สำรวจบัญชีความเชื่อใจ
สุดสัปดาห์อย่างนี้ ได้มีเวลานั่งทบทวนตนเอง
หลังออกกำลังกายสดชื่น ก็มาสำรวจบัญชีความเชื่อใจ - trust account
...
ครั้งหนึ่ง ข้าพเจ้าเคยไปพักบ้านอาจารย์ชาวอังกฤษ
ตอนเช้าตื่นขึ้นมา เห็นนกบินมากินเมล็ดถั่ว ซึ่งใส่ไว้ในที่ให้อาหาร
จึงซื้อติดกลับมาเชียงใหม่อันหนึ่ง แขวนไว้ที่บ้าน (ดังภาพ)
ปรากฎว่า รอแล้วรอเล่า ไม่มีนกตัวไหนมากินเลย
ไปๆ มาๆ กลายเป็นที่ให้อาหารกระรอกแทน
อาจเพราะ นกไทย เกิดการเรียนรู้บางอย่างที่กระรอกไม่เคยรู้
เช่น การถูกจับมาไว้ให้คนปล่อย - ก็เป็นได้
.
ภาพ : ที่ให้อาหารนก (ซ้ายมือ) ที่ไม่ยอมมีนกมากิน แม่อุตสาห์หานกปลอมมาล่อ ก็ไม่ได้ผล
...
ย้อนกลับมายังสังคม มนะ + อุษย์ = ผู้มีใจสูง
สิ่งที่น่าฉงนที่สุด ของผลตอบรับต่อการ "อาสา" คือ "ความเงียบ"
หากเป็นข้อโต้แย้งกลับมา..อย่างน้อยก็แสดงว่า ผ่านการรับรู้ และเหตุผลยังใช้เป็นประโยชน์ได้
แต่ความเงียบ..แปลผลได้หลายอย่าง
อาจเป็น..ก็ดี (แอบกดดอกไม้ให้ในใจ)..หรือ ไม่ได้ฟัง..และสุดท้าย "ไม่เชื่อใจ"
ไม่เชื่อใจ..ว่ามีความสามารถพอ
ไม่เชื่อใจ..ว่าทำอะไรโดยปราศจากผลประโยชน์แอบแฝง?
...
ข้าพเจ้าจึงเกิดความสนเท่ห์ เกี่ยวกับ "ความเชื่อใจ - trust" ขึ้นมา
ลองค้นหาดู พบหนังสือชื่อน่าสนใจ
The speed of trust โดย Stephen M.R. Covey
สามารถอ่านบทนำได้ที่นี่ หรือ บทคัดย่อได้ที่นี่
.
ในหนังสือเล่มนี้ จุดหนึ่งที่น่าสนใจคือ ความเชื่อใจ-trust เปรียบดังเงินในบัญชีที่แต่ละคน
สามารถสะสม (deposite) หรือ สูญเสีย (withdraw)
กระแสเงินในบัญชี มีทั้งที่สำรองหมุนเวียน และที่เป็นก้อนสำหรับบางสถานกาณ์
ส่วนสำรองหมุนเวียน เปรียบดัง คุณลักษณะ-charactor
ส่วนก้อนสำหรับบางสถานการณ์ เปรียบดัง ความสามารถ-competence
ดังที่ Covey กล่าวว่า
"character and competence are both necessary.
Character is a constant; it’s necessary for trust in any circumstance.
