91 ต่อ 5 (ภาค1)

“ผลการทำงานในอดีตมิได้เป็นเครื่องยืนยันถึงผลสำเร็จของงานในอนาคต”

มีเรื่องเล่ากันว่าในการตรวจการทำ 5ส. ของอาจารย์ชาวญี่ปุ่นครั้งหนึ่ง อาจารย์พบว่าขอบบนของรูปภาพโชว์ตามฝาผนังมีฝุ่นเกาะอยู่มาก จึงบอกเจ้าของพื้นที่ว่าสกปรก และจะต้องปรับปรุง พนักงานเจ้าของพื้นที่จึงโต้แย้งว่าขอบรูปดังกล่าวอยู่ในส่วนที่มองไม่เห็นไม่น่าที่จะต้องเป็นประเด็นในการตัดสินในการประกวด อาจารย์จึงต้องยกตัวอย่างในการอธิบาย

อาจารย์ญี่ปุ่น    “คุณ ใส่กางเกงในหรือไม่”
เจ้าของพื้นที่     “ใส่”
อาจารย์ญี่ปุ่น     “แล้วคุณเปลี่ยน หรือซักกางเกงในของคุณบ้างหรือไม่”
เจ้าของพื้นที่      “ก็ต้องซัก หรือเปลี่ยนซิคะ”
อาจารย์ญี่ปุ่น “อ้าว ! คุณต้องเปลี่ยนทำไมล่ะ?  ก็เมื่อมันอยู่ข้างใน ไม่มีคนเห็น ก็ไม่จำเป็นต้องซัก หรือเปลี่ยนให้ยุ่งยากไม่ใช่หรือ” เจ้าของพื้นที่ “….”    ข้อคิดข้างต้น เป็นตัวอย่างที่ดีมาก ซึ่งผู้เขียนได้หยิบยกมาให้อ่าน ถึงแม้บางจุดเรามองไม่เห็น ก็มีส่วนสำคัญที่จะต้องทำความสะอาดอย่างสม่ำเสมอเพื่อสุขภาพที่ดีสำหรับเรานั่นเอง

เรามารู้จักกับอีกมุมหนึ่งของโรงพยาบาลพะโต๊ะกันเถอะค่ะ (5 ส.) โอ้โฮ.....โรงพยาบาลสวยจัง! สะอาด! ภูมิทัศน์ดี ! เสียงชมไม่ขาดปาก นี่คือเสียงสะท้อนจากบุคคลภายนอก ที่ผ่านไปผ่านมา คนแล้วคนเล่า ทำให้ฉันมีแรงฮึดขึ้นมาอีกครั้งกับคำชมต่าง ๆ หลังจากที่หมดกำลังใจจากการทำงานมาได้สักพักหนึ่ง หายใจเข้าผ่านปอดอย่างช้า ๆ พร้อมกับหายใจออกเต็มแรง ๆ เพราะสิ่งดี ๆ กำลังจะเริ่มต้นขึ้นแล้ว ณ.ที่แห่งนี้ กิจกรรม 5ส.เป็นส่วนเล็ก ๆ ส่วนหนึ่งที่จะเป็นหน้าตาให้กับโรงพยาบาล เริ่มเห็นภาพลาง ๆ ภายในห้วงแห่งความรู้สึกขึ้นมาทันที

แต่ใครจะรู้ว่ากว่าจะมีวันนี้ทางทีมงาน 5 ส. ทุกคนต้องเหนื่อย ล้า น้ำตาตกในไม่รู้กี่ครั้ง ถึงกับหมดกำลังใจไปเลยก็มี เพราะบ่อยครั้งที่เดินออกจากห้องที่ทำงานก็จะมีเสียงที่ไม่พึงประสงค์ผ่านกระทบกับประสาทสัมผัสอยู่เสมอ มาตรวจ 5ส. อีกแล้วหรือทั้ง ๆ ที่เพิ่งผ่านการตรวจประเมินมา 2 วันที่แล้วนี่เอง และหลายครั้งที่ออกเยี่ยมการดำเนินกิจกรรม 5 ส. หรือออกประเมิน 5ส. หน่วยงานต่าง ๆ จะไม่ค่อยให้ความสำคัญ นอกจะ ไม่ร่วมมือแล้วยังมองภาพลักษณ์ไปในทางที่ไม่ดี เพราะการทำกิจกรรม 5ส. เหมือนกับการไปเพิ่มภาระงานทั้ง ๆ ที่งานในหน้าที่ก็หนักกันอยู่แล้ว....

สวัสดีค่ะ.......จากทีม 5ส. เข้ามาประเมิน 5ส.

