๕๙๗.บล็อกเป็นแหล่งพัฒนาจิตใจของฉัน


           ตามปกติคนเรามักจะแสวงหาความสุขก่อนเป็นอันดับแรก หรืออาจจะมีท่านอื่นที่แตกต่างกันไปฉันไม่อาจทราบได้  วิธีการแสวงหาก็ย่อมแตกต่างกันไป  การที่ฉันเข้ามาเรียนรู้และแลกเปลี่ยนประสบการณ์ใน GotoKnow ถือว่าเป็นการแสวงหาความสุข เริ่มจากการอ่าน การเขียน การโต้ตอบแลกเปลี่ยน การรับคำแนะนำ คำเสนอแนะการแสดงความคิดเห็น 

         โดยเฉพาะบันทึกที่ถ่ายทอดหลักธรรมคำสอนของพระพุทธองค์  การบอกเล่าเกี่ยวกับการพัฒนาจิตใจ  การสร้างสุขให้เกิดขึ้นภายในใจโดยการเรียนรู้ตนเอง  การปฏิบัติภาวนา  รวมทั้งบันทึกการแนะนำหนังสือดี  และการได้รับหนังสือแห่งธรรมจากเพื่อนมิตรชาวบล็อก  การเรียนรู้เพื่อความสุขจึงเกิดขึ้นพร้อม ๆ กับการเข้ามาฝึกเล่าฝึกเขียน 

          เดิมทีเดียวฉันสนใจการฝึกปฏิบัติธรรมกับพระวิปัสสนาจารย์ซึ่งได้ตั้งใจว่าในแต่ปีจะต้องถือศีลแปดฝึกวิปัสสนาสมาธิให้ครบ ๓๐ วัน โดยฝึกปฏิบัติเป็นคราว ๆ แล้วแต่โอกาสอำนวย  ทำให้รู้สึกดีใจและภูมิใจว่าตัวเองสามารถปฏิบัติได้ รู้จักเข้าวัดเข้าวามาเป็นเวลานานหลายปี 

          ภายหลังเมื่อได้เรียนรู้จากบันทึกและคำแนะนำใน GotoKnow  ซึ่งธรรมะเมื่อรู้แล้ว  มีธรรมะแล้วยังไม่พอ  ที่สำคัญจะต้องฝึกปฏิบัติให้เป็นผู้มีธรรมะด้วยจึงจะสมควรเป็นผู้ "มีธรรมะ" จะมากหรือน้อยขึ้นอยู่กับตนเอง โดยการฝึกฝนด้วยความหมั่นเพียรพยายาม ตามที่ได้ศึกษาเรียนรู้ 

         ความสุขจะเกิดขึ้นภายในใจตนเองทีละน้อย แม้ไม่สุขมากก็ไม่ทุกข์มาก  แม้ทุกข์ก็รับได้  สามารถรับรู้อารมณ์ของตนเองได้ดีขึ้น  จากที่เป็นคนเจ้าระเบียบ  อยากได้อะไรก็ต้องได้  ใจร้อนคิดจะทำอะไรก็ทำไปไวเท่าความคิด  คอยใครไม่เป็นถือเวลาเป็นตัวกำหนด ขับรถเร็วเกินร้อยเสมอ   ส่วนใบหน้าเปื้อนยิ้มของฉันที่ใคร ๆ เข้าใจว่าจะดูเหมือนสุขุมเยือกเย็นเป็นเพียงบุคลิกภายนอกเท่านั้น   หลังจากที่ได้พยายามฝึกปฏิบัติแล้ว ฉันได้เปลี่ยนแปลงตนเอง  สิ่งไม่ใช่เหล่านั้นได้ลดลง  เมื่อมีภาวะคับขันฉันสามารถเปลี่ยนแปลงและควบคุมตนเองได้อย่างน่าแปลกใจ  มองเห็นทุกอย่างที่เกิดขึ้นเป็นเรื่องธรรมดา มีสติรอบคอบมากขึ้น

