ละคร: กล้าที่จะสร้างสรรค์และเปลี่ยนแปลง

ห่างหายไปจากโกทูโน แต่ยังคิดถึงมิตรภาพบนโลกออนไลน์แห่งนี้เสมอนะคะ ตั้งใจจะเขียนเรื่องละคร ที่เป็นการนำเทคนิคละครมาใช้ในการสร้างสรรค์ ให้ได้เรียนรู้ตนเองจากด้านใน และทำให้เข้าใจผู้อื่น

ดิฉันโอกาสได้ไปเรียนละคร: กระบวนการสื่อสารเพื่อการเปลี่ยนแปลง “ละครเพื่อการเรียนรู้ความเป็นมนุษย์” ที่สร้างสรรค์โดยทีมมะขามป้อม และ สสส. ก่อนอื่นต้องขอขอบคุณผู้ให้โอกาสการเรียนรู้โดยแนะนำว่ามีเวิร์คชอปที่น่าประทับใจนี้ นั่นก็คือ อ.ดร.ป๊อบ นั่นเองค่ะ

การเรียนรู้โดยผ่านกระบวนการละครทำให้เราเข้าไปผจญภัยในโลกของตัวเราและผู้อื่น เกิดการเยียวยา ตระหนักรู้ ปัญญาจากภายใน และคิดจะสร้างสรรค์สิ่งที่ดีๆกับโลกใบนี้ เกิดการ transform จากภายในสู่ภายนอก หากไม่ได้คิดแบบลำเอียงเกินไป ดิฉันพอมีการตระหนักรู้กับตัวเองได้รวดเร็วมากขึ้น อยากปลดปล่อยความคิด อารมณ์ ความรู้สึก ที่ชอบเก็บไว้ผ่านการพูดออกมา (speak out) แบบไม่แคร์การตัดสิน และรับรู้ได้ว่าตนเองมีการแสดงออกของท่าทางมากขึ้น ความคิดความรู้สึกผสานกันเป็นหนึ่งเดียวและจริงใจกับตัวเองมากกว่าเดิม

ครูค่อยๆพาพวกเราไปค้นหาความคาดหวังร่วมกัน ผ่านกิจกรรม กระดาษแผ่นเดียว ดิฉันม้วนเป็นรูปกล้องส่องทางไกลเพราะ “อยากเปิดใจเรียนรู้อะไรใหม่ๆ” จากนั้นพวกเราได้นำมาร้อยเป็นเรื่องราวต่อๆกัน และสร้างสรรค์เป็นฉาก 1 ฉาก ของกลุ่ม เราได้เรียนรู้การหายใจ หายใจเข้า หายใจออกแบบปล่อยลมคล้ายลูกโป่งและทำเสียง ช้าๆ ออกเสียง อา เอ อี โอ อู เคลื่อนไหวร่างกายในแบบต่างๆ ฝึกสร้างโครงplot ละคร 3 ฉาก เติมองค์ประกอบภาพ และใส่ element อย่างนุ่มนวล โดยมีครูเป็นผู้นำทางการเรียนรู้ การเรียนรู้ในวันแรกทำให้ได้รู้จักมิตรภาพจากเพื่อนผู้มีความมุ่งมั่น ต่างที่มาแต่มีความตั้งใจแบบเดียวกันจึงทำให้เห็นพลวัติของการอยู่ร่วมกันแบบกัลยาณมิตรผู้ตั้งใจแลกเปลี่ยนเรียนรู้ สร้างความไว้วางใจ เปิดใจ เรียนรู้ ออกนอกกรอบเดิมๆ จบ Day1 เล่นให้ได้เรื่อง

Day 2 เล่นให้ได้รส

เริ่มจากการเตรียมร่างกาย สมาธิ เคลื่อนไหว เริ่มจากกิจกรรมแผนที่เสียง จินตภาพและรู้การลื่นไหลของภาพ เสียงความคิด จับคู่เรียนรู้ สัมผัส เสียง หากเราต้องจับคู่กับคนที่พึ่งได้ใกล้กันครั้งแรกและต้องค้นหาหาขณะที่เราหลับตาเพื่อนอีกคนกระซิบเรียกเบาๆ ร่วมกับเพื่อนอีกสี่สิบชีวิต ที่ทำเหมือนกันกับเรา หากเราไม่นิ่ง คิดกังวล การหาเพื่อนย่อมเป็นไปได้ยาก ครูกำลังสอนให้พวกเราใช้ระบบประสาทสัมผัสจากการเรียนรู้สัมผัสเพื่อน จดจำเสียงของเพื่อน และประสาทหูที่ดีของเราทำงานประสานกัน มหัศจรรย์มากค่ะ ที่กิจกรรมนี้ทำให้เรียนรู้ว่าการรับรู้ของเรากับเพื่อนสามารถเชื่อมโยงเข้าหากัน และตามหากันจนเจอ ชอบการทำงานของร่างกาย ความรู้สึก การออกแบบการเคลื่อนไหวร่วมกับเพื่อนที่ครูสอน มันทำให้เราอ่อนโยน ระมัดระวัง เราและเพื่อนไม่ให้เจ็บตัว ขณะทำกิจกรรมนี้

อีกกิจกรรมกลุ่มที่น่าสนใจผ่านการวาดรูปของตนเอง เรื่อง “จุดเปลี่ยน” และนำมาเล่าให้เพื่อนในกลุ่มฟังโดยผู้ฟังตั้งใจฟังแบบลึก พวกเราเลือกเรื่องของเพื่อนในกลุ่มท่านหนึ่งมานำเสนอในวงใหญ่ เพราะน่าสนใจและเรื่องราวของเพื่อนน่าจะช่วยเขาได้เรียนรู้ตัวเขา......เราแสดงละครนำเสนอในวงใหญ่ จากตอนแรกเป็นเรื่องที่ค่อนข้างจริงจัง แต่ด้วยมวลความร่าเริงของสมาชิกในกลุ่ม ทำให้ละครของกลุ่มเราออกมาเป็นเรื่องดราม่าคอมเมดี้

ละคร = being + sensing .....ตระหนักรู้ อยู่กับปัจจุบัน ไม่มีผิด ไม่มีถูก ไม่มีตัดสิน

Day 3 เล่นเพื่อจะได้เข้าใจ ในวันนี้ครูได้พาเราเข้าไปเรียนรู้ในโลกของละครมากขึ้น แต่เพื่อความยุติธรรมของตัวละคร ครูสอนให้พวกเรามองในมุมของตัวละครนั้นๆ แทนที่จะมองจากตัวละครหลักที่เป็นเรื่องที่เล่ามาจากเพื่อนของเรา เวลานี้จึงเป็นเวลาแก้โครงเรื่องใหม่ เพิ่มการนำเสนอระหว่างทาง คิดทำงานเป็นทีม ได้สะท้อนความรู้สึก มีเพื่อนสมาชิกในกลุ่มท่านหนึ่งสะท้อนได้ดีมาก “พวกเราทุกคนเราเชื่อว่าต่างมีความสามารถและเป็นผู้นำกันทุกคนแต่การที่เราได้มาทำงานกลุ่มร่วมกันมันทำให้เราลดความเป็นตัวเอง เปิดโอกาสให้เพื่อนได้คิด ทำ เป็นผู้นำผู้ตาม พวกเรารู้ว่าเราควรจะทำงานร่วมกันอย่างไร มันดีมากเลย....” วันนี้ได้เรียนรู้การสร้างคาแรกเตอร์ให้ชัดมากขึ้นผ่านการ role play เป็นหลายๆบทบาท ขณะที่จับคู่กับเพื่อนที่รับบทตำรวจ ดิฉันเลือกเป็นทหาร(ผู้พัน) เพื่อนสะท้อนว่า “เขาเหมือนมากครับผมนี่กลัวเลย” ตัวเราก็สังเกตว่าเพื่อนเริ่มมีปฏิกิริยา แต่ก็นิ่งต่อ (ข้างในต้องข่มใจไม่ให้ขำและเชื่อว่าเป็นละครตัวนี้) หลังจากปรับ ซ้อม จนเต็มที่ ก็ถึงเวลาแสดงของแต่ละกลุ่ม ชอบการ reflection แบบสร้างสรรค์ มันทำให้ได้เรียนรู้ ปรับปรุง เติบโตมากขึ้น

ขอสะท้อนการเรียนรู้ในวันนี้ว่า เห็นมากกว่าที่มอง ได้ยินมากกว่าที่ฟัง รับรู้มากกว่าที่รู้สึก ละครเพื่อการเรียนรู้ความเป็นมนุษย์ สำคัญที่สุดคือเข้าใจตัวเอง

ดิฉันได้มีโอกาสนำเทคนิคเล็กๆน้อยมาใช้ในการเรียนการสอนกับนักศึกษา เพื่อให้ห้องเรียนนี้มีชีวิตและไม่น่าเบื่อเกินไปดังภาพ

นำไปใช้กับเพื่อนๆ นักเรียนทุน แต่ไม่ได้ถ่ายรูปไว้ มีแต่รูปทีมเพื่อนกล้าเล่น.....

ท้ายที่สุดประทับใจกับฉากนี้มากค่ะ>>>

"ยังคงมี motivation ในการใช้ละครเป็นสื่อการสอน และเชื่อว่าจะทำให้เข้าใจความเป็นมนุษย์มากขึ้นด้วยสื่อนี้ค่ะ"

ขอบคุณและสวัสดีค่ะ