Competence is situational; it depends on what the circumstance requires"
###
เมื่อลองเปิดดูสมุดบัญชีความเชื่อใจ - trust account ของตัวเองดู
character ประมาณ "เอาคน" สร้าง "ความรู้สึก" ปลอดภัย ไม่น่ากลัว
- มีรายการถอนหลายรายการทีเดียว ต่อมาดีขึ้น หลังจากปรับบุคลิก รุก(ราน) ของตนเองลง เลิกพยายามที่จะเปลี่ยนแปลงใครๆ เพราะตัวเราเองยังไม่ค่อยเปลี่ยนตามคำบอกใครเลย
Competence ประมาณ "เอางาน" สร้าง "ความน่าจะเป็น" แม่นยำ น่าลงทุน
- มีรายการถอนครั้งใหญ่ เมื่อทำงานวิจัยเชิงคุณภาพ ด้วยความไม่ถนัดมีผลให้งานล่าช้าจากที่สัญญาไว้กับผู้ร่วมงาน
- เมื่อก่อนเป็น "เบี้ยหัวแตก" ตอนนี้ค่อยๆ รวบรวมให้เป็นก้อนที่ใหญ่พอ
ต้องเริ่มดูแลบัญชีความเชื่อใจนี้อย่างใกล้ชิด เพราะการติดหนี้บัญชีนี้ ดอกเบี้ยแพงจริงๆ คะ
ความเห็น (22)
ว้าว ลึกซึ้งค่ะคุณหมอป. เลยได้รู้จักหนังสืออีกเล่มของ โควี่ ขอบคุณค่ะ
แสดงว่ามนุษย์ ต้องสร้างไว้วางใจ เชื่อใจ ให้ ฯมนก" ให้ได้ก่อนนะครับ
คุณหมอลอง...แขวนไว้ที่สูงดูบ้้่างซิครับ
บางที อาจจะมีนกที่ไม่เคยเรียนรู้ และอาหารที่เห็นปลอดภัยพอที่จะลงมากิน(ไม่ต้องกล้วแมวที่คอยจะตระครุบอยู่ใกล้ ๆ )
....
แต่ชอบ ความเชื่อใจ ที่คุณหมอเขียมาให้อ่านมากนะครับ... trust
ขอบคุณค่ะ ตามประสบการณ์ที่ผ่านมา มีอีกหลายองค์ประกอบของความเชื่อใจ ที่ต้องระวังและพิจารณาด้วยสติมากกว่าอารมณ์ :
... " นอกสุกใส ในเป็นโพรง "
... "อ่อนนอก แข็งใน"
... "แข็งนอก อ่อนใน"
... "ปากปราศรัย น้ำใจเชือดเฉือน"
... "มือถือสาก ปากถือศีล"
... "หวังดี ประสงค์ร้าย"
... "ทำคุณ บูชาโทษ"
... ฯลฯ ...
ภาพจากนิทรรศการความประทับใจในโครงการหลวง ที่พิพิธภัณท์ธนาคารไทย SCB
- อาหารที่ต้องใส่ไว้ข้างในนี่จะต้องเป็นอาหารแบบไหนครับ อาหารจำพวกแมลง เมล็ดพืช อาหารจริงๆ หรืออาหารที่ทำเลียนแบบครับ
- เห็นแล้วน่าประทับใจดีครับ ต้องนั่งอมยิ้ม ยิ้มให้กับนกปลอมที่คุณแม่ของคุณหมออุตส่าห์ไปหามาล่อน่ะสิครับ ตัวมันใหญ่น่ากลัวอย่างกับพญานกน่ะสิครับ พวกนกตามบ้านมักเป็นนกตัวเล็กๆ เห็นแล้วคงกลัวเป็นเหยื่อจงอยปากของนกแก้วดง
- เมื่อตอนเป็นเด็กอยู่บ้านนอกนั้น พวกฝูงนกแก้วดงนี่ หากเขาพากันลงไปกินลูกไม้ป่าของไม้ต้นไหนแล้วละก็ พวกนกชนิดอื่นๆแทบจะต้องหลบไปหากินต้นอื่นเกือบทั้งหมดเลยครับ มันเหมือนกับนกแก้วนี่มีความเป็นกลุ่มก้อนและถือความเป็นพวกพ้องมากครับ ไม่รู้ว่าเป็นธรรมชาติที่นกอื่นๆต้องหลีกหลบไปด้วย เลยยิ่งไม่กล้ากรายมายุ่งหรือเปล่านะครับ
- ผมเคยสังเกตเหมือนกันครับ พวกนกพิราบ นกเขา ฝูงนกกระจอก นกเอี้ยง ที่อยู่ในเมืองใหญ่ๆจอแจ ก็จะมีความเป็นปัจเจกต่างจากนกในป่าและตามบ้านนอกซึ่งจะมีความเป็นกลุ่มก้อนมากกว่า ในสังคมของการอยู่ร่วมกันกับคนและในหมู่นกก็แตกต่างมากครับ ผมเคยทำรังนกและนั่งเฝ้าดู นกในกรุงเทพฯและตามเมืองใหญ่ๆ แม้อยู่เป็นฝูง แต่เมื่อลงหากินแล้ว ก็จะต่างคนต่างหากินและกล้าเข้าใกล้คนมากกว่า หากเอาอาหารใส่มือหรือโยนลงพื้นใกล้ๆ ก็กล้าเข้ามาจิกกิน ตัวอื่นๆก็หากินของตัวไปอย่างไม่ต้องสนใจกัน ทุกตัวสามารถดูแลเหตุการณ์ต่างๆ ณ จุดที่ตนเองอยู่ เมื่อตัวไหนบินและตื่นตกใจ ตัวอื่นๆก็จะบินไปพร้อมกัน
