รัชดาวัลย์ วงษ์ชื่น(อิงจันทร์)
รัชดาวัลย์ วงษ์ชื่น(อิงจันทร์) ครูตาล วงษ์ชื่น

๗๓. ชีวิต...เหมือนกับการเดินทาง


"ถ้าจะต้องเปลี่ยนแปลงสิ่งใด ๆ ก็ตาม ต้องเริ่มที่ตัวเองก่อน และถ้าหากจะสร้างโลกให้สวยงาม เราก็ควรจะสร้างใจตัวเองให้สวยงามเสียก่อน

      

 

 

นี่แหละคือการเดินทางของครูตาลค่ะ เห็นมั้ยว่าทางเดินมันขรุขระแค่ไหน
แต่ ณ วันนี้ครูตาลมีความสุขกับเส้นทางเดินของตัวเอง เพราะครูตาลได้พบกับ รุ่งอรุณแห่งหัวใจค่ะ

         เป็นเรื่องแปลกแต่จริง  ที่บางครั้งเราต้องเจ็บปวดเพราะชีวิตมีบาดแผล  แต่อีกด้านหนึ่งก็เพราะเรามีบาดแผลใช่มั้ย  ชีวิตถึงต้องได้รับการเยียวยา  ถ้าหากเราเลือก  ยา ได้ถูกต้อง  นอกจากแผลนั้นจะหายแล้ว  เราอาจค้นพบวิธีที่จะทำให้ชีวิตไม่ต้องกลับมามีบาดแผลอีก

          มีคำพูดที่กินใจ ที่ครูตาลจำไว้เตือนใจเสมอคือ  "ถ้าจะต้องเปลี่ยนแปลงสิ่งใด ๆ ก็ตาม ต้องเริ่มที่ตัวเองก่อน และถ้าหากจะสร้างโลกให้สวยงาม เราก็ควรจะสร้างใจตัวเองให้สวยงามเสียก่อน"

                ชีวิตก็เหมือนกับการเดินทาง

          หลายคนอาจไม่รู้เลยว่า  เสบียงแห่งการเดินทางที่เราแบกไว้บนหลังนั้น มันทั้งหนัก  ทั้งเหนื่อย  ซึ่งมันส่งผลให้การเดินทางของเรานั้นยากลำบาก

         จากประสบการณ์ส่วนตัว   ครูตาลสามารถยืนยันได้ว่า การเข้ามาใกล้ชิดกับธรรมะ  ช่วยให้ครูตาลได้ประคับประคองชีวิตในช่วงที่ทำใจลำบากให้ผ่านมาได้  และไม่ใช่แค่การรับมือกับความทุกข์เท่านั้น ในอีกด้านหนึ่ง ครูตาลยังได้เรียนรู้วิธีที่จะอยู่กับความสุขได้อย่างปลอดภัยด้วยเช่นกัน

Image

           ธรรมะสำหรับครูตาลจึงเปรียบได้กับแสงแห่งรุ่งอรุณ  ทำให้ครูตาลได้พบกับรุ่งอรุณแห่งหัวใจ ในทุกวันนี้ ทำให้เกิดแสงแห่งปัญญา  ไว้ส่องนำทางแม้ในยามค่ำคืนที่ท้องฟ้ามืดสลัว  ทำให้ครูตาลสามารถแยกแยะได้ว่า สิ่งใดบ้าง ที่เราควรนำติดตัว  สิ่งใดบ้างที่เราควรเอามันออกไปเสีย  และเมื่อต้องเดินทางต่อครูตาลจึงรู้สึกเบาสบาย  เบาตัว  เบาใจ  นี่แหละคือการเลือก ยา ทีถูกกับโรค โดยไม่ต้องให้แพทย์คนไหนจัดให้เลยแม้แต่น้อย

         สิ่งที่สำคัญคือทุกคนต้องกล้าที่จะค้นหา ยา สำหรับตัวเอง  ที่สำคัญคุณต้องค้นหา ต้องออกเดินทางตามลำพัง  ไม่มีใครสามารถทำแทนคุณได้เลย นอกจากตัวคุณเอง 

