รู้จักกันที่Gotoknow.........ผ่อนคอห่าน
ปีพ.ศ.2543. เขาว่าจะให้เป็นปีสุขภาพดีถ้วนหน้า ภาษาอังกฤษเขาเขียนว่า Health for all by the year 2000. ประเทศไทยเราถือเอาการที่ทุกครั้วเรือนมีส้วมที่ถูกสุขลักษณะใช้ เป็นตัวชี้วัดตัวหนึ่ง เรียกว่าให้มีที่ถ่ายให้เป็นที่เป็นทาง เป็นการลดโรคพยาธิ์ทั้งหลาย โรคที่ติดต่อทางอุจจาระ เป็นการรักษาความสะอาดให้บ้านเรือนน่าอยู่อาศัยด้วย แต่ชาวบ้านก็ไม่นิยมส้วมกันสักเท่าไหร่ บอกว่าถ่ายในทุ่งในสวนสบายดี ไม่ต้องมาเที่ยวตักน้ำราด ซึ่งหน้าแล้งน้ำหายาก อีกทั้งแต่ละบ้านก็มีสุนัขคอยเก็บของเสียทำความสะอาดให้ทุกบ้านอยู่แล้ว แต่ที่สุดหมออนามัยก็ไปชักชวนจนแต่ละหมู่บ้านเริ่มอยากเป็นคนสมัยใหม่ มีส้วมซึมใช้ อยากให้สิ่งแวดล้อมสะอาด ปราศจาก......ที่ถ่ายไว้ตามรอบๆบ้าน มีการประกวดกันด้วย ว่าหมู่บ้านไหนมีส้วมใช้ 100เปอร์เซนต์ก่อน สมัยนั้นรัฐบาลมีงบประมาณมาสนับสนุน ให้ชาวบ้านกู้ยืมเงินทำส้วม มีการผ่อนคอห่าน(โถส้วม). กันเป็นรายเดือน บางครอบครัวจนแล้วจนรอดก็ไม่มีจะผ่อน
นอกจากชักชวนชาวบ้านแล้ว หมออนามัยยังต้องลงมือช่วยสร้างส้วมให้ด้วย เจ้าของบ้านก็แกงหมูแกงไก่ ตำน้ำพริก เลี้ยงกันไปตามศรัทธา ส้วมซึมต้องขุดบ่อเกรอะ ให้ลึกพอวางขอบ2-3ขอบ ที่มีขนาด 80 ซม. การวางคอห่านก็ต้องได้องศา ให้น้ำหล่อเลี้ยงคอห่านอยู่ในระดับนั้นตลอดเวลา เพื่อป้องกันกลิ่นตีขึ้นมา ดังนั้นเมื่อทำถูกวิธีแล้ว จะราดน้ำกี่ครั้ง น้ำก็ยังต้องค้างคอห่านอยู่อย่างนั้น
บางครั้งหมอผู้หญิงก็ต้องไปช่วยเขาด้วย ยิ่งตอนสุดท้าย ต้องช่วยกันเอาต้นมันสำปะหลังมาปักเรียงเป็นแถว ให้สูงเลยหัว ทำห้องส้วมให้ และใช้ทางมะพร้าวมาทำหลังคา ก็เป็นอันสำเร็จ มื้อเย็นวันนั้น ก็มีการกินข้าวแก้เหนื่อยฉลองส้วมใหม่กัน
ข้อหนึ่งที่ทำให้ชาวบ้านยอมทำส้วมก็คือ จะให้ลูกสาวไปถ่ายในป่า ให้คนแอบดูหรือไง
นึกถึงการทำโครงการสมัยก่อน แต่ละปีจะมีเรื่องหรือสองเรื่อง และทำกันจนสำเร็จ เพราะมีเวลาคิด วางแผนและทำ ใช้งบประมาณอย่างคุ้มค่าทันเวลา คนน้อยแต่มีพลังแฝงมาช่วยทำให้สำเร็จเสมอ ไม่เหมือนสมัยนี้ มีโครงการเกินสิบต่อปี ทำแล้วก็ทำอีกไปไม่ถึงจุดสำเร็จ วกไปวกมา สิ้นปี แล้วก็กลับมาทำอีก แทนที่จะมีขั้นตอนต่อไป ไม่รู้ว่ายุ่งอะไรทั้งวัน ชาวบ้านมีปัญหาอะไรก็ไม่รู้ มีแต่นโยบายกับตัวเลข บางคนถึงกับทำตัวเลขกันอย่างเดียว
สู้โครงการผ่อนคอห่านก็ไม่ได้ มีเทคนิกทำงานให้สำเร็จมากมาย อาจมีการสูญงบไปกับโครงการบ้าง แต่การผ่อนหนักผ่อนเบาๆ ก็ทำให้เกิดความรับผิดชอบร่วมกันนะ
