ขอโทษครับ ผมนักวิจัยนะ ไม่ไช่ไกด์มืออาชีพ


ผมได้บอก Group ทัวร์ของผมแล้วว่า “ผมเป็นนักวิจัยชุมชนนะครับ ไม่ไช่ไกด์มืออาชีพ”

หลายเดือนที่ผ่านมา

ผมในฐานะ ไกด์จำเป็น เคยโดนต่อว่าจากอาจารย์ท่านหนึ่ง ที่พานักศึกษามาศึกษาดูงาน แบบทัวร์ท่องเที่ยวที่เมืองปายกลุ่มใหญ่ๆ และผมรู้สึกแย่มากๆกับเหตุการณ์ในครั้งนั้น ด้วยครั้งนั้นผมรับหน้าที่เป็นผู้นำทางและผู้แนะนำชุมชนให้กับบรรดานักศึกษาที่เรียนสาขาการท่องเที่ยว

เรื่องของเรื่องก็คือ การนำนักศึกษามาศึกษาดูงานการท่องเที่ยวโดยชุมชนที่ปาย และเป็นพื้นที่วิจัยของผมด้วย ผมบอกอยู่แล้วว่า ผมเองไม่ได้เป็นไกด์มืออาชีพ ดังนั้นกฎระเบียบอะไรที่เป๊ะๆ ที่นักศึกษาควรจะได้เรียนรู้แบบในห้องเรียน แบบทฤษฎีนั้นไม่มี

ไกด์ตามสไตล์ผมคือ สบายๆ ตามสถานการณ์ ยืดหยุ่น ตามบริบทที่เจอ อาจจะปรับเปลี่ยนโปรแกรมบ้างตามเหตุจำเป็น ...นั่นคือ เป็นสิ่งที่อาจารย์รับไม่ได้ บอกว่า ผมคือไกด์ที่ไม่ได้เรื่อง แต่สิ่งที่ผมเห็นและสัมผัสได้ตอนนั้นคือ อาจารย์เครียดมากๆ ส่วนน้องนักศึกษามีความสุขมากกับสิ่งที่ผมนำเสนอ

ก็คิดว่า ...ผมไม่ได้เรื่องจริงๆ(หรือเปล่านะ)

ผมเป็นนักวิจัยชุมชน และเป็นนักวิชาการที่ทำงานร่วมกับชุมชน การนำเสนอข้อมูลที่ตรงไปตรงมา ไม่มีจริตของไกด์มืออาชีพ

AAR . ตัวเองเสียยกใหญ่หลังจากเหตุการณ์ครั้งนั้น 
  • ผิด ที่ประกาศตัวเองว่าเป็นไกด์ เพราะไกด์ในความหมายของอาจารย์ตามการเรียนการสอนในสถานศึกษาไม่ใช่แบบที่ผมเป็น
  • การท่องเที่ยวโดยชุมชน เป็นการท่องเที่ยวที่ควบคุมเวลาการท่องเที่ยวได้ยาก เพราะเป็นไปตามกระบวนการเรียนรู้ ในขณะนั้น
  • การติดต่อประสานงาน การเข้ามาศึกษาดูงานการท่องเที่ยวโดยชุมชน จำเป็นต้องทำความเข้าใจกันทั้งสองฝ่าย ทั้ง เจ้าของบ้าน และแขกที่มาเที่ยว
  • การท่องเที่ยวโดยชุมชน กับ การท่องเที่ยวแบบกระแสหลัก เดินทางกันคนละเส้นทาง ทั้งแนวคิดและการปฏิบัติ

เป็นปัญหาที่เกิดขึ้นภายใต้กิจกรรมที่ในพื้นที่วิจัย ซึ่งผมเองต้องระมัดระวังมากขึ้น

ช่วงตรุษจีนนี้ ผมมีทัวร์จาก Trekking thai จำนวน ๒ Group (วันที่ ๑๗ ๑๘ ก.พ.๕๐) ที่จะมาเที่ยวเมืองปาย และเป็นโอกาสดีที่ผมเพิ่มกิจกรรมพิเศษ ที่วันตรุษจีนบ้านจีนสันติชล และประเพณีกินวอที่บ้านลีซูน้ำฮู....งานนี้ผมกำหนดบทบาทตัวเองเป็น ผู้แนะนำชุมชน และเป็นผู้ถ่ายทอดองค์ความรู้ ประวัติศาสตร์ท้องถิ่นสู่นักท่องเที่ยวที่มาเยือน

