“หลุมดำ” กับความอ่อนแอของ สิทธิ อำนาจ การจัดการทรัพยากรท้องถิ่น

คำถามที่ผุดขึ้น ในใจว่าเราจะ สร้างพลังสัมมาทิฐิ สร้างพลังจิตสำนึกอย่างไร และเราจะสร้างพลังทางสังคมอย่างไร

  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">ผมเดินทางกลับบ้านเกิดเป็นปกติ เมื่อว่างเว้นจากงานที่เชียงใหม่ …ผมสุขใจเสมอเมื่อขับรถผ่านป่าเขาที่สวยงาม  อากาศที่สดชื่น ทุกครั้งที่ปลีกตนเองสู่ชนบท</p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">เชียงใหม่ไม่น่าอยู่เหมือนในสมัยก่อน ผมรู้สึกว่าการเป็นอยู่ชีวิตยุ่งยากขึ้นไปทุกวัน  ผมเคยปฏิเสธการเดินทางไปทำงานที่กรุงเทพฯ เพราะไม่อยากไปผจญชีวิตที่แย่งกันกินแย่งกันใช้แบบนั้น …แต่ในวันนี้ที่เชียงใหม่สภาพแทบไม่แตกต่างกัน</p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><address class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt">                                  อ้างอิงภาพจาก : ลานนาโฟ้โต้คลับ  </address><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">ผมร่ำร้องเดินทางกลับบ้านเมื่อถึงวันว่างของผม กลับไปซึมซับบรรยากาศชนบท กินกับข้าวบ้านเรา คุยสนุกประสาคนบ้านเรา ท่ามกลางพี่น้องและอุ่นไอมิตรภาพที่หาได้ยากในเมืองหลวง</p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p>“ดีแล้วที่ไม่มาเมื่อคืน นอนคงไม่หลับเป็นแน่” <p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">เพื่อนผมบอก หลังจากที่ทักทายกันไม่กี่คำ</p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p>“เมื่อคืนแม่นอนไม่หลับ เสียงเพลง ที่เขาเล่นตนตรีดังเหมือนหูจะแตก” <p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">หนึ่งในประโยคที่ผมคุยกันกับแม่หลังอาหารมื้อเย็น</p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p>ผมได้แต่พยักหน้ารับฟังและคิดต่อไปในสมองเรื่อยเปื่อยตามเรื่องราว แต่ยอมรับว่าไม่สบายใจเป็นอย่างมาก </p><p></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">นี่…ความเป็นเมืองมันรุกคืบถึงบันใดบ้านเราแล้วหรือ?</p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">หมู่บ้านผม ถือว่าเป็นหมู่บ้านชนบทที่เงียบสงบ ริมแม่น้ำอันเป็นเส้นเลือดของเมืองเล็กๆแห่งนี้ ตกค่ำเราก็ปิดไฟนอน ท่ามกลางเสียงกล่อมของดนตรีธรรมชาติ หรีดหริ่ง เรไร นิทราอย่างมีความสุข พี่น้องพักผ่อนเต็มที่เพื่อเตรียมแรงกายในการทำงานวันรุ่งขึ้น ตามวิถีเกษตรกร</p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p>ช่วงเดือนก่อนมีการโปรโมททางสื่อต่างๆในท้องถิ่น ว่าจะมีการจัดมหกรรมดนตรี “เรคเก้” ขึ้นในเมืองเล็กๆของผม โดยมาจัดที่รีสอร์ทของนายทุนแห่งหนึ่ง และเป็นต้นตอของมลพิษทางเสียงที่ชาวบ้านและแม่บอกเล่าผม    <p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">…เสียงดนตรีประหลาดเริ่มเล่นตั้งแต่สามทุ่ม ยันตีห้าของอีกวัน ภาพของฝรั่ง และนักท่องเที่ยวมีความสุข สนุกกันตามที่ ตามเสียงเบสที่ระทึก ทะลุอก  เป็นกรรมของคนท้องถิ่นเสียจริง  “เหมือนหูจะแตก” เป็นคำพูดจากแม่ของผม</p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p>ปรากฏการณ์แบบนี้ <p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">ท้องถิ่นอ่อนแอ หรือ ทุนนิยมที่กล้าแกร่ง …</p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">ผมคิดว่าทั้งสองประเด็น …แต่ผมให้ความสนใจประเด็นแรกมากกว่า ผมกลับมาเชียงใหม่และโทรไปคุยกับนักเคลื่อนไหวและนักพัฒนาท่านหนึ่ง ได้ทราบหลายเรื่องราวที่เกิดขึ้นในเมืองเล็กๆของเรา ก่อนสนทนาจบเขาถามผมประโยคสุดท้ายว่า “เราจะทำอย่างไรดี?”  ผมยังไม่ตอบเพราะผมตอบไม่ได้ และคิดไม่ทัน ปัญหาที่เกิดขึ้นที่บ้านของผม นี่ไม่ใช่ปัญหาแรก ที่ปัญหาใหญ่ และปัญหาเดียวที่เกิดขึ้น ..