สร้างสิ่งมงคลในบ้านด้วยธรรมชาติ สิ่งแวดล้อม และสุขภาวะนิเวศ
เมื่อครั้งศึกษาเล่าเรียนอยู่ในกรุงเทพฯสองสามปีแรกนั้น พอถึงวันพืชมงคล ผมจะต้องไปที่สนามหลวง ไปรอเก็บเมล็ดข้าวเปลือกเพื่อเอาไปฝากพ่อแม่และญาติพี่น้อง แต่ไม่เคยได้เลย ครอบครัวอาว์คนหนึ่งของผม สามารถเข้าไปแย่งกับคนอื่นและได้มา ๒-๓ เมล็ด แกนำกลับมาเพาะกล้าในกระถางดินเผาในบ้านที่กรุงเทพฯ รอบแรกแตกออกมาเพียงกอเดียว แต่พอออกรวงแล้วก็ได้เป็นกำ แกก็เพาะต่ออีกทั้งในกระถางและรางปูน กลายเป็นแนวรั้วขนานไปกับรั้วหน้าบ้าน เมื่อเดินเข้าไปในบ้าน ก็จะเห็นแนวต้นข้าวขึ้นเป็นกอสูง ทั้งกำลังออกรวงและเริ่มเพาะใหม่ เมื่อมีคนถาม แกก็มักจะตอบอย่างปลาบปลื้มใจว่าเป็นข้าวพระเจ้าแผ่นดิน ไปได้มาจากสนามหลวงในวันพืชมงคล
วันพืชมงคล เป็นช่วงย่างเข้าสู่หน้าฝนและฤดูเพาะปลูก ชาวนาและเกษตรกรมักถือเอาวันนี้เป็นวันทำสิ่งต่างๆให้ได้ความสนุก สร้างขวัญ และมีพลังใจสำหรับทำนา เช่น
- ไหว้แม่พระโพสพ ไหว้แผ่นดิน ที่นา ธรรมชาติ ป่าเขา
- ประเดิมไถดินในนา ปลูกต้นไม้ ผัก พืชไร่
- หากจะหัดลูกหลานที่เริ่มโตและทำนาได้ ก็จะถือเอาช่วงนี้ให้จับเครื่องมือทำนา ลงมือสัมผัสดิน ทำนาและไถนา
- หากเป็นวัวควายและสัตว์ที่เป็นแรงงานทำนา ที่โตได้ที่ ก็จะเริ่มจับเทียมไถ เกวียน และเครื่องมือเกษตร
วันพืชมงคลปี ๒๕๕๕ นี้ ที่เชียงใหม่ได้บรรยากาศของหน้าฝนและฤดูเพาะปลูกดีจริงๆ ผมกับภรรยาเลยชวนกันปลูกผักและตบแต่งต้นไม้ให้เป็นสิ่งมงคลในบ้านและเป็นของขวัญให้กับตนเอง ปลูกต้นไม้และทำกิจกรรมชีวิตให้เป็นสื่อเชื่อมโยงตนเองเข้ากับจังหวะชีวิตและจังหวะลมหายใจของผู้คน
ผมกับภรรยาหาแก้วกาแฟขนาดใหญ่ที่ใช้แล้วมาเจาะรูที่ก้น กระถางดินเผา ถังพลาสติกผสมปูนที่ทิ้งแล้ว นำมาเตรียมดิน จากนั้น ก็ลงเมล็ดผัก พริก กระเพรา แมงลัก มะเขือเทศ ผักกวางตุ้ง เป็นเมล็ดผักจากโครงการถุงเมล็ดพันธุ์ผักที่สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารีทรงมีพระราชดำริทำขึ้นแจกจ่ายแก่ชาวบ้านหลังภาวะน้ำท่วมใหญ่ที่ผ่านมา อาจารย์ณัฐพัชร์ ทองคำ กับคณะทำงานจิตอาสาของมหาวิทยาลัยมหิดล [บันทึกที่เกี่ยวข้อง ๑] ได้ไปช่วยชาวบ้านเลยได้เผื่อแผ่มาให้ผมด้วย ๒ ถุง ผมมอบให้แก่ลุงชาวนาคนหนึ่งจากพิจิตรซึ่งได้เจอกันบนรถไฟขณะกลับบ้านเกิดหนองบัว ๑ ถุง [บันทึกที่เกี่ยวข้อง ๒] เหลืออีก ๑ ถุงผมนำไปมอบให้แม่แล้วก็ขอแบ่งส่วนหนึ่งไปบ้านที่สันป่าตอง เชียงใหม่
