การเชื่อมโยงความหมายจากสิ่งหนึ่งไปยังอีกสิ่งหนึ่ง (ดูคำนิเทศ (Predicables) ) สามารถแยกประเภทออกไปเพื่อให้เห็นความแตกต่าง ซึ่งอาจแยกออกได้ ๒ นัย คือ นัยที่มีความสำคัญสูง และนัยธรรมดา ...
ในส่วนของนัยที่มีความสำคัญสูงมี ๓ อย่าง คือ สกุล ชนิด และความผิดแผกเฉพาะ ..โดยบันทึกนี้จะนำเสนอ สองอย่างแรกก่อน..
ดังได้เกริ่นไว้ย่อๆ แล้วใน สิ่งสากล (The Universal) ว่า คำศัพท์ทั้งหลายต้องมีความหมายเป็นสิ่งสากลหรือทั่วไปต่อสิ่งนั้นๆ... แต่เมื่อนำสิ่งหนึ่งโยงไปยังอีกสิ่งหนึ่ง ความเป็นสากลของสิ่งสองอย่างก็อาจแคบกว้างกว่ากัน เช่น สัตว์มีความเป็นสากลมากกว่า วัว ควาย แมว ไก่ ...หรือพืชมีความเป็นสากลมากกว่า กุหลาบ เฟื่องฟ้า ขนุน สาหร่าย ... เป็นต้น
เมื่อนำคำศัพท์สองอย่างที่มีความหมายแคบกว้างกว่ากันนี้มาเชื่อมโยงกัน จะเรียกสิ่งที่มีความหมายกว้างกว่า หรือเป็นสากลมากกว่าว่า สกุล ... และเรียกสิ่งที่มีความหมายแคบกว่า หรือเป็นสากลน้อยกว่าว่า ชนิด .... เช่น
สัตว์ เมื่อโยงเข้ากับ วัว ควาย แมว ไก่ ...ก็จะเรียก สัตว์ ว่าเป็น สกุล ..และเรียก วัว ควาย แมว ไก่... ว่า ชนิด
พืช เมื่อโยงเข้ากับ กุหลาบ เฟื่องฟ้า ขนุน สาหร่าย... ก็จะเรียก พืช ว่าเป็น สกุล ... และ เรียก กุหลาบ เฟื่องฟ้า ขนุน สาหร่าย... ว่า ชนิด
....
การกำหนด สกุล และ ชนิด ของคำศัพท์เมื่อนำมาเชื่อมโยงกัน อาจแบ่งให้ละเอียดยิ่งๆ ขึ้นได้ เช่น
สิ่งมีชีวิต เป็นสกุลของสัตว์และพืช (นัยตรงข้าม... สัตว์และพืช เป็นชนิดของสิ่งมีชีวิต)...
สัตว์ เป็นสกุลของสัตว์บก สัตว์น้ำ และสัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำ (นัยตรงข้าม... สัตว์บก สัตว์น้ำ และสัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำ เป็นชนิดของสัตว์)...
สัตว์ เป็นสกุลของสัตว์ไม่มีเท้า สัตว์สองเท้า และสัตว์สี่เท้า (นัยตรงข้าม... สัตว์ไม่มีเท้า สัตว์สองเท้า สัตว์สี่เท้า เป็นชนิดของสัตว์)...
สัตว์ไม่มีเท้า เป็นสกุลของงู ปลาไหล และปลาช่อน (นัยตรงข้าม... งู ปลาไหล และปลาช่อน เป็นชนิดของสัตว์ไม่มีเท้า)...
....ฯลฯ...
การเชื่อมโยงสิ่งต่างๆ โดยความเป็นสกุลและชนิดทำนองนี้ ในวิชาตรรกศาสตร์มีการศึกษาแขนงหนึ่งโดยเฉพาะ ซึ่งผู้เขียนค่อยนำมาเล่าในโอกาสต่อไป...
.....
โดยสรุป...
สกุล คือ สิ่งที่เป็นสากลกว่า หรือมีความหมายกว้างกว่า สิ่งที่เป็นชนิด ...ในคำศัพท์ที่สามารถเชื่อมโยงกันได้ ...
ชนิด คือ สิ่งที่เป็นสากลน้อยกว่า หรือมีความหมายแคบกว่า สิ่งที่เป็นสกุล... ในคำศัพท์ที่สามารถเชื่อมโยงกันได้ ...
ตัวอย่าง สัตว์เป็นสกุลของวัว ... วัวเป็นชนิดของสัตว์
ดร.ไสว เลี่ยมแก้ว |