- แต่นกในป่าและตามชุมชนบ้านนอก การอยู่เป็นฝูงของเขาจะเป็นอีกแบบ มีการแบ่งหน้าที่ซับซ้อน เป็นจ่าฝูง เป็นยามเฝ้าระวังหลายระยะอีกหลายตัว ตัวที่เป็นจ่าฝูงเหมือนจะเป็นผู้ดูแลระยะไกลให้สมาชิกกลุ่มอยู่สุขสบาย หากมีคนเข้าใกล้ ไม่จำเป็นต้องเข้าใกล้ตัวใดตัวหนึ่งเหมือนอย่างฝูงนกในเมือง แต่เข้าไปใกล้อาณาบริเวณของเขาและเคลื่อนไหวผิดสังเกต จ่าฝูงก็จะให้สัญญาณพากันบินพร้อมกันทั้งฝูง แต่หากเป็นการแตกตื่นเฉพาะบางตัว ยังคงหากินและเฝ้าดูอยู่ พวกที่แตกตื่นก็จะบินกระจายกันไปไม่ไกล สักพักก็จะกลับเป็นปรกติ แต่หากตัวจ่าฝูงร้องหรือบิน ตัวอื่นๆจะพากันบินไปด้วยทันที
- สังคมของนกจึงเป็นสังคมที่มีการเรียนรู้ ทั้งการเรียนรู้เพื่อสร้างบุคลิก ตัวตน และการจัดความสัมพันธ์กันภายในกลุ่ม กับการเรียนรู้เพื่อกลมกลืนและจัดความสัมพันธ์ให้สอดคล้องกับสภาพโดยรอบ นกเอี้ยงและนกกระจอกในกรุงเทพฯ เกาะคอนส่งเสียงร้องทั้งคืน และบางครั้งก็บินเล่น หากินกลางคืน ในขณะที่ในป่าและในชนบทจะไม่เคยเห็นอย่างนั้นเลย ระดับสังคมความเป็นเมืองและชนบทของมนุษย์และสภาพแวดล้อมการอยู่อาศัย จึงน่าจะมีส่วนสำคัญมากเลยหรือเปล่านะครับ
- สภาพแวดล้อมของการใช้อุปกรณ์แบบนี้ในย่านประเทศที่ไม่ค่อยมีต้นไม้และชีวิตกลางแจ้งไม่หลากหลายเหมือนในกลุ่มประเทศย่านเขตป่าร้อนชื้น พวกสัตว์เล็กๆและนกก็จะขาดแคลนแหล่งหากินแมลงและเมล็ดพืชพรรณที่ขึ้นทั่วไป หรือกระจายหล่นตามพื้น เมื่อมีการประดิษฐ์อุปกรณ์อย่างนี้ขึ้นมา ก็เลยสนุกกับการได้อาหารกิน แต่สภาพอย่างในบ้านเรานี้ โดยเฉพาะบ้านคุณหมออย่างในรูป ซึ่งร่มรื่น เต็มไปด้วยต้นไม้ ลานหญ้า และลานดิน เลยก็น่าจะทำให้อาหารสำเร็จรูปแบบในกล่อง ไม่น่าสนใจได้เท่าหรือเปล่านะครับ
- แต่ทั้งหลายทั้งปวงนั้น ชอบการทำให้มีวงจรการเจริญสติจากชีวิตและการงาน อย่างนี้ของคุณหมอมากเลยครับ
This is how our lives had changed:
we put mixed wild seeds and water out for wild birds in the morning; birds: finches, king parrots, lorikeets, doves, choughs(a kind of crows) and etc came for freebies;birds dropped and spread seeds about; cockroaches, little mice, big rats and (native) bandicoots and possums came too - at night; green frogs and toads came the party of insects at night; snakes came in for frog and rat meals at night; dogs came to catch or kill snakes and made a lot of noises at night; neighbors came in to chat and complain about vermin and odd noises; ...