          ฉันอยากจึงจะแบ่งปันและแลกเปลี่ยนทางธรรมะโดยสร้างบล็อกใหม่ขึ้นมา "รักและศรัทธา" เมื่อเขียนไปแต่ละบันทึกได้พบกับทางตัน  เพราะต้องนำความรู้จากตำรามาตีความให้อ่านง่าย  โดยเป็นการสื่อให้ผู้อ่านสามารถเข้าใจง่ายและปฏิบัติได้   อีกอย่างหนึ่งฉันยังไม่ชำนาญการในเรื่องเกี่ยวกับการปฏิบัติของผู้มีธรรมะหรือไม่สามารถเป็นแบบอย่างที่ดีได้

          กัลยาณมิตรท่านหนึ่งได้แสดงความคิดเห็นว่า "เข้าวัดนั้นดีแล้วแต่อย่าติดวัด" ฉันเริ่มเข้าใจแล้วว่าฉันเป็นผู้หนึ่งที่เคยติดวัด  เริ่มทบทวนได้ว่าฉันเข้าวัดตอนมีทุกข์ เข้าวัดเพื่อบำบัดทุกข์  เมื่อเรียนรู้ผ่านบล็อกอย่างสม่ำเสมอและฝึกปฏิบัติตาม ทำให้ฉันมีความเข้าใจตนเองและรู้จักตนเองดีขึ้นกว่าเดิม ทำให้เป็นแรงบันดาลใจของฉันในการค้นหาความรู้มากขึ้น

          วันหนึ่งที่ดอยมูเซอ  ฉันตื่นนอนแต่เช้าออกไปเดินบนที่โล่งกว้างใหญ่  และพยายามฝึกเหมือนที่เคยฝึก ทำให้ฉันพบกับความจริงว่า "ธรรมชาติเป็นปัจจัยที่สำคัญของการฝึกปฏิบัติ" ฉันได้ยินแม้กระทั่งเสียงเต้นของหัวใจ และรู้จังหวะของการกำหนดลมหายใจของตนเอง  ซึ่งผู้รู้หรือนักปฏิบัติธรรมเคยกล่าวไว้ว่า "ธรรมะคือธรรมชาติหรือธรรมชาติคือธรรมะ" และทำให้การฝึกภาวนาลมหายใจสม่ำเสมอขึ้น  การฝึกปฏิบัติภาวนาจึงดูเหมือนได้เริ่มใหม่จากครั้งนั้น  ฉันได้เล่าเรื่องนี้ให้กัลยาณมิตรท่านหนึ่งรับฟัง  ท่านบอกให้ฉันเล่าผ่านบันทึก 

       ขอกราบคารวะกัลยาณมิตร GotoKnow ที่ได้เอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ความรู้ทางธรรมะ และแบ่งปันโดยการถ่ายทอดประสบการณ์ การชี้แนะแนวทางให้ฉันได้เรียนรู้เพื่อ(ฝึก)เป็นคน "รู้ธรรมและมีธรรม" ขอได้รับการแลกเปลี่ยนและเติมเต็ม  ด้วยจิตคารวะอย่างสูง

 

 

หมายเลขบันทึก: 370092เขียนเมื่อ 28 มิถุนายน 2010 10:22 น. ()แก้ไขเมื่อ 6 กันยายน 2013 23:07 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-อนุญาตแบบเดียวกันจำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (45)

สวัสดีครับคุณครูคิม  กระผมดีใจมาก  ที่ทำตามคุณครูแนะนำได้  ขอบพระคุณมากครับ  

สวัสดี พี่ครูคิมครับ

สั้นแต่คมชัดนะครับ เป็นการแสวงหาความสุข รับ และ ส่ง คลื่นแห่งความสุข

การเขียนบล็อกของผมบางที่ก็แค่ถ่ายทอดเรื่องราวดีดี

ซึ่งผมไม่ใช่นักวิชาการ ไม่มีความรู้ลึกซึ่งมาถ่ายทอดมากนัก

มีแต่ความรู้เฉพาะตน ที่เกิดแต่ตนครับ

ขอบพระคุณครับ

สวัสดีครับพี่คิม...

แวะมาเยี่ยมครับ

ชอบบันทึกนี้มาก ๆ เลยครับ

ตอนนี้อยู่กรุงเทพฯ แล้ว

อีกสักพักจะออกไปรับเฌวาที่โรงเรียนครับ...

