จะก้าวหน้าไป...ถึงไหนกัน
เช้านี้จิบกาแฟด้วยความรู้สึกว่า “กาแฟ” ไม่ละมุมลิ้นเหมือนที่เคย
ได้รับข่าวจากพี่คนหนึ่งเรื่อง โครงการอภิมหาโปรเจคก์ สิ่งก่อสร้างขนาดใหญ่เพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวแบบ Mass tourism เพราะเป็นการก่อสร้างคาบเกี่ยวในพื้นที่หลายอำเภอว่ากันว่านี่เป็นการผลักดันการพัฒนาจังหวัดครั้งสำคัญ... มีคนพูดกันแบบนี้ ผมควรจะดีใจหรือเปล่า?
วันก่อนขับรถไปเมืองปายจากเชียงใหม่ แค่เห็นเสาไฟฟ้าขนาดใหญ่ที่ส่งผ่านกำลังไฟฟ้าจากเชียงใหม่สู่เมืองปายแล้ว ผมยังรู้สึกเสียดายพื้นที่ธรรมชาติบางส่วนถูกทำลายไป แต่ด้วยความจำเป็นที่เราต้องใช้บ้าง เราก็คงยอมได้
กระผมมองสิ่งแปลกปลอมที่เข้ามาเรื่อยๆกับความเจริญอย่างหวาดระแวงและดูไม่จำเป็น โดยปกติก็มาอยู่แล้ว แต่จะเร็วขึ้นเมื่อใครสักคนกวักมือและเชิญชวนมันเข้ามาอย่างยินดี
แม่ฮ่องสอนเป็นเมืองที่มีต้นทุนที่เป็นฐานทรัพยากรมากมายเหลือเฟือที่จะให้คนทั้งจังหวัดและผู้มาเยือนในชื่อ “นักท่องเที่ยว” ได้เรียนรู้และสัมผัส หากจะมาถึงยากลำบากบ้าง ไม่ว่าสักกี่พันโค้ง สนามบินเล็กๆที่ผ่าใจกลางเมือง ภูเขาพัน ร้อยภูนับไม่ถ้วน กลุ่มชาติพันธุ์พร้อมประเพณี วัฒนธรรมที่หลากหลายเหล่านี้คือเสน่ห์ของเมืองสามหมอกแห่งนี้
ผลของการพัฒนาการท่องเที่ยวที่ไร้ทิศทางมีให้เห็นบ้างในบางพื้นที่ โครงการพัฒนาการท่องเที่ยวขนาดใหญ่ของรัฐบางโครงการมีการใช้ประโยชน์จากที่ดินไม่เหมาะสม ใช้ทรัพยากรส่วนรวม(Common property) โดยมิได้นำต้นทุนทรัพยากรมาคิดคำนวณด้วย ถึงแม้จะมีการวิเคราะห์ผลกระทบก่อนดำเนินการแล้ว ผมก็มองทุกอย่างล้วนเป็นละครที่สร้างให้จบฉากและให้เนื้อเรื่องจบเร็วกว่าที่จะเป็นเท่านั้นเอง บางพื้นที่มีการก่อสร้างสิ่งก่อสร้างที่ไม่เหมาะสมกับสภาพแวดล้อม เป็นทัศนอุจาดทางด้านสถาปัตยกรรมทำให้เอกลักษณ์ของการท่องเที่ยวทางประวัติศาสตร์หรือโบราณสถานถูกบดบังและลดคุณค่า เหล่านี้ล้วนเป็นสาเหตุและเป็นตัวเร่งทำให้แหล่งท่องเที่ยวต่างๆเสื่อมลงอย่างรวดเร็ว
บางทีความเจริญ และนักท่องเที่ยวมากมายเราก็ไม่ต้องการ เพราะผู้ที่ได้รับผลประโยชน์ในการนี้หาใช่ ชาวบ้านส่วนใหญ่ของคนที่นี่ หากแต่เป็นผลประโยชน์ของนักธุรกิจเพียงกลุ่มเล็ก และไม่ใช่คนบ้านเรา
ได้ไม่คุ้มเสีย เสียไปแล้วเรียกคืนกลับมาไม่ได้อีก