มันเกิดขึ้นตลอดเวลา โดยคนใหญ่คนโตในพื้นที่เอาหูไปนา เอาตาไปไร่ ถูกผลประโยชน์ปิดหูปิดตาเสียสิ้น</p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">กรณี เจ้าของเกสท์เฮาส์ไปแจ้งความที่โรงพักว่า โรงเรียนชุมชน ร้องเพลงชาติตอนเช้า รบกวนแขกของเขาที่กำลังนอนในเกสท์เฮาส์ใกล้โรงเรียน อีกละ…</p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">ผู้ประกอบการขอร้องให้ชุมชนไม่ต้องเปิดหอกระจายเสียงตอนเช้าเพื่อลดการรบกวนแขก นักท่องเที่ยวที่กำลังพักผ่อนหลับไหลจากการดื่มกินยามค่ำคืน</p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p>มันเกิดอะไรขึ้นที่บ้านของผม… <p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">สิทธิ อำนาจ และการจัดการทรัพยากรของคนท้องถิ่น อยู่ที่ไหน …</p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"><hr></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"><hr> </p> <p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">การวางรากฐานที่สามารถรู้ และเข้าใจว่า ปัญหาที่เกิดขึ้นกับชุมชนนั้นบางอย่าง บางเรื่องนั้นไม่สามารถแก้ไขได้ในระดับชุมชนเท่านั้น จะต้องแก้ไขกันที่โครงสร้างที่ระบบใหญ่ จะเป็นฐานในการขับเคลื่อนเชิงนโยบายให้เกิดการเปลี่ยนแปลงสิ่งที่เป็นต้นตอของปัญหาที่แท้จริง  ไม่ว่าจะเป็นเรื่องการศึกษาที่อ่อนแออยู่ในขณะ ระบบราชการที่ด้อยประสิทธิภาพ และ Globalization “ก่อบรรลัยใส่ฉัน” ที่รุนแรงยากเกินควบคุมและตามทันของคนท้องถิ่น</p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">จะว่าไปก็เหมือนพูดฝ่ายเดียว พูดเรื่องที่ใหญ่เกินไปที่จะเยียวยาปัญหาที่เกิดขึ้นที่เมืองปายบ้านผม ผมนั่งอ่าน “หลุมดำ” แห่งการหมักหมมปัญหาในเมืองไทย ปี ๒๕๔๗ โดย นพ.ประเวศ วะสี ผมมองว่าปรากฏการณ์ของหลุมดำนั้นคล้ายกันทุกอย่างที่เกิดขึ้นที่บ้านของผม</p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">ข้อคิดเห็นผมข้างต้น คงดำเนินการไป ในขณะเดียวกันชุมชนต้องได้รับการพัฒนาศักยภาพเพื่อให้รู้เท่าทัน เพื่อให้เข้มแข็งเพื่อต้านทานอำนาจทุน ที่ทำให้ชุมชนอ่อนแอเหล่านั้นให้ได้…แล้วจะทำได้หรือ?</p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">เราเปิดเวทีพูดคุยปัญหาเหล่านี้ในพื้นที่บ่อยครั้ง แต่ละครั้งหลังจากนั้นดูเหมือนจะเงียบหายไป ตามกาลเวลา ไม่ได้สร้างแรงกระเพื่อมให้เกิดพลังการลุกขึ้นมาปกบ้านป้องเมืองของเราแต่อย่างไร เพราะผู้มีอำนาจในบ้านเมืองคิดไม่ทัน หรือ ไม่สนใจปัญหา และยังเหมือนกับว่ารู้เห็นเป็นใจ เหตุการณ์บั่นทอนคนท้องถิ่นจึงเกิดขึ้นเรื่อยๆและนับวันจะถี่ขึ้น</p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">หากเราจะใช้คำว่า “พึ่งตนเอง” ในระดับชาวบ้านคงไม่พอกับก่อเกิดพลังจนเกิดการเปลี่ยนแปลงที่เรียกว่า “บิ๊กแบง” จึงจะสามารถออกจากปัญหาที่เป็นเสมือนหลุมดำเหล่านี้ได้</p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"><hr></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"><hr></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">ที่บ้านผม   เราคงต้องคุยเรื่องนี้กันอย่างจริงจัง…และแก้ไขปัญหานี้อย่างเร่งด่วน ก่อนที่จะลุกลามเป็นเซลล์เนื้อร้ายยากจนเกินการควบคุม และในที่สุดบ้านของผมก็คงต้องจากไป จบชีวิตอย่างทุรนทุราย</p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">คำถามที่ผุดขึ้น ในใจว่าเราจะ สร้างพลังสัมมาทิฐิ สร้างพลังจิตสำนึก และเราจะสร้างพลังทางสังคมอย่างไร</p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p>ฤาว่า…มันคงเกินไปกว่ากระบวนการแก้ไขของคนกลุ่มเล็กๆเสียแล้ว

[KPN AC jack]

• ถึง พี่จตุพร
  ผมเพิ่งราชการที่เชียงใหม่เมื่อสัปดาห์ทีผ่านมากับทีมงาน ขอแยกตัวจากทีม เพื่อให้พี่ชายพี่สาวมารับจากจุด ประมาณ 10 กม. ช่วงคับคั่งของวันทำการ 17.00 น. วันศุกร์
• ระยะทางจากบ้านพี่ กับ ที่ผมรออยู่ ประมาณ 10 กม. ผมต้องรออยู่เกือบ ชั่วโมง ครับ
• ถ้าเป็นจังหวัดมหาสารคาม คงแค่ 10 นาที (60 Km/H)

[สิงห์ ป่าสัก]

• มีด้วยหรือครับในบ้านเรา กรณี เจ้าของเกสท์เฮาส์ไปแจ้งความที่โรงพักว่า โรงเรียนชุมชน ร้องเพลงชาติตอนเช้า รบกวนของเขาที่กำลังนอนในเกสท์เฮาส์ใกล้โรงเรียน อีกละ...

• รู้อยู่แล้วว่าเด็กนักเรียนก็ต้องร้องเพลงชาติตอนเช้าเป็นเรื่องปกติ...ไม่รู้ว่าใครละเมิดใคร..?

• อ่านบันทึกนี้แล้วคงต้องขอเอาใจช่วยให้ชุมชนลุกขึ้นมาจัดการกับสิ่งเหล่านี้ก่อนที่จะสายเกินแก้นะครับ

[oviiphone]

สู้ๆค่ะ มาให้กำลังใจ

[paew]

อ่านช่วงแรกคิดถึงบันทึก อ.ออต ที่หอศิลป์เปิดดนตรีเสียงดัง ทำให้หงุดหงิด ..... ต่อมาเมื่ออ่านไปเรื่อยๆจึงพบว่าเหมือนละแวกบ้านเราเอง....ที่ถูกคุกคามด้วยแหล่งบันเทิงที่คิดแต่จะหาเงินโดยไม่คำนึงถึงความสงบสุขของผู้อื่น...เดิมทีที่บ้านซึ่งเป็นบ้านที่อยู่บริเวณด้านหลังมหาวิทยาลัย....เมื่อแรกๆไปอยู่ ไม่มีเพื่อนบ้านเลย เงียบสงบ น้ำต้องใช้น้ำบาดาล ต่อจากบ้านอีกหลังซึ่งอยู่ห่างไปประมาณ 100 เมตร ถนนเป็นถนนทราย ....จากนั้นถัดมา 5 ปี มีหมู่บ้านจัดสรรมาสร้างอยู่ด้านหลัง ดีใจได้เพื่อนบ้าน...ต่อมาอีก 10 ปี เริ่มมีบ้านคนมากขึ้น เริ่มมีหอพักนักศึกษามากขึ้น....ในปีนี้ ผ่านมา 20 ปี มีถนนคอนกรีต มีน้ำประปา มี apartment หรูๆ รายรอบบ้าน มีผู้คนมากมาย...จึงเป็นตัวดูดนายทุน มาลงทุน ...แรกๆ มี karaoke ...มาเปิดที่ตรงข้ามหน้าบ้านเสียงดัง....อ่านหนังสือ เตรียมสอน ไม่มีสมาธิไปหมด....จึงต้องไปบอกเจ้าของขอให้ปรับปรุง....เจ้าของปรับปรุงจนแทบไม่ได้ยินเสียง แต่หลังจากนั้น 1 เดือน....ห่างจากบ้านไปประมาณ 100 เมตร เปิดร้านอาหาร ร้านเหล้า มีวงดนตรีเล็กๆแสดง ชนิด open air.....เสียงดังฟังชัด ในช่วง สี่ ห้า หก ทุ่ม.....เล่าให้ใครฟัง..ก็ได้รับคำแนะนำที่ดีว่า.....ย้ายบ้านหนี....ถูกต้องแล้วหรือค่ะ?

• ขออนุญาตร่วมระบายนะค่ะ
• เราควรจะทำอย่างไรดีค่ะ

[ดร. แสวง รวยสูงเนิน]

ผมหวังว่าหลุมดำแต่ละหลุม จะมีโอกาสสร้าง "บิกแบง" ได้พอๆกัน แต่อัไหนช้าเร็วเท่านั้นเอง

ตอนนี้ในส่วนตัวผม ผมรอ "บิกแบง" ของระบบนิเวศครับ เพราะเป็นสิ่งที่ผมเห็นว่าสำคัญมาก

แต่ก็จะมีลูกคู่ของหลุมดำอีกหลายๆอันพ่วงกันอยู่

ผมคิดว่าเป็นอย่างนั้นครับ

[จตุพร วิศิษฏ์โชติอังกูร]

น้อง Jack Mr. Kamphanat Archa (Jack)

อาจจะเวลาน้อยที่มาเยี่ยมเชียงใหม่แต่ไม่ได้พบกัน หากมีโอกาสมากกว่านี้อาจได้ F2F นะครับ

ณ วันนี้เชียงใหม่ก็ไม่ต่างอะไรกับเอกนครของเรานะครับ รถติด ยิ่งผังเมืองที่แก้ไขยากด้วย ทำให้ความสะดวกในการแก้ไขปัญหาน้อยลงไปอีก ช่วงนี้เป็นช่วงท่องเที่ยวด้วยครับเลยไปกันใหญ่ ผมเองก็ต้องขับรถจุดดังกล่าวตลอดเวลา ..

เราเองก็ต้องปรับตัวครับ

[จตุพร วิศิษฏ์โชติอังกูร]

น้อง Wannaporn

ถ้าเป็นเรื่องสู้ ชีวิตของผมก็สู้ขาดใจเลยครับ หากเป็นสภาพปัญหาที่เกิดขึ้น จะสู้ก็คงต้องรวบรวมสรรพกำลังอีกช่วงหนึ่ง และหายุทธศาสตร์

ส่วนปัญหาที่วิกฤติก็แก้ไขไปก่อน..

วางแผนทั้งระยะสั้นและระยะยาว

เราคนน้อยๆก็คิดประสาคนตัวน้อย ดีกว่าที่ไม่คิดอะไรเพื่อบ้านเราเลย ใช่มั้ยครับ?

[จตุพร วิศิษฏ์โชติอังกูร]

พี่ สิงห์ป่าสัก

เป็นเหตุการณ์จริง และเป็นเหตุการณ์ที่ไม่เคยคิดว่ามันจะเกิด และหลายๆเหตุการณ์ที่ยังไม่ได้ยกมาบอกเล่า แต่สิ่งเหล่านั้นก็เหยียบย่ำหัวใจคนท้องถิ่นมาโดยตลอด

ชุมชนก็เป็นกลไกสำคัญ ที่จะช่วยแก้ไขปัญหานี้ โดยการลุกขึ้นมาเรียกร้องซึ่งสิทธิ อำนาจ และการจัดการ พร้อมกับส่วนอื่นๆที่เกี่ยวข้อง

ดูเหมือนว่า ภาคประชาชน ที่นี่ค่อนข้างโดดเดี่ยว ไร้พลังครับ...ต่อกันไม่ติด

เป็นปัญหาอีกปัญหาที่เราเคลื่อนอะไรไม่ได้สักที

[กาเหว่า]

กรณี เจ้าของเกสท์เฮาส์ไปแจ้งความที่โรงพักว่า โรงเรียนชุมชน ร้องเพลงชาติตอนเช้า รบกวนแขกของเขาที่กำลังนอนในเกสท์เฮาส์ใกล้โรงเรียน อีกละ...

 

ถามเหมือนคุณสิงห์ป่าสัก

มีด้วยหรอ กรณี อย่งนี้.... เค้าเอาอะไรคิด?.. เฮ้อ ประเทศชาติ

[ออต ญาณพิสิษฐ์]

• จงต่อสู้เพื่อสิทธิอันชอบธรรมของชาวบ้านครับ
• ผมจะไปช่วยต่อสู้(ให้กำลังใจ) ที่ปายราวต้นเดือนหน้า
• จะเป็นนักท่องเที่ยวที่ดีครับ

 

[จตุพร วิศิษฏ์โชติอังกูร]

อาจารย์ paew

เมื่อทุนนิยมรุกคืบมา ชุมชนที่อ่อนแออยู่เดิม (จากหลายสาเหตุ ปัจจัย) ยิ่งโดนกระหน่ำซ้ำเติมต่อไป

สาเหตุ หรือ ก็คือ "หลุมดำ" ตามที่ผมยกมา ด้วยความซับซ้อนของปัญหาใหม่ๆ ทำให้เราแก้ไขไม่ได้ด้วยตนเอง

อาจต้องเลือก วิธีที่เป็นระยะยาว หรือ ฉับพลัน 

ระยะยาวคือการศึกษา แต่เราก็สิ้นหวังไปเยอะกับผลิตผลของการศึกษา

สิ่งที่ผมให้ความสำคัญ และดูเหมือน Ideal ก็เป็นเรื่องการพัฒนาศักยภาพคน ชุมชนเพื่อต่อรองกับอำนาจเหล่านี้

เรื่องนี้เป็นเรื่องใหญ่ครับ

น่าจะคุยกันอีกยาว

[บางทราย]

เราก็พบเหตุการณ์เช่นนี้เช่นเดียวกัน กรณีสะเมิง (ผมเคยทำงานที่นั่นหลายปี) สังคมเปลี่ยนเสียจนเกิด Culture chock เราตัวเล็กๆทำได้แค่ให้ความรู้แก่ชุมชน  บังเอิญเราต้องย้ายออกจากพื้นที่เลยไม่มีคนสานต่อ แต่โชคดีที่ลูกน้องได้เข้าไปใน อบต. เป็นกำนัน ผู้ใหญ่บ้านบ้างจึงส่งสัญญาณให้เขาเล่นเรื่องการศึกษาและรัดระบบทรัพยากรต่อ แต่นั่นแหละมันใหญ่กว่าที่ชุมชนจะเดินโดยลำพัง เพราะมีอำนาจเงิน อำนาจรัฐ อำนาจนักเลงเข้ามาเกี่ยวข้องมาก ซับซ้อนมากขึ้นกว่าที่ชาวบ้านตาดำๆจะเดินเรื่องอย่างบริสุทธิ์ใจตามสิทธิอันพึงกระทำได้ตามกรอบที่เขารับรู้  แม้ทราบว่าในรัฐธรรมนูญและกฏหมายก็พอมีอยู่บ้าง แต่ชาวบ้านก็ไม่เข้าใจลึกซึ้ง  และเจ้าอำนาจต่างๆที่กล่าววานั้นมันเหนือกว่า ผลประโยชน์เข้ามาจนเกิดการเสียชีวิตไป เราก็ทราบกันอยู่...มาร่วมกันสู้ต่อไปเถอะครับ..Syber community เป็นหนทางเล็กทางหนึ่งที่จะ dialogue กันในเรื่องเหล่านี้ ..

[จตุพร วิศิษฏ์โชติอังกูร]

 อ. ดร. แสวง รวยสูงเนิน

เป็นเรื่องน่าเศร้าใจเมื่อเรารู้ว่าผู้ที่มีอำนาจช่วงชิงทรัพยากรอันเป็นสิทธิอันชอบธรรมของท้องถิ่นไปหมดสิ้น

คนไร้จิตสำนึกแต่มีเงิน ..และเงินก็คืออำนาจในการทำทุกสิ่งได้ตามคิด

ในขณะที่ความรู้สร้างกัน และจัดการความรู้เพื่อแก้ไขปัญหาเหล่านี้ไม่ทัน

ระบบนิเวศที่เปลี่ยนไปเร็วมาก แผ่นดินอาบยาพิษ ป่าหายไป ดินไร้ปุ๋ยธรรมชาติ น้ำปนเปื้อน...สารพันปัญหา ล้วนแล้วแต่คอยส่งผลกระทบต่อคนทั้งนั้น

กลับตัวทัน เรื่อง วิถีเกษตรอินทรีย์ ปรับตัวทันเรื่องเศรษฐกิจพอเพียง แต่ยังไงก็ตามการขยายแนวคิดดีๆมักช้าและไม่ค่อยทันการณ์

สิ่งที่ต้องรอรับโดยดุษฎี คือผลจากที่มนุษย์ได้กระทำมาแล้ว...

เราจะทำยังไงดีครับท่านอาจารย์?!?!?

[ศุภลักษณ์ หิริวัฒนวงศ์]

• ความเจริญที่ถาโถมเข้ามาแต่วิถีชีวิตดั้งเดิมหดหายไป
• หรือความเจริญที่เข้าไม่ถึง และการดำรงชีวิตที่เรียบง่ายแบบพอเพียง
• ผู้คนในชุมชนคงต้องเลือกเอาแบบใดแบบหนึ่งและต้องต่อสู้เพื่อให้ได้มาซึ่งตรงกับความต้องการของตนเอง

[แผ่นดิน]

• สวัสดีครับคุณเอก
• ช่วงนี้ผมอยู่ที่ มศว (นครนายก) มาร่วมงานกีฬามหาวิทยาลัยฯ  ...ลำบากเรื่องอินเตอร์เน็ตมาก
• ผมเคยไปเชียงใหม่ในงานกีฬาเดียวกันนี้เมื่อหลายปีที่แล้ว...เป็นครั้งแรกที่ไป  และเป็นครั้งแรกที่เห็นกับตาว่า เชียงใหม่ รถติดเหมือนกรุงเทพฯ เลย ต่างก็ตรงที่  ...อากาศช่วงเช้าเย็นสบายกว่า...
• นวนิยายเรื่อง "ท้องนาข้างกรุง"  เขียนตอนหนึ่งไว้อย่างน่าสลด  โดยการกล่าวถึงว่า โรงเรียนเอกชนปิดตัวลง เพราะต้องการเปลี่ยนโรงเรียนเป็น โมเต็ล...!!
• เมืองแห่งการศึกษาอย่างมหาสารคาม ที่เรียกกันว่า ตักสิลานคร หรือล่าสุดได้รับการประกาศเป็นจังหวัดที่มีความสุขมากที่สุดในประเทศ กลับกลายมีโฮเต็ลม่านรูด (ชีวิตรักชั่วคราว) เกิดขึ้นเต็มไปหมด ... มีทั้งใกล้และไกลสถานศึกษาและส่วนราชการ....
• นี่คือ ปรากฎการณ์หนึ่งใกล้ตัวผม...
• ถนนที่เทคอนกรีต..ครั้งหนึ่งผมเคยเขียนไว้ว่า มันคือถนนที่นำความตายมาสู่หมู่บ้าน...ไม่นานนักหลังจากหมู่บ้านผมได้รับการพัฒนาถนน รถต่างถิ่นก็พรากเอาชีวิตของลุกหลานไปจากหมู่บ้าน...และลุกหลานในหมู่บ้านก็เริ่มที่จะขับรถเร็วขึ้น คะนองขึ้น...
• เหนือสิ่งอื่นใด..เห็นพ้องด้วยนะครับที่ว่า ระยะยาวคือการศึกษา แต่เราก็สิ้นหวังไปเยอะกับผลิตผลของการศึกษา

[จตุพร วิศิษฏ์โชติอังกูร]

คุณกาเหว่าครับ

ปรากฏการณ์แบบนี้ ผมคิดว่าเกิดขึ้นในชุมชนหลายๆชุมชนที่เริ่มจับตามองของนายทุน

ในขณะที่ชุมชนรู้ไม่เท่าทัน...คนข้างนอกก็เอาเปรียบ ในช่องว่างเหล่านั้น

ปรากฏการณ์ที่บ้านผม ก็เหมือนกัน..

[จตุพร วิศิษฏ์โชติอังกูร]

คุณออต

ก็ต้องต่อสู้กันต่อไป...

ตามเงื่อนไขที่ผมสามารถทำได้ครับ

ปายเป็นเมืองท่องเที่ยว ในขณะเดียวกันเราก็ต้องการนักท่องเที่ยวที่ดีด้วย

[จตุพร วิศิษฏ์โชติอังกูร]

คุณไพศาล  บางทราย

ไม่ว่าจะเป็น สะเมิง,วัดจันทร์ (แม่แจ่ม) พื้นที่เหล่านี้ก็ประสบชะตากรรมไม่ต่างจาก "ปาย"ครับ

ผมเห็นด้วยกับการที่คนในชุมชนที่เป็นตัวแทน คิดประเด็นการจัดการทรัพยากร และลุกขึ้นมาต่อสู้กับทุนนิยม

แต่ที่น่าเสียใจคือ คนของชุมชน รู้เห็นเป็นใจกับนายทุนข้างนอก ผลประโยชน์ปิดหูปิดตา

ร่วมกันต่อสู้ต่อไป ..คิดยุทธศาสตร์ต่อเพื่อบ้านเมืองเรา

ขอบคุณมากครับพี่ไพศาลสำหรับการแลกเปลี่ยนเรียนรู้...ในโอกาสต่อไปเชิญชวนมาแลกเปลี่ยนกันต่อเนื่องนะครับ

 

 

[จตุพร วิศิษฏ์โชติอังกูร]

พี่เล็ก ศุภลักษณ์ หิริวัฒนวงศ์

เราไม่เคยปฏิเสธทุนนิยม...แต่อยากให้รู้เท่าทัน และสามารถจัดการวิถีชีวิตตนเองได้

แต่ไม่อยากให้มนุษย์ด้วยกันเอาเปรียบกันครับ

 

[จตุพร วิศิษฏ์โชติอังกูร]

คุณ แผ่นดิน

สวัสดีครับคุณแผ่นดิน

เห็นเงียบหายไปครับ เข้าใจว่าคงงานยุ่งครับ

นวนิยายเรื่อง "ท้องนาข้างกรุง" ใกล้เคียงกับวิถีชีวิตจริงไปทุกขณะ

ผมมองว่าปัญหานี้เป็นทั่วกันไปหมด...เพียงแต่ความรุนแรงจะระดับใด และชุมชนนั้นๆมีทุนอะไรที่จะมาจัดการปัญหาที่เกิดขึ้น

ชอบคุณครับที่มาร่วมแลกเปลี่ยน ...

หลังจากงานกีฬาคงได้เจอกันบ่อยขึ้นนะครับผม

 

[chah]

สวัสดีค่ะอาจารย์

ให้กำลังใจอาจารย์ทำงานต่อไปค่ะ

[จตุพร วิศิษฏ์โชติอังกูร]

ขอบคุณมากครับ คุณ Chah

ให้กำลังใจเช่นกันนะครับ

[kmsabai]

สวัสดีครับพี่เอก

• วันนี้ดีใจครับที่พี่เปิดประเด็นปัญหาที่ปายบ้านเรา  เพื่อสื่อสารให้สาธารณะได้รับรู้
• ผมเป็นคนหนึ่งครับที่แม้เพิ่งมาอยู่ที่ปาย 8 เดือน  แต่ก็เป็นห่วงกับสภาพการณ์ที่เกิดขึ้นมากๆเลยครับ(เพราะว่ารับผลกระทบโดยตรง)
• ผมมองว่าตอนนี้ปายเหมือนกับเมืองที่เป็นแหล่งรุมทึ้งของนักลงทุนและนักค้ากำไรทั้งหลาย  โดยทั้งมีทุนขนาดย่อมและทุนขนาดใหญ่  ทุนขนาดเล็กนั้นไม่น่ากลัวครับ  แต่ว่าตอนนี้มีทุนขนาดใหย๋เข้ามาจำนวนมากครับ ซึ่งเป็นตัวแปรที่ทำให้เกิดปัญหาและความเปลี่ยนแปลงที่รวดเร็ว
• เห็นด้วยกับพี่เอกครับที่บอกว่า เราไม่ได้ต่อต้านทุนนิยม  แต่เราต้องการให้เมืองเติบโตไปพร้อมๆกับการรู้เท่าทันของทุนนิยมและการเปลี่ยนแปลงน่านำไปสู่ความความ มั่นคง  สมดุล และยั่งยืนของชุมชนปายแห่งนี้ครับ
• ตอนนี้คนที่มีอำนาจเชิงโครงสร้าง  ที่น่าจะสามารถกำหนดและบริหารจัดการสิ่งต่างให้เป็นไปด้วยดี  ก็ไม่สามารถดำเนินบทบาทหน้าที่ของตนได้  เพราะเหตุผลหลายประการ  เช่น ระดับของกึ๋น..ในเรื่องของการรู้เท่าทันต่อการพัฒนา  เรื่องของความรักในท้องถิ่นตน  เรื่องของความเห็นที่ถูกต้องดีงามในเรื่องของประโยชน์ส่วนรวม  สังคม  คนในโครงสร้างเหล่านี้ส่วนมากมักจะหลงไหลได้ปลื้มกับการเปลี่ยนแปลงและผลประโยชน์ส่วนตน  เกิดมิฐฉาทิฐิอย่างรุนแรง  จนไม่สามารถมองเห็น    ไม่สามารถคิด   และไม่สามารถจะกระทำในสิ่งที่จะก่อประโยชน์กับชุมชนและสังคมที่ตนเองอยู่มาตั้งแต่เล็ก หรือเป็นสังคมที่ตนเองมาปฏิบัติหน้าที่เพื่อทำให้เกิดแต่สิ่งที่ดียิ่งๆขึ้น
• ดังที่ข้างๆและติดโรงพยาบาลยังมีบ้านที่เป็นลักษณะของโรงแรมมาสร้างได้  ที่เคยเปรยกับพี่ว่า ผมไม่เข้าใจครับพี่ว่ามันเกิดขั้นได้อย่างไร  อำนาจของผลประโยชน์มันมีมากมายเหนื่อสิ่งที่ถูกต้องดีงาม  และคนที่อยู่ในพื้นที่ก็ไม่ยอมปรับตัว  ไม่เตรียมตัวให้รู้เท่าทัน  มันเป็นตัวอย่างหนึ่งที่เห็นได้ชัดเจนครับว่า  การพัฒนาและการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น  ได้ก่อตัวและแทรกปัญหาต่างๆให้กับชุมชนและท้องถิ่นแห่งนี้ครับ....
• สุดท้ายยังมองไม่เห็นจะมีพลังของการมีส่วนร่วมอันไหนที่จะก่อเกิดเพื่อรับมือกับปัญหาที่กำลังปะทุขึ้นในตอนนี้  ที่จะพอเพียงกับการรับมือและต่อกรกับปัญหานี้ครับ 
• ความเห็นออกจะแรงเล็กน้อยไม่แน่ใจว่าผมคิดมากไปหรือเปล่าไม่แน่ใจครับพี่เอก...???
• เหมือนที่โทรมาวานนี้ครับว่าตอนค่ำแว๊ป ไปเห็นป้ายการเสวนา หัวข้อ อนาคตเมืองปายจะไปทางไหน..ที่วัดป่าขามพรุ่งนี้  เดี๋ยวผมจะไปเก็บประเด็นมาฝาก และเอาไว้  ลปรรกับพี่ทีหลังนะครับ

                    Kmsabai  น.พ.สุพัฒน์  ใจงาม หมอใหม่ รพ. ครับ

[จตุพร วิศิษฏ์โชติอังกูร]

 น้องหมอkmsabai ครับ

ตามจริงผมคิดอยากเปิดประเด็นเหล่านี้มานานแล้วครับ

วันนี้ความรู้ได้กระจาย ความรู้คืออำนาจในการทำงานเพื่อพัฒนา

การชี้แจงข้อมูลพื้นฐานเพื่อเร้าให้เข้าสู่การคิดหาวิธีการแก้ไขปัญหาต่อไป...วันนี้ผมได้มีโอกาสนำเสนอ และคาดว่าอาจมีทางออกบ้างจากเพื่อนที่ร่วมเรียนรู้ หรือไม่ก็ได้เขย่าประเด็นไม่ให้นิ่งและหายไป...ทนไม่ได้ที่ชุมชนถูกกระทำซ้ำแล้วซ้ำเล่าจากคนอื่นข้างนอก

เมื่อก่อนทุนขนาดเล็กน่ากลัว และหลังๆ มีทุนขนาดใหญ่ ที่มาพร้อมอำนาจและทุนที่แข็งแรง ...สิ่งที่น่ากลัวที่ผมบอกคือ ชุมชนเป็นเครื่องมือให้ทุนเหล่านี้อย่างรู้ไม่เท่าทัน...

"เผื่อฮู้คิงแม่น้ำปิงปอแห้ง"

เป็นสุภาษิตเตือนใจให้ท้องถิ่น ว่ากว่าจะรู้ตัว แม่น้ำก็เหือดแห้งเสียแล้ว ชักช้าและไม่ทันเกม ไม่ทันการ...ประมาณว่าเหลือแต่ตัวทำนองนั้น

ปัญหาที่หนักไปกว่านั้น การปกครองส่วนท้องถิ่น ไม่ได้เข้มแข็งพอที่จะจัดการทรัพยากรตนเองได้..และถูกทุนครอบงำไปหมด

"เวที"

ที่จัดที่ปาย จัดกันกี่ครั้งกี่หน ภาพของ"บูรณาการ" แลกเปลี่ยนเรียนรู้จริงๆ มันเกิดขึ้นบ้างใหม...ผมอยากให้มีการเริ่มต้นที่ดี มีการปฏิบัติการที่เป็นจุดเริ่ม แม้เพียงเล็กๆแต่ชัดในเป้า ผมคงมีความสุขมากครับ

ผมหวังว่า การเปิดเวทีที่น้องจะเข้าไปร่วมครั้งนี้ ...

จะเป็นจุดเริ่มต้นที่ดีนะครับ ..

ขอเอาใจช่วย คนเหล่านั้น...

แลกเปลี่ยนกันต่อเนื่องหลังจาก"เวที" นะครับ

 

 

 

[ครูลักษณ์ กศน.ตำบลเกาะเรียน]

• สวัสดีค่ะคุณเอก  จากที่ได้อ่านจากเรื่องที่ได้เขียนมาซึ่งตอนนี้ไม่ต่างอะไรกับบ้านเกิดที่เคยอยู่มาจนทุกวันนี้เลย เพราะมีนิคมอุตสาหกรรมโรจนะมาตั้งมีโรงงานเกิดขึ้นมากมาย รถราก็เยอะ ผู้คนก็มากขึ้นอันตรายก็ยิ่งเพิ่มขึ้นตามมาด้วย มีทั้งเรื่องการจี้ การลักทรัพย์ ไหนจะเรื่องมลภาวะเป็นพิษ เมื่อก่อนน้ำฝนยังลองมาดื่มกินได้ สมัยนี้มีแต่ควันพิษ ซึ่งไม่รู้ว่ามีอะไรเจือปนมาบ้าง
• เคยมีโอกาสไปเที่ยวที่จังหวัดเชียงใหม่ยอมรับว่าบรรยากาศดีมากๆ เลยแต่ไม่รู้ว่าตอนนี้เป็นอย่างไรบ้างเพราะไม่ได้ไปตั้งนานแล้ว
• จะเรียนถามว่าความเป็นอยู่ของครู กศน.ที่จังหวัดเชียงใหม่เป็นอย่างไรบ้างค่ะถ้ารู้ช่วยตอบหน่อยเท่าที่ทราบมาว่าส่วนมากจะอยู่บนดอยกันเป็นส่วนใหญ่ใช่ไหม
• ขอบคุณมากค่ะ และยินดีที่ได้รู้จักค่ะ ครู กศน.ตำบลเกาะเรียน

 

[จตุพร วิศิษฏ์โชติอังกูร]

ขอบคุณครับครู

เดี๋ยวนี้ สังคมเปลี่ยนแปลงไปมาก หลายเรื่องดูเหมือนฉุดรั้งเอาไม่อยู่เสียเเล้ว เเต่เรายังมีความหวัง หากเราจัดการความรู้ที่ดี มีกระบวนการพัฒนาที่ดี เเต่ต้องร่วมมือกันในทุกระดับ...(เขียนเรื่องนี้เเล้วจะยาว)

ชีวิตครู กศน. มีทั้ง บนดอย เเละ ในเมือง

ส่วนหนึ่งที่อยู่ บนดอย ก็ใช้ชีวิตตามอุดมการณ์ ความขาดเเคลน ความไม่พร้อม ชีวิต การศึกษา ภาระหนักสำหรับครู กศน.เลยทีเดียว เเต่เท่าที่สัมผัส ครูๆ มีความสุขครับ ส่วนหนึ่งก็เป็นหนุ่ม สาว ที่ยังมีกำลังไฟฝัน

[ครูลักษณ์ กศน.ตำบลเกาะเรียน]

• ขอบคุณมากค่ะคุณเอก ที่เล่าเรื่องครู กศน.ให้ฟังในฐานะที่เป็นครู กศน.เหมือนกันก็มีความห่วงใยครูที่อยู่บนดอยเหมือนกัน แล้วในส่วนของอุปกรณ์การเรียน การสอนหาได้จากที่ไหนค่ะ
• แล้วตอนแผ่นดินไหว มีผลกระทบบ้างไหมค่ะ แต่เท่าที่ได้ถามพี่คนหนึ่งที่รู้จักทำงานอยู่ที่โรงพยาบาลเวียงพิงค์ ก็บอกว่าโดนกระทบนิดหน่อยแต่ไม่มาก
• เคยมีงานรวมพลคน กศน.ที่จัดขึ้นที่ไบเทคบางนา มีมากหน้าหลายตาคงใช้เวลาในการเดินทางหลายวันคงจะเหนื่อยน่าดู ขนาดอยู่ภาคกลางยังต้องตื่นไปตั้งแต่ตีสี่เลยเห็นแล้วสงสารคนที่อยู่ไกลๆ มากเลยค่ะ