Sigh! A drop of honey is not a fairy tale ;-)
สวัสดีค่ะคุณหมอ.
...ลองเปลี่ยนจากให้อาหารแต่ให้น้ำแทนสิคะ.
...หาถาดตื้นๆ(ที่รองกระถางต้นไม้)มาแขวนไว้ และนำน้ำใส่ไว้ในถาด.
...อดใจรอไม่กี่วันจะได้เห็นเจ้านกโบยบินมากินน้ำและอาบน้ำในถาดที่จัดไว้ค่ะ.
...แต่มีความพิเศษตรงเวลาที่มองเห็นนกโบยบินมาสังเกตดูแถวๆถาดให้ส่งจิตแผ่เมตตาพูดคุยกับนกด้วยค่ะ.
...คือความไว้เนื้อเชื่อใจ จากสัญชาตญานหัวใจที่ใช้รับกัน(ไม่เกี่ยวกับภาษาภายนอก).
...ที่สวนตอนนี้เริ่มเข้าฤดูร้อนสมาชิกนกต่างๆ(นกกางเขนป่า นกกางเขนดง นกขอด นกเขมร นกกระจิบ) มาขอน้ำกินน้ำ อาบน้ำ"แช่วับๆๆ"ทุกวันค่ะ กำลังจีบเป็นดาราหน้ากล้อง.
ขอบคุณคะคุณ poo ผู้เขียน Stephen M.R Covey
เป็นลูกชายของ Stephen R. Covey (ชื่อคล้ายกันจริงๆ)
คนเขียนหนังสือที่เป็นตำนาน The 7th habits of highly effective people คะ
ในบทนำ มีอีกจุดที่น่าสนใจ กล่าวถึง ลักษณะหนังสือที่เป็นตำนาน คือ
1. นำเสนอ ราก -Root มูลเหตุที่คุ้นเคยกันดี จนบางทีเหมือนเป็นเรื่องพื้นๆ
2. ลงลึก-deepทำให้คนเห็นว่าเรื่องพื้นๆ มีสิ่งที่เราไม่เคยคิดพิจารณาอีกเยอะ
3. ให้ความหวัง- hope ให้คนเห็นหนทางพัฒนาตนเองได้
อาจารย์มีอารมณ์ขันเล็กๆ นะคะ :)
สวัสดีค่ะอาจารย์
ชอบจังบันทึกนี้ บ่อยครั้งเหมือนกันที่ใช้และที่พบกับความเงียบ หลายสถานการณ์คงเกี่ยวกับความเชื่อใจนั่นเอง
ขอบคุณค่ะ
Charactor คือ ลักษณะของผู้นำ Competence คือ ลักษณะของผู้บริหาร
แตกต่างกันที่ "การรับฟัง"
ผู้นำ ฟังมาก ผู้บริหาร พูดมาก
ผมยังไว้ใจ และมาเติมกำลังใจให้อาจารย์หมอ...เสมอนะครับ
โอ จริงด้วยคะ หากลองแขวนไว้สูงๆ ไกลจากตัวบ้านอีกนิด
อาจได้ผลก็ได้
มาตอบอีกทีคะ ตอบตอนแรกเป็นภาษามนุษย์ต่างดาวไปเสียนี่
...
ขอบคุณคะพี่ใหญ่ ทึ่งในความสามารถคิดคำสุภาษิต แทนความหมายได้มากมาย
บ้านเรามีสุภาษิตทำนองนี้หลายบทจริงๆ ด้วยคะ
อย่าง "อย่าเชื่อใจทาง อย่าวางใจคน จะจนใจเอง"
เป็นการสอนให้รู้จักระวังอย่างมีสติ
แต่หากมากไปก็กลายเป็นระแวง มองโลกในแง่ร้าย
สาระมากประโยชน์อีกแล้วครับท่าน.....ไว้วางใจ รักแล้วรักเลย รักนาน
ที่บ้านพี่สาวนะคะ มีทั้งต้นไม้ใหญ่ ต้นกลาง ๆ ต้นเล็ก ขึ้นปะปนกันเป็นดง ไม่มีรั้วกำแพงกั้นกับเพื่อนบ้าน ต้นไม้ขึ้นต่อ ๆ กัน เขียวเป็นพรืด มีอ่างปลูกไม้น้ำหลายอ่าง
มีนกบินว่อนคุยกันหลายชนิด วันไหนนั่งเงียบ ๆ ริมหน้าต่าง บ่ายสองบ่ายสาม จะเห็นนกเขาจะเดินเตาะแตะ ๆ ออกมาหากินตามถนนด้วย
บ้านอาจารย์หมอ ป. ก็ดูร่มรื่นนะคะ ว่าแต่...ไม่มีหมาแมว สัตว์เลี้ยงที่นกกลัวนะคะ
สุขสันต์วันแห่งความรักค่ะ
สวัสดีค่ะคุณหมอป.
อาจารย์มาพร้อมกับมุมมองที่ช่วยให้เปิดมุมมองเพิ่มได้อีกแล้วคะ
ให้ได้เรียนรู้ปัจจัย ที่นก(ไทย) ไม่ยอมกินในที่ให้อาหารนก (ฝรั่ง) อาจเป็น
- อาหารไม่ถูกปาก เพราะเป็นธัญพืชแห้งๆ ไม่ใช่ข้าวสุกคลุกข้าวแกง
- นกปลอมที่เอามาล่อ กลายเป็นขู่ไปเสีย
- กินได้ทีละตัว ไม่สามารถลงมาเป็นฝูงได้ (นกภูธรชอบรวมกลุ่ม ไม่ชอบหากินแบบปัจเจก)
- เมื่อสภาพแวดล้อมอุดมสมบูรณ์ นกย่อมเลือกหากินอย่างเสรีอย่างมีศักดิ์ศรี ผมเคยสังเกตเหมือนกันครับ พวกนกพิราบ นกเขา ฝูงนกกระจอก นกเอี้ยง ที่อยู่ใน
สังคมนก สังคมคน เรียนรู้จากกันได้เหมือนกันนะคะ
อ่านถึงผลกระทบเป็นห่วงโซ่แล้วก็น่าคิดคะ
รวมถึงในระบบการทำงาน
การเปลี่ยนความเคยชินเพียงเล็กน้อย อาจส่งกระทบต่อระบบใหญ่อย่างคาดไม่ถึง
ใส่น้ำในถาด นกนานาชนิดก็มาอาบน้ำกินน้ำ
คงด้วยนกเหล่านั้นรับรู้ถึงจิตที่แผ่เมตตา ซึ่งมองไม่เห็นด้วยตานะคะ
...
สิ่งพื้นฐานง่ายๆ นี้มักถูกมองข้ามไป
อาจเป็นข้อคิด
ปัญหาไม่ได้แก้ด้วยการทำสิ่งที่ซับซ้อนให้ซับซ้อนยิ่งขึ้นเท่านั้น
เด็ดขาดและติดใจคะ
ผู้นำฟังมาก ผู้บริหารพูดมาก
ผู้บริหาร (ด้วยตำแหน่ง) จึงไม่สามารถเป็นผู้นำ (ทางจิตวิญญาณ) ได้ทุกคน
ขอบคุณที่ไว้วางใจนะคะ
เป็นสิ่งมีค่าที่สุดอย่างหนึ่งที่มนุษย์ให้กัน
จะเป็นอย่างไร..
หากคนไข้ เลิกไว้วางใจหมอ
ลูก เลิกไว้วางใจพ่อแม่
เห็นภาพบ้านพี่สาวคุณหมอธิรัมภาแล้ว นึกถึงบรรยากาศ ย่ำสนทยา มีเสียงจักจั่น มีลมเย็นๆ :) ดูแล้วน่าจะสงบกว่าที่บ้านคะ ซึ่งมีทั้ง สุนัข -- แต่มันอ้วนมากจนคาดว่ากระโดดงับนกไม่ได้แน่ๆ