พี่คนเดิมถามผมอีกว่า “ผมมีความคิดอย่างไรกับเรื่องนี้” <p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">ผมก็ตอบแบบฉับพลันว่า “ผมไม่รู้เหมือนกัน ผมก็ยังนึกไม่ออก” เพราะผมก็ยังนึกไม่ออกจริงๆว่าจะทำอย่างไรดี?</p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">เพราะหลายครั้งที่เสียงของภาคประชาชนไม่ได้ส่งเสียงดังพอที่จะต้านทานผู้มีอำนาจสิทธิ์ขาดได้ หากชุมชนยังก้มหน้าก้มตารับผลที่จะเกิดขึ้นจากความคิดของรัฐแต่เพียงฝ่ายเดียว ไม่ลุกขึ้นมาเรียกร้องสิทธิของตนเอง</p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">ชุมชนเข้มแข็งที่เราช่วยกันสร้าง ชุมชนช่วยกันเสริมมาโดยตลอด จะมีแรงพอที่ส่งเสียงดังๆบอกกล่าวแสดงสิทธิในครั้งนี้ได้หรือไม่…</p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p>
ความเห็น (24)
- ชอบภาพทั้ง 3 ภาพที่นำเสนอ
- พี่ไม่เคยไปแม่ฮ่องสอน สวยจริงตามคำเล่าลือนะคะ
Jatuporn W.
 |
ดีใจที่พี่อัมพรชอบครับ ผมนี้ผมถ่ายคราไปเก็บข้อมูลชุมชนบนดอยสูงแห่งหนึ่งของแม่ฮ่องสอน ผมมีความรู้สึกว่าผมเป็นเทวดาน้อยๆที่อยู่บนเมฆ (แต่ไม่ยักมีนางฟ้า) บรรยากาศดีมากครับ เป็นความสวยงามตามธรรมชาติที่น่าหวงแหนยิ่ง
มีพี่ชาว มอ.หลายท่านได้มาเยือนผมถึงถิ่น หากพี่อัมพรว่างก็ขอเรียนเชิญครับ
ในอนาคตยุทธศาสตร์การพัฒนาการท่องเที่ยวของจังหวัดจะเป็นอย่างไร ผมไม่รู้ แต่ผมอยากให้ความสำคัญการท่องเที่ยวเชิงนิเวศมากๆ บางอย่างที่ไม่ควรจะพัฒนาจนเลยเถิด แบบได้ไม่คุ้มเสีย
เป็นเสียงเล็กของคนหนึ่งคนที่เป็นคนท้องที่ครับ
นพอิสระขันติ แก้ววรกาญจน์
สวัสดีค่ะ
ภาพทั้งหมดสวยจริงๆค่ะ นึกถึงตอนไปภูหมอกที่นครศรีธรรมราชจัง
ใครถ่ายภาพนี้ สุดยอด ชอบๆ ค่ะ
 |
- น้องวันพิชิต ตีตั๋วมาด่วนครับ จะแนะนำให้รู้จักสาวเหนือ
- โดยเฉพาะปลายฝนต้นหนาว บรรยากาศจะโรแมนติคมากครับ
- หากมีใครสักคน คงจะดีไม่น้อย
- หากว่างหรือปิดเทอม มาเที่ยวได้นะครับผม
- สวัสดีครับเอก ภาพสวยครับผมชอบมากครับ
- เรื่องนี้ ความเจริญ(ที่หลายๆคนคิด) แบบทำให้การเปลี่ยนแปลงแบบก้าวกระโดด เป็นเรื่องที่น่าคิดครับ และต้องระวังครับ ว่าจะไปในทางไหน
- ในทางคณิตศาสตร์ การเพิ่มขนาดของก้าวกระโดดเกินพลังที่เป็นอยู่ จะทำให้ระบบพังได้ครับ
- หากภูมิคุ้มกันของชุมชนไม่มี จนทำให้ภูมิคุ้มกันบกพร่อง เราก็จะเจอและพบอะไรที่ไม่เคยเจอมาก่อนตามมาครับ
- เป็นกำลังใจให้นะครับ
 |
นพอิสระขันติ แก้ววรกาญจน์ |
เป็นภาพที่ผมถ่ายเมื่อปีก่อนนี้ครับ เช้านั้นเขาปกคลุมไปด้วยหมอก สวยงามมากครับ
สิ่งนี้หละครับที่ผมหวงแหน ...ไม่อยากให้มันถูกทำลายไป เพื่อเปิดพื้นที่เพื่อการท่องเที่ยวแบบ Mass tourism
ผมควรจะทำอย่างไร?
