มนุษย์มะเร็ง :คนไม่รู้จักตัวเอง ย่อมไม่รู้จักใคร
ประเด็นสำคัญที่เป็นปัญหาในการทำงานร่วมกัน และหรือ “แบบมีส่วนร่วม” ที่พบมากที่สุดก็คือ การทำงานกับคนที่ที่ยังไม่รู้จักตัวเอง
เหมือนกับที่พ่อผาย สร้อยสระกลาง ปราชญ์ชาวบ้าน แห่งอำเภอลำปลายมาศ จังหวัดบุรีรัมย์ ที่เน้นกระบวนการพัฒนาทั้งตนเองและช่วยผู้อื่นว่า “ดูตัวเองให้ออก บอกตัวเองให้ได้ ใช้ตัวเองให้เป็น”
การรู้จักตัวเองนี้เป็นสิ่งที่ผมพอจะสื่อกับนักวิชาการเมืองไทยบางคนได้บ้าง แต่แทบไม่ได้เลยกับนักวิชาการต่างชาติ ซึ่งอาจจะเป็นหลักคิดที่ต่างกันก็เป็นได้
ในระดับเมืองไทย ผมพบว่าพอจะ
- สื่อได้กับคนที่ไม่ค่อยมีอัตตามากนัก ยอมเปิดใจรับฟังความเห็นและแนวคิดของคนอื่นบ้าง
- แต่กับคนที่อัตตาสูง หรือ
- แม้ อัตตาไม่สูง แต่กลับมีอวิชชาหนาทึบปิดบัง “หู ตา จมูก ลิ้น กาย ใจ” ก็ไปไม่ได้เหมือนกัน
แม้จะดูเหมือนตั้งใจฟัง อยากรับรู้ แต่ ไม่มี “ตัวรับ” ก็เลย
- “รับรู้ไม่ได้”
- ก็เลยไม่มีโอกาส “รู้” และ
- ไม่ "เรียนรู้" ในขั้นต่อไป
ผมก็เลยไม่ทราบจะทำอย่างไรกับคนเหล่านี้
ที่ทำอยู่ก็คือ
- ใช้พรหมวิหารสี่ และปล่อยให้เขาโลดแล่นไปตามวิถีของเขา ทำเท่าที่เราทำได้
- อย่างมีสันโดษ
และมานั่งสังเกตว่า
- เขาโลดแล่นไปตามกระแสของเขานั้นด้วยเหตุใด
- ทำไมเขาไม่ทำอะไรที่เป็นประโยชน์ต่อตนเอง และผู้อื่นบ้าง
และมาสรุปง่ายๆว่า
- เป็นเพราะเขาไม่รู้จักตัวเอง สิ่งแวดล้อมที่ตัวเองอยู่ และผู้อื่นที่เชื่อมโยงเป็นระบบสังคมและสิ่งแวดล้อมของตนเอง และ
- เขาจะถือว่าสิ่งที่ทำอยู่นั้นดี และถูกต้องสำหรับตนเอง ผู้อื่นและสิ่งแวดล้อมแล้ว
และถ้ามองตามหลักทางชีววิทยา ที่สมมตืว่าคนเหล่านี้ เป็นคนหนึ่งในสังคม (เปรียบเสมือนเซลล์หนึ่งในร่างกาย)
ก็ไม่แตกต่างจาก "เซลล์มะเร็ง" ที่
ทำแล้วดูเหมือนร่างการเราอ้วนใหญ่กว่าเดิม มีขนาดอวัยวะที่เซลล์มะเร็งเกาะอยู่อ้วนโตขึ้น
แต่กลับเป็นสิ่งที่อาจสร้างความเสียหายได้มาก ถ้าระบบภูมิคุ้มกันโดยรวมไม่ดีพอ
สังคมก็เหมือนคนเป็นมะเร็งนั่นแหละครับ
และถ้าเกิดการไม่รู้จักตัวเองกับคนที่มีทั้ง ๒ อย่าง คือ
- ทั้งมี “อัตตา” และ
- “อวิชชา”
แบบเสียสองต่อแล้วยิ่งไม่ต้องคุย หรือไปอยู่ใกล้เลย เพราะจะทำให้เรา (โดยเฉพาะตัวผม อึดอัดมาก) อยากหนีไปให้ห่างที่สุดเท่าที่จะเร็วและห่างที่สุด
อันนี้สะท้อนว่า
ในที่สุดผมก็ยังทำ “อุเบกขา” และ “สันโดษ” ได้ไม่จริงสักเท่าไหร่
แต่ผมก็ใช้สถานการณ์แบบนี้ ทดสอบอารมณ์ของตนเองอยู่ทุกครั้งครับ
เพราะในที่สุด
- ผมต้องกลับมาทำความรู้จักตนเองเรื่อยๆ เพื่อ
- จะได้รู้จักคนอื่นและทำงานด้วยกันในระดับต่างๆได้ครับ
ผมกำลังใช้คำพูดพ่อผาย “ดูตัวเองให้ออก บอกตัวเองให้ได้ ใช้ตัวเองให้เป็น” อยู่ครับ
ใครสนใจใช้ได้ครับ พ่อผายไม่ได้จดสิทธิบัตรภูมิปัญญาของท่าน แบบนักวิชาการที่เห็นแก่ตัวหรอกครับ
จะได้ช่วยกันลดโอกาสที่จะเป็น "มนุษย์มะเร็ง" ของตัวเราลงไป
ขอให้โชคดีครับ
ความเห็น (9)
ขอบคุณค่ะอาจารย์
กะปุ๋มก็ยังยึดหลักว่า..."การรู้จักตนเอง"...ให้ถ่องแท้และเข้าใจในระดับลึก...เพราะหากแม้แต่ตัวเราเราไม่รู้จักตนเองอย่างถ่องแท้แล้ว...แล้วเราจะเข้าใจคนอื่นได้อย่างไรเล่า...
และที่สำคัญที่มันวุ่นวายอยู่ทุกวันนี้เรามักไป...วุ่นวายกับคนอื่น ควบคุมกำกับคนอื่น...โดยที่เราเองก็ยังไม่ถ่องแท้ในความเป็น "คน"...เท่าไรนัก
(^_____^)
กะปุ๋ม
- “ดูตัวเองให้ออก บอกตัวเองให้ได้ ใช้ตัวเองให้เป็น”
- ขอบพระคุณมากครับ
- ขอบคุณด้วยเช่นกันครับ
ขอบคุณครับที่เข้ามาสนับสนุน
ผมก็กำลังพัฒนาตัวเองหนืเป็นตัวมะเร็งครับ
ขอบพระคุณมากครับอาจารย์
ด้วยความเคารพ
อุทัย