ความเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์
“เป้าหมายของมนุษย์ คือ การเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ มีความสุขและอยู่ร่วมกันอย่างสันติ” เป็นประเด็นที่ผมสรุปได้จากบทความของท่าน ศ.นพ.ประเวศ วะสี ที่เขียนลงในคอลัมภ์จิตวิวัฒน์ หนังสือพิมพ์มติชน หน้า 9 เมื่อวันที่ 15 ก.ค. 2549 ท่านได้เสดงให้เห็นว่าการที่มนุษย์เราขาดการเรียนรู้ในตัว ก็มักจะขาดความสมบูรณ์ เอียง และแยกส่วน เกิดเป็นความบีบคั้น ทั้งในตัวเองและสังคม จนสังคมเกิดวิกฤติ หากมนุษย์มีความสมบูรณ์ที่แท้จริง ก็จะมีความเป็นอิสระ มีความสุข และมีไมตรจิตอันไพศาล เพื่ออยู่ร่วมกันด้วยดี
ท่าน ศ.นพ.ประเวศ วะสี ได้กล่าวไว้ว่ากุญแจแห่งอนาคตเพื่อจุดหมายที่ว่านี้ จึงอยู่ที่การเรียนรู้เพื่อที่จะเปลี่ยนแปลงขั้นพื้นฐาน (Transformative Learning) ทั้งในตัวเอง (Personal Transformatin) และ เชิงองค์กร (Organizational Transformatin) ผมเห็นปุ๊บก็คิดทันทีเลยว่า แนวนี้แหละที่เคยได้ให้คำปรึกษาแก่น้องคนหนึ่ง (แต่ตอนนั้นไม่ชัดนัก) ที่จะทำวิจัยไปครั้งหนึ่งในประเด็นการจะใช้ KM ค้นหาวิธีการลดพฤติกรรมก้าวร้าว/ใช้ความรุนแรงของเด็กวัยรุ่น จากกลุ่มผู้ปกครองที่เลี้ยงดูบุตรหลานได้เป็นอย่างดี เลี้ยงดูแบบเข้าใจกันและกัน จนประสบความสำเร็จ ซึ่งก็คือครอบครัวที่เลี้ยงดูกันแบบมีความเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์นั่นเอง เมื่อปิ๊งได้แล้วก็รีบส่งไปให้น้องเขาได้ศึกษาดู และลอง Plot เรื่องที่จะเดินต่อดู ก่อนจะว่ากันอีกในคราถัดไป
ท่านได้นำเสนอถึงสาขาวิชาที่ว่าด้วยการศึกษาเพื่อให้เข้าใจเพื่อนมนุษย์ และศึกษาเพื่อให้เข้าใจตัวตนของตัวเอง เรียกว่า จิตตปัญญาศึกษา (Contemplative Education) ไม่เน้นที่การเข้าใจในความเป็น “วิชาความรู้” นอกตัวมากนัก ซึ่งสภามหาวิทยาลัยมหิดลกำลังพิจารณาหลักสูตรนี้อยู่ ทั้งนี้ก็เพื่อสร้างผู้เชี่ยวชาญ “จิตตปัญญาศึกษา” ให้กระจายไปอยู่ในส่วนต่าง ๆ ของหลักสูตรการเรียนการสอนโดยทั่วไป ผมลองตามไปสืบค้นดูหลังจากที่ได้อ่านหนังสือพิมพ์ และเขียน Note ย่อไว้แล้ว ที่ http://www.jitwiwat.org ก็พบว่ามีรายละเอียดเรื่องนี้เยอะมาก คงจะต้องใช้เวลาเพื่อพิจารณาดูอีกทีในภายหลัง ตอนนี้เอาลงไว้ที่นี่เพื่อเชิญชวน หากใครสนใจจะได้ลองเข้าไปเยี่ยมชมกันก่อนครับ
ความเห็น (26)
เรียนท่าน ชายขอบ
มนุษย์ คือ ฅ ฅ ฅ น ที่ไม่ใช่ คน( ที่แปลว่า กวน)
ใจมุ่งมั่น แน่วแน่ แก้สังคม
อย่าพะวง เรื่อง เครื่องเคียง
- น่าสนใจนะครับ
- จะตามไปดู
- ขอบคุณครับผม
ท่าน ผอ.บวร
หากเข้าไปแล้ว Get ได้อะไรดี ๆ เอามา ลปรร.กันบ้างนะครับ อย่าหายไปเสียล๊ะ
อาจารย์หมอ JJ
ขอบพระคุณมาก ๆ ครับที่เตือนสติ หากแต่พอคิดถึง "คน" มันก็ยุ่ง ๆ เวียนหัวยังไงชอบกลครับ (ยิ้ม ๆ)
อาจารย์พี่ขจิต
ผมขอเช่นเดียวกันกับท่าน ผอ.บวร เลยครับ อย่าลืมเชียวล๊ะ
เรียนท่านชายขอบ
รอยต่อ ของ ฅน กับ คน จิตใจ วกวน งง..งง กับ ฅน คน และ ฅน
เข้ามาแวะ เพราะชื่อบันทึกนะคะ อยากเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์
ก่อนจะเข้าใจผู้อื่น ต้องเข้าใจตนเอง ทำนองนั้นนะคะ
อืมมมม์ ได้ความรู้มากเลยค่ะ ขอบคุณค่ะ
อาจารย์หมอ JJ
รอยต่อของ ฅน และ คน คือจิตใจ
อืม! น่าคิดครับ น่าคิดต่อ แต่จะขอเวลาสักครู่นะครับ ยังคิดไม่ออกเลย (ยิ้ม ๆ)
อาจารย์สิริพร
ขอบคุณมากนะครับที่มาทิ้งรอยไว้ พอได้ชื่นใจกันครับ ใช่ครับก่อนที่จะเข้าใจคนอื่นต้องเข้าใจตนเองเสียก่อน แต่เราก็ชอบอ้างว่าเข้าใจตนเองดีแล้ว ทั้ง ๆ ที่อาจจะยังเข้าใจไม่ดีสักเท่าไหร่ แม้แต่ตัวตนของตัวเองครับ
ขอบคุณค่ะ เข้ามาเพราะตามหัวข้อมา
ถ้าจิตใจไม่อยู่กับเนื้อกับตัว อย่างงี้จะเป็น คน หรือ ตน ได้ล่ะเนี่ย
"การที่มนุษย์เราขาดการเรียนรู้ในตัว ก็มักจะขาดความสมบูรณ์" อันจะนำความเสื่อมถอยมาให้แก่ทั้งตนเองและสังคมส่วนรวม ดังนั้นจะทำอย่างไรให้มนุษย์ได้รู้จักที่จะเรียนรู้ตนเองโดยไม่เอนเอียง ประเด็นในการขบคิด คือ พื้นฐานการอบรมเลี้ยงดูจากบิดามารดาตั้งแต่เยาว์วัย ซึ่งเพาะบ่มความเป็นตัวตนที่สมบูรณ์ของมนุษย์ หากมนุษย์ได้รับการปลูกฝังสิ่งดี ๆ จากตัวแบบที่ดีเขาก็จะมองเห็นตัวตนของเขาชัดเจนขึ้น จากการเทียบเคียงจากตัวแบบที่ดีของเขา
การเรียนรู้ตนในแต่ละช่วงวัยแห่งพัฒนาการตนของมนุษย์ และการตระหนักรู้ในตนอยู่ตลอดเวลาจะทำให้มนุษย์เกิดความละอายที่จะกระทำบาป ไม่แสดงพฤติกรรมก้าวร้าวรุนแรง รู้จักจัดการควบคุมอารมณ์ ความรู้สึกของตนเองได้อย่างเหมาะสม ฉะนั้น ความสมบูรณ์ของสังคม เกิดจากความสมบูรณ์ในตัวตนของมนุษย์ การเรียนรู้ในตัวตนจึงมีความสำคัญอย่างยิ่งทั้งต่อความสุขของตนเองและสังคม ปัญหาต่าง ๆ จะไม่เกิดขึ้นหากตนได้เรียนรู้ตนอยู่ตลอดเวลา
หากว่าไปแล้ว...ทฤษฎีนั้น...เราพรรณาได้ไปเรื่อย..ว่าความสมบูรณ์แห่งความเป็นมนุษย์นั้น...ต้องอย่างนั้นต้องอย่างนี้...
...
จริงๆ..แล้ว..ในแต่ละคนไม่มีสูตรสำเร็จตายตัวหรอกคะว่า..."สมบูรณ์"...ที่ว่านั้นควรเป็นอย่างไร...มีขอบเขตข้อจำกัดหรือเงื่อนไขอย่างไรบ้าง
...
การที่เรามีลมหายใจ...ในแต่ละวันนี้..ก็เป็นส่วนหนึ่งที่พยายามวิ่งเข้าความสมดุลย์..แห่งความสมบูรณ์...อย่างไร้รูปแบบตามแต่...ละบุคคล
...
