ชาวนาวันหยุด ตอนที่ 4.1 การปักดำด้วยเครื่อง


การปักดำด้วยเครื่อง เป็นเรื่องที่อธิบายได้ด้วยวิทยาศาสตร์ - และเป็นศิลปะ ในการทำนาแบบร่วมสมัย

 

เป็นบันทึกชาวนาวันหยุด ตอนที่ 4.1 เรื่องการปักดำด้วยเครื่อง ครับ

 

อย่างที่เคยเกริ่นไว้ ถึงวิธีการ-ทางเลือกในการเพาะปลูกข้าว ในบันทึก

"Rice is Life"-1 ว่าด้วย วิธีการเพาะปลูกข้าว

 

เหตุที่เลือก วิธีการปักดำ ด้วยเครื่อง ในเเปลงนา ชาวนาวันหยุด

 

1.การทำนาหว่านที่ผ่านมา มี ปัญหาข้าวดีด ข้าวเด้ง ข้าวเรื้อในเเปลงนา ผลผลิตตกต่ำ

 

2.ต้นทุนนาหว่าน ค่าเมล็ดพันธุ์ ค่าปุ๋ยเคมี ค่ายาสารเคมีสูง มีผลต่อสุขภาพ และสิ่งแวดล้อมโดยตรง ต้นข้าวไม่เเข็งแรง โรคแมลงรบกวนต่อเนื่อง

 

3.จะปักดำด้วยคน ก็ หาแรงงานปักดำ ยาก และไม่เป็นระเบียบ ไม่เป็นแถว เป็นแนว  

 

4.การจัดการเเปลงนาหลังการปักดำทำได้ง่าย ดูแลได้สะดวก 

 

5.จัดการระบบน้ำในเเปลงนา ควบคุมน้ำได้ สามารถใช้"น้ำ คุมหญ้า" ได้  

 

6.ทำนาดำสามารถยกแปลงนา ให้ "ฝูงเป็ด" ช่วยดูแลต้นข้าวได้

 

7.กรณีมีหญ้าหรือวัชพืชขึ้นตามโขด หรือที่ดอน สามารถลงเเปลงนาจัดการได้ง่าย ไม่ต้องใช้สารเคมี หรือ แรงงานคนมาก ด้วย"เครื่องพรวนหญ้าในร่องนาดำแบบมือเข็น" 

 

8.บริหารจัดการเรื่อง "แสง-อากาศ" ในเเปลงนาข้าว ได้อย่างทั่วถึง ถึงโคนกอข้าว อากาศถ่ายเทได้ดี

 

9.วางเเผนการทำงานให้สอดคล้องกันได้ ทั้งเรื่องน้ำ แรงงาน วันทำงาน การตกกล้า  ทรัพยากร ต่างๆ ที่ใช้ ต่อหนึ่ง หน่วยพื้นที่  ...

 

เทคนิคบางประการที่ควรทราบ ในการเลือกใช้วิธีการปักดำด้วยเครื่อง

ที่มาของ "เครื่องปักดำ" นั้นเป็นการสร้างจากความรู้เดิมของชาวนาญี่ปุ่นที่เคยใช้เชือก-ใช้ไม้ ขึงตัดขวางกันเป็นตารางหมากรุกเพื่อจะได้จุดปลูกข้าวที่เหมาะสม นำมาออกแบบและพัฒนาเครื่องปักดำ  วางจังหวะหัวซ่อมปักดำ ว่าจะทำการปลูกข้าวแต่ละกอ แต่ละเเถว ห่างกันเท่าไร รวมถึงเครื่องมือดูแลเเปลงนาหลังการปักดำ               

                                         

 ทำไมต้องปักดำ เป็นแถว เป็นแนว 

1.ต้นข้าว ต้องได้รับแสงเเดด เพื่อการสังเคราะห์แสงอย่างเต็มที่ (สังเกตุรวงข้าวข้างนา กับข้าวกลางนา เเปลงนาหว่านได้) อากาศถ่ายเทได้ดี ลดการรบกวนของโรคแมลง (บ้านเดี่ยว - กับชุมชนเเออัด ประมาณนั้น)

ด้วยการจัดระเบียบการปลูก

"วางแถวปักดำ ตามแนวขึ้นลง ของตะวัน"

                     

2.ระยะห่างระหว่างแถว คงที่ ที่ 30 cm. เป็นระยะที่ต้นข้าว รับแสงเต็มที่ และแตกกอได้ดี

