ต้นจมูกปลาหลด (1)


สมุนไพรในมหาวิทยาลัย

ช่วงนี้งานยุ่งนิสิตกำลังสอบ หลายคนคงกำลังทำคะแนนกัน ผู้เขียนยุ่งกับเรื่องงานวิจัย เกือบทุกเย็นถ้าว่างผู้เขียนจะไปปั่นจักรยานรอบมหาวิทยาลัยกับกล้วยไข่  บางครั้งก็มีวศิน และธเนศ ไปด้วย ชอบไปที่ศาลากลางน้ำของสาขาสัตวบาล เพราะอากาศเย็นดี

 

 

 

 

 

บางครั้งเมื่อปั่นจักรยานรอบมหาวิทยาลัย จะได้เห็นดอกไม้ที่ร่วงมาบนพื้นชวนให้ถ่ายรูปแบบนี้ครับ

 

 

ตอนนี้ในมหาวิทยาลัยผู้เขียนปรับภูมิทัศน์ใหม่ มองไปทางไหนก็มีแต่สีเขียวและดอกไม้ร่วงข้างทาง ปีนี้เข้าใจว่าร้อนจัด ต้นไม้ที่ข้างคณะผู้เขียนยืนต้นตายไปหลายต้น นี่ขนาดว่ายังไม่ถึงเดือนเมษายนนะครับ ถ้าเดือนเมษายนจะร้อนขนาดไหน เจ้าหน้าที่ของมหาวิทยาลัยรดน้ำตลอดเวลา เลยได้ทางสวยๆสำหรับปั่นจักรยานแบบในภาพครับ

 

 

เมื่ออาทิตย์ก่อน กล้วยไข่ตาดี มองไปเห็นดอกไม้ชนิดหนึ่งข้างทาง ดอกสวยมาก แบบในภาพ ผู้เขียนไม่ทราบว่ามันคือดอกอะไร เลยเอามาถามไว้ใน gotoknow ในบันทึกนี้ครับ ได้พี่นุช มาเฉลยไว้ว่า มันคือ

 

 

ดอกไม่ทราบชื่อของอาจารย์นั้น คือ ดอกจมูกปลาหลด ค่ะ เป็นพืชพื้นบ้าน เป็นทั้งผักและสมุนไพร ขึ้นเองมักเลื้อยตามต้นไม้ใหญ่ออกดอกทีพราวทั้งต้น สวยงามมากค่ะ แถวนอกรั้วบานพี่มีเยอะ พยายามจะให้มาเลื้อยรั้วบ้านเรา ไม่สำเร็จค่ะ

 

ขอบพระคุณพี่นุชมากๆครับ

 

ผู้เขียนเลยได้โอกาส ไปถ่ายรูปเจ้าต้นจมูกปลาหลดและไปค้นข้อมูลมาเขียนต่อยอดจากพี่นุชให้ข้อมูลไว้ ได้ข้อมูลต้นจมูกปลาหลดแบบนี้ครับ

 

ชื่ออื่น ๆ : สะอึก ( กลาง ) , ตะมูกปลาไหล (นครราชสีมา) , จมูกปลาไหลดง (เพชรบูรณ์), ผักไหม(เชียงใหม่)
 
ชื่อสามัญ : Oxystemlma esculentum R.BR.
 
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Oxystelma esculentum ( L.) R.BR.
วงศ์ : ASCLEPIADACEAE
 
ลักษณะทั่วไป
ต้น : เป็นพรรณไม้เลื้อยชนิดหนึ่ง มีเถาที่เล็กและมียางสีขาวอยู่ในเถา ไม่มีขน
 
ใบ : เป็นไม้ใบเดี่ยว ออกใบเรียงกันเป็นคู่ ๆ ตรงข้ามกัน ลักษณะของใบแคบ ปลายใบแหลมขอบใบเรียบไม่มีจัก มีเนื้อใบบางสีเขียว ใบกว้างประมาณ 1 ซม. ยาว 10-15 ซม. ก้านใบสั้นและเล็ก
 