สวัสดีค่ะครูคิม ถ้าทุกคนมีธรรมะในหัวใจ (สักนิด) ประเทศนี้จะมีแต่ความสุข ความเจริญ

พุทธธรรมะเริ่มจาก :

*รู้จักและความศรัทธาอย่างมั่นคง

*ทำความเข้าใจในพุทธอรรถะและพยัญญชนะ..

*ปฏิบัติให้รู้แจ้งในแนวพุทธวิถีของความพ้นทุกข์..รู้สติ..ละวาง..เดินหน้า..ไม่ย้อนกลับ..เพื่อบรรลุความเป็น..ผู้รู้..ผู้ตื่น..ผู้เบิกบาน...

*แบ่งปันประสบการณ์เพื่อขยายผลต่อไป..

น้องครูคิมบันทึกไว้ถูกต้องแล้วค่ะ..พี่ใหญ่ผู้กำลังเพียรฝึกอยู่..ขอให้กำลังใจนะคะ...เวลาเราเหลือน้อยแล้ว..ต้องเร่ง สร้างความสมดุล ระหว่างการเกี่ยวข้องกับผู้อื่น กับการดูแลกายและจิตของเราเอง...

(พี่ใหญ่เพิ่งกลับจากเยี่ยมบันทึกของ คุณภูสุภา ซึ่งถ่ายทอดคำสอนของ อ.มิตซูโอะ ไว้อย่างน่าสนใจค่ะ...)

 

 

จะรออ่านค่ะ

พวกเราชาว KKU คิดถึงพี่คิมค่ะ

สวัสดีครับคุณครู

อยากขอบคุณสำหรับสิ่งทึ่คุณครูค้นพบ แล้วนำมาแบ่งปันแก่พวกเราครับ

ด้วยความระลึกถึงครับ

สวัสดีค่ะคุณเนิ่ม ขมภูศรี

ดีใจจังค่ะที่คุณเนิ่มทำได้  ขอเป็นกำลังใจต่อไปนะคะ  และควรไปทักทานท่านอื่น ๆ เช่นนี้นะคะ

สวัสดีค่ะน้องPhornphon

พี่คิมเขียนไม่จบและทดลองส่งขึ้นค่ะ  กลัวเน็ตที่โรงเรียนล่ม  คุณพรพลกลับมาอ่านอีกรอบนะคะ  ขอขอบคุณค่ะ

สวัสดีค่ะ ดีใจกับครูคิมด้วยค่ะ

ที่สามารถฝึกปฏิบัติและเปลี่ยนแปลงได้ขนาดนั้น

ขอบคุณที่นำสิ่งดี ๆ มาแบ่งปันค่ะ

ด้วยควาชื่นชมครับพี่ครูคิม..

สวัสดีค่ะพี่ครูคิม

   จิตสงบ ใจสบาย กายเป็นสุข เป็นคำที่ใช้ติดปากเวลาน้องไปให้ความรู้ผู้ป่วยค่ะ

                     *** พักใจ-พักสมอง กับข้อคิดทางธรรมค่ะ ***
       
                                                      
                        

Pคุณครูสงสัยเหมือนพี่กานดาเลยครับ ยังไม่ได้แจ้งรายละเอียดให้ทั้งสองท่านทราบเลยครับ

เป็นวิธีการผลิตเชื้อราไตรโคเดอร์มาชนิดสด

ด้วยเทคนิคอย่างง่ายครับ

 

แล้วจะนำขั้นตอนมาแจ้งให้ทราบครับ

สวัสดีครับ

อนุโมทนาสาธุครับ

ธรรมะมีไว้ศึกษาเรียนรู้ตน ไม่ดีมีไว้ข่มคนอื่น แต่สิ่งดีดีก็ควรนำมาแลกเปลี่ยนในหมู่

เวลามีน้อย ควรให้มีสมดุลระหว่างกาย ใจ ตน หน้าที่รับผิดชอบ ตามคำกล่าวของท่านพี่ใหญ่ครับ

อยู่ในที่ร้อนก็ร้อน อยู่ในที่เย็นสัปปายะ ทำให้เห็นการเคลื่อนไหวกาย ใจ คมชัดนะครับ

สาธุ สาธุ สาธุ ที่นำธรรมปฏิบัติมาแบ่งปันครับ เจริญในธรรมนะครับ...