(จะไม่มีการเบียดบังแสงกันของต้นข้าว)

ถ้าเป็นกรณีปักดำ แบบเดินตาม ระยะ 30 cm.คนเดินตามสามาถเดินได้โดยไม่ล้ม เดินแบบก้าว-ชิด-ก้าว (ขาโก่ง ขาถ่างเดินลำบากหน่อยครับ เหมาะมากสำหรับฝึกเดินแบบในนา  ครับ)

 

3.ระยะห่างระหว่างกอ สามารถปรับได้ที่ 12-28 cm.ขึ้นอยู่กับ พันธุ์ข้าว ชนิด-ความสมบูรณ์ของดิน ฤดูกาล นาปี -นาปรัง รวมถึงจำนวน ต้นต่อกอ เลือกได้ จุกเล็ก หรือจุกใหญ่

ถ้าพันธุ์ข้าวแตกกอดี-ดำห่าง ดินทราย-ดำถี่ นาปี-ดำห่าง 

4.สามารถทราบประชากร  "ต้นข้าว" การกระจายตัวในเเปลงนาได้ ควบคุมต้นทุนได้ ในแต่ละหน่วยการผลิต

สมมติ

ดำถี่-ระยะปักดำ 12*30cm. ในพื้นที่ 1 ตร.ม.จะมีจำนวนกอ ทั้งหมด 28 กอ ดังนั้นในพื้นที่ 1 ไร่ จะมีจำนวน กอทั้งหมด 44,800 กอ ถ้ามีการใช้กล้า 4 ต้นต่อกอ จะใช้เเผ่นกล้าทั้งหมด 47 เเผ่น (น้ำหนักเมล็ด ที่ 200 กรัมต่อถาด-เเผ่น) = ใช้เมล็ดพันธุ์ 9.4 กิโลกรัม

 

 

ดำห่าง-ระยะปักดำ 28*30cm. ในพื้นที่ 1 ตร.ม.จะมีจำนวนกอ ทั้งหมด 12 กอ ดังนั้นในพื้นที่ 1 ไร่ จะมีจำนวน กอทั้งหมด 19,200 กอ  ถ้ามีการใช้กล้า 4 ต้นต่อกอ จะใช้เเผ่นกล้าทั้งหมด 20 เเผ่น (น้ำหนักเมล็ด ที่ 200 กรัมต่อถาด-เเผ่น) = ใช้เมล็ดพันธุ์ 4 กิโลกรัม

 

 

ไว้มาต่อ คราวหน้าครับ วันนี้วันหยุดขอไปทำนา ก่อนครับ....

หมายเลขบันทึก: 442481เขียนเมื่อ 5 มิถุนายน 2011 10:24 น. ()แก้ไขเมื่อ 16 ธันวาคม 2012 14:30 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-อนุญาตแบบเดียวกันจำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (16)

สวัสดีค่ะ

ไม่ได้คุยกันหลายวันแล้วเรา  วันก่อนคุยกันเรื่องถอดบทเรียนที่ร้องกวาง  พี่หนานเขาสนใจและรอวันว่าง  บังก็จะมาร่วมด้วย

ไปชมบันทึกของอาม่าหรือยัง  ทำได้น่ารักมาก ๆ

Ico48 สวัสดีครับ สบายดีนะครับ ตามไปดูรูป ล่องใต้ แลเล มาแล้ว น่าอิจฉามากๆ ตามคอนเซปต์ พี่คิม เลย "อยู่บ้านอย่างเอกเขนก" แต่ก็ได้ ทำกิจกรรม จิตอาสา อย่างต่อเนื่อง ชื่นชม ทุกท่าน ในทริป ครับ ...

ว่างแวะมาชมแปลงนาได้นะครับ ยกทีมมาได้ครับ ยินดีต้อนรับ

มาเยี่ยมชาวนาค่ะ
นาข้าวที่ปักดำด้วยเครื่องนี้

สวยงาม เป็นระเบียบกว่าจริงๆ

แรงงานคน ทำได้ไม่ดีเท่า..แน่นอน

Ico48 สวัสดีครับ คุณครู ป.1

ดีที่สุดของการทำนา คือ สามารถทำได้ด้วยตัวเอง แต่สังขารไม่ไหวก็ต้องใช้เครื่องมือมาช่วยครับ ...

