สายลมเหนือกับพระอาทิตย์

สอนคุณธรรมอย่างไรให้มีความพอเพียง

บทที่ ๑๐/๑ ความสุภาพอ่อนโยน

นายรวิช ตาแก้ว ถอดความและเรียบเรียง

จุดประสงค์ : เพื่อรู้ รัก และฝึกจนเคยชิน

นิทานคติเรื่อง : สายลมเหนือกับพระอาทิตย์

วันหนึ่งในขณะที่ฝูงสัตว์น้อยใหญ่กำลังหากินอยู่ในทุ่งกว้าง พวกสัตว์ต่างก็ได้ยินเสียงตกลงกันระหว่างสายลมเหนือกับพระอาทิตย์ สายลมเหนือพูดอย่างทะนงตัวว่า “ฉันแข็งแรงกว่าทุกคน ทุกคนล้วนแต่เป็นคนที่อ่อนแอ” พระอาทิตย์พูดอย่างสุภาพว่า “ไม่ นั่นไม่ใช่ความจริง”

ข้อถกเถียงนี้ถูกถกเถียงกันเรื่อยมา จนกระทั่งสายลมเหนือเริ่มส่งเสียงดังขึ้น ดังขึ้นจนกระทั่งเหล่าสัตว์ทั้งหลายต้องอุดหู ทันใดนั้นพระอาทิตย์จึงพูดขึ้นท่ามกลางความเงียบว่า “ถ้าอย่างนั้นเรามาทดสอบกันได้มั้ยละ เห็นผู้ชายคนที่เดินไปบนถนนหรือไม่ หากใครสามารถทำให้ผู้ชายคนนั้นถอดเสื้อออกจากตัวได้ ผู้นั้นจะเป็นผู้ชนะ ตกลงหรือไม่” สายลมเหนือตอบตกลงทันที และก็เริ่มเป่าสายลมไปที่ตัวผู้ชาย ผู้ชายเมื่อถูกสายลมเป่าที่ร่างกายตนเองจึงรีบกระชับเสื้อให้แน่นมากขึ้น สายลมเหนือก็ยิ่งโหมพัดกระหน่ำอย่างแรง และพัดต่อเนื่องยาวนานแต่ไม่สามารถทำเสื้อหลุดออกจากตัวของผู้ชายได้ จนชายผู้นั้นทนไม่ได้จึงวิ่งหนีเข้าบ้าน

ถึงคราวที่จะแสดงความสามารถบ้าง พระอาทิตย์จึงเริ่มส่องแสงอย่างสบายๆ เมื่อผู้ชายเดินมาบนถนนได้รับแสงพระอาทิตย์ร่างกายก็อบอุ่นขึ้น ทำให้ต้องคลายเสื้อออกให้หลวมๆ สายลมเหนือเห็นดังนั้นก็ร้องครางออกมาอย่างลืมตัว “ออ..อ่อย” และเมื่อพระอาทิตย์ส่องแสงมาที่ผู้ชายมากขึ้นเรื่อยๆ ผู้ชายนั้นจึงต้องถอดกระดุมเสื้อออกเกือบทั้งหมด และไม่นานกระดุมเสื้อก็ถูกปลดออกหมด และผู้ชายคนนั้นก็ถอดเสื้อออกมาพาดไว้ที่บ่า “เฮ้ย อย่า ” เสียงอุทานของสายลมเหนืออย่างตกใจ ห่างออกไปประมาณหนึ่งไมล์ ผู้ชายก็เดินเข้าไปนั่งภายใต้ร่มไม้และนำเสื้อออกมาวางไว้ที่พื้น สายลมเหนือรีบหลบหน้าไปอย่างเง้างอน และพระอาทิตย์จึงยิ้มให้กับผู้ชายนั้นอย่างมีความสุข

ช่วยกันขยายความเพื่อสร้างความเข้าใจ

๑) ให้ช่วยกันหาคติพจน์และสุภาษิตส่งเสริมความสุภาพอ่อนโยน

๒) ให้ช่วยกันหาคำสอนของศาสนาต่างๆ ที่กล่าวถึงความสุภาพอ่อนโยน ในทั้งสองกรณีให้มีอาสาสมัครรวบรวมบันทึกไว้ เพื่อทำเอกสารแจกให้เก็บไว้ โดยลงวันที่ไว้ด้วย

ฝึกคุณธรรม

๑) ฝึกรู้รอบ : เรื่องนี้เหมาะสมสำหรับสอนเรื่องความสุภาพอ่อนโยนหรือไม่ เพียงใด

๒) ฝึกแข็งขัน : เราจะช่วยให้คนที่ชอบรังแกผู้อื่นไม่เปลี่ยนความคิดและพฤติกรรมได้อย่างไร

๓) ฝึกพอเพียง : ความสุภาพอ่อนโยนอย่างไร จึงเรียกว่า พอเพียง - อย่างไรเรียกว่าขาด - อย่างไรเรียกว่าเกิน

๔) ฝึกความยุติธรรม : ความสุภาพอ่อนโยน อย่างไม่ยุติธรรมมีได้หรือไม่ ให้ช่วยกันยกตัวอย่าง

กิจกรรมสันทนาการ

๑.หาอาสาสมัครมาเล่นละครใบ้ เรื่อง สายลมเหนือกับพระอาทิตย์ โดยให้ช่วยฝึกแล้วให้แสดงหน้าห้อง

๒.หาอาสาสมัครมาทำเสียงสายลมเหนือกำลังพัดกระโชกให้เสื้อผ้าของผู้ชายอุดออกจากตัว

๓.สัตว์ต่างอุดหู ให้ทุกคนใช้จินตนาการว่า กระต่ายอุดหูอย่างไร วัวอุดหูอย่างไร สุนัขอุดหูอย่างไร ช้างอุดหูอย่างไร คนอุดหูอย่างไร การที่สัตว์ต่างๆอุดหูมีความหมายว่าอย่างไร<

๔.ให้แบ่งเป็นกลุ่ม กลุ่มละ ๕ คนให้แต่ละกลุ่มคิดละครเกี่ยวกับความสุภาพอ่อนโยนกับการรังแกผู้อื่นโดยใช้โครงเรื่องสายลมเหนือกับพระอาทิตย์และให้ช่วยกันสรุปว่า การข่มเหง รังแกผู้อื่นนั้นไม่ดีอย่างไร ความสุภาพอ่อนโยนดีอย่างไร ถ้าจะนำไปใช้ในชีวิตประจำวันจะใช้อย่างไร

เอกสารคุณธรรมและจริยธรรมของสภานิติบัญญัติแห่งชาติ 2549-51 ปรับจากหนังสือ Discovering the Real Me, Universal Peace Federation Edition