KM ราชการ ... (2) AAR ต่อยอดเรื่องราวจากงานมหกรรม 1-2 ธค.

 

ในการสัมมนา ภาคี KM-ภาคราชการ วันนี้ มี ชม. เก็บตก ต่อยอดเรื่องราวจากงานมหกรรมครั้งที่ 3 ที่ผ่านมาด้วยนะคะ ดำเนินการโดย อ.อ้อ แห่ง สคส. ... มีหลายเรื่องที่ดีดี นำมาเล่าให้ฟังกันค่ะ

ไม้แรก ก็มีการผลักไมค์กันเล็กน้อย ระหว่างน้อง กับอาจารย์ (อ.ธุวนันท์) สุดท้าย อ.วิจารณ์ เป็นผู้ตัดสินว่า โดยทั่วไปแล้ว เวลา AAR นั้น คนที่อายุน้อยที่สุดจะเป็นผู้ได้พูดคนแรก เช่นเดียวกับน้องอ้อ แห่ง สคส. นะคะ เวลา AAR น้องอ้อ จะได้พูดก่อนเป็นประจำ ... งานนี้ น้องเลยได้พูดก่อนละค่ะ

ต่อไปนี้ ก็เป็นสาระจาก AAR ของผู้ที่ได้ไปร่วมงานมหกรรมจัดการความรู้ ครั้งที่ 3 ค่ะ 

น้องจากสำนักจัดการความรู้ กรมควบคุมโรค ... เหมือนไปเปิดโลก ... เพราะอยากรู้ว่า หน่วยงานต่างๆ ไม่ว่าภาคเอกชน ภาคราชการ และภาคสังคมการเกษตร ทำการจัดการความรู้ไปมากแค่ไหน (... ก่อนหน้านั้นมีสัมมนาการจัดการความรู้ ซึ่งได้เชิญ อ.ธุวนันท์ จากสำนักส่งเสริมการเกษตร และมูลนิธิข้าวขวัญ ...) ก็ได้รู้จักขบวนการที่มีพลัง ยิ่งเห็นภาคเกษตรกรรมทำ ทำให้อยากกลับมาทำงานของตัวเองให้ดี คือ อยากเปลี่ยนทัศนคติในการเรียนรู้ โดยค่อยๆ แทรกซึมไป ให้เขาได้เรียนรู้ไปเรื่อยๆ

อ.ธุวนันท์ กรมส่งเสริมการเกษตร ... อยากไป ลปรร. กับภาคีอื่นๆ แต่ได้น้อยกว่าที่คาด เพราะต้องไปจัดห้องของกรมส่งเสริมฯ เอง ... ได้แต่แลกเปลี่ยนกับคนที่เขามาให้ห้อง และได้ไป ลปรร. กับกลุ่มที่ตั้งใจไปเรียนรู้ด้วย ได้แก่ รร.สัตยาไส เพราะได้ทราบข่าวว่า มีการอบรมเรื่องคุณธรรมกับเด็กๆ ... สิ่งที่จะไปปรับใช้ คือ รูปแบบต่างๆ มีหลายรูปแบบที่ได้จากเวทีแลกเปลี่ยนกลาง

อ.นันทา กรมส่งเสริมการเกษตร ... เป็นครั้งที่ 2 ที่เข้าร่วม และเป็นส่วนหนึ่งที่ไปเป็นผู้แลกเปลี่ยน ทำให้มีหน้าที่ไปจัดกระบวนการเรียนรู้ รู้สึกว่า ไม่มีโอกาสได้เรียนรู้กับที่อื่น เพราะลุ้นห้องตัวเองว่า จะมีใครมาฟังหรือเปล่า

