ข่าพืชสวนครัวที่ปลูกได้ง่าย โดยใช้เหง้า ทุกส่วนของต้น เป็นยารักษาโรคได้ แต่ส่วนใหญ่แล้วที่เรามองเห็นและได้ซื้อมาทำอาหาร เช่น ต้มยำ ต้มข่า พริกแกง น้ำพริกข่า ฯ คือ ส่วนเหง้า แต่ละส่วนของต้นข่ามีสรรพคุณอย่างไรบ้างนำมาฝากค่ะ
ดอกข่า นึ่ง/ต้ม จิ้มน้ำพริก ใส่แกงแค ฯ อร่อยค่ะ
ใบ รสเผ็ดร้อน ฆ่าพยาธิ กลากเกลื้อน
ต้มอาบ แก้ปวดเมื่อยตามข้อ
ดอก รสเผ็ดร้อน แก้กลากเกลื้อน
ผล รสเผ็ดร้อนฉุน ช่วยย่อยอาหาร แก้ปวดท้อง แก้คลื่นเหียนอาเจียร
ท้องอืดเฟ้อ แก้บิดมีตัว และไม่มีตัว
หน่อ รสเผ็ดร้อนขม แก้ลมแน่นหน้าอก บำรุงไฟธาตุ
เหง้า รสเผ็ดร้อนขม แก้ปวดท้อง จุกเสียดแน่น ขับลมให้กระจาย แก้ฟกบวม
แก้พิษ แก้บิด แก้ตกโลหิต แก้ลมป่วง แก้กลากเกลื้อน
ขับน้ำคาวปลา แก้สันนิบาตหน้าเพลิง
ตำกับมะขามและเกลือ ให้สตรีรับประทานหลังคลอด ขับน้ำคาวปลา ขับรก
ต้นแก่ รสเผ็ดร้อนซ่า ขับเลือดลม
ตำผสมกับน้ำมันมะพร้าว ทาแก้ปวดเมื่อกล้ามเนื้อ ตามข้อ แก้ตะคริว
ราก รสเผ็ดร้อนปร่า ขับเลือดลมให้เดินสะดวก แก้เหน็บชา แก้เสมหะและโลหิต
(ขอบคุณสรรพคุณข่า จากหนังสือ เภสัชกรรมไทยร่วมอนุรักษ์มรดกไทย โดยวุฒิ วุฒิธรรมเวช)
https://www.gotoknow.org/posts/503702
https://www.gotoknow.org/posts/590688
ได้ใช้ส่วนไหนของข่าเป็นยาใช้กันบ้างแล้วค่ะ เวลาทำน้ำมันนวดจะใส่เหง้าข่าลงไปด้วย ซึ่งพอหาได้ง่ายในตลาด ไม่ได้ปลูกต้นข่าไว้ ก่อนที่จะทำยาหม่องสมุนไพร กำลังหาว่าจะใส่ใบอะไรเพิ่มดีนอกจากใบคูนและใบฟักข้าว ก็ไปพบโดยบังเอิญ กำลังออกดอกด้วยจึงได้ขอใบข่าจากยามมาทำน้ำมันสมุนไพรเพื่อเพิ่มในยาหม่อง น้ำมันที่ทำนั้นถ้าไม่ผสมในยาหม่องก็ใช้นวดผิวได้เลย หรือนำไปผสมเป็นครีมนวดผิวก็ได้เช่นกัน
https://www.gotoknow.org/posts/542525
ข่าอ่อนๆฝานหั่นเป็นแว่นๆบางๆใส่ต้อมข่าหอมมาก
ต้มยำต้มข่าของไทยๆเรานั้น ใส่สมุนไพรมากและอร่อยนะคะ
มีพื้นที่หรือปลูกในกระถางก็ได้นะคะ เวลาซื้อมาทำอาหารทำไม่หมดก็ปลูกลงดินได้ค่ะ
ด้วยความปรารถนาดี กานดา แสนมณี
วันพุธที่ ๓ มิถุนายน พศ. ๒๕๕๘
...เคยกินข้าวต้มปลา ใส่ข่าป่นกลิ่นหอมและดับกลิ่นข้าวปลาได้ดีนะคะ