เยี่ยมค่าย ไม่ใช่ภารกิจ แต่เป็นพันธกิจทางใจ
ล่าสุดเมื่อปลายเดือนกันยายนที่ผ่านมา ผมถูกตั้งคำถามจากคณะผู้ศึกษาดูงานของมหาวิทยาลัยแห่งหนึ่งซึ่งเดินทางมาไกลจากแถวๆ เมืองหลวง
คำถามที่ว่านั้น ถามทักในทำนองว่า “ค่ายนิสิตที่จัดขึ้นเยอะๆ นั้น หากโปรแกรมทับซ้อนกับงานประจำที่มหาวิทยาลัย จะมีการบริหารจัดการยังไงบ้าง ?”
ผมตอบอย่างไม่ลังเลว่า “งานเยี่ยมค่าย ไม่ใช่ภารกิจ แต่เป็นภารกิจทางใจ ดังนั้นใกล้-ไกล ยุ่งกันแค่ไหน ก็ต้องตามไปเยี่ยมนิสิต !”
ครับ ผมตอบเช่นนั้นจริงๆ ไม่ใช่ตอบเพื่อผ่านๆ ในแบบการ "สร้างภาพ" หรือ “ขายผ้าเอาหน้ารอด” แต่เป็นการตอบตามวาทกรรมที่ผมชูไว้ตลอดเวลาว่า "พูดในสิ่งที่ทำและย้ำในสิ่งที่มี" ซึ่งที่ผ่านมานั้น ผมและทีมงาน ต่างก็ช่วยกันเอาจริงเอาจังกับการขับเคลื่อนเรื่องเหล่านี้กันจริงๆ
เรื่องดังกล่าว หากย้อนไปสักเกือบสี่ปีที่แล้ว ครั้งนั้นผมมีเงื่อนไขสำคัญก่อนรับตำแหน่งนี้อย่างชัดเจนหลายเรื่อง เช่นการชูประเด็นให้เปิดไฟเขียว เพื่อการไปเยี่ยมค่ายให้ครบทุกค่าย หรือให้มากที่สุดเท่าที่จะทำได้ เพราะที่ผ่านมานั้น ต้องยอมรับว่ามีการไปเยี่ยมค่ายกันน้อยมาก บางห้วงไปเยี่ยมแค่เพียง 2-3 ค่ายเท่านั้น มิหนำซ้ำยังเลือกไปเยี่ยมแต่เฉพาะค่ายใหญ่ๆ ทั้งที่ความเป็นจริงในเดือนตุลาคม และเดือนมีนาคมของแต่ละปีนั้น มีการออกค่ายมากกว่า 20 ค่ายต่อเดือน
ก่อนการออกค่าย ผมและทีมงานจะจัดกิจกรรมปฐมนิเทศชาวค่าย ระยะแรกเริ่มเราใช้ชื่อว่า “ปฐมนิเทศการจัดกิจกรรมนอกสถานที่” แต่ในระยะหลังเราใช้วาทกรรมประมาณว่า “จัดการความรู้สู่ผู้นำค่าย” โดยการนำเอาแกนนำค่ายแต่ละค่ายมาอบรม สัมมนาและแลกเปลี่ยนเรียนรู้ประสบการณ์ค่ายร่วมกัน
สิ่งที่พูดถึงในเวทีเหล่านั้น ประกอบด้วยสาระหลักคือ ความรู้เกี่ยวกับการทำงานในชุมชน ความรู้เกี่ยวกับการทำงานเป็นทีม ความรู้เกี่ยวกับการบูรณาการเรื่องการเรียนรู้ชุมชนกับการให้บริการแก่ชุมชน การถอดความรู้ในมิติแห่งการเรียนรู้วิถีชุมชนควบคู่ไปกับมิติของกิจกรรมค่าย โดยที่บางครั้ง ผมและทีมงานจะรับบทบาทการบรรยายเอง บางครั้งก็เชิญวิทยากรมาบรรยาย แต่ที่ขาดไม่ได้เลยก็คือการเปิดโอกาส หรือการสร้างเวทีให้นิสิตเป็นวิทยากรบรรยาย และร่วมแชร์ความคิดกันและกัน
เท่านั้นยังไม่พอ เรายังแจกหนังสือ “เรื่องเล่าชาวค่าย” และแสดงนิทรรศการภาพถ่ายชาวค่ายให้นิสิตได้ดูได้ชมกันแบบง่ายๆ และใกล้ชิด ซึ่งทั้งสองอย่าง เป็นกระบวนการของการส่งเสริมและกระตุ้นให้นิสิตได้ส่งเรื่องเล่าเร้าพลังและภาพถ่ายมาร่วมแข่งขัน
ประชันโฉม
อันที่จริงผมเองก็ไม่อยากเรียกว่าการประกวดเท่าไหร่นักหรอก เพราะโดยเนื้อแท้นั้นผมคิดเสมอว่า มันเป็นเพียงกุศโลบายเพื่อปลุกเร้าให้นิสิตตื่นตัวและเห็นความสำคัญของการส่งผลงานมาเป็น “คลังความรู้” ด้วยหวังเองลึกๆ ว่า คลังความรู้ที่ได้มานั้น ทางผมและทีมงานจะแปลงไปสู่การเป็น "เครื่องมือ" ในการแลกเปลี่ยนเรียนรู้เพื่อพัฒนาศักยภาพของนิสิต รวมถึงการจัดเก็บไว้เป็น "จดหมายเหตุ" ของการพัฒนานิสิต และองค์กรนิสิตสืบต่อไปเท่านั้นเอง โดยในบางครั้ง ก็มอบรางวัลเป็นเกียรติบัตร บางครั้งก็มอบรางวัลเป็นทุนการศึกษา แถมยังจับเอาคนต้นเรื่องมาเปิดเวทีนั่งเสวนากันอีกรอบ เพื่อบอกเล่าเรื่องราวทุกอย่างให้กันฟังอีกหนในเวที “ลมหายใจปัญญาชนคนชาวค่าย” ซึ่งคราวนี้คนที่มาร่วมงาน ก็มีทั้งคนที่เคยไปค่ายนั้นๆ มาสดๆ ร้อนๆ หรือบางคนก็เพิ่งพลาดโอกาสการไปค่ายนั้นๆ มาเมื่อไม่นาน พอมาถึงงานนี้ก็ยังสามารถซึมซับเรียนรู้ความเป็นค่ายได้อย่างไม่เสียโอกาส
และผมก็เรียกกระบวนการนั้นภายใต้วาทกรรมว่า “ฝนที่ตกทางโน้น หนาวถึงคนทางนี้” นั่นเอง...
การออกเยี่ยมค่ายในแต่ละครั้ง เจ้าหน้าที่จะต้องมีของฝากติดไม้ติดมือไปด้วยเสมอ บางครั้งเป็นผลไม้ พืชผัก ขนม หรืออาหารการกินต่าง ๆ ซึ่งล้วนแล้วแต่เป็นสิ่งที่ใช้ประโยชน์ได้จริงสำหรับชาวค่ายและชาวบ้าน
การไปเยี่ยมในแต่ละครั้ง เราไม่เคยเรียกมันว่า “นิเทศค่าย” เพราะเราถือว่าเป็นการไปเยี่ยมเยียนพบปะกับนิสิต
เราไปขอบคุณหัวใจแห่งจิตอาสาของนิสิตที่แบกความเป็นมหาวิทยาลัยไปอย่างล้นบ่า
เราไปเพื่อขอบคุณชาวบ้านที่เปิดพื้นที่ชุมชนให้นิสิตได้เข้าไปเรียนรู้
และเราเพื่อกราบขอบพระคุณชาวบ้านที่เปิดใจให้นิสิตได้กลายเป็นลูกฮักอีกคน..
