มะแว้งสมุนไพรรสขม
มะแว้งต้น ลักษณะต้นคล้ายกับต้นมะเขือพวง มีหนาม ดอกเล็กสีม่วง ลูกกลมเล็กๆดูผิวใสเขียวอ่อน ลูกแก่สีส้ม มีผู้ใหญ่หลายท่านกินมะแว้งแบบดิบเคี้ยวได้เลย ชื่นชมว่าเก่งมาก แต่ผู้เขียนยอมแพ้ คือได้เคยนำมาทำอาหารโดยการผัดใส่ไข่ใส่หอมใหญ่แต่กินได้ไม่หมดเพราะขมมากๆ
ผัดมะแว้งใส่ไข่ขาว
วิธีทำ
1. เด็ดลูกมะแว้งออกจากขั้วประมาณ 2 กำมือ ซึ่งต้องใจเย็นเพราะลูกเล็กและขั้วแน่น
ไม่ออกง่ายเหมือนมะเขือพวง ล้างน้ำให้สะอาด
2. มะแว้งตำให้พอแตกในครก หรือจะทุบโดยใส่ในถุงก็ได้ตามสะดวก
3. รากผักชี 5 ราก กระเทียม 1 หัว หรือ 10 กลีบ พริกไทย 15 เม็ด เกลือ1/4 ช้อนชา
หรือ อย่างละพอประมาณพอเหมาะกับมะแว้งที่จะทำต้อคีั้ง ตำให้ละเอียด
4. หัวหอมใหญ่ 2 หัว ปอกเปลือกล้างน้ำหั่นเป็นชิ้นเล็กๆ
5. ไข่ไก่่หรือไข่เป็ด 1-2 นำไข่แดงออก ใช้แต่ไข่ขาว
(ผู้ที่ไม่มีปัญหาคอเลสเตอรอลสูง ใช้ทั้งฟองก็ได้)
6. พริกเขียวแดงใหญ่ 1-2 เม็ด หั่นแช่น้ำไว้
7. กระทะตั้งไฟให้ร้อน ใส่น้ำมะพร้าวหรือน้ำมันอื่นๆ 2 ช้อนชา หรือให้พอเหมาะกับมะแว้งที่จะผัดต่อครั้ง พอน้ำร้อนใส่รากผักชีกระเทียใพริกไทยเกลือที่ตำละเอียดไว้ คั่วให้หอมใส่หัวหอมใหญ่ ผัดไปด้วยกันสักพักใส่มะเแว้งที่ตำพอแตกลงไปผัด ปรุงรสด้วย น้ำปลา ซีอิ้วขาว ซ๊อส น้ำตาลทรายแดง อย่างละพอประมาณ พอเดือดใส่ไข่ขาวหรือทั้งฟอง ใส่น้ำซุปหรือน้ำเปล่าพอท่วมมะแว้ง ผัดไปมานาน 20- 30 นาที หากน้ำแห้งให้เติมน้ำเปล่าหรือน้ำซุปเพิ่ม ใช้ไฟอ่อนๆ ชิมรสดูขาดรสอะไรเพิ่มลงไปตามชอบ ใส่พริก ผัดจนแห้งหรือจะมีน้ำนิดหน่อยก็ได้ ตามชอบ
ปกติแล้วชอบอาหารที่ทำด้วยมะระจีนและมะระขี้นก ทำอาหารจะไม่มีการต้มน้ำทิ้งก่อนเพราะจะเสียรสขมไปหมด รสขมจากมะระนั้น ถ้าเราทำอาหารใช้ความร้อนเป็นเวลานานสักหน่อยใช้ไฟไม่ต้องแรง จะต้ม จะตุ๋น หรืออบ ผัด รสขมจะน้อยลงไปไม่ขมมาก การทำอาหารด้วยมะแว้งครั้งนี้จึงใช้เวลานานก่อนจะตักขึ้นใส่จาน ซึ่งก็ได้ผลค่ะ รสขมน้อยลงและอร่อย
สรรพ คุณมะแว้งเครือ และมะแว้งต้น
มะแว้งเครือ มะแว้งเขา , มะแว้งเถา
ไม้เถาเลื้อย ลำต้นมีหนามแหลมเล็กงุ้ม ใบเดี่ยว ขอบเว้าโต้งลึก มีหนามตามเส้นใบ ผิวเรียบไม่มีขนหรือมีเล็กน้อย ดอกเล้กเป็นช่อ สีม่วง เกสรสีเหลือง ผลกลมสีขาวลายสีเขียว สุกเหลืองส้ม ก้านยาว
สรรพคุณ
ลูก รสขมขื่นเปรี้ยว สดตำผสมเกลือเล็กน้อย อมหรือจิบแก้ไอ แก้เจ็บคอ ขับเสมหะ
แห้งปรุงยาแก้ไอ ขับปัสสาวะ เจริยอาหาร แก้เบาหวาน
ราก รสขมขื่นเปรี้ยว แก้ไข้สันนิบาต แก้น้ำลายเหนียว แก้ไอ กัดและขับเสมหะ ขับปัสสาวะ ขับลม
มะแว้งต้น มะแว้ง มะแค้งขม มะแค้งดำ (เหนือ,อีสาน), สะกั้งแค(กะเหรี่ยง)
ไม้พุ่มเตี้ย ลำตันมีหนามทั่วไป ใบเดี่ยวขอบเว้า มีขนนุ่มสั้นปกคุมทั่วไป
ดอกเล็กสีม่วง เป็นช่อ ผลกลมสีเขียวอ่อนเป็นพวง แก่สีเหลืองส้ม
สรรพคุณ
ผล รสขมเปรี้ยว แก้ไอ ขับเสมหะ แก้ไข้เพื่อศอเสมหะพิการ ขับปัสสาวะ
ลดน้ำตาลในเลือดได้เล็กน้อย เจริญอาหาร บำรุงน้ำดี
( ถ้าใช้ติดต่อกันเป็นเวลานานๆอาจจให้โทษกับไตได้)
ราก รสขมขื่นเปรี้ยว แก้ไข้สันนิบาต แก้น้ำลายเหนียว กัดเสมหะ ขับปัสสาวะ ขับลม แก้ไอ แก้คัน
( ขอบคุณสรรพคุรมะแว้งเครือและมะแว้งต้น จากหนังสือสารมนุกรมสมุนไพรฯ โดย วุฒิ วุฒิธรรมเวช)
เคยได้นำมาทำอาหารบ้างไหมค่ะทำอะไรได้อร่อยและรสขมน้อยลงบ้างแนะนำกันบ้างนะคะ ที่เชียงใหม่พอหาซื้อได้ แต่บางท้องที่ไม่มีขาย ใช้แต่พอดีครั้งละไม่มากเมื่อโรคดีขึ้นหรือหายจากโรคก็หยุดใช้นะคะ มะแว้งขยายพันธุ์ด้วยเมล็ดพบผลแห้งก็นำมาเพาะให้ขึ้นต้นได้ค่ะ
ด้วยความปรารถนาดี กานดา แสนมณี
วันจันทร์ที่ ๑๙ พฤษภาคม พ.ศ ๒๕๕๗
ความเห็น (5)
ปกติผมเอามาทำยาแก้ไอ
เอามาใส่น้ำพริก
ได้เมนูใหม่จากพี่เลยครับ
ขอบคุณมากๆครับ
เป็นผักชนิดเดียวที่ดิฉันทานได้ยากมาก ขมสุดๆ ยอมเลยค่ะ
เอามาจิ้มน้ำพริกกะปิ ก็ อร่อยดีจ้ะพี่ดา
...หวานเป็นลมขมเป็นยานะคะ
สวัสดีค่ะ
ขอบคุณมากนะคะเข้ามาทักทาย
และขอบคุณมากนะคะทุกๆดอกไม้และกำลีงใจที่มอบให้บันทึก มแว้งฯ