สวัสดีครับ คุรครูป้าคิม

กู๊ดดี้แวะมาเยี่ยม และมาอ่านบันทึกนี้ครับ

อ่านแล้วรู้สึกดีจัง..

เข้าวัด ..แต่อย่าติดวัด...ชอบประโยคนี้ครับ..

สวัสดีครับครูคิม

มนุษย์ทุกคนในโลก มีความแตกต่างกัน โดยพื้นฐาน มีความต้องการที่แตกต่างกันไปด้วย แต่มนุษย์ทั้งโลกมีความต้องการที่เหมือนกันอยู่อย่างหนึ่ง คือ ทุกคนต้องการความสุข และเนื่องจากมนุษย์มีความแตกต่างกันนั่นเอง จึงทำให้ความสุขของแต่ละคนแตกต่างกันไปด้วย

สำหรับผม มีความสุขตอนได้เขียนหนังสือครับ และก็คงเหมือนครูคิม พอได้มาใช้ โกทูโน ผมก็รู้ว่า ผมมีความสุข สุขที่ได้แลกเปลี่ยนเรียนรู้กับทุก ๆ คนไงครับ ยังระลึกถึงอยู่เสมอครับ

สวัสดีค่ะพี่ครูคิม

ขอบคุณบันทึกดีๆเกี่ยวกับธรรมมะ ธรรมชาติ ความสุข ความสงบนี้ค่ะ

  • สวัสดีค่ะพี่คิม
  • นานมากเหมือนกันนะคะที่ไม่ได้เข้ามาคุยกับพี่คิม
  • เวลาที่เรามีทุกข์มักเข้าหาธรรมมะ แต่หากว่าเรามีธรรมมะตลอดเวลาเท่ากับว่าชีวิตมีความสุขไปกว่าครึ่งแล้วนะคะพี่
  • ส่วนติ๋มคงยังต้องฝึกอีกนานเลย ขอบคุณพี่คิมมากค่ะ

สวัสดีค่ะน้องหนานเกียรติ

ธรรมชาติและบรรยากาศที่เป็นธรรมชาติจริง ๆ แม้ว่าจะได้ยินเสียงเด็ก ๆ เสียงสุนัข เสียงแมลงร้อง ไม่ถือว่าเป็นเสียงรบกวน เพราะเป็นเสียงของธรรมชาติจริง ๆ

ชอบรรยากาศลานหน้าบ้านและใต้ร่มไม้หน้าด้านบนบ้านลาหู่มากค่ะ  แม้ว่าจะเปลี่ยนขึ้นไปเดินบนดาดฟ้าก็รู้สึกดีค่ะ

เป็นกำลังใจให้กับกิจกรรมสร้างฝายของคนรุ่นหนุ่มสาวนะคะ

สวัสดีค่ะน้องนางสาว สุรีรัตน์ นาคสุวรรณ

พี่คิมว่าทุกคนมีธรรมะอยู่ในจิตใจกันทั้งนั้นนะคะ  เพียงแต่โอกาสการเข้าถึงและการนำมาใช้อาจต่างกันค่ะ  ขอขอบคุณที่มาแลกเปลี่ยนนะคะ

พี่คิมใช้เวลาฝึกมานานมาก กว่าจะรู้และเริ่มเข้าใจก็นานเหมือนกันค่ะ ถือเสียว่าบารมียังไม่เกิดค่ะ

สวัสดีค่ะท่านเกษตร(อยู่)จังหวัด

แหล่งเรียนรู้หลักธรรมจากบล็อกนี้  ทำให้ได้รู้จักการฝึกปฏิบัติรู้จักอยู่กับปัจจุบัน และการฝึกภาวนาสมาธิค่ะ

สวัสดีค่ะคุณพี่นาง นงนาท สนธิสุวรรณ

ขอขอบพระคุณสำหรับกำลังใจค่ะ ได้เรียนรู้ว่าเราสามารถฝึกปฏิบัติภาวนาสมาธิได้ทุกลมหายใจ ทุกเวลา ทุกโอกาสและสถานที่ค่ะ

เพราะได้รับการแบ่งปันประสบการณ์ การชี้แนะชี้นำจากผู้รู้กัลยาณมิตรชาวบล็อกที่นี่  จึงทำให้มีแรงใจในการเรียนรู้มากขึ้นค่ะ