ดอก : แตกดอกเดี่ยว หรือบางทีก็ออกเป็นช่อ ๆ หนึ่งมีอยู่ 2-3 ดอก ผลิดอกตรงโคนก้านใบ ดอกหนึ่งมีอยู่ 5 กลีบโคนกลีบจะเชื่อมติดกันเวลาบานจะคล้ายกับรูปจาน ด้านในกลีบสีชมพูส่วนด้านนอกเป็นสีขาว กลีบจะตัดด้วยเส้นสีม่วงและจุดประสีน้ำตาลน่ารักมาก กลางดอกมีเกสรอยู่ 5 เส้น
 
ผล : มีลักษณะเป็นฝัก ปลายแหลม โคนฝักกว้าง ผิวจะนิ่มผลโตประมาณ 1 มม. ยาว 4-7.5 ชม.เมื่อผลแก่จะแตกออกเป็น 2 ซีกจะเป็นเมล็ดอยู่ภายในผลเป็นจำนวนมาก
 
การขยายพันธุ์ : เป็นไม้ที่ชอบอยู่ในที่ร่มรำไร ชอบความชื้น ขยายพันธุ์ด้วยเมล็ด ปักชำ
 
ส่วนที่ใช้ : ยางจากต้น ราก เถา
 
สรรพคุณ : ยางจากต้น เป็นยางที่มีสารบางอย่าง โดยเราจะนำมาชำระล้างแผลที่เป็นหนองได้
 
ราก ใช้รักษาโรคดีซ่านเถา เด็ดเอาสำเถานี้มาต้มกับน้ำ แล้วรับประทานแก้เจ็บคอ กลั้วคอ
 

ถิ่นที่อยู่ : พบอยู่ทั่วไปในภาคตะวันออก และภาคกลางของไทย

 
หมายเหตุ : ” จมูกปลาหลด , สอึก (ไทย ) ; ผักไหม ( เชียงใหม่ ) และทางอีสานก็เรียกว่า
 
( ผัก ) จมูกปลาหลด เช่นกัน ” in Siam Plant Names, 1948 P. 362 , O.esculentum Craib
,Flor. Siam , Dicot ., 1912 , p. 132 ( Chiengmai ) Lao name, Kio Kou Mai.
พจนานุกรม สมุนไพรไทย ดร.วิทย์ เที่ยงบูรณธรรม

 

 

ตอนที่ผู้เขียนเห็นครั้งแรก รู้สึกว่าเขาเป็นไม้เลื้อยที่แปลกดี เข้าใจว่าเป็นวัชพืชชนิดหนึ่ง แต่เมื่อกล้วยไข่ ถ่ายรูปออกมาให้ดูใกล้ๆ โอโห ดอกเขาสวยเหมือนกันนะครับ สีสด รอบดอกมีสีขาว เป็นแฉกๆสวยดี

 

ผู้เขียนเองตั้งใจว่า จะรอเก็บเมล็ดจากฝักที่เห็นในภาพไปฝากพี่นุช หรือสมาชิกที่สนใจดีกว่า เผื่อจะเป็นโอกาสได้ช่วยกันปลูกสมุนไพรไทย

ฝักเริ่มแก่

ฝักอ่อนๆ

 

 

จากการสังเกตพบว่าต้นจมูกปลาหลดชอบที่รกๆ ในภาพอยู่กับพื้นที่น้ำ ขึ้นรวมอยู่กับต้นกกธูปฤษี รอเมล็ดเจ้าแก่ก่อนนะจะมาเก็บไปปลูกที่บ้านและฝากสมาชิกที่สนใจ… ช่วงนี้มีต้นไม้ที่น่าสนใจหลายอย่างเลยแล้วจะมาเขียนให้อ่าน รออ่านนะครับ ขอบคุณมากครับที่เข้ามาอ่าน…

 

ขอบคุณข้อมูลจาก

ต้นจมูกปลาหลด

http://www.pandinthong.com/ViewContent.php?ContentID=6234
http://www.magnoliathailand.com/webboard/index.php?topic=405.0
http://www.samunpri.com/herbs/?p=298

 

หมายเลขบันทึก: 429869เขียนเมื่อ 7 มีนาคม 2011 10:45 น. ()แก้ไขเมื่อ 24 พฤศจิกายน 2013 21:03 น. ()สัญญาอนุญาต: สงวนสิทธิ์ทุกประการจำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (44)

