ชาวจีนเป็นชนชาติที่มีความสามรถในการเดินเรือและมีทักษะในทางการค้า หมู่เกาะในเกาะหมากมีเกาะรังนกนางแอ่นซึ่งรังนกมีสารอาหารบำรุงสุขภาพที่ชาวจีนต้องการมาก ในสมัยก่อนมีเรือสำเภาจากจีนมาซื้อรังนกนางแอ่นที่เกาะหมารวมถึงการซื้อน้ำตาลที่เป็นผลิตภัณฑ์ในพื้นที่ มีไหน้ำตาลโบราณตกค้างอยู่และมีชิ้นส่วนสภาพสมบูรณ์ที่ชุมชนเก็บรักษาไว้เป็นโบราณวัตถุผู้มาเยือนได้ชม
บ้านอาจารย์สมพร ฯ ในเกาะหมากเป็นที่พักแรมและพูดคุยกันกับชาวเกาะหมากของทีม วปช.สัญจรทั้งในทางประวัติศาสตร์ เศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรม ที่เกินครึ่งของประชากรนับถือศาสนาอิสลาม อยู่ร่วมกันฉันพี่น้องกับชาวพุทธ รอบบ้านอาจารย์สมพรมีพืชผักสวนครัวที่มีไว้กินเองและเลี้ยงผู้มาเยือน
การทำเรือท่องเที่ยวเป็นอาชีพเสริมของอาจารย์สมพร และในครั้งนี้อาจารย์สมพรได้นำคณะ วปช. ไปเยี่ยมชมเกาะสี่เกาะห้าที่เป็นแหล่งรังนกนางแอนทรัพยากรสำคัญของเกาะหมาก
ขึ้นเกาะก่อนอื่นได้สักการะพระบรมรูป ร.๕ ซึ่งเป็นที่ที่พระองค์ท่านเคยเสด็จรวมถึงมีพระปรมาภิทัยย่อ จปร.ที่หน้าผาด้านหลังพระบรมรูป หลังจากนั้น บังบ่าว หัวหน้าคนงานของบริษัทผู้สัมปทานรังนกเจ้าของพื้นที่ให้การต้อนรับ ให้ข้อมูลตามที่ต้องการทราบ และอนุญาตให้ชมสถานที่รวมถึงถ้ำรังนก
ผู้ประกอบการได้จัดทำทางเดินอำนวยความสะดวกให้ผู้มาเยี่ยม ซึ่งจะได้เห็นธรรมชาติหรือถ่ายรูปในมุมต่างๆได้ตามอัธยาศัย
รอบบริเวณของเกาะรังนกมีรัศมีเขตหวงห้ามตามสัญญาสัมปทาน ซึ่งเขตหวงห้ามนี้จะไม่อนุญาตให้จับสัตว์น้ำจึงเป็นแหล่งเพาะและขยายพันธ์ปลาที่ถาวร
เสร็จจากการชมเกาะนกนางแอ่นก็ถึงวาระพบประชาชนในพื้นที่ คณะ วปช.ได้เสวนากับแกนนำชุมชนที่ศูนย์สมุนไพรเกาะหมาก ได้เห็นความเข้มแข็งภาคประชาสังคมด้านการพิทักษ์สิทธิ์ การเรียนรู้และการพัฒนาของขบวนองค์กรประชาชน
กลุ่มวิสาหกิจชุมชนวิจัยและพัฒนารังนกไทย ปากพยูน เป็นกิจกรรมแปรรูปรังนกเป็นอาหารพร้อมรับประทาน สถานที่ประกอบการถูกหลักอนามัยและสินค้าขายดี นอกจากนั้นยังมีการเลี้ยงผึ้งเป็นธุรกิจเสริม เป็นสิ่งที่ วปช.ได้เยื่ยมชมเพิ่มนอกพื้นที่เกาะหมาก
วปช.สัญจรต้องขอขอบคุณบังหีม วปช.2 และอาจารย์สมพร ฯ เจ้าของพื้นที่ที่ให้ความเอื้อเฟื้อ บริการ วปช.สัญจรได้มาเยี่ยมเกาะหมากและปาพยูน ชุมชนพหุวัฒนธรรมในแบบเศรษฐกิจวิถีไท
เคยไปที่เกาะกับบังนเรศ หอมหวล
และไปที่สวนสมุนไพรด้วย
ตอนนี้พัฒนาไปมากเลยนะครับ
ขอบคุณมากๆครับ
เรียน ท่านอาจารย์ขจิต
สวนสมุนไพรเกาะหมากต้องถือเป็นนวัตกรรมของขุมขนในการอนุกรักษ์ความหลากหลายทางชีวะภาพ เป็นที่ศึกษาเรียนรู้ด้วยการปฎิบัติ สังคมควรชื่นชมและสนับสนุนขยายผลครับ