 |
น้องนุ้ย
ผมเป็นคนชอบถ่ายรูปครับ ด้วยธรรมชาติมันสวยงามอยู่แล้ว เพียงเราเป็นผู้บันทึก อย่างไรก็ต้องสวย
ผมถ่ายเมื่อปีที่แล้ว เช้าวันหนึ่งบนหมู่บ้านบนดอยสูงครับ อากาศดี หมอกสวย
มีโอกาสดีๆ ชวนพี่ๆที่ มมส.มาเที่ยวนะครับ
เพื่อนเม้ง สมพร ช่วยอารีย์
- บรรยากาศจริงสวยกว่านี้ครับ อากาศก็ดีครับ ภาพนี้ถ่ายบนเส้นทาง อ.เมือง ถึง บ้านห้วยฮี้ ชุมชนกระเหรี่ยงกลางหุบเขาที่แม่ฮ่องสอน
- "ความเจริญ" เป็นสิ่งที่ใช้เป็นประเด็นยั่วยวนคนท้องถิ่ครับ แต่ผลของความเจริญที่มากไป ทำให้ชีวิตเสียสมดุลย์ ชุมชนย่อยยับ
- เราหวังในเรื่อง "ความเข้มแข็ง" ของชุมชน และได้เห็นตัวอย่างบ้าง ในบางชุมชนที่แม่ฮ่องสอน เขาปฏิเสธการเข้ามาพัฒนาโดยรัฐ
- แต่ผลประโยชน์ก็รุนแรงไม่แพ้กันครับ ชาวบ้านต้องพัฒนาตัวเอง สร้างภูมิคุ้มกัน
- ภูมิคุ้มกันที่ว่านั้นคือ "ความรู้" รู้อย่างเดียวคงไม่พอหากไม่มี"ปัญญา"
- Social Mobilization
ขอบคุณเพื่อนมากครับที่มาให้ข้อคิดเห็นดีๆ
ปีศาจเดียวดาย
สุมทุมพุ่มฉ่ำน้ำค้างชื้น
ไอละอองนองฉ่ำจากค่ำคืน
หยดพื้นเปียกหญ้ามาจนเช้า
อุสุมยามอุษามาอบไอ
แดดไล้วารีลมเป่า
แดดฉายสายหมอกค่อยบรรเทา
ขับเงามืดหม่นจนเห็นไกล
หมอกมืดมีจางสว่างแจ้ง
สูรย์แฝงเมฆคลี่มีแจ่มใส
ผู้แพ้ใช่แพ้ตลอดไป
วันใหม่ไม่แพ้แน่นอน
|
ปีศาจเดียวดาย |
การพัฒนา ใช่ว่าต้องทำลาย
เห็นด้วยครับ ที่ต้องให้ชุมชน มีส่วน และ เป็นส่วน ในการพัฒนา ร่วมด้วย ช่วยกันครับ
สวัสดีครับ คุณตาหยู
การพัฒนา หากแปลตรงๆก็หมายถึง การทำให้ดีขึ้น
แต่จะทำให้ดีขึ้น ต้องประกอบไปด้วย "ความเข้าใจ"
ตามพระราชดำรัสในหลวงท่านตรัสไว้ว่า "เข้าใจ เข้าถึง พัฒนา" ครับ
หากขาดสิ่งใส่งหนึ่งไป อาจไม่ใช่เรื่องของการพัฒนา แต่เป็นเรื่องของ "ความไม่รู้" หรือ "รู้" ในมุมมองหนึ่งที่ไม่ได้พัฒนาต่อเป็นปัญญาในการทำให้สังคมดีขึ้น
ทุกวันนี้ "การพึ่งตนเอง" และ "ชุมชนเข้มแข็ง" เป็นคำตอบสุดท้ายครับ!!!!