    น่าสนใจนะคะ "การปักดำด้วยเครื่อง" คิดถึงที่เคยช่วยญาติดำนาตอนเรียนประถมต้น ใช้ไม่ได้แม้แต่ต้นเดียว ปักดำแป๊บเดียวลอยทุกต้น และเห็นท่าที่ชาวนาก้มลงดำนาแล้ว มันก็ขัดกับหลักสุขลักษณะที่หมอแนะนำไว้ ยิ่งติดตามยิ่งอยากทำนาค่ะ ต้องกระตุ้นให้พ่อใหญ่สอฟาร์มไอดินฯ หาที่ทำนาในปีหน้าให้ได้แล้วล่ะค่ะ 

    วันนี้ที่ ม.ราชภัฏอุบลฯ เริ่มการเรียนการสอนเป็นวันแรกค่ะ (อาจารย์เริ่มทำงานแล้วตั้งแต่วันที่ 1 มิ.ย.) แต่วันนี้ไม่มีสอน เขาจัดให้ออกนิเทศนักศึกษาที่ไปฝึกประสบการณ์วิชาชีพครูในโรงเรียนต่างๆ แต่สัปดาห์นี้จะยังไม่ออกนิเทศเพราะนักศึกษาเพิ่งจะออกฝึกฯ  อยู่ที่ทำงานเตรียมการสอนซึ่งมีตารางในวัน พุธ พฤหัสฯ และ ศุกร์ จึงมีเวลาเข้ามาอ่านบันทึกค่ะ วันนี้พ่อใหญ่สอโทรฯ บอกว่าจะเข้าเมืองมาส่งมะม่วง จะให้แกดูการดำนาด้วยเครื่อง แกน่าจะสนใจ "เครื่องปักดำ" ซึ่งจากการศึกษาข้อมูลที่ "คุณต้นกล้า" ชี้แจงไว้ การใช้เครื่องปักดำน่าจะ "สมประโยชน์" ก็เลยขอข้อมูลเพิ่มเติมหน่อยนะคะ ว่า "เครื่องปักดำ" นี้มีจำหน่ายที่ไหน มีกี่รุ่น/ราคา การปักดำด้วยเครื่องมีที่ท้องที่ไหนบ้าง และเขาดำเนินการกันยังไง เช่น มีการให้บริการปักดำด้วยเครื่องหรืออย่างไร ถ้ามีบริการ เขาคิดค่าบริการกันแบบไหน ถามละเอียดยิบเลยนะคะ

     ขอบคุณมากค่ะ สำหรับความรู้ที่แบ่งปันในบันทึกนี้ จะรอคอยคำตอบด้วยใจจดจ่อนะคะ ขอบคุณค่ะ   

ทำอยู่ที่ไหนคะ สนใจอยากไปศึกษาค่ะ

Ico48 สวัสดีครับ แ่ม่ใหญ่ จากขอนแก่น ...( 3 ปีที่แล้ว อยู่ที่นั่นครับ)

ทำนา วันหยุด อยู่ เก้าเลี้ยวนครสวรรค์ครับ 

Ico48 สวัสดีครับ ผศ.วิไล 

เครื่องปักดำ เป็นพัฒนาการ เมื่อกว่า 50 ปีที่ผ่านมา เพื่อ รองรับ แรงงานสูงอายุในภาคเกษตรของญี่ปุ่น ปัจจุบันเฉลี่ยประมาณ 60 ปี  เหลืออยู่ไม่ถึงร้อยละ 10 ของประชากรทั้งหมด

ปัจจุบันเมืองไทย เเรงงานภาคเกษตรไทย เฉลี่ยก็ประมาณ 50 กว่าปี หมดรุ่นนี้ไป ก็น่าเป็นห่วงครับ 

ไว้มาแลกเปลี่ยนถึงนโยบายการส่งเสริมและพัฒนา เครื่องจักรกลการเกษตรในญี่ปุ่น อย่างกว้างขวาง และส่งออกไปทั่วโลก ครับ  

สำหรับรายละเอียดของเครื่องปักดำ เข้าไปศึกษาเพิ่มเติมจาก siamkubota.co.th ครับ

*ขอบคุณค่ะ..สุดยอดแห่งภูมิปัญญาชาวนาไทยจริงๆ..ช่วงนี้ฝนตกต้องตามฤดูกาล...นับเป็นคุณแก่การทำนานะคะ..

*พี่ใหญ่เป็นชาวสวนผักมือใหม่..มีภาพต้นมะเขือขาวออกผลครั้งแรก..มาฝากกัน

Ico48 สวัสดีครับพี่ใหญ่

มะเขือเปราะ สดๆน่าทานมากๆครับ ที่เเปลงนาลุงมีก็

ปลูกไว้ จิ้มน้ำพริก กับใส่แกงไก่ อร่อยมากๆครับ

สำหรับความรู้ชุดนี้เป็นการผสมผสานและต่อยอดทั้งของไทย เทศ และญี่ปุ่น นำลงเเปลงปฏิบัติจริงครับ

เพิ่มเติม ของ ผศ.วิไล

 "เครื่องปักดำ" ซึ่งจากการศึกษาข้อมูลที่ "คุณต้นกล้า" ชี้แจงไว้ การใช้เครื่องปักดำน่าจะ "สมประโยชน์" ก็เลยขอข้อมูลเพิ่มเติมหน่อยนะคะ ว่า "เครื่องปักดำ" นี้มีจำหน่ายที่ไหน มีกี่รุ่น/ราคา การปักดำด้วยเครื่องมีที่ท้องที่ไหนบ้าง และเขาดำเนินการกันยังไง เช่น มีการให้บริการปักดำด้วยเครื่องหรืออย่างไร ถ้ามีบริการ เขาคิดค่าบริการกันแบบไหน ถามละเอียดยิบเลยนะคะ ..."

 ของไทยเองยังไม่การผลิตใช้และส่งเสริมรูปแบบการเพาะปลูกด้วยวิธีการปักดำ มีการนำเข้ามาจำหน่าย โดยบริษัทเอกชน

เครื่องปักดำ มีสอง แบบคือ

-แบบเดินตาม มี 4 และ 6 แถวปักดำ 

-แบบนั่งขับ มี 6 และ 8 แถวปักดำ

รูปแบบการจ้าง

- บริการปักดำพร้อมกล้า ราคาว่าจ้างตั้งแต่ 800-1,200 บาท/ไร่

- ลงแขกเอาแรงกันภายในหมู่บ้าน

ซึ่งแต่ละท้องที่ราคาก็จะแตกต่างกันไป แล้วแต่ตกลงกัน เป็นทางเลือกใหม่สำหรับการทำนา ต้องพิจารณาต้นทุนการผลิตรวม ถึงการเก็บเกี่ยว เปรียบเทียบกับวิธีการเพาะปลูกแบบเดิม ... ว่าจะช่วยลดต้นทุน เพิ่มผลผลิต เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมได้อย่างไรบ้าง ..

ขอบคุณครับ

 

ขอบคุณมากนะคะสำหรับข้อมูล และแหล่งค้นคว้าที่แนะนำเพิ่มเติม

คุณต้นกล้าครับ..พอดีผมเพิ่งเข้ามาอ่าน ผมสนใจจะทำนาแบบอินทรีย์และควบคู่กับการทำข้าวสารปลอดสารพิษด้วยครับ

รบกวนสอบถามว่า

1.) การใช้เครื่องจักรปักดำ ต้นกล้าจะช้ำไหมครับและการใช้วิธีนีี้จะมีขอเสียอะไรบ้างไหมครับ

2.) ผมต้องการทำกิจการสีข้าวขนาดเล็กเพื่อรับข้าวเปลือกจากนาที่ใช้สารเคมีน้อยและนาอินทรีย์มาสีเป็นข้าวสารขายเพื่อเป็นการช่่วยแยกตลาดให้สินค้าของนาอินทรีย์แถวบ้าน พอจะมีข้อมูลแนะนำบ้างไหมครับ

ขอบคุณครับ

ม่อน ภัคธร ชโลธร

ตอบคุณ ม่อน

ขอตอบ ดังนี้

1.ไม่ช้ำครับ แนะนำว่าก่อนการปักดำ ไม่ควรม้วนเเผ่นกล้าไว้ค้างคืน

2.ลองเข้าไปศึกษา ระบบการผลิต-ตลาดข้าวอินทรีย์ ของสนามบินสุโขทัย ดูก่อนครับ น่าจะนำมา apply ได้ ครับ

"วางแถวปักดำ ตามแนวขึ้นลง ของตะวัน"

สงสัยเรื่องการวางแถวปักดำ ตามแนวชึ้นลงของตะวัน มีเหตุผลข้อดีข้อเสียอย่างไร

ถ้าดำระยะห่าง60*60cmจะเป็นไรไหมช่วยบอกที

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท