การฝึกศิลปการต่อสู้ :ไอคิโด เฟรนด์ชิป ในโครงการหลักสูตรผู้นำเด็กไร้สัญชาติ
ปีที่ผ่านมา ผมเคยเขียนไว้ในบล็อกถึงความน่าสนใจของการฝึกวิชาศิลปะการป้องกันตัวที่เรียกว่า “ไอคิโด” แต่ไอคิโดเป็นที่รู้จักน้อย เพราะเป็นการปฏิวัติเรียนรู้ ที่ผู้เรียนต้องเรียนรู้แบบช่วยกันไปให้ถึงฝั่ง มิใช่การเรียนแบบเหยียบหัวกันขึ้นไปที่พบเห็นเป็นกระแสหลัก ไม่มีการแข่งขันเอาหน้า คว้าถ้วยรางวัล ทั้งยังต้องใช้เวลาในการสื่อสารถึงหลักการสันติภาพอันเป็นแก่นของวิชานี้
ในการเขียนคราวก่อนๆ ผมลองวิเคราะห์เล่นๆว่าโอกาสสำหรับการส่งเสริมไอคิโดในชนบทซึ่งรวมถึงเด็กไร้สัญชาตินั้นทำได้ อย่างน้อยก็สามทาง คือ
1. จากผู้มีจิตอาสาจากข้างนอก อย่างเราๆ เข้าไปช่วยพัฒนา คือลุยเดี่ยวเข้าไปเลย ใครสนใจมาฝึกก็รับเป็นศิษย์ แต่รับจำกัด ไม่มีข้อผูกมัดอะไร แต่ต้องมีระเบียบฝึก และต้อง “เอาใจมาแลก” อันนี้เป็นแนวทางที่ผมทำมาแต่แรก คือต้องแสดงความตั้งใจจริง และมีจิตอาสา มีความประพฤติดีจึงจะรับเป็นศิษย์
2. ชมรมไอคิโดจากข้างนอก หรือหน่วยงานภายนอก เปิดโอกาสให้เด็กในชนบทเข้าร่วมฝึกตามวาระต่างๆ
3. จากการผลักดันของชาวบ้าน เข้าสู่แผนพัฒนาท้องถิ่นของหน่วยงานต่างๆ เช่น อบต. โรงเรียนในชุมชน
ถ้าจะวิเคราะห์จากการฝึกไอคิโดของตัวเองที่ปางมะผ้าแล้ว ผมเองพยายามผลักดันทั้งสามแนวทางนะครับ แต่ยึดแนวทางที่หนึ่งเป็นหลัก ก็ยังขาดอีกสองแนวทางที่ต้องหนุนเสริมต่อเนื่องให้เกิดขึ้นเป็นรูปธรรม
มาปีนี้ สยชช. เราได้งบจากกองทุนส่งเสริมการจัดสวัสดิการสังคม ของกระทรวง พม. มาจัดทำโครงการหลักสูตรผู้นำเด็กไร้สัญชาติที่อำเภอปางมะผ้า ผมเลยได้โอกาสบรรจุการฝึกไอคิโดไว้ในหลักสูตรระยะสั้นหกเดือนนี้
อ้อ คำว่าหลักสูตรที่ผมใช้นี่ดูเหมือนใหญ่โตนะครับ แต่จริงๆแล้วมันเป็นหลักสูตรแบบชาวบ้านนะครับ คือไม่ได้เคร่งครัดกับตัวชี้วัด หรือแบบรายงานวิชาการอย่างที่ครูอาจารย์เขาทำกัน แต่เราเป็นหลักสูตรในแบบเอ็นจีโอ เน้นการมีส่วนร่วมของเด็ก เยาวชนเป็นหลัก เน้นสร้างแกนนำกลุ่มเล็กๆที่สามารถจะทำงานในท้องถิ่นได้ต่อไป ไม่ใช่เรียนจบแล้วจะมุ่งเข้าเมือง อันนี้เราจะต้องเฟ้นหาเด็กที่อยากจะทำงานเพื่อส่วนรวมจริงๆ ซึ่งต้องใช้เวลาดูกันนานๆ ก็ต้องทำใจ แต่ก็จำเป็น
