จากประสบการณ์หนึ่งสู่การขับเคลื่อนศูนย์จัดการศัตรูพืชชุมชนที่ลำปาง เมื่อผมและทีมงาน ของกลุ่มอารักขาพืช สำนักงานเกษตรจังหวัดลำปาง ได้ลงไปศึกษาชุมชนต่างๆในเขตจังหวัดลำปาง ได้เรียนรู้สิ่งต่างๆในชุมชนเกษตรกรมากมาย ล้วนแต่เป็นประโยชน์ต่อการพัฒนางานด้านอารักขาพืช ต้องยอมรับความจริงกันนะครับว่า ในระบบการผลิตทางการเกษตรของเกษตรกรในชุมชนต่างๆนั้น มันมีความแตกต่างกันหลายประการ ไม่ว่าจะเป็นวิถีการผลิตของชุมชน ประเพณี วัฒนธรรมในชุมชน รวมถึงความเคยชิน ในการทำการเกษตร บางแห่งยังคงอนุรักษ์องค์ความรู้ไว้ บางแห่งก็มีกระแส ข่าวสารการผลิต รวมถึงการใช้ปัจจัยการผลิตจากข้างนอก เข้าไปในชุมชนก็มีไม่น้อยเช่นกัน
ในขณะที่ได้ลงไปแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับผู้นำชุมชน เกษตรกร ทีมงานก็ได้ฉุกคิดขึ้นมาว่า จะขับเคลื่อนงานด้านอารักขาพืชอย่างไร โดยให้ชุมชนเข้ามามีส่วนร่วมในการกำหนดแนวทางพัฒนาด้านอารักขาพืช โดยมุ่งเน้นให้ชุมชน มีแนวคิดที่จะลด ละ เลิก การใช้สารเคมีในการป้องกันกำจัดศัตรูพืช มองถึงการผลิตในชุมชนที่มีความยั่งยืน ผลผลิตทางการเกษตรปลอดภัย สิ่งแวดล้อมในชุมชนดีขึ้น แนวคิดอย่างนี้ มันคงจะขับเคลื่อนโดยเราฝ่ายเดียวมันคงไม่ง่ายเช่นกัน
การที่จะนำความรู้ และทำการส่งเสริม ด้านการผลิตสารชีวภัณฑ์ และสารสกัดชีวภาพ เพื่อให้พี่น้องเกษตรกรได้เห็นถึงความสำคัญ เห็นถึงประโยชน์ โดยทำการฝึกทักษะในการผลิตให้แก่เกษตรกรที่สนใจในเบื้องต้น แต่ก็ยังคาดหวังว่า หากเกษตรกรเขาผลิตเป็นแล้ว แล้วก็มีคำถามตามมาว่า เขาจะมีวัสดุอุปกรณ์ในการผลิตสารชีวภัณฑ์ไหม หากจะพูดง่ายๆว่าเมื่อเขามีความรู้แล้วเขาจะกลับไปทำเองหรือเปล่า เขาจะช่วยเหลือตัวเองหรือไม่อย่างไร ล้วนแต่เป็นโจทย์ที่ต้องคิดต่อ และสำคัญที่สุดจะต้องมีการบูราณาการทำงานด้านการจัดการศัตรูพืชกับอปท. ผู้นำชำชุน อาสาสมัครเกษตรประจำหมู่บ้าน(อกม) คณะกรรมการบริหารศูนย์บริการและถ่ายทอดเทคโนโลยีการเกษตร(ศบกต.) และผู้นำกลุ่มอาชีพทางการเกษตรในชุมชน หน่วยงานภาคี เป้นต้น
แต่ในเบื้องต้น ต้องรีบลงไปพูดคุยกับพี่น้องเกษตรกรที่อยู่ในชุมชนที่มีอาชีพทางการเกษตร ให้มีแนวคิดที่จะผลิตสินค้าเกษตรที่ปลอดภัย แต่ต้องเข้าใจและมีความรู้ในการอนุรักษ์แมลงศัตรูทางธรรมชาติ ทั้งที่เป็นทั้งตัวห้ำ ตัวเบียน พูดง่ายๆก็คือแมลงที่มีประโยชน์นั่นเอง ล้วนแต่มีความจำเป็นที่จะต้องกระตุ้นให้เกิดการรวมกลุ่ม หรือศูนย์จัดการศัตรูพืชชุมชน ได้มีการป้องกันจำจัดแมลงศัตรูพืชด้วยวิธีผสมผสาน มุ่งเน้นการลด ละ เลิก การใช้สารเคมีในการป้องกันกำจัดศัตรูพืชนั่นเองครับ
เขียวมรกต
๒o ตค. ๕๗
ชอบผังความคิดฉบับทำมือมากครับ
เห็นรอยหยักของความคิด
ทั้งอดีต ปัจจุบัน อนาคต ...
น่าสนใจมากครับ
ขอบคุณครับท่านแผ่นดิน ที่กรุณาแวะมาทุกทายกัน ผังความคิดนี้จะใช้สรุปอีกครั้งตอนปิดเวที ประเมินความเข้าในของเกษตรกรผู้เข้าร่วมเวทีด้วยครับ
ขอบอบคุณ คุณยายธี พี่ใหญ่ และท่านบูรพากรณ์ ที่กรุณาแวะมาให้กำลังใจครับ