การเจริญสติตามแนวหลวงพ่อเทียน จิตตสุโภ (2)

การทวนกระแส

การปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐานตามแนวมหาสติปัฏฐานสายนาม-รูปของหลวงพ่อเทียน จิตตสุโภ ครูบาอาจารย์จะเล่าเหตุการณ์จากพุทธประวัติ เพื่อนำมาเป็นแนวทางในการปฏิบัติ ตอนหนึ่งที่มักได้ฟังคือหลังจากที่พระพุทธองค์เสวยข้าวมธุปายาสที่นางสุชาดานำมาถวาย เมื่อเสวยเสร็จแล้วพระองค์ก็เสด็จไปที่ริมฝั่งแม่น้ำเนรัญชรา แล้วก็ตั้งจิตอธิษฐานลอยถาดว่า ถ้าพระองค์จะได้ตรัสรู้ก็ขอให้ถาดลอยทวนกระแสน้ำ ปรากฎว่าถาดลอยทวนกระแสน้ำอันเป็นนิมิตหมายว่าพระองค์จะได้ตรัสรู้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า เรื่องราวในพุทธประวัติตอนนี้สอนให้ผู้ปฏิบัติธรรมตระหนักอยู่ตลอดเวลาว่า การจะรู้ธรรมเห็นธรรมนั้นผู้ปฏิบัติต้องทวนกระแสโลก เพื่อดำเนินไปตามกระแสธรรมการเดินตามอริยมรรคมีองค์ ๘ ของพระพุทธศาสนาคือการเดินทางสวนกระแสของชาวโลก พูดง่าย ๆ คือ การทวนกระแสกิเลสเป็นไปได้ยากที่ผู้วิ่งตามกระแสโลก วิ่งตามกระแสกิเลสจะรู้ธรรมเห็นธรรม เพราะฉะนั้นการทวนกระแสจึงเป็นสิ่งที่ผู้ปฏิบัติต้องตระหนักในใจตลอดเวลาว่า เมื่อตกลงใจที่จะเดินทางสายนี้ต้องเดินทวนกระแสโลกและกระแสกิเลส นอกจากนั้นผู้ปฏิบัติต้องเข้าใจว่าการปฏิบัติตามแนวหลวงพ่อเทียนนั้นเป็นการปฏิบัติแตกต่างหรือสวนทางกับการเจริญวิปัสสนากรรมฐานสายหลักอย่างสายเวทนานุปัสสนา หรือการเจริญวิปัสสนากรรมฐานที่มีสมถะเป็นฐานที่คนส่วนใหญ่นิยมปฏิบัติอยู่ ต้องตระหนักว่าการปฏิบัติตามแนวทางที่หลวงพ่อเทียนสอนคือการปฏิบัติที่ทวนกระแสของการปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐานสายหลักนั่นเอง