เก็บข้าวตก : การเรียนรู้ใช้ชีวิตและรับผิดชอบตนเอง
อธิบายภาพ : เด็กๆ
ชุมชนหนองบัวและชนบทในครอบครัวชาวนาไทยเดินเก็บข้าวตกหลังฤดูเกี่ยวข้าว
วาดภาพ : วิรัตน์ คำศรีจันทร์ ๑ มิถุนายน
๒๕๕๓
หลังฤดูเก็บเกี่ยวและนวดข้าว ลูกหลานชาวนาและเด็กๆในชนบท จะมีของเล่นด้วยกันอีกอย่างหนึ่งคือ พากันเดินออกไปตามท้องนาที่เขาเกี่ยวข้าวเสร็จแล้ว เพื่อเดินเก็บข้าวตก นำไปนวดและขายหาเงินเป็นของตนเอง
ข้าวตกเป็นรวงข้าวที่หลงเหลืออยู่ในท้องนาหลังการเก็บเกี่ยว ซึ่งจะเกิดจาก ๒ ลักษณะ คือ เล็ดรอดคมเคียวในขณะที่เกี่ยวข้าว มือกำรวงข้าวไม่หมดหรือเครื่องเกี่ยวข้าวดึงเข้าเครื่องได้ไม่หมด กับเป็นรวงข้าวที่ร่วงหลุดมือไปเล็กๆน้อยๆในขณะการรวบมัดข้าว
การเก็บข้าวตก โดยมากจะเป็นกิจกรรมพากันเล่นของเด็กๆ แม่บ้าน ผู้สูงอายุที่ยังเดินได้และไม่อยากอยู่กับบ้านอย่างว่างเปล่า โดยจะพากันออกไปเดินตามท้องนาหลังจากเกี่ยวข้าวและขนข้าวออกจากนา รวมทั้งก่อนที่ฝนแรกหรือฝนชะลานและฝนชะช่อมะม่วงจะลง
ห้วงเวลาดังกล่าวนี้ แดดจะจ้า ฟ้าโปร่ง แผ่นดินแห้งและเริ่มแตกระแหง การเดินเก็บข้าวตกจึงเป็นการเดินไปในท่ามกลางเปลวแดดที่ร้อนแผดเผา มองไปเห็นไอร้อนไหวเป็นตัวแดดวิบๆ เดินเสาะหาไปตามซังข้าว ไร่หนึ่งก็จะพบข้าวตก ๒-๓ กำมือ และ ๑๐-๒๐ ไร่ก็จะรวมกันได้สัก ๑ ถัง กว่าจะเก็บได้ทีละรวงก็จะต้องเดินด้วยตีนเปล่าเป็นร้อยๆก้าวและครึ่งค่อนไร่นา
ขณะเดียวกัน ก็เป็นช่วงที่น้ำในนาจะแห้งขอดและอาจมีกุ้งหอยปูปลาตกค้างตามแอ่งน้ำขัง รวมทั้งจะมีผักผลไม้ตามธรรมชาติ เช่น พุดทรา มะขามป้อม มะค่าแต้ ผักอีซึก ผักอีนูน สุกและมีให้เก็บมาเป็นอาหารการกิน เด็กๆ จึงจะได้เก็บข้าวตกพร้อมกับหาขนมกินจากผลไม้ต่างๆตามต้นไม้ พร้อมกับจับหอยปูปลาและเก็บผักไปให้พ่อแม่ทำอาหาร สนุกและเพลิดเพลินจากการผจญภัยเป็นกลุ่มจนลืมความเหน็ดเหนื่อยและร้อนตับแทบแตก
เมื่อได้กำหนึ่งก็จะนำมารวมกันและตีให้เมล็ดข้าวหลุดออกจากฟาง เดือนหนึ่งหรือสองสามเดือนจึงจะได้ข้าวเปลือกสัก ๑ ถัง จึงนับว่าการเก็บข้าวตกเป็นแรงงานแห่งความพากเพียร เชื่องช้า รอคอย ยากลำบาก ซึ่งบางครั้งพ่อแม่และผู้ใหญ่เห็นความขยันตั้งอกตั้งใจ ก็อาจจะนำข้าวเปลือกที่นวดแล้วมาเติมให้ เป็นรางวัลที่เน้นกระบวนการให้อย่างมีความหมาย เด็กๆก็จะได้ข้าวเปลือกจากแรงงานและความทุ่มเทของตนสัก ๑ ถัง ในยุคที่ผมเป็นเด็กนั้น ข้าวเปลือกถังหนึ่งจะราคา ๑๐-๑๔ บาทซึ่งจะสามารถซื้อกางเกงนักเรียนได้ ๑ ตัว
เมื่อขายได้เงิน ก็แล้วแต่เด็กๆจะนำเงินไปใช้ หากเก็บหลายคนก็นำมาหารกัน บางคนก็มอบให้พ่อแม่เป็นเครื่องกราบนอบน้อมรำลึกพระคุณพ่อแม่ให้เป็นกำลังใจพ่อแม่ บางคนก็หยอดกระปุกออมสิน บางคนก็นำไปซื้อขนมกิน บางคนก็นำไปซื้อหนังสือ ชุดนักเรียน บ้างก็เก็บไว้เที่ยวงานประจำปีเพื่อเป็นค่าเข้าดูดนตรีลูกทุ่ง หนังล้อมผ้า มอเตอร์ไซค์ไต่ถัง ใส่บาตรพระศรีอาริย์ ซื้อปลาหมึกย่าง อ้อยควั่น ขนมถังแตก และโป่งสวรรค์ พ่อแม่และผู้ใหญ่จะช่วยนำข้าวไปขายหรือตวงขายไปพร้อมกับรถที่เข้ามาซื้อข้าวแล้วมอบเงินส่วนนี้แก่เด็กๆ ให้สิทธิแก่เด็กๆที่จะใช้และบริหารจัดการเงินส่วนนี้ด้วยตนเอง.
ความเห็น (20)
สวัสดีค่ะ
บันทึกนี้สั้นและเข้าใจง่ายดีค่ะ เสียดายนะคะที่โรงเรียนชุมชนไม่มีนาค่ะ เพราะเป็นที่ราบบนภูเขา มีการขุดนาบ้างแต่ไม่มีน้ำ ทำนาอยู่ ๒ ครอบครัวแต่ไม่ได้ผลนัก เด็ก ๆ จึงไม่มีกิจกรรมเช่นนี้
วิถีชีวิตของคนต่างสมัย จะลำบากไหมคะหากจะย้อนกิจกรรมแบบนี้เข้ามาในชุมมชนที่มีการทำนา สังเกตว่าปัจจุบันคนไม่นิยมใช้เคียวเกี่ยวข้าวแล้วนะคะ พี่ครูคิมไปโรงเรียนผ่านทุนาแถววังทองเขาใช้รถเกี่ยวข้าวค่ะ
ทำให้เด็กรุ่นหลังไม่รู้จักอดทน หนักไม่เอา เบาไม่สู้ ต่างคนรักความสบาย ความสะดวกเพียงชั่วคราว จะปลุกสำนึกกันอย่างไรให้ได้ผลจริงจัง คิดคนเดียวทำคนเดียวก็คงได้แต่อาจไม่รอดนะคะ
อ่านแล้วซาบซึ้งแทนชุมชนและโรงเรียนที่นี่นะคะ จะได้มีสาระท้องถิ่นเรียนโดยมีผู้เขียนให้เรียน
ขอขอบพระคุณค่ะ
สวัสดียามเช้าครับคุณครูคิม
- เดี๋ยวนี้คนไทยคงลืมทักษะและภูมิปัญญาของตนเองไปหลายอย่างแล้วนะครับ ยิ่งเด็กๆนั้น ไม่รู้ว่าส่วนใหญ่จะมีโอกาสได้สัมผัสให้ได้รู้จักเมล็ดข้าวและต้นข้าวกันอยู่หรือเปล่าก็ไม่รู้
- ผมเห็นเหล่าคุณครูสอนและอยู่กับเด็กๆเพื่อเป็นเพื่อนดูแลให้เขาได้เติบโตในยุคนี้แล้วก็นับถือจริงๆครับ
สวัสดีค่ะ
