ตัวอย่างจริงเรื่องความยากในการทำงานกับ "wisdom" กรณีการบริหารมหาวิทยาลัยนอกระบบ

อาจารย์หมอวิจารณ์ได้เขียนถึง ม. ออกนอกระบบ: จาก "บริการสาธารณะ" เป็น "ธุรกิจการศึกษา" ?? ในตอนหนึ่งอาจารย์หมอวิจารณ์ได้เขียนถึงคำกล่าวของ ศ.นพ.ประเวศ วะสี (ซึ่งเป็นบุคคลที่อาจารย์หมอวิจารณ์เคารพ) ว่า อาจารย์หมอประเวศเคยกล่าวไว้ว่า

"มหาวิทยาลัยในกำกับรัฐ ต้องไม่ทำธุรกิจ แต่บริหารงานคล้ายบริหารธุรกิจ"

คำกล่าวสั้นๆ เพียงเท่านี้เป็น "wisdom" ที่ผมคิดว่าอาจารย์หมอประเวศเจตนาเพื่อส่งต่อให้แก่อธิการบดีมหาวิทยาลัยที่จะออกนอกระบบทั่วประเทศไทยให้ใช้เป็นแนวทางเพื่อบริหารมหาวิทยาลัยที่อยู่นอกระบบซึ่งหมายถึง "พึ่งพา" ตัวเองได้

คำกล่าวนั้นเป็นคำกล่าวที่ดีครับ อาจารย์มหาวิทยาลัยท่านหนึ่งก็เคยกล่าวเช่นนี้ให้ผมฟังในร้านกาแฟตอนเช้ากลางเมืองแห่งหนึ่งเช่นกัน

แต่อาจารย์มหาวิทยาลัยท่านนี้ได้กล่าวต่อว่า "พูดก็พูดได้หรอกนะ แต่เรื่องนี้มันทำไม่ง่าย ปัญหาในทางปฎิบัติมันร้อยแปดพันเก้า"

"พูดมันง่าย แต่ทำมันยาก คุณเอ๋ย" ท่านพูดด้วยแววตาหมดอาลัย

"ผมคนนึงล่ะที่ไม่มีปัญญาทำ" ท่านถอนหายใจ "แค่เรื่องค่าเล่าเรียนว่าจะเก็บอย่างไรก็ได้ถกเถียงกันไม่รู้จบสิ้น"

"ไหนจะเรื่องการเงิน"

"แล้วเรื่องค่าตอบแทน เรื่องสวัสดิการอาจารย์ ข้าราชการ พนักงาน ร้อยแปดพันเก้า"

"ถ้าฟันธงได้แบบธุรกิจของเราเองมันก็จบ แต่มันทำไม่ได้"

"คุณลองนึกดูนะ ถ้าเราวางระบบอะไรต่อมิอะไรมาแบบหนึ่งแล้วทุกคนเห็นด้วยมันก็พอได้ทำ แต่มันไม่มีทางที่ทุกคนจะเห็นด้วยร้อยเปอร์เซ็นต์ คนเดียวไม่เห็นด้วยก็เป็นปัญหาแล้ว"

"เราบอกว่าไม่หาเงิน แต่ถ้าพวกนอกแถวเปิดหลักสูตรหาเงิน ถ้าเราจับได้ไล่ทันก็ใช่ว่าเราจะทำอะไรได้"

"เวลามีคนด่าก็เรานั่นละโดน แต่เวลามีคนชมมันไม่มาถึงเราแฮะ"

ท่านทำหน้าหมดอาลัยแล้วยกกาแฟขึ้นซดเหมือนเป็นสิ่งเดียวที่ท่านพึ่งได้ในโลกนี้

สรุปว่าเรื่องนี้ปัญหาคือการปฎิบัตินั่นเอง

ผู้บริหารของมหาวิทยาลัยในทุกแห่งคงต้องใช้เวลาตีความ "wisdom" ของอาจารย์หมอประเวศกันอย่างหนัก

ถ้าท่านผู้บริหารตีความได้และทำออกมาดี ก็เรียกได้ว่าท่านเป็นผู้มีปัญญาในการทำงาน สามารถทำตามแนวทางที่อาจารย์หมอประเวศให้ไว้ได้ถูกต้อง

แต่ถ้าท่านตีความไม่ได้แล้วออกมามีปัญหา ท่านก็คือบุคคลที่ไม่อุทิศเวลาในการขบคิดเพื่อทำตาม "wisdom" ที่อาจารย์หมอประเวศได้ให้ไว้ ถือว่าทำงานผิดแนวทาง ท่านบอกแล้วแต่ไม่ฟัง

ผมเองในฐานะอาจารย์ผู้น้อยที่รู้ตัวดีว่าตัวเองไม่มีปัญญาในการบริหารจัดการจึงขอเสนอดังนี้ครับ

ในขณะที่กระแสสองกระแส ทั้งต่อต้านการออกนอกระบบและสนับสนุนการออกนอกระบบรุนแรงขึ้นทั่วประเทศไทย จนเชื่อว่าน่าจะบานปลายไปมากกว่านี้

ผมเสนอให้ผู้บริหารมหาวิทยาลัยที่ไหนสักแห่งเชิญอาจารย์หมอประเวศมาบริหารมหาวิทยาลัยที่ออกนอกระบบเป็นตัวอย่างสักที่หนึ่ง

ให้ท่านมาทำเป็นตัวอย่างของมหาวิทยาลัยที่ "ต้องไม่ทำธุรกิจ แต่บริหารงานคล้ายบริหารธุรกิจ" ชัดเจน

มหาวิทยาลัยอื่นๆ จะได้ทำตาม ไม่ต้องมัวลองผิดลองถูกกันอยู่ เพราะเรื่องนี้ทำพลาดแล้ว เสียหายรุนแรง

อาจารย์ผู้น้อยอย่างผมอยากเห็นตัวอย่างการบริหารงานจริงของอาจารย์หมอประเวศเป็นขวัญตาครับ

[นาง อัมพร อรุณศรี]

• ยังงัยขอเป็นข้าราชการต่อไปเหนอะ

[อะไรกันนี่]

ถ้าเจ้าของกระทู้รู้ว่าที่ท่านพูดเป็น "wisdom" และรู้จักความหมายของคำว่า "wisdom" ก็คงไม่เขียนบทความนี้ นอกจากมีเจตนาเป็นอย่างอื่น