การบรรจุวิชาไอคิโดไว้ในหลักสูตรผู้นำเด็กไร้สัญชาติครั้งนี้ ทำให้แนวทางข้อที่สองชัดเจนเป็นรูปธรรมขึ้น โดยวันที่ 1-2 กุมภาพันธ์ที่ผ่านมา ก็ได้มีวิทยากรเป็นอาจารย์ไอคิโดขั้นสูง นำโดยHattori Takao Sensei กับภรรยา, คุณหมอกฤษณชัย ไชยพร, อาจารย์รัตนพล พนมวัน ณ อยุธยา, รวมทั้งอาจารย์ป๋อม กับทีมนักศึกษาชมรมไอคิโด มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ แถมนักเรียนจากโรงเรียนวัฒนโนทัยพายัพ เชียงใหม่มาร่วมด้วยช่วยฝึกเด็กๆไร้สัญชาติที่นี่ รวม 9 คน
ดีใจแทนเด็กๆ .....ไม่นึกไม่ฝันว่าจะมีคนสนใจมาช่วยฝึกกันมากขนาดนี้....
เด็กๆเข้าร่วมโครงการ 15 คน มี 7 คนที่ฝึกกับผมมาก่อน แต่อีกครึ่งไม่มีพื้นการฝึกไอคิโดมาก่อนนะครับ เกือบทั้งหมดเป็นเด็กผู้หญิง แต่ใจสู้ไม่แพ้ผู้ชาย ผมต้องอบรมปูพื้นล่วงหน้าเพื่อให้สามารถล้มหน้า ล้มหลังเป็นบ้าง ให้รู้ธรรมเนียม มารยาทการฝึกไว้ก่อนที่อาจารย์ระดับสูงและรุ่นใหญ่จาก มช.จะมา เด็กๆก็ตั้งใจมากครับ ไม่แพ้อาจารย์ และเพื่อนพ้องน้องพี่ชาวมหาวิทยาลัยเชียงใหม่มีลงทุนลงแรงมามอบความรู้เป็นวิทยาทานถึงที่นี่
นอกจากการฝึกบนเบาะแล้ว เราก็มีกิจกรรมอื่นๆอีก อาทิ
1. พาเด็กไปพัฒนา เก็บกวาดทำความสะอาดวัด นัยยะว่า ทำความสะอาดวัด เพื่อทำความสะอาดใจ ลดความเห็นแก่ตัว และสร้างขวัญกำลังใจแก่เด็กๆในการเป็นผู้มีจิตอาสา
2. ไปสาธิตไอคิโด เพื่อเผยแพร่และประชาสัมพันธ์ ณ โรงเรียนอนุบาลปางมะผ้า เพื่อให้เกิดการรับรู้และยอมรับวิชานี้มากขึ้น
3. การจัดรายการวิทยุ บอกเล่าประสบการณ์ของเด็กไร้สัญชาติที่ได้มาฝึกไอคิโด
4. ส่วนกิจกรรมในเชิงผ่อนคลาย ก็มีการไปเล่นน้ำในลำธารหลังการฝึกภาคบ่าย ตกค่ำก็มีกิจกรรมการแสดงรอบกองไฟ ทั้งละครชุมชน และร้องเพลงที่มีเนื้อหาดีๆร่วมกัน
สี่วันกับการฝึกและการเตรียมงาน อย่าถามเลยว่าเหนื่อยไหม แต่ถามว่ามีความปีติสุขแค่ไหน ที่เราได้มอบสิ่งดีๆให้กับเด็กยากไร้เหล่านี้ เป็นความภูมิใจลึกๆที่ได้เป็นส่วนหนึ่งในการสร้างคุณประโยชน์ให้เกิดแก่วงการไอคิโดบ้านเรา
ขอบคุณทุกน้ำใจ สำหรับการเสียสละเวลาและแรงกายแรงใจมาช่วยฝึก ขอบคุณน้ำใจที่อยู่ในสิ่งของบริจาคทุกชิ้น ไม่ว่าจะเป็นชุดฝึก เสื้อผ้า สิ่งของเหลือใช้ที่ส่งมาแบ่งปัน
กลับมาที่แนวทางการส่งเสริมไอคิโดในชนบท หากดูตามแนวทางที่สองที่กล่าวไว้ข้างต้นจะเห็นว่าเริ่มชัดขึ้น ผมเห็นความหวังรางๆที่จะเชิญให้นักไอคิโด รวมทั้งสถาบันต่างๆที่จัดสอนไอคิโดได้มาแบ่งปันความรู้แก่เด็ก ในบรรยากาศที่อบอุ่น ท่ามกลางธรรมชาติ มีกิจกรรมเชิงวัฒนธรรมชุมชนที่สามารถบูรณาการเรียนรู้ร่วมกับไอคิโด ให้เป็นกิจกรรมประเพณีที่น่าจะจัดเป็นประจำทุกปี
ตอนนี้ โรงเรียนบางแห่งที่นี่เริ่มเห็นความตั้งใจของเรา เตรียมหาช่องทางซื้อเบาะฝึกเอาไว้ โดยผมกับแกนนำเยาวชนจะเข้าไปช่วยจัดอบรมให้สัปดาห์ละหนึ่งครั้ง อันนี้เป็นนิมิตหมายที่ดีนะครับ ที่โรงเรียนเริ่มเป็นหุ้นส่วนไอคิโดกับเรา
ช่วยทำความสะอาดวัด ใจคนทำก็สะอาดไปพร้อมกันด้วย
มาช่วยกันฝึกเด็กด้อยโอกาส ใจคนฝึกก็พลอยได้ฝนไปด้วย
ผมคิดอย่างนั้นนะครับ
ใน สโมสรผู้นำเยาวชนเพื่อการศึกษาและพัฒนาชุมชน จังหวัดแม่ฮ่องสอน
ความเห็น (16)
มาชมกิจกรรมดีๆ ยามเช้าค่ะ
ช่วยทำความสะอาดวัด ใจคนทำก็สะอาดไปพร้อมกันด้วย
มาช่วยกันฝึกเด็กด้อยโอกาส ใจคนฝึกก็พลอยได้ฝนไปด้วย
เป็นกำลังใจให้คนทำงาน เพื่อเด็กน้อย ขอบคุณค่ะ
- มาขอชื่นชมด้วยคน
- ทีปางมะผ้าน่าอยู่มากๆๆ
- เอาเด็กมีสัญชาติมาแลก
- อิอิๆๆ
- ขอบคุณกำลังใจยามเช้าจากคุณ POO นะครับ
- ชอบรูปที่อาจารย์ขจิตนำมาฝาก เอ แต่ภาพซ้ายล่าง ผมแนะนำให้ครูช่วยฝึกเด็กให้ออกกำลังกายเยอะๆนะครับ
- เด็กในเมืองเองก็น่าห่วงครับ เยอะแยะเลยที่ไม่เพียงแต่เอาห่วงมาไว้ที่ตา (ปัญหาสายตา) แต่ยังเอาห่วงมาไว้ที่เอวตั้งแต่เล็ก (ไม่อ้วนเอาเท่าไร) :-)
- ปางมะผ้า น่าอยู่ครับ และก็น่าทำงานด้วย
สมบัติ ตาปัญญา
ขอชื่นชมด้วยคนครับ การปลูกฝังทัศนคติไม่นิยมความรุนแรงสำคัญมากสำหรับเยาวชน หากจะให้ดีควรกระตุ้นพ่อแม่และครูให้เกิดความตระหนักในเรื่องนี้ และช่วยฝึกทักษะการจัดการกับพฤติกรรมเด็กโดยไม่ใช้ความรุนแรงด้วย เพราะเด็กๆ ก็เห็นตัวอย่างจากพ่อแม่และครูอยู่เกือบทุกวัน ผมพยายามทำเรื่องนี้อยู่ที่เชียงใหม่เหมือนกัน หากมีอะไรที่จะช่วยได้ก็จะยินดีมากครับ
น่ารักมากๆเลยเวา อยากมาด้วยแต่ก็มาไม่ได้ อยากได้รูปค่ะ ช่วยส่งให้หน่อย พี่จะเอาไปให้เซนเซหลายๆคนที่โตเกียวดู พี่เล่าให้เซนเซทางฮมบุโดโจฟัง หลายท่านก็มีความสนใจมาก
พี่กบค่ะ
แวะมาให้กำลังใจ ..ครับ
พักนี้ หายไปเพราะการงานบีบรัดอย่างมาก ...
"กิจกรรมเพื่อส่วนรวมและสังคมที่ดีกว่า.." แนวคิดนี้อยากให้มีในตัวตนของเด็ก เพราะมันหมายถึงการพัฒนาตัวเองและสังคมอย่างมีจิตวิญญาณ
เป็นกำลังใจให้นะครับ
พี่ยอด.. :)
ผมดีใจครับที่เห็น การเติบโตของ "สโมสรเด็กและเยาวชน" ผมเห็นตั้งแต่เริ่มปฏิสนธิ และมาเห็นภาพวันนี้เเล้ว ดีใจและมีความสุขครับ มีโอกาสอยากไปแลกเปลี่ยนเรียนรู้ถึงชานบ้านนะครับ...
ออมสิน คงซนมากขึ้น..แล้วสิครับ
ตอนนี้ผมกำลังร่าง proposal ประเด็น ผลกระทบจากการท่องเที่ยว เน้นประเด็น demography และสนใจ เกี่ยวกับ การแต่งงานกับชาวต่างชาติของผู้หญิงชนเผ่า ...เน้น lisu ครับ
ไว้วันหลังจะโทรศัพท์ไปพูดคุยด้วย ...ยาวๆนะครับ
ขอบคุณทุกท่านที่เยี่ยมเยือนนะครับ
- ผมเห็นด้วยกับอาจารย์สมบัตินะครับที่อยากจะขยายแนวคิดเรื่องการไม่ใช้ความรุนแรงไปยังครูและผู้ปกครองด้วย เพราะตราบเท่าทีเด็กยังอยู่ในสิ่งแวดล้อมเดิมๆที่นิยมความรุนแรง (ดุ ด่า ว่า ตี บังคับ ลงโทษ)ก็ยากมากที่พวกเขาจะทำตัวเป็นปลาว่ายทวนน้ำ ถ้าพวกเขาไม่เข้มแข็งจริงๆ แต่ตอนนี้ผมมีกำลังน้อย หาภาคียังไม่ได้มาก ก็ทำได้แค่นี้ก่อนครับ แต่ต้องทำสิ่งแวดล้อมด้วย ขอบคุณที่เตือนสตินะครับ
- พี่กบครับ ผมส่งรูปไปทางอีเมล์แล้ว แค่ได้รู้ว่าทางสำนักงานใหญ่ที่ญี่ปุ่นได้รับรู้เรื่องราวของเรา ก็ถือว่าปลื้มสุดๆแล้วครับ
- คุณแผ่นดิน พักนี้งานรัดตัวมาก เวลาผมเจองานหนักมากๆ รู้ตัวว่ายังไงก็คงต้องมีผิดพลาดและโดนตำหนิแน่ๆ ผมก็จะนึกถึงเพลงโปรดเพลงนึงคือเพลง "โลกนี้คือละคร" ยังไงก็อย่าลืมดูแลสุขภาพด้วยนะครับ
- สำหรับหนุ่มเนื้อหอม ขอบคุณที่ยังติดตามงาน สยชช. บ้านสบป่องยินดีต้อนรับเอกเสมอ ไม่มีงานอะไรก็มาเยี่ยมกันได้นะครับ
อำนวย สุดสวาสดิ์
- สวัสดีครับ พี่ยอด
- วันนี้ผมได้เข้ามาฟังพี่พูดในเวทีวิชาการ "ประสบการณ์การใช้เครื่องมือ 7 ชิ้น : วิถีชุมชน" ในงาน "มหกรรมสุขภาพชุมชน 2552" ครับ
- ขอบคุณมากครับ
- ขอบคุณคุณสายธารกับการ์ดสวยๆนะครับ ดูแล้วสดชื่นได้ทุกวัน
- คุณอำนวยครับ ผมเพิ่งพิมพ์เนื้อหาจากการเสวนาในห้องย่อยลงใน http://gotoknow.org/blog/culturalgarden/244259 เข้าไปดูได้นะครับ ขอบคุณที่ติดตาม หวังว่าจะเป็นประโยชน์ต่อการงานนะครับ
แจ๊คเครือไต
วัสดีครับ แว้มาทักทายด้วยคนครับ ดีใจน่ะที่มีผู้ใหญ่อย่างเห็นความสำคัญของเด็กด้อยโอกาส ยังไม่ทิ้งเด็กเหล่านี้
เด็กไตอย่างเรา คงหาทางออกไม่เจอ ถ้าไม่มีผู้ใหญ่ใจดีมาสั่งสอน เด็กไรสัญชาติเป็นสิ่งที่ไม่มีโอกาส ที่จะได้ทำอะไรได้เลย
ทำงานก็ไม่ได้ ไปไหนก็ลำบาก ไม่ว่าจะทำงาน หรือการเล่าเรียนศึกษา ก็เป็นปัญหาทั้งนั้น ทั้งที่เด็กอย่างเราทำอะไรยังได้อื่กเยอะ แต่ถ้าไม่มีสัญชาติก็เป็นคนหมดโอกาส เป็นสิ่งที่หน้าน้อยใจ ไปไหนก็มีแต่ผู้คนเขาดูถูก แต่เราก็ต้องยอมรับความเป็นจริง คือเป็นคนไม่มีสัญชาติครับ
พระสง์ไทใหญ่
<object width="320" height="240" ><param name="allowfullscreen" value="true" /><param name="movie" value="http://www.facebook.com/v/186938424657229" /><embed src="http://www.facebook.com/v/186938424657229" type="application/x-shockwave-flash" allowfullscreen="true" width="320" height="240"></embed></object>
ขอฝากเว็บพระสงฆ์ไทใหญ่ไว้ด้วยครับ
ลองเข้าไปเยี่ยมเว็บพระสงฆ์ไทใหญ่แล้วครับ ขอให้กำลังใจและจะบอกต่อไปยังคนอื่นๆครับ
สนใจการฝึกไอคิโด ให้กับเยาวชนที่ทำงานด้วยมากเลยค่ะ
อยู่ที่ ชร. มีแนวทางยังไงบ้างค่ะ
ขอแนะนำว่าถ้าอยากรู้จักไอคิโดกับงานพัฒนาเด็ก เยาวชน เพิ่ม สามารถตามไปอ่านใน http://aikidocmu.wordpress.com/pangmapa/ มีบันทึกที่ผมเขียนไว้ รวมทั้งมีบทความจากอาจารย์ผู้ัคร่ำหวอดในวงการ นักจิตวิทยา และผู้คนจากหลายสาขามาเขียนให้สืบค้นต่อ
ในส่วนของการสนับสนุน เท่าที่รู้ ที่เชียงรายไม่มีสอน ใกล้สุดมีที่เชียงใหม่ ลำปาง และแม่ฮ่องสอน แต่ถ้ามีโครงการจะพาเด็กๆเชียงรายมาอบรมกันที่แม่ฮ่องสอนเป็นระยะ มือใหม่ต้องไปเรียนหลักการเบื้องต้น ที่เหลือสามารถดูจากสื่อ อ่านหนังสือ แล้วฝึกต่อไปได้เองครับ และกลับมาเจอกับครู อาจารย์ รุ่นพี่เพื่อทดสอบความรู้เป็นระยะๆ
ไม่ทราบว่าคุณรัชนีทำงานอะไร อยู่หน่วยงานไหน จะติดต่อได้อย่างไร บางทีผมอาจจะช่วยให้แนวทางการฝึกเพิ่มเติมได้ครับ