ขอเป็นกำลังใจให้คุณพี่ใหญ่ค่ะ

สวัสดีค่ะคุณแก้ว..อุบล จ๋วงพานิช

ยินดีต้อนรับสาว ๆ มาเยี่ยมบ้านค่ะ  ขอขอบคุณค่ะ อยากไปร่วมวงด้วยจังเลยนะคะ ไก่กัญญาและคุณนายลดา  ยังไม่ได้จองเสื้อค่ะ

สวัสดีค่ะคุณบินหลาดง

สาเหตุหนึ่งที่เป็นแรงจูงใจให้เข้ามาแลกเปลี่ยนเรียนรู้  จึงอยากจะเล่ากล่าวถึงคุณค่าของการเขียนบล็อกและการเลือกใช้ Gotoknow ค่ะ

การเรียนรูธรรมะ แบบรู้ครึ่ง ๆกลาง ๆ เมื่อมาเติมเต็มจากผู้รู้หรือนักปฏิบัติที่นี่ทำให้การเรียนรู้มีความหมายมากขึ้นค่ะ

พี่คิมเป็นคนน่ารักค่ะ ทำให้ใครๆ ก็อยากจะมาพูดคุย แลกเปลี่ยนความรู้ด้วยค่ะ :-)

สวัสดีค่ะน้องnana งาน พสว.ศอ.8

เรื่องที่พี่คิมเชื่อและอยากบอก อยากเล่าคือเรื่องที่พี่คิมค้นพบด้วยตนเอง  และเป็นเรื่องที่คิดว่าดี มีประโยชน์ค่ะ

การเปลี่ยนแปลงที่ตัวเรา เป็นเรื่องที่ดูเหมือนไม่มีเหตุมีผลหรอกนะคะ  ความจริงเหตุผลอยู่ในตัวของมันเองนะคะ

เมื่อฝึกพอเข้าใจแล้ทุกอย่างจะกลายเป็นนิสัยค่ะ  ขอขอบคุณน้องนานาที่มาเป็นกำลังใจค่ะ

สวัสดีค่ะน้องราชิต สุพร

พี่คิมจะเรียนรู้จากความสำเร็จและความล้มเหลวของคนอื่นค่ะ   และไม่อายที่จะเล่าว่าตนเองทำผิดพลาดและไม่อายที่จะบอกว่าตนเองโง่ค่ะ

ขอขอบคุณน้องครูป้อม มีคำพูดสั้น ๆ แต่ยิ่งใหญ่ในหัวใจเสมอนะคะ

สวัสดีค่ะน้องคุณยาย

เมื่อสักครูพี่ทำวิธีการเรียกเจ้าหลง เหมือนน้องเรียกเจ้าเดลค่ะ กลับมาแล้วเมื่อก่อนหน้านี้ ๓ นาทีค่ะ  ขอขอบคุณภูมิปัญญาที่นำมาบอกกล่าวนะคะ

สวัสดีค่ะน้องK.Pually

การฝึกปฏิบัติภาวนาสมาธิ ได้ดีที่ตัวเราและคนรอบข้างค่ะ  อย่างน้อยได้ฝึกการรู้ตัวค่ะ ขอขอบคุณน้องมากนะคะที่มาให้กำลังใจค่ะ

สวัสดีค่ะพี่หนุ่ม กร~natadee

ขอขอบพระคุณกับภาพวย ใจใส มากนะคะ  ขอให้มีความสุขกับการพักผ่อนเลี้ยงลูกเลี้ยงหลานนะคะ

สวัสดีค่ะอาจารย์นาย สามารถ เศรษฐวิทยา

ขอขอบคุณค่ะ จะรอเรียนรู้วิธีการและขั้นตอนนะคะ  อยากจะทดลองทำบ้างค่ะ

สวัสดีค่ะน้องPhornphon

น้องPhornphon เป็นกัลยาณมิตรคนหนึ่งที่แบ่งปันให้พี่คิมได้เรียนรู้ธรรมะค่ะ  ขอขอบคุณมากนะคะ ขอให้น้องและครอบครัวมีความสุข ความเจริญค่ะ

สวัสดีค่ะน้องgoody krub

กลางวันนี้ป้าคิมพยายามเปิดบันทึกของน้องgoody krub แล้วโหลดภาพไม่ได้ค่ะ เน็ตช้ามาก  จึงไม่ไดเทกทาย จะกลับไปเยี่ยมใหม่นะคะ 

ใช่ค่ะ คำโดนใจสองสามคำ ก็เปลี่ยนคนดีน้อยมาเป็นดีมากได้นะคะ

สวัสดีค่ะท่าน ผอ.นาย สมนึก (นายน้อยหรือนายเคี่ยม) โทณผลิน

ขอขอบพระคุณท่าน ผอ.ค่ะ  อาจจะใช่นะคะ  การเขียนบันทึกก็ทำให้มีความสุขได้ เพราะไม่มีใครบังคับให้เขียนค่ะ เขียนเพราะอยากเขียนนั่นเอง

ยิ่งได้มีผู้มาเยี่ยมแลกเปลี่ยนและแบ่งปันความรู้ ทำให้เราได้รับความรู้ใหม่ ๆมากมายค่ะ

สวัสดีค่ะน้องถาวร

ธรรมชาติเป็นปัจจัยที่สำคัญต่อการฝึกปฏิบัติมากค่ะ  ขอขอบคุณน้องถาวรที่มาเป็นกำลังใจให้นะคะ  เมื่อเราฝึกได้แล้วต่อไปก็จะกลายเป็นธรรมชาติติดตัวค่ะน้อง

สวัสดีค่ะน้องKanchana

อย่างน้อยเราก็รู้ตัวเราว่า  เรากำลังทำอะไร  วันนี้พี่คิมมีเรื่องเล่าแบบเห่ย ๆ อีกแล้วนะคะ  จะเล่าในบันทึกต่อไปค่ะ

น้องติ๋มและครอบครัวคงสบายดีนะคะ

สวัสดีค่ะน้องBaby

ขอขอบคุณในความรู้สึกที่ดีนะคะ  ความจริงพี่คิมไม่ใช่คนน่ารักค่ะ มีนิสัยเสียมากมาย เมื่อแก่ลงก็ต้องพัมนา ปรับปรุงตนเองให้เป็นแบบอย่างแก่คนรุ่นหลังบ้าง ฮา ๆ ๆ ๆ

ยินดีด้วยค่ะกับการค้นพบจังหวะแห่งลมหายใจตนเองท่ามกลางธรรมชาติ การฝึกอานาปานสติเป็นประโยชน์อย่างยิ่ง ฝึกให้บ่อยๆจนชินนะคะ จะทำให้เรารู้สึกว่าปฏิบัติธรรมที่ไหนก็ได้ เมื่อไหร่ก็ได้ ไม่ต้องรอไปวัด เพราะเราใช้กายเราเป็นที่ปฏิบัติค่ะ

ฉันได้ยินแม้กระทั่งเสียงเต้นของหัวใจ และรู้จังหวะของการกำหนดลมหายใจของตนเอง  ซึ่งผู้รู้หรือนักปฏิบัติธรรมเคยกล่าวไว้ว่า "ธรรมะคือธรรมชาติหรือธรรมชาติคือธรรมะ" และทำให้การฝึกภาวนาลมหายใจสม่ำเสมอขึ้น

ชื่นใจจังเลยครูคิม

สวัสดีค่ะคุณนายดอกเตอร์

ขอขอบพระคุณค่ะ  จริงค่ะเมื่อฝึกบ่อย ๆ เราจะชินเมื่อถึงเวลาเหมือนมีอะไรมาเตือน  จะทำให้นึกถึงคำสอนว่า "ฝึกบ่อย ๆ ได้ทุกเวลา โดยตัวเราเอง"

เดิมจะปฏิบัติได้เป็นบางเวลา  แต่กว่าลมหายใจจะสม่ำเสมอต้องเพียรพยายามมากค่ะ แต่วันนั้นเป็นต้นมาดูเหมือนจับลมหายใจง่ายและสม่ำเสมอขึ้นค่ะ

สวัสดีค่ะคุณสุเทพ ไชยขันธุ์

ขอขอบพระคุณที่มาให้กำลังใจค่ะ  ที่ดอยมูเซอ  เป็นธรรมชาติแม้กระทั่งเสียงเด็ก เสียงสัตว์ร้อ และเสียงลมพัดค่ะ

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท