และแล้วกิจกรรมการเปิดชั้นเรียน (open class) ของห้องครูปุ๊ก – จินตนา ในหน่วยวิชาภูมิปัญญาภาษาไทย ชั้น ๕ และการเรียนรู้ร่วมกันของกลุ่มเพื่อนครูได้ดำเนินมาถึงจุดหมายปลายทางที่วางไว้ เกิดอะไรขึ้นบ้างใน ๓ สัปดาห์ของการฝึกตนที่ดำเนินไปอย่างเข้มข้น
ในวันแรกที่วงมาพบกันเพื่อทำการออกแบบแผนการเรียนรู้ ครูปุ๊กเปิดใจกับวงในช่วง check in ว่าตนยังไม่ ๑๐๐% กับการเปิดชั้นเรียน แต่ก็พร้อมที่จะเรียนรู้ และวงได้ขอบคุณครูปุ๊กที่ยินดีเปิดพื้นที่เรียนรู้ให้กับทุกคน แล้วแผนการเรียนรู้ “สนุกกับกลโคลง” ที่มีเป้าหมายสุดท้ายคือ ให้นักเรียน ชั้น๕ รู้ทางโคลงประดิดเดกเหล้น และสามารถแต่งโคลงประดิดเดกเหล้นได้อย่างงดงาม ก็ค่อยๆ คลี่คลายไปเรื่อยๆ จนกระทั่งมีความพอเหมาะพอสม และกลมกล่อมพอดี
โคลงประดิดเดกเหล้น เป็นกลโคลงที่ประดิษฐ์ขึ้นเพื่อให้กุลบุตรไทยได้เรียนรู้สุนทรียรส และเกิดปฏิภาณปัญญาด้วยการเล่นกับภาษาไปในทางของกลโคลงที่บรรพบุรุษได้สร้างทางเดินเอาไว้ให้
ผู้ที่จะเขียนโคลงประดิดเดกเหล้นได้ต้องรู้จักคำกระทู้ หรือคำหลักที่เป็นคำโดด แล้วต้องหาคำ ๒ พยางค์มาสร้างอาการให้คำหลัก จากนั้นต้องหาช่อคำ ๔ พยางค์ที่สามารถอ่านสลับที่คำได้โดยไม่เสียความ และต้องเป็นชุดคำที่คำที่ ๒ และ ๓ มีเสียงคล้องจองกัน เพื่อที่ว่าเมื่อถอดกลโคลงออกมาแล้ว จะได้คำที่มีเสียงคล้องจองตามฉันทลักษณ์ของโคลง ๔ สุภาพ
เสือ |
แสวง |
โค |
เสือ |
โจม |
จับ ๕ |
เคี้ยว ๕ |
ซุ่ม |
กระ |
ขยับ ๔ |
ขบ ๔ |
คอย |
เสือ |
ยอบ |
ย่อง |
เสือ |
เสือ แสวงโคเคี้ยวขบ ขยับจับ
เสือ ซุ่มคอยขบขยับ จับเคี้ยว
เสือ ย่องยอบขยับจับ เคี้ยวขบ
เสือ กระโจมจับเคี้ยว ขบขยับจับเคี้ยวฯ
กลโคลงนี้ใครเขียนครับ
วิจารณ์
เรียน อาจารย์วิจารณ์ ที่เคารพ
ขออนุญาตตอบข้อคำถามของอาจารย์ด้วยบันทึกนี้ค่ะ
http://www.gotoknow.org/blogs/posts/474114 สนุกกับกลโคลง (๒)
ด้วยความเคารพ
ครูใหม่