ซึ่งผมได้บอก Group ทัวร์ของผมแล้วว่า ผมเป็นนักวิจัยชุมชนนะครับ ไม่ไช่ไกด์มืออาชีพ

หมายเลขบันทึก: 79116เขียนเมื่อ 17 กุมภาพันธ์ 2007 00:23 น. ()แก้ไขเมื่อ 11 กุมภาพันธ์ 2012 17:26 น. ()สัญญาอนุญาต: จำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (9)

สวัสดีครับคุณจตุพร

               เท่าที่อ่านข้อความ คุณน่าจะเป็น วิทยากรชุมชน  หรือผู้แนะนำชุมชน

               เมื่อเขาพูดถึงไกด์  ก็ต้องมาแปล มาดูพจนานุกรมกันยกใหญ่  การสื่อความหมายผิดเพี้ยม เคืองใจกันมามาย

               อาจารย์น้อย อาจารย์ใหญ่  ท่านจะรับได้อย่างไร  เพราะเขาเรียนมาแบบสูตรสำเร็จ  หรือเขาคิดว่า  ใช้เงินมาจ้างคุณแล้วต้องทำทุกอย่างได้โดยไม่ยอมให้ปรับ  ก็ต้องมาดูข้อตกลงกัน

                เจ้าถิ่น หรือเจ้าบ้าน มักถูกผู้มา หรือผู้พามาคาดหวังต่าง ๆ นา ๆ  แบบนี้แหละครับ ทำอะไรให้ชัดเจนก็ดีเหมือนกัน  เขาจะได้เข้าใจถ้วนหน้าว่า  เขาจะมาเรียนรู้หรือมากำหนดกฎเกณฑ์     อย่างไรก็ดี การบริหารเวลา  บริหารความรู้  การสื่อความหมายก็ควรได้กระชับ  เพราะเขามาไกล  ไม่ใช่เจ้าถิ่น เป็นแขกของเจ้าบ้านครับ

                                              ธนู 

  • พูดถึงเรื่องไกด์..วันนี้ที่เม็กดำมีน้องนักเรียนที่มีศักภาพในเรื่องพรรค์นี้เป็นอย่างยิ่ง รู้จริง รู้ชัด ฉะฉานในเรื่องของเม็กดำ  สามารถนำพาเราไปดูจุดต่าง ๆ ได้โดยไม่ต้องพึ่งอาจารย์
  • และปรารถนาให้ คุณเอก  มาเห็นโรงเรียนเม็กดำ มาพบและสัมผัสการเรียนรู้และจัดการความรู้อย่างจริง ๆ ที่ไม่ต้องสมมุติ
  • ชาวบ้านกลายมาเป็นครูในโรงเรียน สอนลูกสอนหลาน โดยกระบวนการการเรียนการสอนมีทั้งในโรงเรียนและกลางวิถีทุ่ง...
  • ...และแล้วผมก็ไม่สามารถไปเรียนรู้วิถีชนในตรุษจีนกับคุณเอกดังที่เชิญไว้ก่อนนี้... ที่นี่ภารกิจเยอะมาก  ...
  • และขอให้คุณเอกมีความสุขกับการทำงานและเป็นกระบอกเสียงและสะพานเชื่อมระหว่างเมืองกับบ้านอย่างเข้มแข็งสืบไป

คุณ tanu polbhun

ใช่แล้วครับ ผมน่าจะเป็น วิทยากรชุมชน หรือ ผู้แนะนำชุมชน ซึ่งทุกคนก็ทราบดี แต่การสื่อสารที่ไม่ตรงกัน ความคาดหวังก็เกิด

ทางฝ่ายอาจารย์มองว่าทุกอย่างต้องเป็นไปตามหลักที่ใช้ในการเรียนการสอน ซึ่งก็จริงครับ มันน่าจะเป็นเช่นนั้น...แต่ในความเป็นจริง ขึ้นอยู่กับสถานการณ์ตรงนั้นมากกว่า ผมคิดว่าความสุขที่แขกได้รับ การพูดคุยกันเพื่อตอบสนองเป้าหมายของการมาที่ยืดหยุ่น น่าจะเป็นทางเลือกที่ดี และน่าจะเป็นคุณสมบัติของไกด์ที่ดีด้วย