ความเห็น (14)
สวัสดีค่ะคุณ อ.นุ เรื่องสร้างส้วมสนุกมากแต่ก็เหนื่อยสุดๆพอแ ๒๕๔๓ เราก็ทำสำเร็จ ปัจจุบันทางปกครองออกกฏว่าใครมาขอสร้างบ้านต้องมีห้องส้วมด้วย เลยต่อเนื่องกันมาไม่ต้องรณรงค์สร้างส้วมกันอีกค่ะ
สวัสดีค่ะคุณพี่ชยพร แอคะรัจน์ มาวันนี้เหมือนไม่มีใครอยากเชื่อนะคะว่าคนไทยใช้ทุ่ง เพราะฉนั้นเพียงแค่ให้ความรู้ สร้างความเข้าใจ เราก็พัฒนาได้ทั้งนั้นค่ะ
เป็นชีวิตที่คลุกคลีกับความเป็นอยู่ของชุมชนใกล้ชิดมากจริงๆค่ะ
สวัสดีค่ะพี่ใหญ่ นงนาท เป็นเช่นนั้นจริงๆค่ะ เป็นอาชีพที่ต้องคลุกคลีกับชาวบ้านอย่างใกล้ชิด มิฉะนั้นเราก็ไม่มีทางได้ใจเขา และที่สำคัญทำให้เห็นปัญหาอย่างทะลุปรุโปร่ง ขอบคุณหลักสูตรหมออนามัยค่ะ
สวัสดีค่ะคุณsila คิดๆแล้วก็ปลื้มๆอยู่นะคะ ที่หมู่บ้านที่รับผิดชิบมีส้วมร้อยเปอร์เซนต์ แต่ถ้ามาพูดในสมัยนี้เขาก็ว่ามันเรื่องธรรมดา ไม่ต้องใช้ฝีมืออะไรเลย ก็จริงนั่นแหละ
สวัสดีค่ะคุณณัฐรดา การพัฒนาทางด้านสาธารณสุข ต้องทำด้วยความละเอียดอ่อน สะท้อนปัญหาให้เห็นร่วมกน แต่ชาวบ้านน่ารักเพราะหากใครทำอะไรสำเร็จแล้ว ก็จกลับมาเป็นกองเชียร์เพื่อนบ้านกันอย่างแข็งขัน สำคัญอยู่ที่รายอแรกนั่นแหละค่ะ
สวัสดีค่ะคุณภูสุภา
บางคนผู้ใหญ่จะพูดว่า
สร้างส้วมไว้ให้เด็กมันใช้กัน ก็ไม่เป็นไรเพราะอีกไม่นาน เด็กๆเขาจะมีวิธีการจัดการผู้ใหญ่ให้มาใช้ส้วมเอง ดังนั้นการให้ความรู้ผ่านลูกก็เป็นอีกวิธีหนึ่งที่ได้ผลค่ะ
- กว่าจะทำได้ไม่ธรรมดานะครับพี่
- สบายดีไหมครับ
ให้ผ่อนแล้วไปทำให้ด้วย สุขา แรก อาย ไม่กล้าใช้ ส้วม
เดินทางกลับบ้านคืนนี้แล้วครับ
สวัสดีค่ะคุณ. อ.ขจิต ส้วมทำยากนะ ต้องใช้วิชาเรขาคณิตมาคำนวนด้วย แต่ก็ทำสำเร็จไปแล้ว พี่รุ่งชอบตกแต่งส้วมให้ชาวบ้าน เขาจะได้สนใจมาใช้บริการขับถ่ายกันค่ะ
สวัสดีค่ะคุณปริม สุขา. ที่หมายถึงความสุข สร้างสุขาให้ชาวบ้าน ก็เท่ากับสร้างความสุขให้เขานะคะ
สวัสดีค่ะคุณวอญ่า จนแล้วจนรอดก็ไม่ได้พบกัน แล้วจะได้พบเมื่อไหร่เล่านี่ ขอให้เดินทางด้วยความปลอดภัยนะคะ แล้วพบกันบันทึกต่อไปค่ะ
โครงการใหญ่ๆไม่นึกถึงใจคน มุ่งแต่จะให้ได้ตามที่ตั้งเป้า โครงการเล็กๆในชุมชนประสบความสำเร็จได้ เพราะมองเห็นคน เข้าใจอารมณ์ ความรู้สึกของเขานะคะ
สวัสดีค่ะพี่นุช เป็นความจริงค่ะ และมีความรู้สึกว่าเราเริ่มห่างไกลความสำเร็จกันออกไปทุกที และอยู่กับข้อเท็จมากกว่าจริง นับวันเรื่องเล่าแห่งความสุขก็เริ่มหายไปค่ะพี่นุช ฟ้องหน่อยนะคะ