• ก่อนไปก็หวังมากๆ ว่า อยากให้เกิดการเรียนรู้ในเรื่องของการนำ KM ไปใช้ในกระบวนการภาคราชการ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในวงการเกษตร ... ทีมงานเตรียมตัวกันมาก หา best practice เกี่ยวกับเรื่องการเกษตร ไม่ว่า การปลูกแตงโมคุณภาพ หรือการเกษตรเศรษฐกิจพอเพียง ที่เป็นสิ่งดีดีที่เกิดจากการใช้ KM ของเรามา 2 ปี และนิทรรรศการ ที่จัดก็อยากให้เป็นนิทรรศการที่เป็นรูปธรรม ... ให้เห็นว่าในแต่ละจุด ที่มีการใช้ KM ตามบริบทของแต่ละพื้นที่ จึงหลากหลาย (อันนี้เห็นด้วยจริงๆ ค่ะ) และ 
• เมื่อถึงวันจริงๆ ก็ผิดคาด เพราะว่าคนเข้าร่วมในห้อง น้อยกว่าที่คาด และเมื่อมา AAR ก็สรุปได้ว่า ในภาคการเกษตรมีการเข้าร่วมงานระดับชาติน้อยมาก เพราะว่าค่าลงทะเบียนแพง เราเบิกค่าลงทะเบียนไม่ได้ ... ถ้าเบิกได้ คงจะได้เข้าร่วมกันมากกว่านี้
• จุดที่เกินคาดก็มี ส่วนที่ สคส. ทำ VCD การขับเคลื่อนประเทศไทย และให้กรมส่งเสริมการเกษตรเป็นตัวอย่างของภาคราชการ เราก็ทราบในวันนั้นเหมือนกัน ... จุดนี้ทำให้หลายหน่วยงานได้เห็นภาพกระบวนการชัดเจน กว่าการอธิบาย หรือพูด ... พอดู VCD เขาก็รู้เลยว่ากระบวนการ KM นั้นเอาไปใช้ในระบบราชการได้จริงๆ โดยเฉพาะที่จังหวัดกำแพงเพชร เขาทำยังไง สิ่งนี้ช่วยได้มาก คนในองค์กรของเราก็ได้เข้าใจมากขึ้นด้วย ... โดยเฉพาะท่านอธิบดี ก็เรียกคุณสำราญไปคุยทันทีเลย ที่ได้รายงานในเรื่องนี้ขึ้นไป

คุณสำราญ กรมส่งเสริมการเกษตร ... สิ่งที่ได้มาหลังจากจัดงาน คือ สร้างแรงกระตุ้นในกรมฯ ท่านอธิบดี และรองฯ ได้นำทั้งกลุ่มเกษตรกร ทั้ง KM Team มาทำความเข้าใจ คุยกันว่า KM นั้นช่วยในการทำงานได้แค่ไหน ก็กลายเป็นเชิงรุกมากขึ้น ประกาศในนโยบายชัดเจนขึ้นว่า จะนำเครื่องมือนี้ไปใช้ในหน่วยงานย่อยของกรมฯ เพราะฉะนั้น ปีนี้จะเป็นปีที่ KM Team จะมีงานที่หนักมาก เพราะท่านมีความต้องการขยายความคิดนี้ไปสู่หน่วยงานย่อยทั้งหมด ... นี่คือสิ่งที่เกินคาด

คุณวิชาดา กรมส่งเสริมการเกษตร ... คาดหวังจะมีคนมา ลปรร. ที่บอร์ด แต่ก็ไม่เท่าที่คาด เพราะพบว่าคนที่มา มาแลกเปลี่ยนน้อย จะมาถ่ายรูปเสียมากกว่า บอกว่าบอร์ดสวย ... แต่สิ่งที่เกิดขึ้นมาก คือ เราได้มีการเกิดพลังที่จะขับเคลื่อน เพราะว่า CKO เกิดความรู้สึกว่า KM เป็นสิ่งที่จะนำมาทำเป็นรูปธรรมชัดเจนในกรมได้มากขึ้น

คุณสมใจ รพ.ศิริราช ... ประสบการณ์ที่คือ ได้เข้าห้อง  อ.ประพนธ์ และ รร.สัตยาไส ช่วยให้มองเห็นภาพรวมในระดับกว้าง และเชิงลึกขององค์กร ทำให้มุมมองของเราที่จะทำ KM สู่ LO ได้ชัดเจนมากขึ้น และมองเห็นความเชื่อมโยงว่า มีแนวคิดที่คล้ายๆ กัน และอีกบทบาทคือ เฝ้าบู๊ท ก็เก็บเกี่ยวกับเรื่องราวข้างๆ ได้ คือ กรมราชทัณฑ์ และแลกเปลี่ยนประสบการณ์กับโรงเรียนแพทย์ด้วย เช่น รพ.ราชวิถี ... ที่ประทับใจ และเกินความคาดหมาย คือ ลานเวทีเสวนา ที่แวะเข้าไปเยี่ยมชม ประทับใจมาก คือ ขบวนการตาสับปะรด คือ เขาเน้นการเจาะลึกคนที่เราไม่คิดว่า เขาจะมีความดี โดยใช้เทคนิคการเล่าเรื่อง เขาจะบอกเทคนิคการเลือกคน การเลือกเรื่อง การใช้คำให้โดนใจ การถ่ายวิดีโอ บอกละเอียดจนเราคิดว่า เราก็น่าจะทำได้ และรู้สึกว่าเป็นเรื่องที่มีพลัง และสร้างแรงบันดาลใจได้ดี ... สุดท้ายมีเรื่องของ น้องหมอที่มาเล่าเรื่องสิ่งดีดี ในศิริราช ใช้เทคนิคการเล่านิทาน เกี่ยวกับการ์ตูน เชิงลึกมาก เล่าอย่างรู้จริง และมีความสุข ทำให้ทุกคนเห็นคุณค่า

รองฯ วชิระ กรมสุขภาพจิต ... ผมไปครั้งแรก หวัง 1) ไปดูบรรยากาศของการจัดมหกรรมความรู้ 2) นำเสนอว่าที่ผ่านมาไปทำอะไรบ้าง 3) อยากไปดูว่า มีเครือข่ายสุขภาพจิตไปร่วมด้วยสักกี่มากน้อย เสนอประสบการณ์ หรือไปเข้าร่วมประชุม

• เรื่องแรก เห็นถึงความยิ่งใหญ่ ความสนใจของผู้คนที่มาเข้าร่วมประชุม หาที่นั่งแทบไม่ได้ ต้องนั่งหลังๆ ในบรรยากาศของการประชุม ได้สร้างแรงบันดาลใจ ความเชื่อมั่นว่า KM จะเป็นเครื่องมือที่เครื่องมือหนึ่ง ในการที่จะทำงาน พัฒนาสังคม หรือตนเอง
• 2) ทีมงานตั้งใจไปนำเสนอ กระบวนการจัดการความรู้ของกรมฯ ก็ได้รับทั้งความภูมิใจ และความเชื่อมั่นกลับมา เพราะว่าตอนนั้นเราทำงานที่ภาคใต้ เราก็อยากรู้ว่า ประชาชนที่มีความทุกข์ มีความสุขอยู่ด้วยหรือไม่ ไปทำยังไงให้เขามีความสุขท่ามกลางความทุกข์ ต่อสิ่งที่มาคุกคามชีวิต เราก็ตั้งโจทย์ว่า เราจะมีความรู้อะไรที่จะไปช่วยเขา เรา review มากจากหลายๆ เรื่อง และไปทำ Focus group 5-6 กลุ่ม เราก็ได้ความรู้เรื่องการหยุ่นตัว ไปแสดง และได้รับความสนใจ ทำให้เกิดความภาคภูมิใจว่า อันนี้คือ ขุมความรู้ จากการจัดการความรู้นั้นๆ และ
• ที่ผิดหวัง คือ เห็นเครือข่ายสุขภาพจิตน้อยมากที่เข้าไปร่วม ลปรร. ทำให้มองตัวเองเหมือนกันว่า เรานำเรื่องการจัดการความรู้มาเป็นเครื่องมือหนึ่งในการพัฒนาคน พัฒนางาน ยังขยายไปได้ไม่ทั่วถึงเท่าที่ควรในกลุ่มเครือข่ายของเรา แต่ที่ได้ไปเห็น Friend corner ของ 5 โรงเรียนที่มาแบ่งปันความรู้กัน ทำให้เรารู้ว่า นโยบายที่ลงไป กับวิธีปฏิบัติที่หลากหลาย และการที่จะทำให้เกิดศูนย์เพื่อนใจวัยรุ่นที่ รร. นั้น รร. ทำได้ดีมาก มาก อาจร่วมกับ สสส. และ สคส. ในเรื่อง การจัดการความรู้ใน ศูนย์เพื่อนใจวัยรุ่นที่ รร. และอยากเรียนว่า เรื่องนี้ดีมาก และขยายเครือข่ายลงไปเรื่อยๆ

คุณพรพิมล ... สิ่งที่เกินคาด คือ VCD ทำให้เห็นความเชื่อมโยงความสัมพันธ์ของหน่วยงานต่างๆ ที่ทำ KM ในส่วนของภาคราชการ จะเห็นได้ว่า KM ไม่ได้ทำเฉพาะ part ใด part หนึ่ง หน่วยงานใดหน่วยงานหนึ่ง ทุกหน่วยงานช่วยกัน รร.ชาวนาก็ไปช่วยปูนฯ บางหน่วยงานก็ไปทำกับหน่วยงานอื่นๆ ... เห็นภาพสิ่งดีดี ที่มีเครือข่ายเข้ามาร่วม และ สคส.ทำงานกับภาคีได้ค่อนข้างที่จะล้นหลาม

คุณพีระพล วิทยาลัยการปกครอง กรมการปกครอง ... สิ่งที่ได้รับ คือ นน.ตัวเพิ่ม อาหารอุดมสมบูรณ์ เพราะว่าใน 2 วันเต็มเวลา ไม่ได้ออกกำลังกาย

• สิ่งที่คาดหวัง คือ เรียนรู้ ซึมซับบรรยากาศ และร่วมกิจกรรม
• สิ่งที่ได้รับกลับมาได้ผลเกินคาด เพราะว่าเป็นบรรยากาศที่ค่อนข้างจะอิ่มเอิบ และเป็นเนื้อหาที่ยิ่งใหญ่ ... ได้เรียนรู้ในเรื่องของการจัดการงานในระดับชาติ ซึ่งไม่เคยได้เห็น ก็ได้รับความรู้ที่จะไปปรับใช้
• คิดว่าคงจะมีการพัฒนา ร่วมมือร่วมใจขยายเครือข่าย กรมการปกครอง ในเครือข่าย 75 จว. และต้องการความรู้ และเทคนิคพอสมควร ก่อนที่จะนำไปให้เครือข่ายจังหวัด เพราะมีปัญหาอุปสรรค คือ ทำอย่างไรให้เขาซึมซับบรรยากาศ ความรู้ ที่จะนำ KM ไปใช้อย่างจริงจัง นอกเหนือไปจากการทำ KM เพื่อไปใช้ตอบสนอง ตัวชี้วัดของ ก.พ.ร. กำหนด ... เราพยายามให้ใช้ KM Inside ซักซ้อมความเข้าใจ มีหนังสือไปตลอดเวลา แต่มีบางแห่งยังถามอยู่ว่า จะให้ทำอะไรต่อ คือ รอสั่งการ แสดงว่า ความไม่เข้าใจ ซึ่งคงมีอีกเยอะ ปัญหาจึงเป็นเรื่องของเครือข่าย

พญ.ประภารัตน์ รพ.บำราศฯ ... เป็นน้องใหม่ KM เพราะได้เข้ามาครั้งแรก และครั้งก่อนที่ รร.เอเชีย เป็นประธาน CQI และมอบหมายมารับงาน KM จึงเป็นช่วงผลัดเปลี่ยน

• เป้าหมาย คือ เรียนรู้การเป็น Fa และคุณอำนวย จากห้อง workshop คุณอำนวย
• ได้ความรู้ภาพรวม และจากกลุ่ม ทำให้มีแนวคิดไปทำแผนพัฒนาหน่วยงานโดยใช้ KM ได้ชัดขึ้น และวิทยากร เป็นกลุ่ม รพ. เหมือนกัน ก็ได้ข้อมูลเยอะในการสอบถามวิทยากร ได้ประเด็นหลายอย่างที่ share ว่า บาง รพ. ทำได้แบบ Informal ไม่มีกรรมการก็ได้เหมือนกัน ก็ได้เรียนรู้หลายแนวทาง และเป็นแนวทางที่จะได้ไปปรับแผนใน รพ.
• ที่ประทับใจคือ VCD เรื่อง มูลนิธิข้าวขวัญ ถ้าเอาไปให้คนที่ไม่เข้าใจเรื่อง KM หรือต่อต้าน ก็จะช่วยให้คนเข้าใจในกระบวนการ KM ได้ดีขึ้น ก็จะเผยแพร่ VCD นี้ และ
• ในส่วนอื่นๆ ได้ข้อคิดว่า ที่ สคส. ได้จัด มีการทำ AAR ของกลุ่มที่จัดบอร์ด และกลุ่มอื่นๆ ก็เป็นแนวทางที่ดีที่เราจะจัดงานของเรา จะได้นำมาปรับใช้ และกลับมาเราก็มาสรุปกันจากการเข้าไปฟังของแต่ละคน แต่ว่า เราขาดหลุมดำไป
• ส่วนที่จะต้องปรับปรุง คือ กลุ่มของเรา หลายคนไม่ได้วางแผนว่าจะไปเรียนรู้อะไร ทำให้การเข้าฟังสะเปะสะปะ บางคนเข้าห้องโน้นเข้าห้องนี้ เพราะฉะนั้น สิ่งที่เราจะทำต่อไปก็คือ BAR ก่อนที่จะเข้าประชุมครั้งต่อไป

คุณฉัตรลดา กรมอนามัย ... สิ่งที่คาดหวัง มี 2 ส่วน คือ

• ส่วนตัวเองไปแลกเปลี่ยนกับหน่วยอื่นที่ไม่ใช่ภาคราชการ ว่า มีความแตกต่าง หรือเขาจัดการกันอย่างไร และ
• อีกส่วนหนึ่ง ศูนย์ฯ 1 ได้เข้าไปจัด Reality show 3 เรื่อง แต่มีกรณีน้ำท่วม เรื่องการจัดการความรู้ในการวิจัย ของ อบต. จึงไม่สามารถเข้ามาร่วมได้ จึงมีเรื่องของผู้สูงอายุ ... ส่งเสริมสุขภาพของผู้สูงอายุกลุ่มเสี่ยง และอีกกลุ่มคือ การใช้ KM ในการพัฒนางานบริการของห้องคลอด
• ความคาดหวัง คือ น่าจะมีคนสนใจมาเข้าชมมากๆ และคาดหวังว่าจะมีการ ลปรร. กับคนที่เข้ามาในห้อง แต่คนเข้ามาแลกเปลี่ยนน้อย
• ก็เลยทำให้มีการออกมาโฆษณานอกห้องกันยกใหญ่ (... เพราะฉะนั้น งวดหน้า เราคงจะต้องทำ KM ในเรื่องการเชิญชวนแขก ...) ทีมที่เราเตรียมมา คือ ผู้รับบริการ หรือคนไข้ของเรา จึงมีส่วนร้วมมาก มีคุณลุงบอกว่า จะร้องเพลงได้มั๊ย สัก ½ ชม. ก็เกิดการใช้เทคนิคโอ้โลมคุณลุงอยู่ในกรอบเวลาจนได้ ก็เป็นความสามารถของน้อง
• ดิฉันก็แอบหนีไปดูปูนซีเมนต์ พบว่ามีส่วนคล้ายกัน ก็คือ จุดเริ่มต้นเขาเริ่มที่กลุ่มเล็กๆ ที่มีปัญหา และมาแลกเปลี่ยนกัน ตรงนั้น และขยายวงกว้างขึ้นเรื่อยๆ
• ส่วนที่เห็นเป็นจุดด้อย คือ บางคนมีประสบการณ์เยอะ แต่ขาดประสบการณ์พูด
• คิดว่าจะต้องนำเรื่องนี้ไปเสริมในตัวบุคลากรของเราเหมือนกัน เพราะถ้าพูดสื่อความหมายออกมาไม่ได้ ก็ไม่สามารถทำให้เรียนรู้ได้ดี

... บันทึกตอนนี้ ก็เป็นสิ่งดีดี ที่เกิดขึ้นต่อยอดจากงานมหกรรมฯ ค่ะ

 

[นันทา ติงสมบัติยุทธ์]

• ขอบคุณคุณหมอนนทลีที่ได้เก็บเกี่ยวข้อมูลมาถ่ายทอดได้อย่างครบถ้วน และน่าสนใจมากๆ
• ได้มาอ่านทบทวนอีกครั้ง ทำให้เห็นภาพ และเข้าใจได้ชัดเจนยิ่งขึ้นค่ะ.....

[เพื่อนร่วมทาง]

ขอบคุณค่ะ ที่เข้ามาเยี่ยมชม ... ดิฉันก็หวังจะได้ให้เป็นบทเรียนให้ผู้สนใจท่านอื่นๆ ด้วยค่ะ

[ศุภลักษณ์ หิริวัฒนวงศ์]

ตามมาอ่านต่อค่ะ

อันที่จริงตัวเองก็ตั้งใจจะบันทึกKM ราชการนะคะ แต่เวทีนี้เห็นทีต้องยกให้หมอนนท์ไปล่วงหน้าก่อนค่ะ แล้วจะนั่งรถตุ๊ก ๆ ตามไปต่อยอดค่ะ

[เพื่อนร่วมทาง]

ยินดีค่ะคุณเล็ก ... รอบันทึกของคุณเล็กอยู่ค่ะ เพราะว่าต้องมีสีสัน สดใส กุ๊กกิ๊ก น่ารัก ... แน่นอน