           การเข้าใกล้ธรรมะในปัจจุบันไม่ต้องไปไหนไกลเลยค่ะ

อยู่ที่บ้านคุณก็สามารถเข้าใกล้ธรรมะได้ค่ะ ที่นี่ไงคะ

หมายเลขบันทึก: 235762เขียนเมื่อ 17 มกราคม 2009 17:11 น. ()แก้ไขเมื่อ 6 กันยายน 2013 20:10 น. ()สัญญาอนุญาต: จำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (46)

การเดินทาง คือ ชีวิต ที่ต้องเรียนรู้กันต่อไปค่ะ พี่ครูตาล

แวะมารายงานตัวค่ะ 

อีกซักประเดี๋ยว งานอาจเข้าเยอะ อาจได้หายตัวไปจากที่นี่ 

(ดูท่าทาง)

มีกำลังใจดีๆเสมอๆนะคะ

สวัสดีค่ะ

  • ถ้าถามพี่คิมว่า..มีความสุขไหม
  • ก็พอตอบได้บ้างว่า..นิดหน่อย
  • หากถามว่า..ทุกข์ไหม
  • ขอตอบว่า..ไม่อยากคิดถึงค่ะกลัวมันมาหา
  • แกล้งลืม ๆ ๆ ๆ ๆ

สวัสดียามเย็นครับอาจารย์ ชีวิตเหมือนการเดินทาง เห็นภาพเลยครับ ทำอย่างไรจะถึงที่หมาย.. เห็นด้วยกับอาจารย์ ครับ  ธรรมะ

สวัสดีค่ะ

* อยู่ที่ใจกล้าและยอมรับความทุกข์นะคะ

* ไม่มีใครช่วยเราได้นอกจากตัวเอง...จดจำไว้ค่ะ

* ครูตาลเก่งและเข้มแข็งจังเลย

 * สุขกายสุขใจนะคะ

  • มียาที่ถูกขนานกับโรค  โรคนั้นก็จะหายไปได้
  • อยู่ที่ว่า จะรักษาโรคนั้น ยอมรับว่าเป็นโรคนั้นหรือเปล่า..เท่านั้นเองค่ะ

ขอบคุณค่ะ

  • สวัสดีค่ะน้องสายธาร
  • ขอบคุณที่มาหนับหนุน
  • ร่วมเป็นคนเดินทางกับพี่ครูตาลค่ะ
  • ขอให้นัองทำงานให้มีความสุขนะคะ

พี่ครูตาลจ๋า....

       อ่านบันทึกนี้แล้ว  หัวใจสงบอย่างบอกไม่ถูกเลยค่ะ

           ขอบคุณนะคะ ^____^

  • สวัสดีค่ะพี่คิม
  • น้องเข้าไปตามที่พี่คิมแนะนำแล้วค่ะ
  • โดยชวนน้องเค้ามาอ่านบันทึกของครูตาลค่ะ
  • อยากจะยืมคำพูด คำคม ของครูอ้อยมาใช้กับน้องเค้าจังค่ะ

อยู่ที่ว่า จะรักษาโรคนั้น ยอมรับว่าเป็นโรคนั้นหรือเปล่า..เท่านั้นเองค่ะ

  •  ถ้าเค้าได้อ่านบันทึกของครูตาลตั้งแต่บันทึกก่อน ๆ
  • และยอมรับยอมคิดตาม  น้องเค้าก็จะได้ข้อคิดมากเลยค่ะ
  • สวัสดีค่ะ หนุ่มกร
  • เห็นภาพซิคะ  ก็ครูตาลใส่ภาพไว้ให้ดูด้วยนี่คะ อิ..อิ...
  • ภาพข้างบนสุด นั่นคือ ภาพครูตาลเองค่ะ
  • ถ้าจะเปรียบไปชีวิตของครูตาลก็เปรียบกับการเดินทาง
  • ด้วยเส้นทางที่เห็นนั่นแหละค่ะ
  • ขอบคุณหนุ่มกรนะคะที่แวะมาทักทายกัน
  •  สวัสดีค่ะ  นาง พรรณา ผิวเผือก
  • ขอบคุณสำหรับกำลังใจค่ะ
  • กว่าครูตาลจะพบกับรุ่งอรุณของหัวใจ ก็สะบักสะบอมนะคะ
  • แต่ชีวิตคนเรา "ถ้าไม่เคยแพ้มาก่อน  ก็จะไม่พบกับชัยชนะที่ยิ่งใหญ่" นะคะ 
  • ครูตาลมีวันนี้ได้เพราะครูตาลมี กัลยาณมิตร จิตสีขาว ค่ะ
  • เค้าเปิดเว็บไซต์ "โครงการตามรอยบาทพระศาสดา"
  • และก็คอยตักเตือน ขัดเกลาจิตใจครูตาล ด้วยบทกลอนอย่างสม่ำเสมอ
  • ครูตาลเลยยกย่องให้เค้าเป็น  "คนดีของฉัน"  ค่ะ
  • สวัสดีค่ะ ครูอ้อย
  • เป็นคำคมที่โดนใจมาก ๆ ค่ะ
  • คนไข้ที่รักษายากที่สุด  คือ คนไข้ที่ไม่ยอมรับว่าตัวเองเป็นโรคค่ะ
  • ขอบคุณครูอ้อยที่ช่วยเติมเต็มให้บันทึกครูตาลค่ะ

