อำนาจหน้าที่ของธนาคารกลาง

อำนาจ และหน้าที่ของธนาคารกลาง

โดยทั่วไปแล้วจะเห็นได้ว่าธนาคารกลางนั้นมีลักษณะที่แตกต่างจากธนาคารพาณิชย์ เพราะว่าเป็นสถาบันที่มุ่งรักษาผลประโยชน์ในทางเศรษฐกิจ โดยมิได้มุ่งหวังกำไรจากการดำเนินการ เหมือนกับสถาบันการเงินอื่นๆ

• อำนาจหน้าที่ในการออกธนบัตร (Note Issue)

เพื่อการควบคุมปริมาณเงิน ให้มีจำนวนเหมาะสมตามความต้องการของธุรกิจและประชาชนทั่วไป ทั้งนี้เพราะว่าในการออกธนบัตรเพื่อนำมาใช้หมุนเวียนในระบบเศรษฐกิจนั้นจะต้องมีความสอดคล้องกับสภาวะการณ์ทางเศรษฐกิจของประเทศเสมอ

• การเป็นนายธนาคารของรัฐบาล (The Banker Of The Government)

ซึ่งหน้าที่ของธนาคารกลางในฐานะเป็นนายธนาคารของรัฐบาลนี้ก็จะมีหน้าที่คล้ายๆ กับธนาคารพาณิชย์ในการให้บริการแก่ลูกค้า ด้วยเหตุที่ว่าธนาคารนั้นต้องทำหน้าที่ดังต่อไปนี้ คือ

• การรับฝากเงินจากภาครัฐบาล และรัฐวิสาหกิจ
• การเป็นแหล่งเงินทุนในการกู้ยืมของรัฐบาล และรัฐวิสาหกิจ
• เป็นที่ปรึกษาทางการเงินแก่รัฐบาล

• การเป็นนายธนาคารของธนาคารพาณิชย์ (The Banker Of The Commercial Bank)

การที่จะกล่าวว่าธนาคารกลางนั้นเป็นนายธนาคารของธนาคารพาณิชย์ ทั้งนี้เป็นเพราะว่าธนาคารกลางนั้นเป็นสถาบันทางการเงินที่ต้องคอยดูแลระบบการเงินของประเทศ ซึ่งบริการที่ทางธนาคารกลางนั้นมีให้แก่ธนาคารพาณิชย์ก็จะเป็นการให้บริการในทำนองเดียวกับที่ธนาคารพาณิชย์ให้แก่ลูกค้าของธนาคาร โดยหน้าที่หลักๆ คือ 1.รับฝากเงิน 2.รับหักบัญชีระหว่างธนาคาร 3.ให้กู้ยืมเงินเป็นแหล่งสุดท้าย และ 4.เป็นศูนย์กลางการโอนเงิน

• การควบคุมแลกเปลี่ยนเงินตราต่างประเทศ (Exchange Control)

ทั้งนี้เพื่อให้เกิดความราบรื่นในการค้าระหว่างประเทศ มีจุดมุ่งหมายเพื่อประโยชน์ในการกระจายเงินตราต่างประเทศให้เกิดประโยชน์สูงสุดโดยรวม อีกทั้งยังคอยเป็นสถาบันที่ปกป้องเงินทุนไม่ให้ไหลออกจากประเทศมากนัก เพราะจะส่งผลกระทบต่อดุลการค้าโดยตรง และที่สำคัญคือการรักษาค่าเงินในประเทศของตนให้คงมีเสถียรภาพ

• การเป็นเงินทุนสำรองระหว่างประเทศ (International Reserves Management)

ทั้งนี้เนื่องจากธนาคารกลางนั้นเป็นผู้รักษาเงินทุนสำรองระหว่างประเทศ จึงมีความจำเป็นที่จะต้องติดตามกาเคลื่อนไหวทางการเงินของในต่างประเทศอย่างใกล้ชิด โดยเฉพาะอย่างยิ่งเงินตราในตระกูลที่สำคัญ เช่น ดอลล่าร์ สหรัฐอเมริกา ปอนด์สเตอร์ริงค์อังกฤษ เป็นต้น

ที่มา www2.nkc.kku.ac.th/bodee.p/Academics_Data/.../ChapterVIII.doc