
  • มหา ชื่นชม หนุ่มกรที่นำเสนอ

สวัสดีครับท่าน รอง  P  ขอบพระคุณ ครับผม

"..พอเพียง   พอมี  พออยู่   นำไปสู่ ความสุขที่แท้จริงครับ.."

สวัสดีครับพี่กรครับ

อ่านเรื่องนี้เเล้ว ตอกย้ำกับความคิดตัวเองเหมือนกันครับ

เมื่อสักครู่เดินออกจากห้อง(แมนชั่นที่พัก) เห็นจานอาหารที่กินไม่หมด อาหารดีๆเหลืออยู่เต็มจาน (เห็นบ่อยๆ) แล้วคิดถึงคนที่ไม่มีจะทาน คนที่มีโอกาสมีกำลังในการบริโภค กลับไม่เห็นค่าของที่ตนเองมีอยู่สักเท่าไหร่...

ผมเคยทำงานกับชาวไทยภูเขา เราไปไร่ มีเพียงข้าวสุกไปอาหารเราก็เก็บกินในไร่ หากไม่ทันได้ประกอบอาหาร ก็เพียงนำพริกสุกมาซอย คลุกเกลือ ซอยตะไคร้ใส่ ก็กินเป็นกับข้าวได้เเล้ว ผมก็กินมาเเล้วครับแบบนี้

และ "ขยะ" ที่ๆทิ้งขยะของแมนชั่นทุกชั้น ผมเห็นขยะที่เป็นขวดน้ำพลาสตกแข็ง ใส (ราคาดี)  ถูกทิ้งมากมายในทุกวัน น่าเสียดายมาก ผมอยากเก็บเเละ รวบรวมไว้ขายจังเลยครับ ขยะพวกนี้ไม่สกปรกเลย เป็นขวดน้ำที่สะอาด เพียงแต่จำนวนคนที่อยู่แมนชั่นเยอะ ขยะพวกนี้ก็เยอะตามไปด้วย

ผมเห็นด้วยกับคุณยายนะครับ ที่ว่า

บางคนเขาอายที่จะเก็บขยะขาย  ฉันไม่อายหรอก  เงินสลึงหนึ่ง หรือ ห้าสิบสตางค์  ก็มีค่าเหมือนกัน ฉันไม่ดูถูกเงิน...

วันหลังจะโทรศัพท์คุยกับพี่กรอีกครับแต่ละครั้งก็ได้เเลกเปลี่ยนเรื่องราวดีๆทั้งนั้นเลย มีโอกาสจับเข่านั่งเสวนากันเลยนะครับ  

ขอบคุณครับ :)

สวัสดีครับท่านมหา  เหรียญชัย P ..ขอบพระคุณมาก ครับ...    
  • แวะมาดูแม่ใหญ่ดำพาหลานประกอบอาชีพอย่างสุจริต แม้ว่าเก็บขะยะ ก็ยังดี และมีเกียรติมากกว่า คนที่โกงบ้านโกงเมือง
  • แถมยังพาหลานออมเงินอีก
  • นอกจากได้ออมแล้ว คุณค่าที่แม่ใหญ่ดำ ให้กับหลานทำงานนั้นมีค่ามากกว่าคำสอน
  • สวัสดีน้องเอก P  พอดีเลย  ได้รับแล้วหนังสือแล้วเมื่อ 10 นาทีที่ผ่านมานี่เองถูกใจมากเลย ...ยินดีมากนะอย่าได้เกรงใจ.....พี่เองก็อาศัยเรียนรู้กับพี่น้องในชนบทนี่แหละ ....ทำให้มีความสุขเพิ่มขึ้นเยอะเลย  ขอบคุณมากที่ช่วยมาเป็นกำลังใจอีกครั้งหนึ่ง..

    สวัสดีค่ะท่านพี่

    • ดูเหมือนว่าข่าวคราว...เงียบหายไปสองสามวันใช่ไหมคะ
    • อ้อ..กลับบ้านที่ กอทอมอ
    • ครอบครัวแม่ดำและพ่อแม่ของหลาน ๆ มีไหมคะ
    • การชื่นชมคนดี..คือหน้าที่ที่มีต่อสังคมนะคะ
    • ขอเป็นกำลังใจค่ะ

    สวัสดีครับอาจารย์ ครูคิม  P  แม่ดำมีลูกสาว  2  คน ลูกชาย 2 คน เสียชีวิต 1 คน  ลูกทั้ง 3 คนแยกครอบครัวไปแล้ว หลาน 2 คนเป็นลูกของลูกสาวไปทำงานที่กรุงเทพ แล้วฝากยายเลี้ยง...