มียาที่ถูกขนานกับโรค  โรคนั้นก็จะหายไปได้ อยู่ที่ว่า จะรักษาโรคนั้น ยอมรับว่าเป็นโรคนั้นหรือเปล่า..เท่านั้นเองค่ะ

  • สวัสดีค่ะน้องครูตุ๊กแก
  • ดีใจนะคะ แสดงว่าน้องอ่านบันทึกจนจบแน่เลย
  • ธรรมะของพระพุทธองค์เป็นสิ่งที่ประเสริฐที่สุดค่ะ

เส้นทางธรรมงามใสไร้ขยะ
องค์พุทธะชี้ธรรมนำเหตุผล
อริยสัจรู้แจ้งแสดงตน
เห็นหลุดพ้นพบทางสว่างใจ
ไม่หมองมัวตัวเราเฝ้ามองทุกข์
ค้นหาสุขสมุทัยคือไฉน
นิโรธเห็นช่องทางสว่างไกล
มรรคแปดได้รู้วิธีมีปัญญา

เจริญพร โยมครูตาล

เวลาในชีวิตเป็นสิ่งมีค่า อย่าปล่อยเวลาให้

ล่วงเลยไปโดยเปล่าประโยชน์

เจริญพร

สวัสดีค่ะพี่ครูตาล

คำตอบเดียวที่ถูกต้องที่สุดคือธรรมะ..

ตอนนี้น้องแอ้ดยังไม่ค่อยจะเข้าถึงธรรมะเท่าไหร่นัก

รู้ว่าตัวเองยังห่างอีกหลายย่างก้าว

แต่.ก็ตั้งใจเป็นคนดีของสังคม

เวลามีทุกข์..ก็อาศัยการจินตนาการเพ้อฝันและลุยกับงานเพื่อให้ลืม

สุดท้ายปลายทางจะเป็นเช่นไร..น้องแอ้ดยังไม่คิด..ถือเสียว่ายังอีกยาวไกลนะคะ

ขอเป็นกำลังใจให้พี่ครูตาล..มีความสุขในทุกเวลานะคะพี่สาว

ชีวิต คือ การเดินทาง หาใช่จุดหมายปลายทางไม่

....

ขอบคุณ สำหรับ เวบไซต์ ธรรมะ ดี ๆ ที่น่าสนใจค่ะ

มีความสุข สงบ ดั่งใจปรารถนานะคะ

  • กราบนมัสการพระคุณเจ้า เจ้าค่ะ
  • ขอบพระคุณสำหรับข้อคิดดี ๆ ค่ะ
  • ครูตาลจำเก็บจำไว้เตือนสตินะเจ้าคะ
  • ตอนนี้พยายามให้เวลากับ ธรรมะ ให้มากที่สุดค่ะ
  • ไปวัดไม่ค่อยได้ เพราะโอกาสและสภาพไม่ค่อยอำนวยค่ะ
  • ก็ได้แต่ศึกษา ปฏิบัติ อยู่กับบ้านเจ้าค่ะ
  • หากหมดภาระเมื่อไหร่ คงได้หาที่สงบ ๆ สำหรับปฏิบัติธรรมอย่างจริงจังเสียที  คงอีกหลายปีเจ้าค่ะ  เพราะลูก ๆยังเล็กอยู่ค่ะ
  • สวัสดีค่ะ น้องแอ๊ด
  • การทำงาน การเป็นคนดีของสังคม
  • ก็ถือว่าเราได้เข้าถึง ธรรมะ นะคะ
  • ไม่จำเป็นต้องไปวัด ฟังพระเทศน์  ถือศีล กินเจ
  • แต่จริง ๆ แล้วคนเราส่วนมาก ก็ถือศีลห้า เป็นเบื้องต้นอยู่แล้ว