เงียบ ! ห้องทั้งห้องเงียบสนิท ไม่มีเสียงตอบจากสวรรค์ ทุกคนกำลังง่วนอยู่กับภารกิจ และหน้าที่ที่ตนเองกำลังรับผิดชอบอยู่ แทบจะไม่มีใครสนใจ การไปการมาของใคร ทีมประเมินได้แต่มองหน้ากัน บางคนก็ส่ายหน้า บางคนถึงกับร้องไห้ ส่วนฉันแทบจะเดินหนีไปไห้พ้น ๆ แต่เชื่อไหม? มันทำไม่ได้ เราเท่านั้นที่ถูกมอบหมายให้มาทำหน้าที่นี้จะหยุดกลางคันไม่ได้เด็ดขาด บางครั้งพอทีมงาน 5ส.เดินผ่านก็ได้ยินเสียงแว่ว ๆ เรื่องมาก... ไม่ทำหรอกวัน ๆ ต้องมีหน้าที่รับผิดชอบตั้งหลายอย่างไม่ได้ทำงานหน้าเดียวจะให้มีเวลาว่างทำ 5ส. น่าเบื่อ ! ทุกคนชะงักเท้าที่กำลังจะก้าวพ้นประตูออกไป เรียกสติสัมปชัญญะของตัวเองให้หวลกลับมา หลังจากเสร็จภารกิจทุก ๆ ครั้ง จะได้ยินเสียงถอนหายใจพร้อมกันคล้ายกับโล่งอกออกมาดัง ๆ เพื่อผ่อนคลาย มันผ่านไปแล้ว!!...สมาชิกคนหนึ่งกล่าว “แล้วค่อยเจอกันอีกครั้งเมื่อชาติต้องการ ฉันพูดเชิงติดตลก”เพื่อต้องการสร้างบรรยากาศ ได้ผล เริ่มเห็นรอยยิ้มของทุกคนคืนมาอีกครั้ง

และแล้ววันประกาศผลก็มาถึงจนได้ สรุปคะแนนออกมาก็ไม่แตกต่างอย่างที่คาดการณ์ไว้ตั้งแต่แรก เริ่มมีเสียงวิพากษ์วิจารณ์ เซ็งแซ่ ต่าง ๆ นานา หนาหูขึ้นมาเรื่อย ๆ อนิจจา...น่าสงสารคนทำงาน (เหนือคำบรรยายจริง ๆ) หลายครั้งที่มีการรณรงค์ให้ทำกิจกรรม 5ส.เนื่องในวันคล้ายวันเกิดโรงพยาบาลจะได้รับความร่วมมือในกิจกรรมน้อยจริง ๆ มองไปทางไหนก็เห็นแต่คนเดิม ๆ หรือเจ้าหน้าที่ทีม 5ส. ทั้งนั้น “ใครคิดกิจกรรมนี้ขึ้นมา คนนั้นต้องรับผิดชอบ” สมาชิกคนหนึ่งกล่าวสั้น ๆ น่าจะจริงแฮะ... งานนี้เลยต้องรับผิดชอบกันทั้งทีม ฉันเริ่มเห็นด้วยแล้ว มันเริ่มเหมือนมีก้อนอะไรมาจุกที่คอ ดวงตาทั้งสองข้างของฉันเริ่มร้อนผ่าว น้ำใสๆ มันไหลรินออกจากดวงตาทั้งสองข้าง อีกแล้วหรือ... พร้อมกับบอกตัวเองเช็ดน้ำตาและเปลี่ยนมาเป็นรอยยิ้มแห้ง ๆ “สู้...มันต้องสู้จนกว่าชนะ” แต่ทั้งนี้กิจกรรมต่าง ๆ ที่ได้กำหนดไว้ก็ยังคงดำเนินการต่อไปจนเสร็จสิ้น

ทีมงาน 5ส.ก็พยายามใช้กลเม็ดเคล็ดลับและใช้กลยุทธ์ต่าง ๆ เพื่อจะทำให้เกิดความน่าสนใจเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ ในการให้คะแนนหน่วยงานและโซนต่าง ๆ เช่น ถ้าหน่วยงานไหน หรือโซนไหนได้คะแนนสูงสุดก็จะให้เป็นรูปของตัวเงิน หรือถ้วยรางวัล เป็นการสร้างขวัญ และกำลังใจแก่คนทำงานตามลำดับคะแนน ที่ได้ โดยจะเน้นย้ำให้ทุกคนตระหนักและเห็นความสำคัญในการทำกิจกรรมเพื่อให้เกิดเป็นนิสัย ให้ทุกฝ่าย ทุกงานร่วมทำ 5 ส. ก่อนทำงาน 15 นาทีและหลังเลิกงาน 15 นาที โดยฝ่ายบริหารจะทำหน้าที่เปิดเพลง 5ส. ทุกวันศุกร์เวลา 15.30 น. เพื่อเป็นการกระตุ้นให้อีกแรงหนึ่ง ทางทีมงานก็จะเดินเยี่ยมโซนต่าง ๆ ทำงานเป็นเชิงรุกมากขึ้น (อภินันทนาการเพลง 5ส. โดย น้องโจ นักร้องเสียงดี อนาคตไกล บุคลากรของโรงพยาบาลนั้นเอง) “แถมยังพกขนมติดมือไปแจกด้วย” พร้อมถ่ายรูปเก็บไว้เพื่อเอาไปติดบอร์ดประชาสัมพันธ์ในทุก ๆ ครั้ง เพื่อสร้างขวัญและกำลังใจในการทำกิจกรรม 5ส.

หนึ่งในนั้นก็คือฉันนี่เอง.... ซึ่งร่วมเป็นคณะกรรมการ 5ส. (ทีมประเมิน) โดยผ่านการฟอร์มทีมและการบริหารจัดการที่ดีนำโดยพ่อบ้านของเรานับเป็นกลไกหลักสำคัญที่ทำให้ 5ส. ขับเคลื่อนไปสู่ทิศทางและเป้าหมายที่วางไว้ จากปากต่อปาก เล่าต่อกันเป็นเสียงสะท้อนกลับในทางที่ดีเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ ได้รับคำชมบ่อยขึ้น จากผู้ที่มาเยี่ยมเยือนโรงพยาบาล และผู้ที่พบเห็นความก้าวหน้าของโรงพยาบาล (เริ่มหายเหนื่อยขึ้นมาบ้างแล้ว) เป็นที่น่าสังเกตว่าช่วงหลัง ๆ เจ้าหน้าที่มีความกระตือรือร้นในการทำกิจกรรม 5ส.มากขึ้นทุกครั้งที่มีกิจกรรมต่าง ๆ จะให้ความร่วมมือที่ดีและเริ่มมีการแข่งขันการทำ 5ส. กันภายในหน่วยงานมากขึ้น ซึ่งชี้วัดได้จากผลการประเมินผ่านเกณฑ์ ทุกหน่วยงานเจ้าหน้าที่เริ่มมองภาพลักษณ์ในเชิงบวกมากขึ้น มีเจตนคติที่ดีต่อ 5ส. ขึ้นตามลำดับมีรอยยิ้มแห่งมิตรภาพรับการเข้าตรวจประเมิน แถมยังมีข้อซักถามในกรณีสงสัยมากขึ้นและนี่คือการเปลี่ยนแปลงครั้งยิ่งใหญ่

“วันนี้ดอกบัวทุกดอกได้ผุดขึ้นเหนือน้ำแล้วพร้อมชูคอรับกับแสงอาทิตย์

และการเปลี่ยนแปลงทุกเวลา”

เขียนใน GotoKnow โดย บุษรา
ใน เรื่องเล่า

คำสำคัญ (Tags): #sha

หมายเลขบันทึก: 310275เขียนเมื่อ 2 พฤศจิกายน 2009 07:32 น. ()แก้ไขเมื่อ 24 พฤษภาคม 2012 22:49 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-อนุญาตแบบเดียวกันจำนวนที่อ่าน

ความเห็น (108)

คิม นพวรรณ

เขียนเมื่อ 2 พฤศจิกายน 2009 07:45 น. ()

สวัสดีค่ะ

พี่คิมจะส่งหนังสือ ฉบับถ่ายเอกสารของ ดร.ไร้กรอบ มาให้ ๑ เล่มนะคะ
ท่านเขียนในขณะที่นอนป่วยอยู่โรงพยาบาลค่ะ
พี่อ่านแล้วอ่านอีก จึงถ่ายเอกสารแจกเพื่อน ๆ
ขอเป็นกำลังใจให้เสมอนะคะ

supalak

เขียนเมื่อ 2 พฤศจิกายน 2009 08:36 น. ()

สวัสดีค่ะ

พี่นกมาอ่านพบบันทึกดีๆของคนทำงานด้วยใจ ในวันที่กำลังจะเริ่มงานเช้าวันจันทร์

ขอร่วมชื่นชมและขอส่งพลังใจมาให้ด้วยคนนะคะ

ถ้าเราเชื่อในพลังความดี เราจะเป็นสุขกับผลลัพธ์ทั้งเชิงบวกและเชิงลบ

เพราะเพียงได้ทำและนำพาสิ่งที่ดีงามอันเป็นพลังศรัทธาส่วนบุคคล เราก็อิ่มใจแล้ว

เหนื่อยยากเพียงใดก็ต้องทำต่อไป เพราะเราเลือกแล้วที่จะทำตนให้เป็นประโยชน์โดยปราศจากเงื่อนไขใดๆ

นอกจากความรับผิดชอบต่อคุณความดีในตน

ขอให้มีความสุขในการเป็นผู้มีจิตใจดีนะคะ

กุ้งนาง สุธีรา

เขียนเมื่อ 2 พฤศจิกายน 2009 09:05 น. ()

มาชื่นชมกิจกรรม 5ส ของโรงพยาบาลพะโต๊ะ สุดยอดจริงๆ

“วันนี้ดอกบัวทุกดอกได้ผุดขึ้นเหนือน้ำแล้ว พร้อมชูคอรับกับแสงอาทิตย์และการเปลี่ยนแปลงนั่นเอง” เอาดอกบัวที่โผล่พ้นน้ำที่บ้านมาฝากค่ะน้องบุษรา

บุษรา