มาตรฐานข้อมูลสุขภาพ FHIR (ตอนที่ 8) โมดูล Diagnostics (Update1)

โมดูล Diagnostics เกี่ยวข้องกับ ข้อมูล การส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการ

https://www.hl7.org/fhir/diagnostics-module.html

โมดูลนี้มีความสำคัญในการหาสาเหตุของอาการเจ็บป่วย นอกจากการสอบถามประวัติ การตรวจร่างกาย ในปัจจุบัน มีการส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการ (ตรวจเลือด ปัสสาวะ เสมหะ) การตรวจทางรังสีวิทยา การตรวจเอกซเรย์ อัลตราซาวนด์ ซีทีสแกน MRI การตรวจโดยใช้เครื่องมืออื่น เช่น ตรวจคลื่นหัวใจ ตรวจด้วยกล้องส่องตรวจ (Endoscope)

#Resource ServiceRequest การส่งตรวจ การส่งปรึกษา การส่งทำหัตถการ

#Resource Observation การตรวจทางห้องปฏิบัติการ ตรวจด้วยเครื่องมือเฉพาะ ตรวจชิ้นเนื้อ

#Resource Specimen ข้อมูลสิ่งส่งตรวจจากตัวผู้ป่วย (เลือด ปัสสาวะ เสมหะ) หรือจากสิ่งแวดล้อม (น้ำ อากาศ)

#Resource Media สื่อเสียง ภาพถ่าย ภาพยนตร์ (ภาพเคลื่อนไหว Clip)

#Resource ImagingStudy ภาพในการตรวจรังสีวิทยา ภาพ Endoscopy ภาพคลื่นหัวใจ ภาพทางจักษุวิทยา

#Resource DiagnosticReport รายงานผลการตรวจ

MolecularSequence การตรวจทางเวชพันธุศาสตร์ การตรวจยีนในระดับโมเลกุล

BodyStructure กายวิภาค อวัยวะ ระบบอวัยวะ จากระดับมหภาค ถึงระดับเซล รวมถึงความผืดปกติทางสัณฐานวิทยา (Morphology)

#Resource ServiceRequest ในระบบข้อมูลคือการสั่งตรวจ สั่งRefer สั่งให้ส่งปรึกษา สั่งให้ทำหัตถการ ในเวชระเบียนอิเล็กทรอนิกส์ คือส่วนที่เรียกว่า Computerized Provider Order Entry (CPOE)

https://www.hl7.org/fhir/servicerequest.html

เป็น Resourceเริ่มต้น ของกระบวนการ ซึ่งมีความสัมพันธ์กับ Resourceอื่น

การส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการ ตรวจเลือด ปัสสาวะ เสมหะ ตรวจทางโลหิตวิทยา เคมี พิษวิทยา จุลชีววิทยา

การส่งตรวจทางรังสีวิทยา ตรวจเอกซเรย์ อัลตราซาวนด์ ซีทีสแกน MRI

การส่งตรวจใช้กล้องส่องระบบทางเดินอาหาร หลอดอาหาร กระเพาะอาหาร ลำไส้ ลำไส้ใหญ่ ช่องทวารหนัก หลอดลม ท่อปัสสาวะ กระเพาะปัสสาวะ มดลูก

การส่งตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ Electrocardiography (ECG)

การส่งตรวจชิ้นเนื้อทางพยาธิวิทยา Pathology และเซลพยาธิวิทยา Cytopathology

ต้องทำการตัดชิ้นเนื้อ Biopsy หรือใช้เข็มเจาะดูด Needle Aspiration ใช้เครื่องมือขูดเยื่อเมือก ได้ Specimen ส่งไปตรวจที่หน่วยพยาธิวิทยา ซึ่งจะทำการถ่ายภาพจากกล้องจุลทรรศน์ ดูลักษณะเซลล์ และเนื้อเยื่อที่ผิดปกติ

นอกจากนี้ Resource ServiceRequest ยังใช้ในการส่งต่อ ผู้ป่วย (Refer)

Resource ServiceRequest มี ValueSet ที่ระบุ Who ? What ? When ? Where ? Whom ? Why ?

ใคร (Requester) สั่งใคร (Performer) ให้ทำอะไร เมื่อไร ที่ไหน สั่งเมื่อไร อยากให้ทำเมื่อไร เร่งด่วนหรือไม่

เชื่อมโยง อ้างถึง Resource Encounter

## ตัวอย่าง รายละเอียด Resource ServiceRequest

https://hl7.org/fhir/servicerequest-examples.html

#Resource Observation เป็นการตรวจเพื่อรวบรวมข้อมูลนำไปสู่การวินิจฉัยโรค ได้แก่ การตรวจทางห้องปฏิบัติการ ตรวจด้วยเครื่องมือเฉพาะ ตรวจทางรังสีวิทยา ตรวจชิ้นเนื้อ

https://hl7.org/fhir/observation.html

Type of observation ใช้รหัส LOINC

http://hl7.org/fhir/valueset-observation-codes.html

Observation Method ใช้รหัส SNOMED CT

http://hl7.org/fhir/valueset-observation-methods.html

Type of component observation ใช้รหัส LOINC

http://hl7.org/fhir/valueset-observation-codes.html

ดาวน์โหลด LOINC Database Version 2.71 เผยแพร่เมื่อ สิงหาคม 2021 (เอกสารลำดับที่ 29)

และ LOINC Users' Guide (เอกสารลำดับที่ 28) ได้จาก

http://this.or.th/loinc_downloads.php

(ประเทศไทยอยู่ระหว่างพัฒนารหัสการตรวจทางห้องปฏิบัติการ Thai Medical Laboratory Terminology TMLT และเริ่มดำเนินการใช้ในระบบเบิกจ่ายจากกองทุนสุขภาพ)

Resource Observation มี ValueSet ที่ตรงกับ Structure ของ LOINC คือ Component , Scale Type, Method

และเชื่อมโยงอ้างถึง Resource ServiceRequest , Resource Specimen และ Resource Device เครื่องมือที่ใช้ตรวจ

ตอนท้าย มีรายงานผล และสรุปรายงานผล

## ตัวอย่าง รายละเอียด Resource Observation

https://hl7.org/fhir/observation-examples.html

#Resource ImagingStudy เป็นข้อมูลภาพในการตรวจรังสีวิทยา ภาพ Endoscopy ภาพคลื่นหัวใจ ภาพทางจักษุวิทยา

https://hl7.org/fhir/imagingstudy.html

Acquisition Modality ใช้รหัส DICOM ซึ่งจะระบุชนิด

ภาพรังสีวิทยา Computed Tomography , Magnetic Resonance , Mammography , Fluoroscopy , Ultrasound

ภาพ Endoscopy ภาพคลื่นหัวใจ ภาพทางจักษุวิทยา

http://dicom.nema.org/medical/dicom/current/output/chtml/part16/sect_CID_29.html

ImagingProcedureCode ใช้รหัส Radlex ของสมาคมรังสีวิทยาแห่งอเมริกาเหนือ RSNA

https://www.rsna.org/en/practice-tools/data-tools-and-standards/radlex-radiology-lexicon

http://playbook.radlex.org/playbook/SearchRadlexAction

Image Storage for Presentation , Processing ใช้รหัส DICOM

http://dicom.nema.org/medical/dicom/current/output/chtml/part04/sect_B.5.html#table_B.5-1

Resource ImagingStudy เชื่อมโยงอ้างถึง Resource ServiceRequest , Resource Observation , Resource Media , Resource Specimen , Resource DiagnosticReport

และ Resource Encounter , Resource Appointment ของโมดูล Administration

## ตัวอย่าง รายละเอียด Resource ImagingStudy

https://hl7.org/fhir/imagingstudy-examples.html