    ...ยังไม่ได้กลับ กทม.ครับ  ต้องเขียนใบลาก่อน....

    ขอบพระคุณอาจารย์ที่แวะมาทักทาย  ครับ

     

    • ชื่นชมการทำหน้าที่สื่อกลางในการเผยแพร่ความดีของคุณยายค่ะ
    • คุณหนุ่มกรเป็นนักพัฒนามนุษย์ตัวจริงเสียงจริงเลยนะคะ ถ่ายทอดการดำเนินชีวิตที่เรียบง่ายพอดี ซึ่งเป็นแบบอย่างที่ดีแก่คนในสังคมยุคโลกาภิวัฒน์นี้มากค่ะ
    • เคยคิดเหมือนกัน  เราอาจจะไม่มีเงินเยอะ  แค่ไม่ทิ้ง (ของที่ยังใช้ได้ แค่ไม่ใช้ (ของที่เกินความจำเป็น) ก็เก็บเงินได้แล้วค่ะ
    • เป็นห่วงตอนอายุมากกว่านี้ครับ

    สวัสดีค่ะอาหนุ่มกร

    บันทึกนี้เคยอ่านแล้วหรือเปล่าค่ะ

    อิอิ มาให้กำลังใจคุณยายค่ะ

    สวัสดีครับอาจารย์  ศิลา  P ขอบพระคุณครับ..ทำงานในพื้นที่มากนานจนรู้สึกว่าเป็นส่วนหนึ่งของชุมชน ได้เรียนรู้ถึงการดำเนินชีวิตของพี่น้องชาวชนบท....หากมีสิ่งใดพอทำได้และเป็นประโยชน์บ้างก็รู้สึกมีความสุขไปด้วย  ครับ

    ขอบพระคุณท่าน เบดูอิน  P  สละเวลามาทักทายกันนะครับ

    สวัสดีครับท่านเกษตร  P  ลูก ๆ คงกลับมาดูแลนะครับ  ขอบคุณครับ

    สวัสดีก้านกอ   P  หลวงพ่อเป็นที่ปรึกษาเครือข่ายธนาคารหมู่บ้านตามแนวพระราชดำริ ในพื้นที่ศรีธาตุ - วังสามหมอ ปัจจุบันมีประมาณ  40  หมู่บ้าน ...อาจจะเคยอ่านเรื่องราวที่เกี่ยวข้องกับหลวงพ่อในบันทึกก่อนหน้านี้  ขอบคุณมากที่ยังจำได้ดี...

    สวัสดี หนุ่มกร

    • สบายดีนะครับ
    • ขาด 1 บาทก็ไม่ครบพันซิครับ
    • เขาเรียกเก้าร้อยเก้าสิบเก้า
    • 1 บาทจึงมีค่า ฉันนี้
    • ขอบคุณมากครับ

    ขอกำลังใจดีๆมีแด่ทุกๆลมหายใจค่ะ

    ขอเจ้าของบล็อก  สุขภาพแข็งแรง นะคะ

    สวัสดีค่ะ พี่หนุ่มกร จ๋า

    มาชื่นชมคุณยายแม่ดำค่ะ เอาใจช่วยนะคะ

    สวัสดครับ หนุ่มกร สวัสดีการชุมชนคือทางออกที่ท่านเกษตรวังหวัดเป็นห่วงครับ

    สวัสดีค่ะคุณหนุ่มกร

    มาอ่านเรื่องของ แม่ดำ ...

    นอกจากสู้ชีวิตแล้ว ยังช่วยรักษาสิ่งแวดล้อมด้วยการจัดการ "ขยะ" ซึ่งเราบางคนไม่ได้ใส่ใจเลยค่ะ

    ขอบคุณเรื่องราวดี ๆ ค่ะ

    (^___^)

    • สวัสดีค่ะหนุ่มกร
    • ครูแจ๋วมาขอบคุณที่กรุณาไปให้กำลังใจฝากไว้ในบันทึกของครูแจ๋วค่ะ
    • และมารับสิ่งดี ๆ จากแม่ดำด้วย
    • แม่ดำมีวิถีชีวิตที่พอเพียงตามอัตภาพและคงไม่ทุกข์ไม่สุขไปกว่านี้
    • แต่ความคิดของแม่ดำที่ปลูกฝังให้ลูกหลานมีค่านัก
    • อยู่ที่ลูกหลานจะนำไปปฏิบัติได้เพียงใด
    • ขอบคุณเรื่องราวและภาพถ่ายดี ๆ ค่ะ
    • มาแสดงความยินดีกับการทำหน้าที่สื่อกลางในการเผยแพร่ความดีค่ะ
    • ทราบว่าคุณเพ็ญกำลังได้รับความช่วยเหลือจากธารน้ำใจของชาว G2K โดยมีน้องพอลล่าช่วยส่งเสริม
    • ดีใจด้วยนะคะ จะขอร่วมด้วยช่วยกันให้ส่งมาให้ค่ะ แล้วจะฝากที่อยู่ในอีเมล์ไปนะคะ
    • อนุโมทนาบุญกับทุกท่านด้วยค่ะ

    สวัสดีครับท่าน เกษตรยะลา P  ทางใต้เป็นอย่างไรบ้างครับ  ขอบคุณที่มาเยี่ยมเยียน ครับผม

    สวัสดีครับอาจารย์  สายธาร P ขอบพระคุณสำหรับกำลังใจที่มีให้เสมอมา  ครับ

    สวัสดีน้อง พอลล่า P ชื่นชม ยินดี ทำให้มีกำลังใจ  ขอบคุณมาก

    สวัสดีท่าน วอญ่า P  หากมีผู้นำในชุมชนที่เข้มแข็ง ด้วยหลักการพึ่งพาตนเองเป็นอันดับแรก  สวัสดิการชุมชนก็คงจะเกิดง่ายขึ้น  ครับ

    สวัสดีค่ะ

    • เพิ่งได้รับกล่องพัสดุ  ผ้าคลุมไหล่สีม่วง
    • ฝีมอของพี่เพ็ญ...ใช่ไหมคะ
    • ขอขอบพระคุณค่ะ...จะเก็บไว้ใช้หน้าหนาวค่ะ

    สวัสดีครับอาจารย์ คนไม่มีราก P เห็นด้วยครับ ไม่น่าเชื่อเลย ขยะ ในชนบท(นอกเขตเทศบาล) มีมากขึ้น  สองข้างทางเป็นที่ทิ้งขยะน่าเป็นห่วงเรื่องสิ่งแวดล้อม โดยเฉพาะพลาสติก....ถ้าคิดได้ก็มีเงินใช้  ครับ

    สวัสดีครับอาจารย์ แจ๋ว P  ผมเจอแม่ดำทุกเดือน ทุกครั้งที่คุยกันก็ถือได้ว่าเป็นบทเรียนหนึ่งของการใช้ชีวิตของเราเอง ขอบคุณอาจารย์ ครับ

    สวัสดีครับอาจารย์ ศิลา P  ครับเป็นเรื่องราวของผู้คนที่ผมได้พูดคุยด้วย ประทับใจและอยากให้กำลังใจ...ครับ

    สวัสดีครับอาจารย์  ครูคิม P ถูกต้องครับ..ถึงไวนะครับ

    สวัสดีค่ะ หนุ่มกร

    มาเยี่ยมแล้วค่ะ

    ระลึก นึกถึง โชคดีค่ะ

    สวัสดีค่ะ

    • มีสลึงพึงบรรจบ ให้ครบบาท
    • ที่ชั้นเรียนให้เด็กออมทุกวัน  โดยนำเงินฝากคุณครูไว้วันละบาท สองบาท  เมื่อมีกิจกรรมที่ต้องใช้เงินก็ให้นักเรียนเบิกไปใช้ได้
    • บางครั้งเด็กก็นำไปฝากธนาคาร  หรือไม่ก็เมื่อจบชั้นก็คืนให้นักเรียน
    • ของนำเรื่องของคุณยายดำไปเล่าให้เด็กฟังนะค่ะ

    สวัสดีครับ  คุณ หนุ่ม กร~natadee

     

    • อ่านและชมภาพประกอบแล้ว...ชื่นชม "แม่ตำ" ครับ

    • ผมว่าท่านน่าจะมีความสุขกว่าเศรษฐีมีเงินนับหมื่นล้าน นับแสนล้าน นะครับ

    • ขอปรบมือให้ "แม่ตำ" ครับผม

    ..........................................................................................

    สวัสดีค่ะ

    ขอชื่นชมคุณยายค่ะ..คุณยายรวยความสุขด้วยเพราะรอยยิ้มของคุณยายเปี่ยมด้วยความสุขจริงๆ

    • งานอะไรก็ทำไปเถิด ถ้างานนั้นสุจริต และไม่ทำลายหรือทำร้ายผู้อื่น ขอสนับสนุนคุณยายดำ ทำไปเถอะคะ  ขยะเป็นเงินเป็นทอง

    P 9. Sila Phu-Chaya
    เมื่อ จ. 01 มิ.ย. 2552 @ 13:57
    1323280 [ลบ] [แจ้งลบ]
    เคยคิดเหมือนกัน  เราอาจจะไม่มีเงินเยอะ  แค่ไม่ทิ้ง (ของที่ยังใช้ได้ แค่ไม่ใช้ (ของที่เกินความจำเป็น) ก็เก็บเงินได้แล้วค่ะ ทั้งนั้น

    • ขอสนับสนุนคำพูดของท่าน Sila  Phu ข้างต้นนี้คะ และเป็นกำลังใจให้หนุม กร ในการทำหน้าที่นักพัฒนานะคะ ใจเขาใจเราคะ 
    •  การกระทำมีค่ากว่าคำสอน เป็นคำของท่าน มหาเหรียญชัย

    สวัสดีค่ะคุณหนุ่มกร

    ไม่ได้ทักทายกันหลายวันแล้ว

    สบายดีนะคะ งานคงยุ่งมาก

    รักษาสุขภาพด้วยนะคะ

    ระลึกถึงกัลยาณมิตรเสมอค่ะ

    (^__^)

    • สวัสดีค่ะ คุณหนุ่มกร
    • เพิ่งเห็นบันทึกนี้ค่ะ  เลยเพิ่งได้แวะเข้ามาอ่าน
    • ชอบประโยคนี้ค่ะ
    • บางคนเขาอายที่จะเก็บขยะขาย  ฉันไม่อายหรอก  เงินสลึงหนึ่ง หรือ ห้าสิบสตางค์  ก็มีค่าเหมือนกัน ฉันไม่ดูถูกเงิน..

    ขยะ...กลายเป็นทองเริ่มมองเห็น   แม่ดำเป็นเช่นช่างทองมองค้นหา

    สี่พันหกร้อยบาทปั้นขึ้นมา   นี่แหละหนา!...ผ้าขี้ริ้วห่อทองมองให้เป็น

    สวัสดีค่ะ

    • มาให้กำลังใจคน..ทำงานค่ะ
    • วันนี้เด็ก  ๆมีการถ่ายทำในชุมชนค่ะ

    ขอขอบพระคุณทุกท่านที่กรุณาแวะเวียนมาให้กำลังใจพี่น้องชุมชน ครับ

    P  คุณครู จิ๋ว   P  คุณครู นิน  P ท่านอาจารญ ออกัสแมน  P  ท่านเบดูอิน   P  ท่านอาจารย์สาวสวยมวยไทย 

     

    P ท่านอาจารย์ มีนา  P  คุณป้า สุ   P  ท่านอาจารย์คนไม่มีราก 

     P  ท่านอาจารย์อิงจันทร์  ไม่มีรูป ท่านอาจารย์ วิโรจน์

    P  คุณครู คิม

     " มีความสุข สนุกกับการทำงานทุกท่าน ครับผม "

     

     

    •  
    • คิดถึงนะคะ
    • เอ...เราจะมาผิดงานหรือเปล่าคะนี่...
    • แต่ตั้งใจมาละกัน...

    พาม่อนมาเรียนรู้ชีวิตที่มีคุณค่า

    สวัสดีครับอาจารย์ วรางค์ภรณ์ P  ไม่ผิดงาน ครับ  ที่นี่มีแต่ความรักและปรารถนาดีต่อพี่น้อง  ขอบพระคุณครับผม

    สวัสดีครับท่าน ผอ.ประจักษ์  P หลานม่อน หล่อเหมือนคุณตา ขอบพระคุณมาก  ครับ

    สวัสดีค่ะคุณกร

    มาอ่านเรื่องราวดีๆ กิจกรรมเพื่อสังคมค่ะ

    น่าชื่นชมจริงๆนะคะ ขนาดพระสงฆ์ ยังรู้จักการตอบแทนคืนสังคม

    คุณ ๆ ท่านๆ นักการเมือง นักธุรกิจใหญ่ๆ ในบ้านในเมืองควรตระหนักไว้ 5 5

    ขอบคุณค่ะ

    สวัสดีค่ะ..

    ดูคุณยายมีความสุขจังเลยนะคะ....

    เห็นแล้วก็ทำให้ยิ้มด้วยไม่ได้..

    ปล...คุณยายมีเงินเก็บมากกว่าน้องอีกนะเนี่ย..อิ...อิ...

     

     

    สวัสดีครับ อาจารย์ poo P  หลวงพ่อบอกว่าท่านเป็นพระบ้านนอกวัดเล็ก ๆ ก็พยายามทำเท่าที่จะทำได้เพื่อพี่น้องญาติโยมที่มาที่วัด..ขอบพระคุณครับอาจารย์

    สวัสดค่ะ พี่หนุ่มกร

    แวะมาเยี่ยมและขอเป็นกำลังใจให้คุณยายนะค่ะ.....

    สวัสดีครับอาจารย์ แกนด์ P  ผมเจอยายทีไร  แกก็จะให้รอยยิ้มเสมอ ..ขอบพระคุณที่แวะมาให้กำลังพี่น้องเรา  ครับ

    สวัสดีครับ น้องคิตตี้ P  อีกภาพหนึ่งของยายกับหลานชายที่หาบอยู่คือ ขยะ  ..ขอบพระคุณที่มาให้กำลังใจพี่น้องชุมชน  ครับ

    • พี่มาร่วมอนุโมทนาในการทำความดีกับทุกๆท่าน
    • ดีมากเลยนะคะ
    • หากผู้ปกครองที่ยากจนสามารถ
    • ดูแลเก็บหอมรอบริบให้ตนเองวันละเล็กละน้อย
    • ไม่นานเงอนทองจะเพิ่มขึ้นมาให้ใช้สอยยามยากได้

    สวัสดีครับคุณครูต้อย P ..ขอร่วมอนุโมทนาด้วยครับ

    ธนาคารหมู่บ้านตามแนวพระราชดำิริ เป็นโครงการที่ดีจริงๆๆเลยครับ

    ซึ่งเป็นโครงการที่ช่วยแ้ก้ปัญหาความยากจนของชาวบ้านได้ยังยั่งยืน

    อยากให้โครงการนี้แพร่หลายไปทุกหมู่บ้านทั่วไทย

    ชาวบ้านจะได้มีกินมีใช้ มีเงินเก็บ กันเยอะๆๆๆ ครับ

    ทองคำเปลว [IP: 119.31.66.19]
    เมื่อ พฤ. 13 พฤษภาคม 2553 @ 11:42
    #1995674 [ ลบ ] [ Report Abuse ]  

    ธนาคารหมู่บ้านตามแนวพระราชดำิริ เป็นโครงการที่ดีจริงๆๆเลยครับ 

    ซึ่งเป็นโครงการที่ช่วยแ้ก้ปัญหาความยากจนของชาวบ้านได้ยังยั่งยืน 

    อยากให้โครงการนี้แพร่หลายไปทุกหมู่บ้านทั่วไทย 

    ชาวบ้านจะได้มีกินมีใช้ มีเงินเก็บ กันเยอะๆๆๆ ครับ

    สวัสดีครับคุณทองคำเปลว  ขอบพระคุณที่แวะมาให้กำลังใจ...ครับน่าจะถูกต้อง ตนเป็นที่พึ่งแห่งตน...ครับ

    สวัดดีครับคุณตา ผมนายศรชัย เสมามิ่ง ผมเป็นหลายชายของแม่ดำ คุณตาสบายดีไหมครับบ

    พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
    ClassStart
    ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
    ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
    ClassStart Books
    โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท