เป็นครั้งแรกที่ผมได้ยินคำนี้ - Mixed Methods Research เมื่อบ่ายวันที่ ๒๕ ธ.ค. ๕๕ ในงาน ประชุมนานาชาติ “The Excellence in Teacher Education and Research Innovation” ซึ่งจัดระหว่างวันที่ ๒๔ - ๒๘ ธ.ค. ๕๕ ที่โรงแรม รอยัล ออร์คิด เชอราตัน
โดยได้ยินจากปาฐกถาของ Professor John W.Creswell, Professor of Educational Psychology, U of Nebraska-Lincoln and the Founding and Co-editor of the Journal of Mixed Methodsคือได้ฟังจากปรมาจารย์ผู้ร่วมพัฒนาศาสตร์ หรือวิธีวิทยานี้โดยตรง และได้สัมผัสความ “รู้จริง” ของท่าน ในช่วงตอบคำถาม
ทำให้ผมได้สัมผัสการพัฒนาวิธีวิทยาด้านการวิจัย ที่เริ่มจากวิธีวิทยาเชิงปริมาณ (quantitative) ต่อมาเกิดวิธีวิทยาเชิงคุณภาพ (qualitative) ซึ่งถือว่าอยู่คนละขั้ว ไม่ถูกกัน แล้วก็มีคณะหัวใสใจกว้าง (คือเครือข่ายของ ศ. เครสเวลล์ นี่แหละ) หาทางเชื่อมผสาน ๒ วิธีวิทยานี้เข้าหากัน เรียกชื่อว่า “วิธีผสม” (Mixed Methods) ผมชื่นใจมากที่ได้รับรู้ความเคลื่อนไหวมีชีวิตของระเบียบวิธีวิจัยนี้
ยิ่งได้เห็นวิธีเชื่อมผสาน ๓ แบบ ยิ่งชื่นใจ คือแบบ
- Convergent Design
- Explanatory Sequential Design
- Exploratory Sequential Design
เมื่อเอาคำว่า “Mixed Method Research” มาค้นใน Google ก็พบคำ multimethodology ใน Wikipedia ซึ่งมีทั้งส่วนเหมือนและส่วนต่าง กับที่ ศ. เครสเวลล์ นำเสนอ
ผมได้เรียนรู้ว่า หากจะสร้างความยั่งยืนมั่นคงในศาสตร์ ต้องหาทางสร้างวารสารสำหรับสาขานั้น เพื่อใช้เป็นกลไกสร้างและเผยแพร่ถกเถียงการสร้างความรู้ในศาสตร์นั้น ดังกรณีการจัดตั้ง J of Mixed Methods Research ในปี ค.ศ. 2007 รวมทั้งต้องจัดตั้งสมาคมวิชาการของสาขา ดังกรณีการจัดตั้ง International Association for Mixed Methods Research ในปี ค.ศ. 2013
ผมได้เรียนรู้ว่า Mixed Methods Research Methodology เริ่มจากวงการศึกษา และเวลานี้เข้าไปในวงการสุขภาพแล้ว ดัง US NIH นำไปทำเอกสาร Best Practices for Mixed Methods Research in the Health Sciences อ่านได้ ที่นี่
วิจารณ์ พานิช
๒๕ ธ.ค. ๕๕
มี Journal ด้วยครับ
ผมใช้หนังสือเล่มนี้ของ Creswell ครับ