ถามว่า...ที่ร่ายมาอย่างยางเกี่ยวกับชีวิตนั้น...เรา..เขาใจชีวิตเราอย่างถ่องแท้แค่ไหน...เราเผชิญต่อชีวิตได้แค่ไหน..หรือเราเพลี้ยงพล้ำต่อชีวิตบ่อยครั้งเพียงไร...
จุดสุดท้าย...แห่งความสมบูรณ์ของความเป็นมนุษย์นั้นน่าจะอยู่..ที่การไปสู่การไร้ตัวตนแห่งตน...แล้วเมื่อไหร่ล่ะที่เราจะไปถึงจุดนั้น...เพราะเราเองก็ยัง..มีความ "โลภ โกรธ หลง"...อยู่ทุกห้วงแห่งลมหายใจ...
ขออนุญาตมาต่อยอดความคิดนะคะ เผชิญเห็น Dr.Ka-Poom มาจ่อไว้ตรงปากหลุมพอดี (ประมาณว่าเล่นสนุกเกอร์) กับคำถามทิ้งท้าย จุดสุดท้าย...แห่งความสมบูรณ์ของความเป็นมนุษย์นั้นน่าจะอยู่..ที่การไปสู่การไร้ตัวตนแห่งตน...แล้วเมื่อไหร่ล่ะที่เราจะไปถึงจุดนั้น...เพราะเราเองก็ยัง..มีความ "โลภ โกรธ หลง"
จุดสุดท้าย...แห่งความสมบูรณ์ของความเป็นมนุษย์จะเกิดขึ้นเมื่อเรามี "รัก" รักที่เรามอบให้กับเพื่อนร่วมโลก รักที่บริสุทธิ์ที่พระเจ้าประทานให้ดังเช่นคำสอนของศาสนาคริสต์ที่เน้นสอนในเรื่องความรัก "เจ้าจงรักเพื่อนมนุษย์ทุกคนเสมือนเป็นพี่น้องร่วมบิดรมารดาเดียวกัน" ไม่แก่งแย่ง...ชิงดีชิงเด่น เมื่อใดที่เรามี "รัก" ที่บริสุทธิ์เช่นนี้ เมื่อนั้น...ความสมบูรณ์ของความเป็นมนุษย์ก็จะเกิดขึ้น
ยิ้มๆ...ขำก๊าก...คะคุณ vij...
ก็นั่นน่ะ...สิ...ความรักที่คุณว่าน่ะ...เมื่อไหร่จะข้ามพ้น..ไปถึง "รัก" ที่ว่านั้นได้ล่ะ...หากเมื่อคุณยังหลงอยู่ในวังวนดังกล่าวนั้นอยู่...
...
หากว่าคุณก้าวพ้นนั้นไปได้...รักที่ว่า...ก็น่าจะทำให้เป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ขึ้น...นั่นหรือ...ไม่ว่ากันล่ะคะ..เพราะคุณอาจนิยามของคำว่า "สมบูรณ์แห่งมนุษย์"..ไว้เพียงเท่านี้..ดิฉันก็บอกแล้วว่า..ความสมบูรณ์ดังกล่าวนั้นไร้สูตรสำเร็จตายตัว..หากเหมือนกันหมดเมื่อนั้น..."จะมีคำกล่าวที่ว่าความแตกต่างระหว่างบุคคลหรือ?" ...(ยิ้มๆ)...
หากดูให้ดีดิฉัน..จะพูดถึงการเข้าสู่จุดสมดุล...ที่ไร้รูปแบบแห่งความสมบูรณ์นะ...หากไม่เข้าใจลองถามคุณพี่ชายขอบของน้องดูสิคะ...คุณอาจจะเข้าใจ...ในสิ่งที่ดิฉันสื่อได้มากขึ้น หรือมีอีกท่านที่พออธิบายได้...พี่หรอยนะคะ..พี่ชายที่แสนดีของพี่ชายขอบ...(ยิ้มๆ)
...
ด้วยนัยที่ดิฉันทิ้งไว้...ไม่ได้หมายถึงคำถามที่ต้องการคำตอบ...เพราะคำตอบนั้นมีอยู่แล้วโดยนัย...
อ่อ!!...เลยถึงบางอ้อ...มันเป็นเช่นนี้เองมนุษย์ที่ไม่สมบูรณ์ในความเป็นมนุษย์ (ยิ้ม ๆ)
อภัยให้น้องในความเขลาเบาด้วยปัญญาเถอะค่ะ Dr.Ka-Poom ประสบการณ์อาจจะยังน้อยด้อยด้วยปัญญา...เลยเข้าใจในความเป็นมนุษย์ไม่ลึกซึ้งพอ หวังว่าคงได้รับการอภัยจากปราชญ์นะคะ ขอบพระคุณล่างหน้าคะ...คืนนี้จะลองตามหารักดูค่ะ เผื่อจะเจอกับเขาบ้าง (ยิ้ม ๆ)
ยิ้มๆ...
น้าน! คุณ vij...ตกหลุมพลาง...ความสมบูรณ์แห่งมนุษย์แล้วคะ..
...
ไม่อาจหาญ..รับการเป็นปราชญ์หรอกคะ...หากแต่ไม่มองตนด้อยค่า...ว่าด้อยปัญญาหรอกคะ "มนุษย์ทุกคนต่างเกิดมาพร้อมพกปัญญาแห่งตนมาด้วย ขึ้นอยู่กับว่าคนๆนั้น...จะให้โอกาสตนพัฒนาปัญญานั้นมากแค่ไหน..."...เพราะมีความรักแก่ตน...พอสมควร..หากว่าถ่อมตัวนั้นพอได้...
ขอให้โชคดีในการตามหารักนะคะ...ดิฉันเข้าใจผิดคิดว่าคุณตามหาเจอแล้วเสียอีก...(จากสิ่งที่คุณพยายามสื่อน่ะนะ...)
อ่า...ตกลงคุณ vij ละอ่อนกว่าดิฉัน...เหรอคะ (555)
ลืมไปคุณ vij...ดิฉันยังไม่ได้สรุปเลยนะคะ...ว่าความสมบูรณ์ที่ว่านั้น...ว่าอย่างไร...
...
และหากคุณจะนิยามว่าอย่างไร...ก็คงไม่มีใครว่าถูกหรือผิดหรอกนะคะ...ดิฉันเข้ามาเพื่อที่จะบอกว่า...คุณอาจเข้าใจบิดเบือนในสิ่งที่ดิฉัน...สื่อ...ออกมาหรือเปล่า...หรือที่ภาษาจิตวิทยาเรียกว่า "ตีความ" ผิดน่ะคะ...
ขอบคุณค่ะ
อ่อ...ลืมบอกนิดนึงเหมือนกันค่ะ...รักที่ว่า...กำลังเดินทางมาหาค่ะ...คงไม่ต้องตามหาให้เหนื่อย คืนนี้คงจะไปนั่งดูพระจันทร์เต็มดวงในเมืองหลวงค่ะ
ขอบพระคุณค่ะที่เติมเต็มให้กัน
ยิ้มๆ...ขอให้โชคดีในรักนะคะ...
อ่า...แล้วอย่าเผลอตกหลุมพลางแห่งรักนั้นนะคะ...
...
ตกลงเป็นว่าคงไม่ต้องตามแล้วนะคะ...
เพราะรักกำลังไป...
ไม่มีนาม แต่เข้ามาดูความสมบูรณ์ของมนุษย์
หญิงสาวผู้กำลังตกเป็นเหยื่อรายปัจจุบันในตอนนี้ถามรักนั้นให้ดีนะ ว่ามีลูกสาวกี่คน มีลูกชายกี่คน
และตอนนี่รักนั้นมีภรรยาซ่อนไว้กี่คน
และที่สำคัญถามหาทะเบียนสมรสก่อนนะ
หรือหากว่าอยากเป็นภรรยาลับ ก็ไม่ต้องถามหาก็ได้นะ
Hit hot อย่างสมบูรณ์ ^__^
- มารายงานตัวค่ะ
- มนุษย์ จะเข้าใจมนุษย์ และอยู่ร่วมกันอย่างสันติสุขได้ มนุษย์ต้องเข้าใจตนเองก่อน รู้จักตนเองก่อน ใจเขาใจเรา จริงไหมคะ
- แวะมาขอบคุณ get แนวคิดหลายอย่าง
- ขอบคุณมากครับผม
ตั้งใจมาอ่านครับผม...และขอฝากรอย...
แง่คิด...มนุษย์มีหลายระดับ...มนุษย์ที่สมบูรณ์ได้ตายไปแล้ว...เหลือเพียงมนุษย์ที่อยู่ในวงจรของโลกธรรม 8 เท่านั้นเอง