ขออนุญาตพิมพ์บันทึกนี้แจกเด็ก ๆ ที่บนดอยอ่านดูบ้างนะคะ หากได้รับผลอย่างไร จะเรียนให้อาจารย์ทราบค่ะ ขอขอบพระคุณค่ะ
- อาจารย์ครับ
- ปัจจุบันแถวหนองขาวบ้านพ่อผมหรือที่ไร่พมที่พนมทวนใช้รถเกี่ยวหมดแล้ว
- เสียดายประเพณีการลงแขก การช่วยกันเกี่ยวข้าว
- แถมปัจจุบันหาคนจ้างเกี่ยวข้าวไม่ได้ด้วยคน หายากมากๆๆ แต่ผลของการใช้รถเกี่ยวจะพบว่า ข้าวตกและหล่นมากกว่าเดิม เสียดายมากๆๆ
- ผมไม่รู้จักผักอีซีกครับ เป็นอย่างไร ขอไปค้นก่อน ที่บ้านไร่พนมทวนยังมีผักอีนูน ดีใจที่พนมทวนและหนองบัวเรียกเหมือนกัน ผมถ่ายภาพไว้นานแล้ว ตอนนี้หายาก อยากเอามาปลูกในไร่ แต่ไม่ค่อยรอด เอาภาพมาฝากอาจารย์ด้วยครับ
- ขอบคุณที่ทำให้ได้ระลึกถึงเรื่องเก่าๆๆแล้วมีความสุข
- ด้วยความยินดียิ่งครับคุณครูคิมครับ
- เป็นการพัฒนาเครือข่ายการเรียนรู้และการจัดการความรู้เพื่อพัฒนา R&D ทางการศึกษาเพื่อการพัฒนา ที่ไม่เลวนะครับ
สวัสดีครับอาจารย์ ดร.ขจิตครับ
- แถวบ้านผมก็เกี่ยวด้วยเครื่องกันหมดแล้วครับ
- แรงงานไม่พอทำนากันแล้วครับ
- แม่ผมยังคงเดินเก็บข้าวตกทุกปี แต่แกเก็บข้าวตกหลังฝนลงและต้นข้าวงอกจนเริ่มออกรวงเป็นข้าวน้ำนมแล้ว
- แม่จะเดินไปตามทุ่งนาแล้วก็เก็บรวงข้าวน้ำนมมาทำน้ำนมข้าว ตุนใส่ขวดแล้วก็เดินแจกเด็กๆและญาติๆ อร่อยและหอมข้าวใหม่มากครับ
- ข้าวที่เกี่ยวด้วยเครื่องจะมีข้าวตกกระจายเป็นเมล็ดมากกว่าเกี่ยวด้วยมือ แต่เราจะเดินเก็บเมล็ดข้าวตกไม่ค่อยได้ ข้าวเลยงอกกระจายเกลื่อนเยอะกว่าหล่นเป็นรวง
- ผมมีรูปผักซึกมาฝากครับอาจารย์ ต้องกินกับน้ำพริกปลาย่าง
- เห็นผักอีนูนอาจารย์แล้วนึกถึงตอนดองเสร็จและจิ้มน้ำพริกปลาย่าง น้ำลายไหลเลยเชียว
- เห็นแล้วหิวข้าวเย็นเลยครับ
- มันใช่ต้นกระซิก ของชาวใต้ไหมครับ
- ผมเหมือนเคยเห็น
- ดูใบและกิ่งของต้นกระซิกที่เป็นไม้ประจำจังหวัดสะตูลแล้ว คงจะไม่ใช่น่ะครับ
- ต้นผักซึกนี่เป็นต้นไม้ใหญ่ที่ขึ้นอยู่ทั่วไปตามทุ่งนา
- กิ่งเปราะ หักง่ายมากแม้แต่กิ่งใหญ่ๆ จะขึ้นไปเก็บยอดมากินไม่ค่อยได้ครับ
- ต้องใช้ส้าวสอย หรือไม่ก็โน้มกิ่งให้หักลงมาเป็นกิ่งๆเลย
- แล้วเขาจะงอกง่าย แถวบ้านผมนั้น เมื่อก่อนนี้ขึ้นกระจายอยู่ทั่วไปตามทุ่งนาครับ
สวัสดี ครับ อาจารย์ วิรัตน์
ผมแวะมาอ่านบันทึกนี้ ก่อน นอนเพราะชอบ
การเก็บข้าวตกเป็นแรงงานแห่งความพากเพียร เชื่องช้า รอคอย ยากลำบาก
เป็นความเพียร ที่มีความสุขลึก ๆ อยู่ในใจ
ขอบพระคุณอาจารย์มาก นะครับ
เมื่อขายได้เงิน ก็แล้วแต่เด็กๆจะนำเงินไปใช้ หากเก็บหลายคนก็นำมาหารกัน บางคนก็มอบให้พ่อแม่เป็นเครื่องกราบนอบน้อมรำลึกพระคุณพ่อแม่ให้เป็นกำลังใจพ่อแม่ บางคนก็หยอดกระปุกออมสิน บางคนก็นำไปซื้อขนมกิน บางคนก็นำไปซื้อหนังสือ ชุดนักเรียน บ้างก็เก็บไว้เที่ยวงานประจำปีเพื่อเป็นค่าเข้าดูดนตรีลูกทุ่ง หนังล้อมผ้า มอเตอร์ไซค์ไต่ถัง ใส่บาตรพระศรีอารย์ ซื้อปลาหมึกย่าง อ้อยควั่น ขนมถังแตก และโป่งสวรรค์ พ่อแม่และผู้ใหญ่จะช่วยนำข้าวไปขายหรือตวงขายไปพร้อมกับรถที่เข้ามาซื้อข้าวแล้วมอบเงินส่วนนี้แก่เด็กๆ ให้สิทธิแก่เด็กๆที่จะใช้และบริหารจัดการเงินส่วนนี้ด้วยตนเอง
อ่านจบ...แล้วยิ้มครับ อาจารย์ 
สวัสดีครับคุณแสงแห่งความดีครับ
- ได้กลิ่นอายของชีวิตบ้านนอกเลยไหมครับ
- เก็บสะสมไว้เป็นข้อมูลให้ผู้คนเอาไว้ทำสื่อเรียนรู้หรือเอาไว้ศึกษาวิถีชีวิตชุมชนในชนบทที่กำลังเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา ก็ดีเหมือนกันนะครับ
- รวมทั้งทำให้คนที่เป็นลูกหลานชนบทได้มีโอกาสคิดถึงบ้าน คิดถึงความสุขความรื่นรมย์ใจในชีวิตที่เรียบง่ายและอยู่กับการทำงาน อย่างคุณแสงแห่งความดี ก็เรียกว่ามีความสุขไปด้วยเลยทีเดียวครับ
สวัสดีคะ อาจารย์วิรัตน์ นำภาพสวยๆ ของท้องฟ้าเหนือพุทธมณฑลมาฝากคะ
ท้องฟ้าเหนือพุทธมณฑล l ๒ มิถุนายน ๕๓ l ณ ร้านอู่ข้าว-อู่ปลา อ.พุทธมณฑล l เวลาประมาณ ๑๗:๓๐ น. l ณัฐพัชร์ ถ่ายภาพ
- สวยจริงๆครับอาจารย์ณัฐพัชร์ครับ
- สมัยเด็กๆ ตอนออกไปเลี้ยงควายยามเย็นอย่างก็มักได้นั่งเรียงแถวตามคันนาดูก้อนเมฆกัน แล้วก็จินตนาการผูกเรื่องนิทานให้ก้อนเมฆเป็นตัวละครอย่างโน้นอย่างนี้กัน ทั้งสนุกและชวนอัศจรรย์ใจมาก
- เอาไปฝาก ดร.บัญชา กับชมรมคนรักมวลเมฆสิครับ อยากตามไปหาความรู้ คงมีเรื่องราวน่าสนใจให้รู้จักมากมายนะครับ
สวัสดีคะ อาจารย์วิรัตน์
- ชอบจินตนาการเวลาเห็นก้อนเมฆสวยๆ และในบรรยากาศที่ชวนให้เกิดจินตนาการนะคะ เรื่องราวมาเป็นคุ้งเป็นแควเลยหล่ะคะ สนุกคะสมัยเด็กน้อย ..
- ได้นำภาพท้องฟ้าชุดนี้ไปโพสที่บันทึกของอาจารย์ ดร.บัญชา แล้วคะ อาจารย์ให้ความกรุณาเพิ่มเติมข้อมูลของเมฆชุดนี้ที่เรียกว่า หมวกเมฆ มาเยอะเลยคะ ที่นี่คะ >> http://gotoknow.org/blog/weather/362830?page=1#2027475
สวัสดีครับอาจารย์ณัฐพัชร์ครับ
- เข้าไปอ่านและชมไปด้วยแล้วครับ ขอบคุณมากเลยครับ
- ปรกติก็เข้าไปอ่านเรื่องราวที่ชมรมรักมวลเมฆอยู่เสมอครับ
- ทั้งน่าสนใจ และประทับใจวิธีที่สมาชิกและ ดร.บัญชา ทำให้ท้องฟ้าและประสบการณ์ที่เข้าถึงได้ทุกคนใต้ฟ้าเมืองไทย กลายเป็นห้องเรียนวิทยาศาสตร์และสร้างสังคมแห่งปัญญาได้อย่างน่าสนุก มีรสนิยม มั่งคั่งและรอบด้านในความรู้
- พัฒนาและสร้างสรรค์สังคมวิชาการในสภาพแวดล้อมใหม่ๆไปด้วย นับญาติ ความเป็นเพื่อน ความเป็นพี่เป็นน้อง ความเป็นครูและผู้แลกเปลี่ยนเรียนรู้ให้กัน
สวัสดีคะ อาจารย์วิรัตน์
- อาจารย์ชิว ดร.บัญชา แวะมาแจ้งไว้ที่บันทึก ท้องฟ้าเหนือพุทธมณฑล ว่าได้นำภาพก้อนเมฆสวยๆ ชุดนี้ลงในบันทึกของ ชมรมคนรักมวลเมฆ ชื่อบันทึกปรากฏการณ์ตระการตา มหัศจรรย์แห่งฟากฟ้า เมื่อวันพุธที่ 2 มิถุนายน 2553 ซึ่งอยู่ในปรากฏการณ์ชุดที่ ๔ คะ (ชุด ศาลายา-พุทธมณฑล) ...
- เห็นว่าได้เขียนข่าวเรื่องปรากฏการณ์ชุดนี้ลงหนังสือพิมพ์ด้วยคะ (คาดเดาว่าน่าจะเป็นเดลินิวส์) ..
- เข้าไปอ่านในเว็บของชมรมคนรักมวลเมฆแล้วได้ความรู้จากอาจารย์ชิวเยอะเลยคะ ... นอกจากนี้แล้วอาจารย์ชิว ยังไปสร้างกลุ่ม ชมรมคนรักมวลเมฆ สาขา Facebook ไว้อีกด้วยคะ ..
- ว่างๆ แวะเข้าไปชื่นชมนะคะอาจารย์ ...
- เป็นเรื่องที่น่าตื่นเต้นจริงๆครับ ในแง่ของกระบวนการเรียนรู้และจุดร่วมของความสนใจน่ะครับ
- ผมเห็นภาพของคนทั่วประเทศกำลังนั่งมองท้องฟ้าและแลกเปลี่ยนข้อมูล ความเชี่ยวชาญ โลกทรรศน์ แล้วก็ช่วยกันเป็นเครือข่ายสังเกตและเก็บรวบรวมข้อมูลมวลเมฆและท้องฟ้า
- วิธีพาเรียนรู้ของ ดร.ชิว ก็สุดยอดและน่าประทับใจครับ ทั้งลุ่มลึก รอบด้าน ให้วิธีคิดและรสนิยม อย่างกับเป็นคอนดัคเตอร์คอนเสิร์ตทางการเรียนรู้ที่ห้องเรียนกว้างขวางสุดขอบฟ้า มันจริงๆ
พระมหาแล ขำสุข
คุณตาอู๋คนบ้านห้วยน้อย เป็นผู้มีอายุมาก แต่เกี่ยวข้าวดีมากคือเกี่ยวข้าวรวงข้าวแทบไม่หัก นาอันไหนที่แกเกี่ยวแล้วไม่ต้องเดินหารวงข้าวเพราะไม่มีรวงข้าวร่วงให้เห็นเลย พ่อจ้างให้แกเกี่ยวทุกปี และเจ้าอื่นก็ต้องการจ้างแกด้วย เรียกว่าจองตัวกันตรึม คนใจดี ใจเย็น ขนาดรับจ้างเกี่ยว แต่เกี่ยวเหมือนนาตนเองเลย หายากมาก ๆ ยังจำได้และประทับใจมาตั้งแต่เด็ก ๆ
ส่วนแขกเกี่ยวข้าวอีกประเภทหนึ่ง คือคนที่เกี่ยวเอาแต่ปริมาณมากเข้าไว้ มีทั้งเกี่ยวก็ไม่หมด เกี่ยวไปก็ฟาดกำข้าวแบบเร่งรีบ รวงข้าวไม่กรอบมากก็ทนมือหนักๆแบบนี้ไม่ไหว รวงจะหักเรี่ยรายตามหลังคนเกี่ยว เจ้าของนาเจอแบบนี้แล้ว ก็หนักใจ พูดไม่ออก ก็ได้แต่บ่นลับหลัง เพราะตอนหอบข้าวเจอแต่รวงข้าวแดงพรึดไปหมด หอบมัดฟ่อนไปเก็บรวงข้าวไปด้วย คนเกี่ยวแบบนี้ จะเกี่ยวตัดรวงข้าวขาดกลางบ้าง ตัดคอรวงข้าวบ้าง เรียกว่าเกี่ยวข้าวยาว-เกี่ยวตัดรวง หอบมัดฟ่อนลำบาก มัดทั้งรวงและตอซังเพราะเกี่ยวยาวเกิน มีกรณีแบบนี้คนเก็บข้าวตกก็มีสิทธิ์ได้เยอะ ถือว่าโชคดีไป
- การมีข้าวตกเลยเป็นเครื่องบ่งชี้คนเกี่ยวข้าวเก่งและมีความละเอียดรอบคอบด้วยเลยนะครับ เป็นข้อสังเกตและได้ความรู้ไปในตัวครับ นึกดูแล้วก็ต้องเห็นด้วยครับว่าจริง
- คนเกี่ยวข้าวเก่งจะมีข้าวตกน้อยหรือไม่มีเลย
สวัสดีค่ะ อาจารย์วิรัตน์
เก็บข้าวตก ไม่ได้ยินคำนี้มานานมาก แต่ยังจำได้ เพราะ เคยได้เก็บข้าวตก ในนาของตัวเองและใกล้เคียง
เวลาไปเก็บข้าวตกกับน้องชาย ดิฉันจะเป็นคนเก็บข้าวตก ส่วนน้องชายจะเป็นคน จับปลาตกคลัก ซี่ง ตามหัวมุมคันนา จะมีน้ำขังอยู่ ปนกับโคลน ก็จะม่พวกปลาตัวเล็กๆ เช่นปลาหมอ อยู่ เราก็จะจับมา ใส่ตะค้อง แล้วเอากลับมาบ้าน ปลาหมอซึ่งตัวเล็กมากๆ แม่ก็จะทอดทั้งตัว แล้ว เอามาผัดกับน้ำพริกแกงใส่น้ำตาลหน่อย ใบโหระพา แม่เรียกว่าฉู่ฉี่ อร่อยมากกกกกกกกกกกกกกกกกกก
ทุกๆ ปี เวลาแม่มาสวีเดน แม่ไปตกปลาในทะเลสาบได้ปลาตัวเล็กๆ ก็จะมาทำกินกัน ระลึกถึงความหลัง ครั้งทำนาอยู่หนองบัว อาหารการกินต่างๆ ที่เคยกินตอนอยู่หนองบัว ดิฉันและแม่จะทำกินกันเวลาแม่มาสวีเดนช่วงหน้าร้อนค่ะ กินไปก็ระลึก เรื่องราว ความเป็นอยู่สมัย เรายังทำนาอยู่หนองบัว
ปีที่ผ่านมา แม่มาทำปลาร้าไว้ให้ และสอนดิฉันให้ทำเป็นไปในตัวค่ะ
ทุกวันนี้ยังจดจำกลิ่นไอ กองฟาง ได้ เหมือนเพิ่งได้นอนในกองฟางเมื่อไม่กี่วันมานี้เอง
จำได้ชอบมากเวลา ฤดูเก็บเกี่ยว จะเป็นช่วงฤดูหนาว พ่อจะเอาฟางมาทำเป็นกระท่อม ฝา พื้น หลังคา ทำด้วยฟาง กลางคืนก็นอนในกระท่อมฟาง ตอนเช้าตื่นมา ตามตัวมีแต่ฟาง
เวลา เกี่ยวข้าว ก็มีการเอาแรง ลงแขก ไถนาด้วยควาย นวดข้าวด้วยแรงควาย รวมถึงแรงของพวกดิฉันด้วย จะวิ่งตามพ่อบนบนข้าวที่ลานนวดข้าว
โอย..นึกถึงแล้วมีความสุขจริงๆ
พอแค่นี้ก่อน เรื่อง เก็บตกข้าว
อัญชัน
สวัสดีครับคุณหลานอัญชันครับ ต้องขอชมก่อนว่าการสนทนาสั้นๆของคุณอัญชันนี้ได้อรรถรสและให้ความประทับใจดีจังเลยละครับ มีความสุขไปด้วย แถมหิวข้าวไปด้วยอีกต่างหาก