                 "จิตที่สงบ  อยู่ที่ไหนก็มีความสุข"  นะคะ

  •  สวัสดีค่ะคุณ  poo
  • ลองเข้าไปดูนะคะ
  • เป็นเว็บไซต์ที่มีข้อมูล ธรรมะ เยอะมาก ๆ ค่ะ
  • แต่ต้องค่อย ๆ หา ค่อยเดินนะคะ

             "โลกจะสวยงามขึ้น   ถ้าเราเดินให้ช้าลงนะคะ"

  เพราะมีเวลาในการชื่นชมบรรยากาศ และเก็บเกี่ยวสิ่งที่ดีงามสองข้างทางค่ะ

ชีวิตก็เหมือนกับการเดินทาง      ถูกต้องครับ

 

แวะมาเลือกยาให้ถูกโรคค่ะ

ชีวิตคือการเดินทางดังที่คุณ สิทธิรักษ์ ว่าค่ะ

(^__^)

P
9. ใยมดฮ่ะ..เย้ๆๆๆๆๆ
เมื่อ อา. 18 ม.ค. 2552 @ 10:56
1077803 [ลบ]

P
6. รัชดาวัลย์ (ครูตาล)
เมื่อ อา. 18 ม.ค. 2552 @ 10:41
1077768 [ลบ]

  • สวัสดีค่ะน้องใยมด
  • ครูตาลสัมผัสได้ว่า
  • ตั้งแต่น้องใยมด ได้เม้นท์โต้กันไปมากับพี่คิม
  • รู้สึกว่าน้องใยมด มีความสุขขึ้นนะคะ
  • เค้าบอกว่า  "คบคนดี ชีวิตจะดีขึ้นอย่างฉับพลัน"  อิ..อิ..อิ..

ขอบคุณน่ะค่ะครูตาล ใยมดเชื่อที่ครูตาลบอกมาน่ะค่ะ คบคนดี ชีวิตจะดีขึ้น

ขอให้ครูตาลมีความสุขมาก ๆ น่ะค่ะ

แล้วใยมดจะเข้ามาอ่านบันทึกที่ดี ๆ ของครูตาลค่ะ

อิอิ บันทึกนี้ใยมดอ่านแล้วไม่ค่อยจะเข้าใจค่ะ

ชอบที่ครูตาลเขียนเป็นบทกลอน

เข้าใจง่ายดีค่ะ

ขอบคุณน่ะค่ะ โชคดีมีความสุขน่ะค่ะ

  • สวัสดีค่ะ น้อง คนไม่มีราก
  • สำคัญที่สุดในการเลือก  ยา  ให้ถูกกับโรค
  • คือเราต้องทราบว่าเราเป็นโรคอะไรค่ะ

แต่ใยมดชอบอันนี้ค่ะ

มีคำพูดที่กินใจ ที่ครูตาลจำไว้เตือนใจเสมอคือ  "ถ้าจะต้องเปลี่ยนแปลงสิ่งใด ๆ ก็ตาม ต้องเริ่มที่ตัวเองก่อน และถ้าหากจะสร้างโลกให้สวยงาม เราก็ควรจะสร้างใจตัวเองให้สวยงามเสียก่อน"

  • สวัสดีค่ะ น้องใยมด
  • ชอบอ่านบทกลอน ต้องแนะนำไปอีกบ้านนึงของพี่ตาลค่ะ
  • บ้านหลังนี้ค่ะ  "คนดีของฉัน...วันนั้น...ถึงวันนี้"  ค่ะ

สวัสดีค่ะ

หนูรีแวะมาเยี่ยมก่อนวันตรุษจีนค่ะมีขนมมาฝากค่ะ

ขอให้มีความสุขมากๆค่ะ

สวัสดีค่ะ ครูตาล

หาไม่เจอค่ะ

คนดีของฉัน...วันนั้น...ถึงวันนี้

อิอิ อะไรอ่ะงง

ไม่เห็นจะมีบล็อกนี้ในบันทึกครูตาลเลย

ไปแย้วๆๆๆๆๆๆๆๆ

โชคดีมีความสุขน่ะค่ะครูตาล

  • สวัสดีค่ะหนูรี
  • เพิ่งกลับจากทานขนมบ้านหนูรี
  • ไม่คิดว่าหนูรีจะมาเสิร์ฟถึงบ้าน
  • ขอบคุณมากค่ะ ขอให้มีความสุข เจริญรุ่งเรื่องนะคะ
  • ต้องขอโทษน้องใยมดอย่างแรงนิ
  • พี่ตาลลืมไปว่าชวนน้องใยมดมาอ่านกลอน
  • กลัวเพื่อนสับสนเข้าบ้านไม่ถูก
  • เลยเปิดบ้านหลังเดียว คือ รุ่งอรุณแห่งหัวใจ
  • ส่วน "คนดีของฉัน...วันนั้น..ถึงวันนี้"  เพิ่งปิดไปค่ะ
  • กลัวคนที่ เป็น คนดีของครูตาล เค้าจะไม่ถูกใจ
  • อิ...อิ...อิ....
  • ขอโทษน้องใยมดอีกครั้งนะจ้ะ
  • ขอบคุณ คุณเหรียญชัยค่ะ
  • ที่แวะมาเตือนความจำ เรื่อง วันกองทัพไทย
  • มีความสุขมาก ๆ นะคะ
  • ตอนนี้คนที่ชอบวิเคราะห์การเมือง ไม่ว่างเลยค่ะ
  • เลยไม่ค่อยได้พูดเรื่องการเมืองกันนะคะ
  • ครูตาลก็ไม่ค่อยถนัดนักค่ะ
  • รู้สึกดีกับคำพูดนี้ค่ะ
  • ..........
  • สิ่งที่สำคัญคือทุกคนต้องกล้าที่จะค้นหา ยา สำหรับตัวเอง 
  • ที่สำคัญคุณต้องค้นหา ต้องออกเดินทางตามลำพัง 
  • ไม่มีใครสามารถทำแทนคุณได้เลย
  • นอกจากตัวคุณเอง 
  • ..........
  • และยืนยันในฐานะหมอค่ะ
  • สวัสดีค่ะพี่หมอเจ๊  ขอบคุณนะคะที่แวะเข้ามายืนยันค่ะ
  • คนที่เค้าไม่ยอมหายาให้ตนเอง
  • ส่วนใหญ่เพราะเค้าไม่ยอมรับว่าเค้าเป็นโรคนั้น
  • ครูตาลหมายถึงโรคที่มันเกิดจากจิตใจ
  • หรือถ้าจะให้ตรง ก็คือ "โรคจิต"
  • ยากนะคะที่จะให้ใครยอมรับว่าตนเองเป็น โรคจิต
  • เมื่อไม่ยอมรับก็ไม่ยอมหาทางรักษาค่ะ

สวัสดีค่ะพี่ครูตาล

ไม่ได้แวะมานาน ลืมกันหรือยังค่ะ อิอิ

พี่สบายดีนะค่ะ ช่วงนนี้หายหน้าหายตาไป

อย่างพึ่งลืมกันเด้อจ้า รอสอบเสร็จก่อน อิอิ

รักษาสุขภาพด้วยนะค่ะ คิดถึงๆๆๆ กอดๆๆๆๆ อิอิ

แวะมารักประจำวันจ้า..คิดถึงจัง

อิอิ    เพื่อนร่วมทางของพี่ครูตาล ปิ๊กมาแล้วค่า (^__^)

เพิ่งกลับจากการเดินทางไปหาหนุ่มหล่อคนนี้มาค่ะ อิอิ

 

                   คิดถึงค่ะ คิดถึง ^_^

ช่วงน้ำมันแพงชีวิตเลยต้องอยู่กับบ้าน......อิอิ.อิ คนจน   ขอเวลาเก็บตังก่อน จะขอเป็นชีวิต....เหมือนการเดินทาง  ประจวบอากาศเย็นไหมครับ รักษาสุขภาพ โชคดีครับ

  • สวัสดีค่ะน้องกล้วยแขก
  • คิดอยู่เหมือนกันว่าหายไปไหนนะ
  • ไม่ขึ้นบันทึกให้อ่านเหมือนก่อน
  • ขอให้สอบได้คะแนนเยอะ ๆ นะคะ
  • ครูตาลไม่ลืมน้องหรอกจ้ะ...ถ้าเรื่องแบบนี้ความจำดีค่ะ
  • สวัสดีคะน้องแอ๊ด
  • แอบไปอ่านเม้นท์ของน้องแอ๊ด
  • ในบันทึกของครูคิม และ ท่านเบดูอิน อยู่บ่อย  ๆ ค่ะ
  • เพราะรู้ว่าน้องเป็นขาประจำ อิ...อิ...อิ...
  • คิดถึงเช่นกันค่ะ  กอด ๆๆๆๆๆๆ
  • สวัสดีค่ะน้องครูปู  หลบมาแล้วเหรอ
  • พี่ตาลหวังเหวิดจังหูนิ
  • ดีใจที่หลบมาแล้วแวะมาหาพี่ตาล
  • อิ...อิ...อิ...หลานน้า  หรือ หลานป้า จ้ะ
  • น่ารักจังเลยค่ะ  ขอจุ๊บ ....สักที
  • สวัสดีค่ะ ท่าน ผอ.ประจักษ์
  • ตอนน้ำมันไม่แพงมากเหมือนก่อนแล้วนะคะ
  • เก็บตังค์ไปด้วย  เดินทางไปด้วยก็ได้ค่ะ
  • ครูตาลเริ่มเดินช้าลง  รู้สึกว่าโลกสวยงามขึ้นค่ะ
  • เพราะได้มีเวลามองสองข้างทาง และเก็บเกี่ยวเอาความงาม
  • ของธรรมชาติข้างทาง ทำให้ชีวิตดีขึ้นค่ะ
  • ขอบพระคุณท่าน ผอ.นะคะ ขอให้สูขภาพดีในทุก ๆ วัน ค่ะ

ครูตาลคะ

พี่แวะมาเยี่ยมค่ะ

ช่วงนี้   พี่ตกข่าวไปหลายเรื่อง เพราะมัวแต่เตรียมงานตัวเอง

สบายดีหรือยังจ๊ะน้อง

ทุกอย่าง ไม่ใช่ของเรา แม้แต่ตัวเราเอง พระท่านบอกเสมอค่ะ

  • สวัสดีค่ะคุณ แก้ว..อุบล จ๋วงพานิช
  • ขอบพระคุณมากค่ะ สำหรับกำลังใจยามรุ่งอรุณ
  • กับข้อความดี ๆ ที่มีคติสอนใจ ให้กับครูตาล
  • ทั้งในหน้าอนุทิน  และ ในบันทึกนี้
  • ปกติก็เป็นคนปฏิบัติธรรมนะคะ
  • แต่ยังไม่ค่อยแกร่งแข็งสักเท่าไหร่
  • มันวูบไหวในบางครั้ง  ใจไม่นิ่ง ทำให้สติกระเจิง
  • บางทีก็นึกอาย  ครูตาล เขียนบันทึกหลายบันทึกที่เกี่ยวกับธรรมะ
  • เอาเข้าจริงตัวเราก็ใจแกว่ง ธรรมดานะคะ ก้อนเนื้อของใจ
  • ทุกอย่าง ไม่ใช่ของเรา แม้แต่ตัวเราเอง
  • แม้แต่หัวใจก็ไม่ใช่ของเราใช่มั้ยคะคุณแก้ว
  • เพราะบางครั้งเราก็บังคับมันไม่ได้
  • เจอกันใหม่ ในเวลาเดิม  หน้าอนุทิน นะคะ
  • น้องมะปรางเปรี้ยวเค้าขอความเห็น  ช่วย ๆ กันแสดงความคิดเห็นหน่อยครับ พี่น้องค้าบ
P

หน้าแรกแบบใหม่ของ GotoKnow.org ลองทำออกมาแล้ว เพื่อเป็นตัวอย่างสำหรับขอความคิดเห็นจากผู้ใช้งานค่ะ

รบกวนทุกท่านดูภาพได้ที่บันทึก ขอความคิดเห็น: หน้าแรกแบบใหม่ของ GotoKnow.org  ค่ะ

 

 

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท