กล้วยหมูสัง.....กล้วยที่ไม่ใช่กล้วย......
กล้วยหมูสัง
......ไม่มีลักษณะใดที่บอกให้รูว่าเป็นกล้วยเลย นอกจากลักษณะของผลที่อาจจะมีส่วนที่ดูคล้ายหวีกล้วย เป็นส่วนที่ทำให้เป็นที่มาของชื่อของต้นไม้ชนิดนี้ เพราะผลมีลักษณะคล้ายหวีกล้วย แต่ละช่อหรือแต่ละหวีจะมีอยู่ผลอยู่ประมาณ 18-20 ลูก แต่ละลูกก็จะมีความยาวประมาณ 3-5 เซนติเมตรและผลก็ยังมีขนนุ่มๆ เมื่อผลแก่ก็จะมีสีเหลืองออกส้มๆ รสชาติจะหวานอมเปรี้ยว ไม่เหมือนรสชาตกล้วย และคงเป็นอาหารของนก หมูสังและสัตว์ป่าหลายชนิด จึงเป็นตัวกลางในการช่วยขยายพันธุ์กล้วยหมูสัง
กล้วยหมูสัง........ไม้ผลหอมหวาน อาหารสัตวป่า.....
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Uvaria grandiflora Roxb. ex Hornem
ชื่อวงศ์ : ANNONACEAE
ชื่ออื่น : ย่านนมควาย กล้วยมดสัง กล้วยมุดสัง ย่านนมควาย (ตรัง), กล้วยมูซัง (สงขลา)
กล้วยหมูสัง เป็นไม้เถาเลื้อยขนาดใหญ่ กิ่งอ่อนมีขน สีน้ำตาลปกคลุม ใบเป็นใบเดี่ยวออกเรียงสลับในระนาบเดียวกัน รูปขอบขนานปลายแหลม โคนมน มีขนนุ่มทั่วใบ สีเขียวสด ดอกออกเป็นดอกเดี่ยวใกล้ปลายกิ่ง มีกลีบเลี้ยงเป็นสีเขียวอมเหลืองจำนวน 3 กลีบ ปลายแหลม กลีบดอกมี 6 กลีบ เป็นสีแดงคล้ำ เส้าเกสรใจกลางดอกเป็นสีเหลือง เป็นติ่งแหลม เกสรผู้จำนวนมาก เนื้อกลีบดอกหนาและแข็ง ดอกเมื่อบานเต็มที่จะมีขนาดใหญ่ ดอกมีกลิ่นหอมอ่อนๆ ต้องใช้จมูกสูดดมใกล้ๆจึงจะได้กลิ่น มีน้ำหวานจำนวนมาก ดอกบานพร้อมกันทั้งต้น ดอกออกช่วงระหว่างเดือนมิถุนายนต่อเนื่องไปจนถึงเดือนตุลาคมของทุกปี ผลกลุ่มมีผลย่อย จำนวนมาก ผลย่อยทรงกระบอก ผลสุกมีกลิ่นหอม กินได้ รสหวานอมเปรี้ยว รับประทานได้ และเมื่ออยู่ในป่า จะเป็นอาหารของนก ชะนีลิง และหมูสัง
การใช้ประโยชน์ : ปลูกเป็นไม้เลื้อย มีดอกหอมอ่อนๆและสวยงาม ชาวมลายูใช้ใบต้มกับข้าวกินบรรเทาอาการท้องขึ้น ท้องเฟ้อ และนำใบและรากมาต้มเป็นยาบำบัดอาการปวดท้อง เถานำมาใช้แทนหวาย
การขยายพันธุ์และปลูกเลี้ยง : เพาะเมล็ดและตอนกิ่ง เมล็ดเพาะให้งอกได้ง่าย เจริญเติบโตทอดกิ่งเลื้อยได้เร็ว
ความเห็น (5)
ขอบคุณอาจารย์ ที่นำข้อมูลทางวิชาการมาให้เรียนรู้
มีต้นไม้และสมุนไพรหลายชนิดที่ เราเรียกต่างกัน ตามท้องถิ่น
มาได้เรียนจากอาจารย์ ขอขอบคุณ
ลูกจำไหร จำปูลิง ลูกไฟลิง
ชอบชื่อที่ชาวบ้านเราเรียกกัน...กับพืชพันธุ์ต้นไม้ใบหญ้า..ที่ไปอยู่ในตำราฝรั่ง..จนไม่สามารถรู้ถึงชื่อที่เขาเรียกกันตามภาษาชาวบ้าน...ขอบคุณบันทึกนี้ที่ให้ความรู้ควบคู่กันไป..เจ้าค่ะ...
มีดอกไม้ที่ทางภาคกลางเรียกกันว่า"สร้อยทอง"..มาฝาก..ค่ะ...ดอกไม้ชนิดนี้ ..นี้เห็นขึ้นอยู่ในทุ่งหญ้าหรือริมทางในยุโรป..ที่เยอรมันจะบานราวๆเดือนนี้ค่ะ...
ขอบพระคุณ ยายธี และวอญ่าค่ะ
ได้มองเห็นคุณค่าของพรรณไม้ป่า ที่แผงเรื่องราวที่น่าสนใจ มากมายด้วยภูมิปัญญา จึงนำภาพและเรื่องราวที่ค้นคว้าไว้มาเล่าสู่กันฟังค่ะ 
นี่คือ ผลกล้วยหมูสังที่กำลังสุก และมีลักษณะคล้ายกล้วย มีกลิ่นหอม รสหวาน และจะเหลือติดช่อเพียงแค่นี้ สัตว์ป่าทุกชนิดโปรดปรานมากค่ะ
เรียนอาจารย์มุกดา
ด้วยว่ามีประสบการณ์ตรงในเรื่อง ผลไม้ชายนาชายควน
รกสมัยก่อนถีอว่าเป็นคนขาดแคลน
มาวันนี้จึงขอบคุณความขาดแคลนที่ทให้ได้รู้มีทักษะในเรื่องผลไม้ตามธรรมชาติ
ขอบคุณความขาดแคลนในอดีต ที่ทำให้รู้จักผลไม้ตามธรรมชาติ
ลูกหวาย ลูกโท่ ลูกหนมนก ลูกข่อย ลูกเหม่ ดังที่ ลมหัวด้วนได้เขียนเอาไว้(สำนวนภาษาใต้)
..เดินเข้าป่าประหัวนอนตอนหัวเช้า........รูดลูกม่าวเข้าปากเคี้ยวเสียวถึงหัว
ลูกเขียวๆกินไม่ดีเพราะขี้รั่ว......................ลูกเหมรฺมัวกินมากปากสีคราม
พร้าวนกคุ่มเดินขุ่มๆก้มมองหา..................ลูกขล็อบนากินแล้วแค้นอย่าแข้นถาม
ขึ้นลูกวาป่านมแมวลูกแววาม....................ยับหยิ่วหนามข้องห่วงลูกม่วงคัน
ลูกเหม็ดชุนสุกคราวแลขาวเผิน.................เหมือนหงส์เหินลงมาพนาสันต์
ย่านนมควายขึ้นเคล้าย่านเขาคัน................เดินทั้งวันกินลูกโทะลูกโผะค่าง
ถ้าได้กินลูกข่อย.....เขาว่าดก...................ลูกลุ่มนกกินแล้วจะห่างๆ
ลูกหลุมพีที่ขบเคี้ยวเสียวแก้มคาง..............ถ้าเป็นซางกินลูกหว้าลูกกำชำ
ทั้งลูกกอลูกโกของบ้านนอก....................อยู่บางกอกอย่าเห็นเป็นเรื่องขำ
ลูกพร้าวเลลูกพลับพลาลูกระกำ................ผมแนะนำจำนะสาวบ่าวจงฟัง
จิ้มแล้วดูดแดนเดิมอยู่ระโนด...................ชื่อลูกโหนดคนเรียกติดพร้อมหมิดถัง
ลูกหัวครกเล็ดล่อนั้นก็ยัง........................หัวครกชื่อโด่งดังทั้งเมืองไทย
สัญลักษณ์ผลไม้ขอประกาศ....................ชื่อลูกหาดนามกระเดื่องเมืองหาดใหญ่
เปรี้ยวเข็ดฟันนั้นต้องกินลูกไฟ.................แต่อย่าไปกินโชว์หน้าโรงโนราห์
ลูกชมพู่ย่าหวันสุกแดงทุกผล..................ลูกขี้แรดต่างหนคนเรียกหา
ลูกตาเป็ดตาไก่ลูกเนียนนา.....................ลูกพรวนป่ากินได้หวานไม่มี
ลมหัวด้วนแนะนำจงจำไว้.......................ของเมืองใต้จงรักษ์เป็นสักขี
ราคนใต้รักษ์ของใต้จำให้ดี....................อย่าย่ำยีดูถูกลูก....สะตอ.
กลอนโดย ลมหัวด้วน
ขอขอบพระคุณ ลมหัวด้วน
http://www.gotoknow.org/posts/567672
ผมนับได้และรู้จัก ต้นไม้ในบทกลอนนี้ 35 ต้น และผมเขียนบันทึกไว้ตามลิงค์ข้างบน
ขอบคุณที่ได้แลกเปลี่ยนเรียนรู้