แม่ผมได้ถุงผักแล้ว ก็เอาถุงผ้าที่ใส่ซองเมล็ดผักมาทำเป็นถุงใส่ของถือติดตัวสำหรับไปวัด ใส่ยาหม่องยาลม และสิ่งของมงคล
พุ่มเถาเล็บมือนาง เลื้อยและแตกช่อใบงอกงามได้อย่างรวดเร็วอยู่ตลอดเวลา กระทั่งร้านซึ่งทำด้วยไม้ระแนงยกสูงเกือบเสมอระดับสายตารับน้ำหนักไม่ไหว พังลง เถาเล็บมือนางจึงเลื้อยและกลายเป็นรก แต่ก็ให้ช่อดอกและส่งกลิ่นหอมอ่อนๆที่ลอยลมอบอวลไปทั่วบริเวณบ้าน เลยหาวิธีทำให้เป็นเฟอร์นิเจอร์ตบแต่งบ้าน ทำอย่างไรพุ่มเล็บมือนางบ้านผมจะไม่เหมือนกับเถาเล็บมือนางอย่างที่มีอยู่ทั่วไป ผมคิด คิด เดินวนดูรอบๆแล้วก็คิด พอเห็นลำไม้ไผ่กับพุ่มกอไผ่ก็คิดออก
ผมค่อยๆรวบและมัดลำต้นเล็กๆรวมกัน จากนั้นก็ใช้ไม้ไผ่มาล้อมเป็น ๕ มุม มัดให้เถาเล็บมือนางกลายเป็นลำต้นรวม เสียดยอดสูงขึ้นไปกว่า ๔ เมตร เหมือนแจกันทรงสูงและทำให้ไม้เลื้่อยอย่างเล็บมือนางกลายเป็นไม้พุ่มเหมือนไม้ยืนต้น พื้นข้างล่างจึงกลายเป็นโล่ง นำเอาหินแม่น้ำมาวางเรียง เล่นจังหวะ สร้างพื้นผิวให้องค์ประกอบต่างๆในสภาพแวดล้อมธรรมชาติได้ขัดกันให้ต่างโดดเด่น เกิดลีลาผสมผสานของดิน น้ำ หิน แมกไม้ อากาศ ท้องฟ้า แสง เงา
ดอกอัญชัญ เมื่อได้ฝนก็แผ่กิ่งใบกระจายออก หากทำร้านไม้ระแนงให้ก็คงเป็นไม้เลื้อยและแผ่คลุมได้รูปทรงอย่างที่เห็นคุ้นตาโดยทั่วไป แต่พอรวบให้เถารวมกันเป็นกำเล็กๆ ในกอหนึ่งเป็น ๒-๓ กำ จากนั้น ก็มัดรวมกันทั้งกอ ก็แข็งแรงพอที่จะช่วยกันทำหน้าที่ยึดโยงเถาเล็กๆทั้งกอให้กลายเป็นลำต้น กลายเป็นไม้เลื้อยที่ยืนต้น แผ่กิ่งก้าน เกิดรูปทรงของพุ่มใบหนาแน่น ได้ความร่มรื่นและให้ความรู้สึกแปลกตา ต่างไปจากที่มีอยู่ทั่วไปได้ดีเหมือนกัน.
ความเห็น (12)
ขอบคุณและขอนำความสดชื่นรื่นรมย์ ทั้งในวันพืชมงคลและในยามย่างเข้าสู่หน้าฝน นำความฉ่ำเย็นมาแทนความร้อน มามอบแด่ทุกท่านด้วยครับ คุณหยั่งราก ฝากใบ คุณ sr คุณครูอ้อย แซ่เฮ มีความสุขมากๆทุกท่านครับผม
คุณหมอทิมดาบด้วยครับ
ตอนนี้ ลูกปิดเทอมนี่
คุณพ่อเลยมีโอกาสไปเข้าค่ายเพิ่มพูนประสบการณ์วิชาการและประสบการณ์เพื่อการทำงาน
ให้กับตัวเองบ้างใช่ไหมครับ
มาเยี่ยมชมการลงแรงสร้างความเขียวชะอุ่มรอบตัวในบ้านแสนสุขค่ะ..
โห....อาจารย์ขา ทำให้หนูอยากให้ต้นไม้ที่บ้านโตไว ๆ อยากจัดสวนแบบธรรมชาติเข้ากับรอบ ๆ บ้านมาก ๆ เลยล่ะค่ะ
ตอนนี้ปลูกตะไคร้ แก้วมังกร ริมรั้วไปก่อน
ต้นนนทรี ลีลาวดี มันสำปะหลัง ชาดัด....ที่พี่ปลูกไว้เมื่อหน้าแล้ง ติดดีแล้วนะคะ ใบเขียวมาก
สวัสดีค่ะอาจารย์วิรัตน์
- บ้านที่สันป่าตองพอได้ฝนแลดูร่มรื่น คลึ้มเขียวเต็มไปด้วยต้นไม้มากกว่าปีก่อนนะคะ
- เห็นภาพแม่เก็บดอกแคนาพร้อมถือถุงผ้าพระราชทานเมล็ดพันธ์ของสมเด็จพระเทพติดตัวไปด้วยแล้วอีกทั้งเรื่องราวของคุณลุงชาวนาจากเมืองพิจิตร ต้องขออนุโมทนาด้วยค่ะ
- ฝากลิงค์ สวัสดี .. มหาสวัสดี : ความรัก ความผูกพันธุ์ของสถาบันพระมหากษัตริย์ และประชาชน http://www.gotoknow.org/blogs/posts/482681
- เล่าเรื่องขำค่ะด้วยความไม่รู้ เช้าวันหนึ่งมีพี่สาวจากที่ทำงาน(พี่ตุ่น)ได้ถามว่ามีแก้วน้ำ หรือแก้วกาแฟเหลืออีกไหม ด้วยความที่พี่เค้าเพิ่งลงเรียนสีน้ำ และเคยชวนไปเรียนในขณะที่เดินหาแก้วพลาสติกเช่นแก้วกาแฟซึ่งก็มักจะล้างและเก็บไว้ จึงเข้าใจว่าพี่เค้าจะขอแก้วกาแฟไปใช้ในการผสมสีหรือใส่น้ำเพื่อเรียนอีก จึงบอกว่ามีอีก ๒-๓ ใบค่ะ พี่เค้าเพิ่งกลับจากตลาดนัดวันศุกร์ที่คณะสิ่งแวดล้อมาได้นำดอกไม้สีขาวมาให้ ๑ กำมือ และบอกว่าฝากไปด้วยนะจ๊ะ ถามว่าดอกอะไรพี่เค้าก็บอกว่าดอกแคนา นั่งคุยจิปาถะเล็กน้อย จึงนำดอกไม้ไปใส่แก้วน้ำเป็นการประดับห้องทำงานซึ่งในขณะนั้นดูสดชื่นขึ้นมาทันที ใครแวะเข้ามาก็ต้องถาม จนช่วงบ่ายแก่ๆ มีน้องคนนึงบอกว่า "นี่ดอกแคนา เอาไปจิ้มน้ำพริกอร่อยดีนะ" เพิ่งถึงบางอ้อว่าพี่เค้าฝากดอกแคนาเพื่อให้เรานำไปทำเป็นอาหารเย็นต่อด้วย ๕๕๕ แต่ด้วยความไม่รู้จึงใช้ดอกแคนาเป็นดอกไม้ประดับห้องทำงานซะอย่างนั้น ^^"
- พี่ตุ่นเคยฝากหมวกไหมพรมสีกลักถวายแด่ตุ๊เจ้าที่เชียงใหม่ก่อนหน้าหนาวที่แล้วอาจารย์จำได้ไหมคะ รอบนี้จะให้พี่ตุ่นสอนถักบ้าง จะถักถวายท่านแม่ชีที่วัดเขาวังราชบุรีค่ะ ^^
สวัสดีครับพี่ใหญ่ครับ
ตอนลงเมล็ดผัก ก็นึกถึงพี่ใหญ่ ครูคิม(ตอนนี้หายไปไหนเลยนะครับ)
ดร.ขจิต คุณอุ้มบุญ คุณครู krutoiting
กับอีกหลายท่านที่ชวนกันปลูกผักและแจกจ่ายแบ่งปันเมล็ดผักให้กันอยู่นะครับ
มีความสุขกับความร่มรื่นรอบข้างมากๆนะครับ
สวัสดีครับคุณแสงแห่งความดี แวะเข้ามาและเดินพักผ่อนเงียบๆนี่ก็เป็นการแบ่งปันความสุขสงบอย่างลึกซึ้งในใจให้กันอย่างหนึ่งที่ดีมากเลยนะครับ
สวัสดีครับคุณหมอธิรัมภาครับ
นอกจากในบ้านจากฝีมือทำเองแล้ว
ตอนนี้ทางอีสานคงเริ่มเขียวร่มรื่นระรานตาไปหมดเลยใช่ไหมครับ
คุณหมอและทีมลงชุมชนก็คงได้มีความสุขไปกับการได้เห็นความงอกงามที่สะท้อนอยู่ตามแมกไม้และท้องนาไปด้วยเลยนะครับ
สวัสดีครับอาจารย์ณัฐพัชร์ครับ
เอาไปประดับห้องนี่ก็ถือว่าเป็นอาหารใจก็แล้วกันเนาะ
ฝีมือถักไหมพรมของเจ้าตุ่นนั้นจำได้ครับ
แต่ไม่รู้ว่าอยู่ในกล่องไหนนี่สิ
สักพักหนึ่งตอนแกะออกจากกล่องขนย้ายแล้วจัดใหม่ให้เป็นที่เป็นทาง
ก็คงจะเจอน่ะ
ชอบและชื่นชมค่ะ
ขอบคุณคุณครู
mymeanmeak
ครับ
มีความสุขในวันหยุดครับผม