- เป็นอีกแง่มุมหนึ่งที่คนสร้างจะรู้หรือเปล่าน้อว่าผลกระทบที่ตามจะเป็นไง
- แต่สิ่งต่างๆเปลี่ยนแปลงไปตามเวลาและความคิดคนสมัยใหม่ๆเสมอ หรือจะเหมือนสโลแกนโฆษณา โทรศัพท์ยี่ห้อหนึ่ง "โลกจะมีสิ่งใหม่ๆได้ยังไงถ้าเรายังย่ำอยู่กับที่" แต่บางทีย่ำอยู่กับที่กับความรู้สึกดีดีเดิมๆ มันก็น่าจะดีกว่ามิใช่หรือ
- เสียงประชาชนอาจจะดังพอ แต่ไม่มีใครฟังรึเปล่านะ
 |
- จริงๆก็มีการวิเคราะห์ผลกระทบก่อนนะครับ เวลาโครงการใหญ่ๆ แต่นั่นก็เป็นเพียงกระบวนการหนึ่ง
- การย่ำอยู่กับที่ ก็ไม่ใช่ว่าไม่พัฒนา แต่การย่ำอยู่กับที่เพื่อหยุดดูตัวเอง วิเคราะห์ตัวเองเพื่อรับสิ่งใหม่อย่างรู้เท่าทัน
- อะไรก็ไม่แรงไปกว่าเรื่องของ "ผลประโยชน์" เป็นสิ่งจูงใจ
- ผมก็หวังนะครับคุณแก่นจังว่า ชุมชน ภาคประชาสังคมจะเข้มแข็งมากพอที่จะต้านทานอำนาจเหล่านี้ได้
- หากเสียงดังพอ ใครๆก็ได้ยินครับ มันสร้างกระแสได้แน่นอน social mobilization ครับ
- ขอบคุณมากๆครับ ที่มาร่วมแสดงความคิดเห็น
- แวะมาเยี่ยมเยียนและทักทายครับ
- อ่านบันทึกนี้แล้ว ได้แต่เพียงเห็นด้วยกับคำพูดที่ว่า "ผู้มีอำนาจบางครั้งก็ไม่ใช่ผู้รู้"
- เพราะการพัฒนา(ชื่อที่เขามักเรียกกัน)บางครั้งก็เป็นเพียงการสร้างปัญหาให้กับอนุชนในวันข้างหน้าเท่านั้นเอง
- ขอบพระคุณมากครับที่นำภาพสวยๆ และบันทึกนี้มาแลกเปลี่ยน (เพลงก็เพราะนะครับ)
สวัสดีครับพี่วีรยุทธ
 |
นานเลยครับที่ไม่ได้ทักทายกัน
- เป็นประเด็นที่ผมรู้สึกไม่สบายใจ หากเกิดขึ้นจริงๆ แต่ก็มีแนวโน้มครับว่าจะมีการทำโครงการนี้ขึ้นมา เพราะมีนักวิจัยเข้าไปทำเรื่องวิเคราะห์ผลกระทบแล้ว
- ภาคประชาสังคม จะขยับอย่างไร ก็ต้องรอฟังกันอีกที
- ผมยังเชื่อมั่นในพลังของชุมชนที่เป็นชุมชนเข้มแข็งครับ
- นับวันปัญหาแบบนี้จะมีมากขึ้นเรื่อยๆ - - -ผมคิดว่า การจัดการความรู้ หรือ งานวิจัย กระบวนการที่เราช่วยให้ชุมชนเข้มแข็งขึ้นมานั้น เป็นสิ่งที่เราต้องเชิงรุกมากๆขึ้นไป
- ขอบคุณพี่วีรยุทธมากครับ
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
ถึงพี่เอก จตุพร
 |
- โครงการนี้ทำครั้งเดียวคลอบคลุมได้หลายพื้นที่ น่าจะดีนะครับ เพราะพื้นที่ใกล้เคียงกันความแตกต่างกันคงไม่มากนัก ไม่ว่าวัฒนธรรม ความรู้สึกนึกคิดของคนในชุมชน
- ผมเคยมีความคิดเล่นๆ ตอนเรียนอยู่ ป.ตรี สาขาฟิสิกส์ ถึงว่า "ไฟฟ้าไร้สาย" หมายถึง ไม่ต้องมีสายไฟ หรือเสาไฟฟ้า เพียงแต่มีจุดส่งสัญญาณไฟฟ้า เป็นจุดๆไป เช่น สัญญาณโทรศัพท์มือถือ สัญญาณโทรทัศน์ ถ้าทำได้อย่างที่ผมคิดเล่นๆนี้ พื้นที่ที่มีค่าดังเช่นป่าไม่คงจะไม่ถูกถาง ตัดทางเดินสายไฟฟ้าแรงสูง
- เอาเป็นว่าเป็นแบบ "ไฟฟ้า wireless"
ร่วมเป็นแนวคิดส่วนหนึ่งของพลังสังคมนะครับพี่เอก
 |
น้องแจ๊ค ครับ
- เรื่องบางเรื่องก็สำคัญ และจำเป็นเราก็ยอมรับได้
- แต่บางเรื่องเราคิดว่า คิดตามเหตุผลและผลกระทบที่เกิดขึ้นกับในระยะยาวกับคนพื้นที่ กับประเทศ กับโลกแล้ว ก็คิดว่ารุนแรงเกินที่จะรับได้
- ขอบคุณครับที่มาร่วมให้ข้อเสนอแนะ
- เราน่าจะนำบทเรียนจากการพัฒนาสุดโต่งที่ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมจากโครงการอื่น ๆ มาเป็นบทเรียนในการพัฒนาสถานที่ที่ยังมีความเป็นธรรมชาติอยู่นะครับ เมื่อไหร่รัฐจะคิดได้สักที
สวัสดีครับ
คุณ
|
ชอบมากครับ ชอบจริง ดีมากๆ อยากมีบทความอย่างนี้มากๆครับ ตีคู่การศึกษาไปเลยครับ
 |
- สวัสดีครับอาจารย์ ช่วงหลังเงียบๆไปเข้าใจว่า เรียนหนักและทำงานหนัก ดูแลสุขภาพด้วย
- พลังที่บริสุทธิ์ของชาวบ้านเพื่อพิทักษ์สิทธิของตนเอง ผมคิดว่า ได้เวลาแล้วเพื่อจะต่อรองกับภาครัฐ
- การพัฒนาที่ผิดที่ผิดทาง ก่อผลเสีย ผลกระทบอย่างมากกับชุมชน ผู้ที่คิดอาจไม่ใช่คนที่อยู่ในชุมชนดังนั้นผลกระทบในอนาคตใครจะรับผิดชอบ
- ด้วยผลประโยชน์มหาศาล บางครั้งก็ยากที่จะต้านทานครับ
สวัสดีครับพี่สิทธิรักษ์
 |
- ระบบการศึกษาจำเป็นต้องปฏิรูปซ้ำเร่งด่วน เพราะเป็นฐานของการพัฒนาประเทศ การที่ชุมชนจะเข้มแข็งส่วนหนึ่ง การศึกษาคือคำตอบในนั้น
- ผมเห็นด้วยว่า การต่อรองของชุมชนท้องถิ่น ต้องควบคู่ไปกับการพัฒนา หากไม่แล้ว ชุมชนก็เป็นผู้ถูกกระทำอยู่ร่ำไป
- ภาคประชาสังคม จะเข้มแข็งได้ ต้องช่วยกันครับ แบบบูรณาการความคิด หน่วยงาน และนักพัฒนา ผมมองว่าวันนี้เราผ่านมาได้ไกลแล้ว
- ให้กำลังใจภาตประชาสังคมและนักพัฒนาทุกท่าน
- ขอบคุณพี่ที่มาให้ข้อเสนอแนะและกำลังใจในการเขียนครับผม