การกำกับดูแลมหาวิทยาลัย : สภามหาวิทยาลัยหรือบอร์ดทำงานอย่างไร

          ผมโชคดี มีโอกาสนั่งประชุมใน บอร์ด ที่หลากหลาย   จึงถือโอกาสสังเกตการณ์และตีความว่าการทำหน้าที่บอร์ดคือทำอะไร   และตอบตัวเองว่าทำ ๓ อย่าง

    ๑. ลงมติ

    ๒. ให้คำแนะนำ

    ๓. ตั้งคำถาม

          ถามว่าใน ๓ ข้อนี้ ข้อไหนสำคัญที่สุด   ประสบการณ์และหลักการด้าน governance สอนผมว่า ข้อ ๓ สำคัญที่สุด   บอร์ดมีหน้าที่ตั้งคำถาม เพื่อทำหน้าที่แสวงหาทิศทางและเป้าหมายที่เหมาะสมต่อองค์กรในขณะนั้น และในอนาคต   รวมทั้งแสวงหายุทธศาสตร์การบรรลุเป้าหมายนั้น   โดยฝ่ายบริหารมีหน้าที่ตอบคำถาม   ตอบในห้องประชุมทันทีไม่ได้ก็ให้เวลาไปค้นและปรึกษาหารือกัน เอามาตอบอย่างมีข้อมูลหลักฐานประกอบในภายหลัง

          ย้ำว่า ในที่ประชุม บอร์ด   หน้าที่หลักของผู้เป็น บอร์ด คือตั้งคำถาม   และผู้มีหน้าที่ตอบคือฝ่ายบริหาร

          กล่าวอย่างนี้เป็นวิธีคิดแบบถูก-ผิด  ซึ่งเป็นวิธีคิดที่ไม่ถูกต้อง   จริงๆ แล้วสำคัญทั้ง ๓ ข้อ   บอร์ดต้องทำหน้าที่ทั้ง ๓ ข้ออย่างสมดุลกัน   แต่ข้อที่เรามักไม่ค่อยได้ทำ หรือเกรงใจที่จะทำ คือข้อ ๓   และในบางกรณี บอร์ด ก็มัวสนุกสนานกับข้อ ๒ มากเกินไป   จนคำแนะนำล้นเกิน และฝ่ายบริหารก็เฉยเมย

วิจารณ์ พานิช
๓๐ ม.ค. ๕๕

[นงนาท สนธิสุวรรณ]

ขอบคุณค่ะ...ในหน้าที่ของที่ปรึกษาฯ มักจะซักซ้อมทีมงานไว้ล่วงหน้า ตั้งประเด็นว่า บอร์ดจะถามอะไรนอกเหนือจากเรื่องที่เตรียมไว้แล้ว..และให้ตั้งใจฟังคำถามของบอร์ดดีๆ..อย่าเอาแต่ defend ตัวเอง เพราะจะทำให้หลงทางได้