ดอกจมูกปลาหลด ดอกไม้ชนิดใหม่ที่ผมรู้จัก
ถ้ามีโอกาสไปมหาวิทยาลัยของอาจารย์จะแวะไปชมนะครับ

ขอบคุณครับอาจารย์ 

  • ขอบพระคุณอาจาย์นุมากครับ
  • เข้าใจว่าเขาออกเฉพาะหน้าแล้ง
  • ถ้าอาจารย์แวะมาส่งข่าวบ้างนะครับ
  • จะพาไปเลี้ยงเสต็ก
  • ฮ่าๆๆ

ชื่อแปลกดีเนาะ"จมูกปลาหลด"  คงมีที่มาจากรูปร่างนั่นเอง

ช่วงสองสามวันมานี่รู้สึกหนังตาเขม่นมั่งไหมน้องจิตอาสา...

พี่กะลังจะได้เม้าท์กับครูเดียวแบบตัวเป็นๆในอีกสองวันนี้นะ 

เปิ้นมาประชุมที่เจียงใหม่และบอกข่าวมาที่พี่...เตรียมตัวโดนถล่มเหอะ  หุ  หุ

  • ขอบคุณพี่ครูชุติมา
  • มากครับ
  • พี่เดียวบอกแล้วครับว่าจะได้พบคุณครู
  • เย้ๆๆ
  • ดีใจสมาชิกได้พบกัน

ผมว่าเป็นมหาวิทยาลัยแห่งสุนทรียะได้เลยครับ

  • ขอบคุณท่านดร.ภิญโญมากครับ
  • ที่มหาวิทยลัยร่มรื่นดีครับ
  • แต่ที่ มข ก็น่าสอนครับ
  • ผมชอบบรรยากาศครับ

ขอบคุณค่ะอาจารย์ ดีใจจะได้ฝักมาโรยปลูกริมรั้ว นอกรั้วบ้านพี่ไปเขาเลื้อยขึ้นอยู่บนต้นไม้ริมน้ำ ต้นไม้สูง แถวนั้นรกด้วย เลยไม่กล้าให้ใครเสี่ยงภัยไปเก็บค่ะ อาจารย์ช่างสังเกตนะคะ

พวกพืชที่ขึ้นเองอย่างนี้พอเราจะเอามาเลี้ยงเขากลับไม่ค่อยขึ้นค่ะ สงสัยสบายไป เช่น พี่พยายามปลูกเถาย่านาง ขุดเอาลงโคนต้นไม้ประคบประหงม แทบไม่โตเท่าไหร่ แต่ที่ขึ้นเองตามป่าละเมาะข้างทางดกมาก เลยคิดว่าไปเก็บเอาจากข้างทางก็ดี คนข้างกายแซวว่าจะเก็บอะไรดูให้ดีๆ ให้แน่ใจว่ารู้จริง ไม่งั้นเดี๋ยวจะได้เถาคัน หรือตำแยมาแทนใบย่านาง^___^

แนวต้นดอกไม้ มีดอกร่วง 2 ข้างทางสวยมากกกกก

จมูกปลาหลดก็สวย...ชอบบบ

  • สวยอย่างมีประโยชน์มากเลยนะคะ
  • บรรยากาศร่มรื่นดีจริง ๆ น่าไปเยี่ยมชมค่ะ 

เรียนท่านอาจารย์

  • ชอบศาลากลางน้ำจังเลยค่ะ
  • บรรยากาศน่านอน(หลับ)อ่านหนังสือเนาะ
  • ขอบคุณสำหรับสิ่งดีๆที่นำมาแบ่งปันนะคะ

สวัสดีค่ะ

ยังไม่เคยเห็น  ต่อไปจะพยายามมองดูค่ะ  ชอบศาลากลางน้ำมาก เคยเห็นจากวศินเหมือนกัน บอกว่าชอบไปแล้วด้วย

น้องจิตอาสา...แวะมาอีกรอบ

อย่ามัวขับรถตามพระอยู่เลย  วันหลังขับไปดักหน้าท่านไว้...พี่สอนไว้  อิๆๆๆ

ว่าจะโทรถามครูเดียวให้แน่ใจอีกครั้งจะได้นัดสามสาว(ตามเคย) ไม่ให้พลาด 

เพราะกะว่าจะพาไปไหว้พระวัดดอยคำที่พวกเรามักจะเห็นเป็นฉากหลังเวลาเขาถ่ายรูป

ที่"ราชพฤกษ์"  เวลายามเย็นมองลงมาเห็นวิวทิวทัศน์สวยงามมาก 

แล้วจะพาไปทานข้าวฟังเพลงด้วยแหละ อิจฉาใช่ไหมล่า....

ขอบคุณค่ะ..ได้อ่านเรื่องนี้ 2 versions จากที่นี่ และ คุณหลานวศิน ..สดชื่นไปกับภูมิทัศน์สวยงามรอบตัวมากๆค่ะ..

..พี่ใหญ่มาส่งรายงานความคืบหน้าของ เมล็ดผัก ที่มอบให้มาครั้งล่าสุด..

                     ต้นกล้า มะระขี้นก งอกงามเร็วดี

               ต้นกล้า แคขาว ใบแท้คล้ายๆหางนกยูงไทย

 

   ..ส่วนต้นปลัง และโสนดอกใหญ่ เพิ่งงอก ยังเล็กเกินกว่าจะนำมาอวด..รอลุ้นค่ะ

สวัสดีครับ อาจารย์ ขจิต

ยังไม่เคยพบเหมือนกันกับ จมูกปลาหลด

ถ้าพบที่ภาคใต้ คงต้องตั้งชื่อว่า จมูกปลา ทีง สวยกว่า

ผมได้รู้จักต้นไม้เพิ่มขึ้นอีก 1 ชนิด แต่สงสัยน่าจะเป็นพันธุ์ไม้ประจำถิ่น เพราะที่ทางใต้ยังไม่เคยเจอครับ

เคยเห็นค่ะ แต่ไม่รู้จัก 

ถ่ายภาพได้สวยงามมากกกกก

สวัสดีค่ะอาจารย์น้องขจิตมาตามชื่อดอกไม้นะคะ สวยออกนะคะ ขอบคุณที่ไปแวะบอกข่าวพี่จะพยายามว่างวันที่พี่กีร์ชวนจ้า

เห็นแล้วอยากขอสระน้ำมาไว้ที่ไร่

เพราะแล้งเหลือเกินครับผม

ชอบสระมากกกก

ให้อ่านบันทึกเรื่องดอกจมูกปลาหลดสวยดีค่ะ

แต่พี่ชอบภาพนี้มาก รู้สึกสงบ และเหงาๆนิดๆ

บ่อน้ำแบบนี้นี้ไปอยู่ในไร่พี่ก็ดี  กว้างยาวเท่าไหร่ค่ะ ขนาดกำลังสวย

 

สวัสดีค่ะ อ.ขจิต

สวัสดีเฉยๆค่ะวันนี้หมดพลังงานคุยค่ะ สอบสัมมนาเด็ก 3 วันติดกัน หมดแบตค่ะ :0

 

  • สวัสดีครับอาจารย์
  • ต้นจมูกปลาหลดสวยมากเลยครับ แถมไม่น่าเชื่อจะมากด้วยสรรพคุณทางยาอีกด้วย
  • วันนั้นพี่เนศหลงเรียกต้นหัวปลาหลด (ฮา ๆ) 

@ สวัสดีครับอาจารย์

    "ในโลกนี้มีอะไรอีกมากที่ยังไม่รู้ ....จงอย่าทนงตัวเอง"

    อ่าน ดูรูปต้นจมูกปลาหลดแล้วครับ เลยได้ข้อคิดข้างบนนี้

    อาจารย์สบายดีนะครับ

  • ขอบคุณค่ะ
  • ได้รู้จักชื่อ ต้นอะไรมิรู้ ของอาจารย์แล้ว
  • มะรืนนี้ ๑๐ มี.ค. ๕๔ นี้ หลวงพ่อวัดเขากำแพง จะมามอบเงินให้เขต ๑ ล้านบาทค่ะทำห้องประชุม
  • อาจารย์ว่างมาไหมค่ะได้คุญพร้อมๆกันกับผอ.เขต

จมูกปลาหลด ดอกสวยดีนะคะอาจารย์

หรือจะเรียกว่า  ดังปลาหลด  ฮ่าๆ

ดัง แปลว่า จมูก

ภาพภายในมหาวิทยาลัยสวยจังค่ะยังกะเมืองนอก

โอ้โห...บรรยากาศที่มหาวิทยาลัยยังกะเมืองนอกแน่ะค่ะ สวยจังค่ะ...

ขอบคุณอาจารย์ขจิต ผมได้รู้จักต้นไม้เพิ่มขึ้นอีกหนึ่งต้นแล้วครับ ต้นจมูกปลาหลด

ฝากถึงคุณนายดอกเตอร์ด้วยครับ ต้นเถาย่านางนั้นหากปลูกด้วยเมล็ดก็จะงอกงามดี เหมือนกับที่เราพบเห็นทั่วไป เก็บเมล็ดที่สุกมาเพาะแล้วปลูกจะโตเร็วครับ หากผมพบเมล็ดสุกของต้นย่านาง จะส่งมาให้ครับ

  • ขอบคุณพี่นุช
  • เอาข้อความจากลุงเชษฐ์ไปฝากแล้ว
  • ปลุกด้วยเมล็ดดีกว่าจริงๆ
  • พี่นุชมาเริ่มน้องเลยเขียนต่อได้ครับ
  • ขอบคุณพี่ paew
  • หายไปนานเลยครับ
  • งานยุ่งไหม
  • ไม่ได้ข่าวเลย
  • ขอบคุณมากครับ
  • พี่ศิลา
  • ว่างๆมาเที่ยวนะครับ
  • อากาศดีมาก
  • ขอบคุณมากครับ
  • คุณยาย
  • ศาลากลงน้ำของสาขาสัตวบาล
  • น่านอนจริงๆด้วย
  • ขอบคุณมากครับ
  • พี่ครูคิมชอบเหมือนกันเลย
  • ขอบคุณมากครับ
  • พี่ใหญ่
  • ผักพี่งามมากๆ
  • ต้นแคงอกเยอะน่าดู
  • ฝีมือเหมาะแก่การปลูกต้นไม้ครับ
  • เย้ๆๆ
  • รอดูตอนโตครับ
  • ขอบคุณบัง
  • ได้ชื่อแลปๆจากใต้ด้วยฮ่าๆๆ
  • ขอบคุณอาจารย์พุ้งพิ้ง
  • ได้รับหนังสือที่มีรูปอาจารย์แล้วใช่ไหม
  • เป็นรูปจากตอนไปสุราษฯ
  • อยู่ในหนังสือคู่มือการจัดกิจกรรมภาษาอังกฤษฯ
  • ฝากให้เพื่อนที่สนใจด้วยครับ
  • ขอบคุณป้าแดง
  • เย้ๆ
  • ป้าแดงเคยเห็นด้วย
  • ขอบคุณอรุณ
  • มาได้อย่างไรนี่
  • ปิดเทอมเมื่อไรครับ
  • เจอเพื่อนๆทางใต้บ้างไหม
  • ขอบคุณมากครับ
  • พี่ครู rinda
  • ได้เจอพี่เดียวแน่ๆเลย
  • ขอบคุณอาจารย์โสภณ
  • ชอบเหมือนผมเลย
  • น่าสนใจดี
  • ขอบคุณพี่ครูต้อย
  • ศาลาไม่กว้างเท่าไร
  • ของสาขาสัตวบาลครับ
  • แต่สระน้ำเขาขุดกว้างมากๆ
  • ขอบคุณอาจารย์mee_pole
  • งานยุ่งขนาดนั้น
  • พักผ่อนบ้างก็ได้ครับ
  • ขอบคุณอาร์ม
  • เรียกไม่ถูกสักคน
  • พี่ธเนศเรียกแปลกดี
  • ฮ่าๆๆ
  • ขอบคุณครู suchet
  • มีเรื่องที่เราไม่ทราบมากเลยครับ
  • ขอบคุณพี่กฤติยา
  • สบายดีนะครับ
  • ขอบคุณคุณยาย
  • ไปเอดอกกุหลาบมาจากไหน
  • สวยมากๆ
  • ขอบคณพี่หัวหน้าลำดวน
  • ตอนนี้งานยุ่งมาก
  • ไปไหนไม่ได้เลยครับ
  • ขอบคุณพี่ครูป สอง
  • ฮ่าๆๆ
  • ต้นดั้งปลาหลด
  • ได้ชื่อใหม่อีกแล้ว
  • ขอบคุณน้องดาว
  • โอโหว่างแว๊บมาได้ด้วย
  • ในมหาวิทยาลัย
  • ทางข้างคณะ
  • เขาจัดที่ใหม่สวยดี
  • ใช้ปั่นจักรยานครับ
  • ขอบคุณลุงเชษฐ์ที่กรุณา
  • ไปเอาไปแจ้งพี่นุชแล้ว
  • ขอบคุณสำหรับเมล์ด้วยครับ
  • เย้ๆๆ

สวัสดีท่าน ดร. แถว ๆ บ้านคุณมะเดื่อมีต้นจมูกปลาหลดเยอะจ้ะ  วันนี้เอากระดุมเงินที่สนามหน้าบ้านมาฝากท่าน ดร.ด้วย

อ่านแล้ว สบายใจ ได้ความรู้ครับอาจารย์ขจิต

หมอสุข

สวัสดีครับ จมูกปลาหลด สวยแปลกตาดีจังครับ

ขอบคุณอาจารย์ขจิตค่ะ เพราะดอกจมูกปลาหลดและการพูดถึงใบย่านาง เลยทำให้ได้รู้จัก คุณเชษฐ์  ส่งดอกโมกป่าที่บ้านซึ่งกำลังบานทั้งต้นมาให้ชมค่ะเป็นการขอบคุณค่ะ

ว้าว บรรยากาศเลิศ เส้นทางปั่นรถแจ่มจังเลยค่ะเห็นภาพแรกแล้ว ให้นึกถึง โรงช้าง จัง นี่ถ้ามีตู้เพลงด้วย จะเหมือนฉากเรื่อง เวลาในขวดแก้วเลยค่ะท่านพี่ฯ สบายดีนะคะ  :)

สวัสดีค่ะ

ดอกจมูกปลาหลดสวยจังค่ะ ไม่เคยเห็นเลย

สงสัยต้องขอฝักแก่จากอาจารย์ขจิตบ้างแล้ว

ขอบคุณนะคะที่แวะไปเยี่ยมเยียนกันเสมอๆ

แปลกและสวยดีค่ะ ไม่เคยเห็นมาก่อน ขอขอบคุณ ด้วยเล็บมือนางหอมๆ ค่ะ

มาจองเมล็ดพันธุ์จมูกปลาหลดด้วยคนครับ :)

สวัสดีค่ะน้องอาจารย์

  • ดอกจมูกปลาหลดสวยแปลกๆดี  ไม่เคยพบเห็น
  • แถวบ้านพี่คงไม่เคยมี    หรือ มันขึ้นอยู่กับดินฟ้าอากาศ
  • ในมหาลัยทิวทัศน์งดงาม  คนอยู่ที่นี่คงอารมณ์ดี
  • พบเห็นแต่ของสวยงาม  นำต้นไม้มงคลมาฝากค่ะ

          

   ต้นโชคเก้าชั้นกำลังออกดอก   เจ้าของและผู้พบเห็นจะมีโชคค่ะ   จึงนำมาฝากน้องค่ะ

 

แวะมาอ่านตามมาชมดอกจมูกปลาหลดค่ะ

สวัสดีคะ อาจารย์ อาจารย์ช่างสรรหาเรื่องดีๆ มาแนะนำเสมอเลยคะ ชอบมากๆๆๆเลยคะ

เป็นกำลังใจให้อาจารย์ขจิต ฝอยทอง บุคคลคุณภาพคะ

ศึกษาสมุนไพรไว้เยอะ ๆ

จะได้แข่งกับหมอดาว อิอิ

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท