สถานีตำรวจภูธรอำเภอปาย จ.แม่ฮ่องสอน ปี พ.ศ.2516 (ล้านนา...เมื่อตะวา)

เปิดหนังสือเล่มหนึ่งที่ซื้อมาเพื่อเก็บภาพเก่า ๆ ของล้านนา

เจอหนังสือชื่อ ล้านนา...เมื่อตะวา ของคุณลุงบุญเสริม  สาตราภัย ช่างภาพคนแรกของเชียงใหม่

คำว่า "ตะวา" หมายถึง วันวาน หรือ อดีต

พลิกหนังสือก็พบกับภาพสถานีตำรวจภูธรอำเภอปาย จังหวัดแม่ฮ่องสอน โดยบังเอิญ ... คุณลุงถ่ายไว้เมื่อปี พ.ศ.2516

คิดถึงเหล่าคนเขียนบล็อกที่ปาย ... จึงขอนำภาพที่ขึ้น

สถานีตำรวจภูธรอำเภอปาย จังหวัดแม่ฮ่องสอน

สถานีตำรวจภูธรอำเภอปาย จังหวัดแม่ฮ่องสอน ผู้เขียนถ่ายเมื่อ พ.ศ.2516 ปัจจุบันรื้อและสร้างใหม่แล้ว

การสร้างอาคารสถานีตำรวจภูธรสมัยก่อน ทางราชการกำหนดแบบไว้เป็น 2 แบบ คือ ถ้าเป็นสถานที่ที่อยู่ตามเขา หรือใกล้ชายแดย และเป็นที่มีชนเผ่าต่าง ๆ เป็นชายแดนที่ไม่น่าไว้วางใจ ก็ให้สร้างอาคารเป็นลักษณะคล้ายป้อมค่าย มีความมั่นคงแข็งแรง สามารถใช้ต่อสู้ป้องกันได้เป็นเวลานาน

อาคารเหล่านี้ จะสร้างเป็นสองชั้น ชั้นบนใช้เป็นที่ทำงานของตำรวจ ชั้นล่างใช้เป็นที่เก็บเสบียง อาหาร และเก็บอาวุธ เนื่องจากสมัยก่อนเมืองไทยมีไม้อุดมสมบูรณ์ ตัวอาคารแทนที่จะใช้ไม้ฝากระดานเช่นการสร้างบ้านธรรมดา กลับใช้เสาทั้งต้นวางนอนไปตามความยาว หรือใช้ไม้หนา ๆ ตีทางตั้งเรียงชิดกัน เจาะรูเป็นช่องเล็ก ๆ สำหรับสอดปากกระบอกปืนออกไปยิงต่อสู้เป็นระยะ ๆ โดยไม่ต้องมีหน้าต่าง

แสงสว่างของชั้นล่างอาศัยพื้นของชั้นบนทำเว้นช่องไว้ให้แสงทะลุลงไปได้ ทางเข้าออกใช้ประตูชั้นบนด้านหน้าด้านเดียว มีบันไดทำแคบ ๆ สำหรับเดินขึ้นลง ที่มุมอาคารทั้งหน้าและหลัง ทำเป็นหอคอยสูงขึ้นไป เพื่อใช้ตรวจตราดูศัตรูได้โดยรอบ ส่วนสถานีตำรวจที่อยู่ห่างชายแดนเข้ามา ไม่จำเป็นต้องมีหอคอยก็ได้

ชาวเดนมาร์กอีกท่านหนึ่งที่ชาวไทยรู้จักชื่อเสียงของท่านได้ดี คือ นายร้อยเอก เอช. เอ็ม. เยนเซ่น (H.M. Jensen) ซึ่งมารับราชการในกรมตำรวจภูธรของไทย พร้อมกับชาวเดนมาร์กคนอื่น ๆ เมื่อ พ.ศ.2443 ครั้งแรกได้รับยศเป็นนายร้อยโท ตำแหน่งครูแลผู้ตรวจราชการมณฑลพายัพ

ท่านถึงแก่กรรมขณะปฏิบัติหน้าที่ปราบปรามพวกกบฏเงี้ยวที่จังหวัดพะเยา เมื่อ พ.ศ.2445 ในสมัยรัชกาลที่ 5 ได้รับพระราชทานยศเป็นนายร้อยเอก เวลานี้ศพของท่านถูกฝังที่สุสานชาวต่างประเทศที่ บ้านเด่น ต.วัดเกต อ.เมือง จ.เชียงใหม่

ขอบคุณหนังสือดี ๆ

บุญเสริม  สาตราภัย.  ล้านนา...เมื่อตะวา.  เชียงใหม่: bookworm publishing, 2550.