นอกจากนี้ เจ้าหน้าที่จะยังถือโอกาสพูดคุยถึงการทำงาน ปัญหาอุปสรรคทั้งการเรียนรู้ในชุมชน การทำงานในแต่ละวัน งบประมาณการเบิกจ่าย การเจ็บป่วย การกินอยู่ ความร่วมมือของชุมชน รวมถึงการฝากแบบสอบถามให้นิสิตและชาวบ้านได้ร่วมแสดงความคิดเห็นเพื่อใช้เป็นทุนในการพัฒนาต่อยอด ...และนั่นยังรวมถึงการนัดแนะองค์รวมของการกลับมามอบค่ายอีกรอบ
เช่นเดียวกันนั้น เจ้าหน้าที่ก็ไม่ละเลยที่จะบันทึกภาพต่างๆ และขอไฟล์ภาพจากนิสิต เพื่อมาลงเว็บของมหาวิทยาลัย เรียกได้ว่ารายงานผลก่อนปิดค่ายเลยทีเดียว พร้อมๆ กับการบันทึกภาพเคลื่อนไหวมาตัดต่อเป็น “วีดีทัศน์” และส่วนหนึ่งก็นำมาทำเป็นโปสการ์ด หรือไม่ก็นำมาเขียนเป็นจดหมายข่าว รวมถึงนำไปทำเป็นแผ่นป้ายประชาสัมพันธ์อีกทอดหนึ่ง และทั้งหมดนั้น ก็เพื่อสร้างเป็นสื่อสร้างสรรค์เพื่อการพัฒนานิสิตล้วนๆ
ถัดจากนั้น ครั้นกลับมายังมหาวิทยาลัย ก็นำเอาแบบสอบถามมาประมวลผลอีกรอบ เสร็จแล้วก็แจกจ่ายกลับไปยังองค์กรต่างๆ เพื่อเป็นการสะท้อนผลการทำงาน เพื่อปรับปรุงแก้ไข และต่อยอด...ซึ่งบางครั้งเป็นแบบสอบถามทั่วไป แต่บางครั้งก็ทำในรูปของวิจัยเล็กๆ ก็มี
ครับ นี่คือกระบวนการง่ายๆ ที่ทางเราไม่เคยละเลย .. ใกล้ ไกลแค่ไหน เราก็ต้องสัญจรไปเยี่ยมให้จงได้ เพราะเรารู้และตระหนักว่า นิสิตชาวค่ายนั้นควรค่าต่อการไปเยี่ยมเยียนเป็นที่สุด พวกเขากำลังเป็นนักแสวงหา พวกเขากำลังเรียนรู้วิถีแห่งการให้ เรียนรู้วิถีแห่งการเป็นผู้รับ เรียนรู้ความงามของการมีอยู่ของชีวิต และที่สำคัญ พวกเขาแบกเอาความเป็นมหาวิทยาลัยไปอย่างเต็มล้น ไฉนเลยพวกเราจะนั่งงอมืองอเท้าอยู่ในสำนักงานได้
ดังนั้น ต่อให้งานชนงานจนแทบเป็นลมล้มพับ ทีมงานของผม ก็ไม่เคยที่จะถอดใจไปเยี่ยมค่าย ใกล้ ไกล ทุรกันดารสักแค่ไหน หัวใจของพวกเราก็ดุ่มเดินไปถึง...มิหนำซ้ำยังชวนองค์การนิสิต สภานิสิต เจ้าหน้าที่ในสายงานอื่นๆ ตลอดจนการพ่วงพาอาจารย์ที่ปรึกษาของชาวค่ายติดสอยห้อยตามไปด้วย
นั่นแหละ ผมถึงพูดอย่างชัดแจ้งและเข้มข้นว่า “งานเยี่ยมค่าย ไม่ใช่ภารกิจ แต่เป็นพันธกิจทางใจ”
หมายเหตุ : ภาพจากงานประชาสัมพันธ์และสารสนเทศ
ความเห็น (17)
สวัสดีค่ะ
- ชอบประโยคนี้มากค่ะ“งานเยี่ยมค่าย ไม่ใช่ภารกิจ แต่มันเป็นพันธกิจทางใจ”
- ทำด้วยใจ....จึงมีความสุข...และขอให้กำลังใจชาวค่ายด้วยค่ะ....ทุกครั้งที่นิสิตออกค่าย จะได้อ่านเรื่องราวดีๆ เสมอๆ
- ขอบคุณค่ะ
สวัสดียามเช้าค่ะอาจารย์
เยี่ยมค่ายด้วยใจจริงๆค่ะ ชื่นชมและเป็นกำลังใจในการทำงานค่ะ
สวัสดีค่ะพี่พนัส...
เยี่ยมค่ายภารกิจทางใจ...กำลังใจของนักศึกษานะคะ
มาเป็นอีกหนึ่งกำลังใจค่ะ ^_^
สวัสดีค่ะ
น้องสองคนและหลานชายทั้งสองหนุ่ม คงสบายดีนะคะ คราวก่อนที่ยายคิมไปค่ายเยาวชนที่บ้านห้วยปลาหลด แม่สอด ตาก นั้น
มีน้องสาวคนหนึ่งเดินทางมาจาก กทม.ไปร่วมกิจกรรมด้วย เธอบอกว่า "หนูเขียนบล็อกเพราะ อาจารย์พนัส ฯ หนูรักค่าย ชอบกิจกรรมค่าย ก็เพราะอาจารย์พนัส เนื่องจากหนูเป็นลูกศิษย์อาจารย์พนัสค่ะ"
ยายคิมฟังแล้วภูมิใจแทนมากนะคะ
คราวหน้าวันที่ ๒๑ ถึง ๒๔ มกราคมที่น่าค่ะ อย่าลืมไปเยี่ยมกันนะคะ
สวัสดีค่ะอาจารย์
มาเยี่ยมค่ายค่ะ..ไม่ค่อยได้มาแวะกันนานแล้วนะคะ...วันนี้เลยมาชวนไปชมอารีรังค่ะที่นี่นะคะhttp://gotoknow.org/blog/0815444794/405547
"ค่าย" เป็นกิจกรรมที่สร้างเด็ก ๆ ให้รู้จักรับผิดชอบต่อสังคมที่เขาจะเติบโตไปในอนาคต
ยิ่งฝึก ยิ่งโต (ทางปัญญา)
ขอบคุณคนดี ๆ อย่างท่านอาจารย์พนัสครับ ;)
สวัสดีค่ะ
การไปเยี่ยมค่ายด้วยใจ บางคนที่ค่าย จะดีใจและรู้สึกอบอุ่นไม่ถูกทอดทิ้ง ในขณะที่เขาอาจจะมีปัญหาบ้าง เป็นกำลังใจอย่างดีมากเลยค่ะ
ตอบแบบครั้งหนึ่งเคยเป็นคนชาวค่าย
การมีอาจารย์หรือทีมงานมาเยี่ยมมันทำให้มีกำลังใจ แค่ยิ้ม แค่ทักทายมันทำให้หัวใจพองโตได้ค่ะอาจารย์...รู้ว่าเราไม่ถูกทอดทิ้ง รู้ว่าเรามีคุณค่า
ช่วยกันเติมกำลังใจ และคุณค่าให้ชาวค่ายค่ะ
- สวัสดีค่ะ
- บุษราแวะมาเยี่ยมเยียนกันค่ะ สบายดีนะค่ะ
- มีความสุขกับวันทำงานดี ๆ ค่ะ
- ขอบคุณค่ะ
สวัสดีค่ะคุณแผ่นดิน
ความฝัน ความหวัง กำลังใจ .. กลไกในการดำเนินชีวิต
มากกว่าภารกิจ คือพันธกิจทางใจ .. ส่งกำลังใจ ด้วยระลึกถึงค่ะ
สองหนุ่มน้อยสบายดีนะคะ คงโตขึ้นหลายเด้อค่า คิดถึงๆ :)
งานมากมายหรือค่ะ 2 หนุ่มน้อยเป็นอย่างไรบ้าง
ขอชื่นชมและให้กำลังใจการทำงานที่สร้างสรรค์ และนอกเหนือจากคำว่า "หน้าที่" ครับ
-ปณิธิ ภูศรีเทศ
เวลาผันผ่าน วันวานล่วงเลย ค่ายบ่มเพาะ ความทรงจำ ประทับใจ จากรุ่นสู่รุ่น .. ด้วยรฤกค่ะ :)
สวัสดีค่ะอาจารย์แผ่นดิน
มาเยี่ยมด้วยความระลึกถึงค่ะ
สวัสดีค่ะอาจารย์
มาเยี่ยมอาจารย์ค่ะ..22 ธ.ค.นี้คงมีโอกาสถ่ายภาพร่วมกับอาจารย์ที่ มมส.นะคะ
- การไปเยี่ยมค่ายของทุกปี บอกได้เลยว่ามีความปลื้มใจกับน้องๆ ที่เสียสละความเป็นส่วนตัวของตัวเอง เพื่อไปทำประโยชน์ให้กับสังคม และแสวงหาประสบการณ์ในการออกค่ายในช่วงปิดเทอม
- และในการเดินทางในแต่ละครั้งใกล้ -ไกลเราก็จะตามไปให้กำลังใจพวกเขาชาวค่ายโดยจะมีของติดกินติดไม้ติดมือไปฝากพวกเขา เพื่อเป็นอีกหนึ่งกำลังใจให้พวกเขาได้มีกำลังใจในการทำงานต่อไป
สวัสดีครับ...
- ช่วงนี้อากาศเปลี่ยนแปลงบ่อยดูแลสุขภาพด้วยนะครับ...บอสสส
- ผมรู้สึกว่าชีวิตการทำงานกิจกรรมคงไม่มีประโยชน์อันใดเลยหากว่าเราขาดนักกิจกรรมอย่างน้องๆนิสิตเหล่านั้นไป
- และนั่นก็ไม่ใช่ภารกิจด้วยแต่เป็นความผูกพันทางใจอย่างที่บอสสว่าเพราะความผูกพันไม่จำกัดคำว่าใกล้หรือไกล
- ไม่มีสิ่งใดที่สำคัญเกินไปกว่าการได้ดูแลและให้กำลังใจพวกเขา...คนชาวค่ายผู้เสียสละ...
ขอบคุณมากครับที่ได้เป็นส่วนหนึ่งของการเดินทางตามถนนสายกิจกรรม