แต่ อาจารย์ท่านก็รับไม่ได้ ...ผมเป็นไกด์นอกคอก

ทั้งหมดก็เป็นการเรียนรู้ครับ...ดังนั้นการจะปฏิบัติ การจะทำงานชิ้นใดๆก็ตาม การทำความเข้าใจซึ่งกันและกันอย่างถ่องแท้ สำคัญและจำเป็นที่สุด การที่คาดหวังว่าเขาจะเข้าใจเหมือนเรา มองในมุมเรานั้น เสี่ยงเป็นสุดที่จะนำไปสู่ความขัดแย้งครับ

ขอบคุณพี่ธนูครับ

คุณพนัส

ไกด์ตัวน้อย น่ารักมากครับ ทางชุมชนท่องเที่ยวหลายแห่ง ก็พัฒนาไกด์ตัวน้อยๆขึ้นมา เขาน่ารัก พูดจาฉะฉาน และสื่อสารยังไงก็น่ารัก ผมเคยประทับใจไกด์ม้งตัวน้อยที่ภูชี้ฟ้าเชียงรายมาเมื่อกลางปีก่อน เขาชื่อ ดช.สมคิด  ครับ...นอกจากจะเป็นไกด์ให้ผมแล้ว สมคิดยังร้องเพลงม้งให้ผมฟังด้วย

ที่เม็กดำ ผมคิดว่าเป็นพื้นที่เรียนรู้ และ เป็นพื้นที่ที่น่าสนใจมากๆครับ ผมได้อ่านบันทึกของทั้ง อ.ศักดิ์พงษ์ ,ดร.แสวง ,พ่อครูบา  ทุกท่านก็ล้วนแต่เขียนบันทึกที่เห็นจิตวิญญาณของการเรียนรู้ที่เกิดขึ้นจาก Inside out ที่ล้วนแล้วแต่น่าประทับใจ...มีโอกาสผมน่าจะได้ไปเยี่ยมและแลกเปลี่ยนถึงที่ครับ

โอกาสหน้าหากคุณพนัสว่างเว้นจากภาระกิจ(คงยากนะ) เอาเป็นว่าภาระกิจเบาบางดีกว่า มาเที่ยวที่แม่ฮ่องสอนได้ครับผม...

ผมเป็นไกด์ให้ครับ เฮ้ย ...ผมจะเป็นผู้แนะนำชุมชนให้ครับ

เป็นไรบ้างครับ..ชีวิตและการงานในช่วงตรุษจีน หวังว่าการงานในช่วงนี้จะเป็นเสมือนการพักผ่อนและให้รางวัลกับชีวิตไปในตัวนะครับ...

คุณ 

P

วันนี้ผมเหนื่อย สนุกและประทับใจครับ

ลูกทัวร์ผมน่ารักและประทับใจ มีความสุข ผมก็หายเหนื่อยเป็นปลิดทิ้ง และวันพรุ่งนี้ มีอีก ๑ กลุ่มครับ (๑๒ ท่าน)

ซินเจียยู่อี่ ซินนี้ฮวดไช้ นะครับผม

สำหรับคุณ จตุพร คงเป็นความสุขกับการได้ให้(ความรู้)

 ไกด์นอกคอก มักใช้เีรียกคนทำอาชีพไกด์แนะนำการท่องเที่ยว

่คนที่มาแนะนำให้ความรู้เรา มันก็มากกว่าคำว่าไกด์อยู่แล้วครับ.....

เป็นกำลังใจให้ครับ

คุณตาหยู

อาจเป็นวิทยากรชุมชน อย่างที่ พี่ธนูบอกมา ในช่วงสองวันของตรุษจีน ผมรับลูกทัวร์ของผม พร้อม Tour Leader ของ Trekking Thai ทั้งหมด สองGroup ก็เสร็จสิ้นภาระกิจไปแล้วครับ...สนุกสนานและประทับใจ ผมเองก็มีความสุขดีครับ

ภาระกิจที่คนท้องถิ่นได้พูดคุยเรื่องของความภูมิใจของดีบ้านเราให้คนที่มาเที่ยวมาเยี่ยมฟัง มันก็เป็นความสุขอย่างหนึ่ง Service mind ก็เป็นเรื่องหนึ่งที่มีพร้อมกันอยู่แล้ว ถือว่าเป็นวัฒนธรรมของคนไทย

งานนี้ผ่านครับ ผมให้คะแนนเต็มสิบ :)

  • การบอกเล่าเรื่องราวที่เรารู้เรื่องวัฒนธรรมในพื้นที่ของเราให้แก่ผู้ที่เข้ามาเยี่ยมเยือนก็ถือว่าเป็นไกด์ที่น่ารักแล้วนี่ค่ะ
  • เป็นกำลังใจให้นะค่ะ
พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท