ชีวิตที่พอเพียง 3393. เล่าไว้ในวัยสนธยา ๗. อาบน้ำคลอง

บันทึกที่ ๑    บันทึกที่ ๒   บันทึกที่ ๓   บันทึกที่ ๔    บันทึกที่ ๕     บันทึกที่ ๖ 

บันทึกชุด เล่าไว้ในวัยสนธยา เป็นการเล่าเรื่อยเปื่อย นึกอะไรออกก็เล่าไว้ เป็นบันทึกชีวิตที่คนสมัยนี้อาจนึกไม่ถึง ว่าชีวิตสมัยก่อนเขาขาดแคลนและยากลำบากขนาดนั้น    และเพื่อตอกย้ำว่า “ชีวิตที่ยากลำบากเป็นชีวิตที่เจริญ” (คำของ ศ. นพ. เสม พริ้งพวงแก้ว) 

บ้านผมอยู่ห่างจากท่าน้ำประมาณ ๓๐๐ เมตร    เดินไปเดี๋ยวเดียวก็ถึง    ท่าน้ำมีลักษณะเป็นตลิ่งลาดเดินลงน้ำได้โดยง่าย    โดยพื้นเป็นทราย    บริเวณท่าน่าจะกว้างเกือบ ๒๐ เมตร    ถัดออกไปทางใต้เป็นต้นไม้ริมชายฝั่งและฝั่งที่ชัน    ถัดไปทางเหนือก็คล้ายๆ กัน คือชายฝั่งชัน และถัดออกไปมีบ้านคนและถัดออกไปเป็นท่าเทียบเรือรังนกของบริษัทรังนก   

ตอนเย็นจะมีคนไปอาบน้ำที่ท่าน้ำ  น้ำใสสะอาด    แต่ถ้าเป็นช่วงหน้าแล้งและน้ำขึ้น น้ำในคลองจะกร่อย    คือน้ำทะเลขึ้นถึง   

คนที่บ้านอยู่แถวนั้น มักไปอาบน้ำที่ท่า    เอาเสื้อผ้าที่จะเปลี่ยนไปกองไว้    ผู้หญิงจะถอดเสื้อผ้าออกหมดและนุ่งผ้าถุงกระโจมอกสำหรับอาบน้ำ    ผู้ชายนุ่งผ้าขาวม้า    เด็กๆ ทั้งชายหญิงแก้ผ้าอาบน้ำ    ทุกบ้านจะเ อาสบู่ของตัวเองไป    นอกจากไปที่ท่าเพื่ออาบน้ำแล้ว แทบทุกคนจะว่ายน้ำ และดำน้ำเล่นอยู่ครู่หนึ่ง

แต่ที่บ้านผมมีบ่อน้ำสำหรับตักอาบสะดวกอยู่แล้ว     การไปอาบน้ำที่ท่าจึงมีวัตถุประสงค์อื่นเป็นหลัก    คือพาลูกไปหัดว่ายน้ำ    และบิดาเป็นผู้ทำหน้าที่นี้    ตอนที่ผมหัดว่ายน้ำน่าจะอายุเกือบสิบขวบ และยังแก้ผ้าหัดว่ายน้ำ    เพื่อนๆ ว่ายน้ำเก่งกันหมดแล้ว     โดยบิดาเอามะพร้าวแห้งสองลูก เฉาะเปลือกออกเล็กน้อยเอาผูกเข้าด้วยกัน    สำหรับเป็นทุ่นลอยสำหรับช่วยตอนยังว่ายน้ำไม่เป็น    ตอนลงน้ำก็เอาหน้าอกวางตรงเชือกผูกลูกมะพร้าว    แล้วหัดเอาเท้ากระทุ่มน้ำ และใช้มือพุ้ยน้ำ     ว่ายไปมาโดยที่เท้าหยั่งไม่ถึงพื้น   

นอกจากนั้นยังหัดกลั้นหายใจอยู่ในน้ำ และดำน้ำ    หัดอยู่หลายวัน น่าจะเกือบเดือนจึงว่ายน้ำเป็น    เพราะบางทีก็เว้นการหัดไปหลายวัน เพราะพ่อไม่ว่าง   

แม้จะว่ายน้ำเป็นแล้ว ผมก็ไม่เคยซุกซนว่ายไปอีกฝั่งคลองเลย    ส่วนหนึ่งเป็นเพราะผมเป็นเด็กขี้ขลาด กลัวจมน้ำตาย    อีกอย่างหนึ่งน่าจะเป็นเพราะฝั่งตรงข้ามคลองเป็นป่าจาก    เดาว่าพื้นน้ำน่าจะเป็นเลน    จึงไม่มีใครว่ายไปแถวนั้นเลย   

เด็กๆ สมัยก่อนไม่มีของเล่น     การเล่นของเด็กแถวนั้นอย่างหนึ่งคือเล่นกระโดดน้ำ     โดยขึ้นไปบนต้นไม้ริมคลองแล้วกระโดดลงมา    แต่ผมก็ไม่เคยเล่นเช่นนี้กับเขา    ส่วนเด็กผู้หญิงมักเล่นทุ่นลอยน้ำ    คือเขาสวมผ้าถุงอาบน้ำ    เขาปล่อยชายผ้าถุง  พุ้ยน้ำเข้าไปในผ้าถุงลอยตัวและหดเท้าเข้าไปในผ้าถุง ใช้มือรวบชายผ้าถุงไว้     ผ้าถุงกลายเป็นทุ่นลอยน้ำ ให้นอนลอยน้ำได้   

แปลกมาก ที่แม้ว่ายน้ำเป็นแล้ว ผมก็ไม่เคยไปว่ายน้ำเล่นเองที่ท่าน้ำเลย                 

วิจารณ์ พานิช

๙ ก.พ. ๖๒

[สุจิตรา]

กลัวการว่ายน้ำ เคยจมน้ำในคลองเพราะว่ายน้ำไม่เป็นและที่สำคัญแอบหนีพ่อแม่ไปเที่ยวบ้านเพื่อนที่อยู่ใกล้คลองนี่แหล่ะค่ะ