เคล็ด(ไม่)ลับ : เมื่อลูกท้องเสีย
ลูกเหมือนแก้วตาดวงใจ พ่อแม่ทุกคนย่อมรักและหวงแหนกันทุกคน เวลาลูกไม่เจ็บไข้ได้ป่วยเลี้ยงง่าย แต่พอป่วยพ่อแม่คนในบ้าน เป็นทุกข์ ไหนจะเรื่องยา การรักษา พาไปหาหมอ ปัญหาสาระพัด แถมเจ้าตัวเล็กงอแง ยุ่งทั้งบ้าน
เวลาไม่ถ่ายก็ทุกข์ เวลาถ่ายมาก (ท้องเสีย) ก็ทุกข์ ไม่มีความพอดีในโลกนี้เลย แล้วอย่างไรจะเรียกว่าท้องเสีย
อาการที่เด็กท้องเสียสังเกตได้จากการถ่ายอุจจาระเหลวมากว่า 3 ครั้งต่อวัน หรือถ่ายเป็นน้ำพุ่งหรือถ่ายเป็นมูกเลือด 1 ครั้งหรือมากกว่า ยกเว้นเด็กที่ดูดนมแม่อาจถ่ายเหลวสีเหลืองวันละ 5-6 ครั้ง ไม่นับว่าเป็นท้องเสีย
เหมือนเช่นลูกชายเมื่อตอนอายุ 1-4 เดือน ท้องไส้ถ่ายได้ถ่ายดี กินนมแม่สักหน่อย 2-3 ชม.ก็ถ่ายออก แล้วก็กิน สดชื่นดี ไม่ร้องงอแง หรือภาษาหมอ คือ active ดี ไม่มีอาการขาดสารน้ำ ก็ถือว่าปกติค่ะ
แต่ถ้าถ่ายบ่อย ร้องไห้งอแง ไข้ นอนบิด เบ่งถ่าย ปากแห้ง ตาโบ๋ กระหม่อมลึก (เด็กเล็กจะมีแบบนี้) ควรรีบไปหาหมอ โดยส่วนใหญ่ เมื่อท้องเสีย ถือว่าเป็นกลไกของร่างกายอย่างหนึ่งที่พยายามที่จะขับเอาสารพิษหรือเชื้อโรคที่ได้รับออกไปจากร่างกาย
ดังนั้นหลักการในการรักษาที่ถูกต้องคือการให้สารน้ำชดเชยส่วนที่เสียไปให้เพียงพอ เพื่อไม่ให้เด็กมีอาการขาดน้ำและรอให้ลำไส้ค่อย ๆ ฟื้นตัวและกลับมาทำงานตามปาติ สำหรับการให้ยาแก้ท้องเสีย หรือยาที่ลดอาการบีบตัวของลำไส้เพื่อให้หยุดถ่ายโดยเร็วนั้น ไม่สามารถให้ในเด็กได้ เนื่องจากจะทำให้เกิดการคั่งค้างของเชื้อโรคอยู่ในร่างกายเป็นเวลานาน และอาจเกิดการติดเชื้อแทรกซ้อนเข้าไปในกระแสเลือดได้ เพราะฉะนั้นพ่อแม่อย่าด่วนใจร้อน ตำหนิคุณหมอเลยค่ะ
การรักษาโดยเฉพาะในเด็กทารกอายุต่ำกว่า 1-2 ปี
- ให้เด็กดื่มน้ำและเกลือแร่ทดแทน ซึ่งน้ำเกลือแร่ที่ผสมแล้วควรดื่มให้หมดใน 1 วัน หรือดื่มไม่หมดให้ทิ้งไปแล้วผสมใหม่วันต่อวัน
- หากเด็กไม่ยอมทานน้ำเกลืออาจผสมน้ำเกลือแร่ในน้ำอัดลมที่เปิดจนแก๊สหมดแล้ว เพราะถ้ามีแก๊สอยู่ เด็กดื่มแล้วอาจท้องอืดได้ แล้วเจือจางด้วยน้ำต้มสุก 1 เท่าตัว เพราะน้ำอัดลมมีประมาณน้ำตาลมากอยู่แล้ว ใส่เกลือในสัดส่วนครึ่งช้อนชาต่อปริมาณน้ำ 1 ลิตร จากนั้นให้เด็กดื่มทุกครั้งหลังถ่าย โดยปริมาณที่ให้ควรใกล้เคียงกับปริมาณของอุจจาระที่ถ่ายในแต่ละครั้ง
- ถ้าเด็กดื่มนมแม่ คุณควรให้นมต่อไปได้ แต่ในรายที่เป็นมาก มีอุจจาระเป็นฟอง ผายลมบ่อย ท้องอืด อาจแก้ไขโดยบีบน้ำนมแม่ส่วนต้นของเต้านมที่เด็กจะดูดทิ้งไปประมาณ 20-30 มิลลิลิตร เพื่อให้เด็กได้ดูดนมแม่ส่วนหลังซึ่งจะมีปริมาณไขมันมากกว่าน้ำนมแม่ส่วนต้น ทำให้เด็กอิ่มนานไม่หิวง่ายไม่ต้องดูดนมบ่อย และระยะเวลาที่นมผ่านออกจากกระเพาะอาหารลงไปที่ลำไส้ช้าลง ช่วยลดการกระตุ้นการบีบตัวของลำไล้ ทำให้เด็กหลับนานและ การถ่ายจะห่างขึ้น
- ถ้าให้นมผสมและอาการถ่ายไม่ดีขึ้นหลัง 3 วัน อาจจะต้องเปลี่ยนเป็นนมที่มีน้ำตาลแล็คโตสต่ำ เช่นนมวัวที่ไม่มีแล็คโตส คือ โอแล็ค อัลมิรอน หรือถ้าจำเป็นก็อาจเจือจางนมลงเท่าตัว แต่ไม่ควรให้นมที่เจือจางนานติดต่อกันเกินหนึ่งหรือสองวันเพราะจะทำให้เด็กขาดอาหารได้
- หากเด็กท้องเสีย จากการแพ้อาหารหรือนม ควรหลีกเลี่ยงการให้อาหารนั้นและถ้าจำเป็นแพทย์อาจแนะนำให้เปลี่ยนนมให้เด็ก
- กรณีที่ท้องเสียเป็นเวลานานๆ และเด็กมีน้ำหนักตัวลดลงมาก การรับประทานโจ๊กวิจัย ซึ่งเป็นผลการศึกษาของงานโภชนาการ สถาบันสุขภาพเด็กแห่งชาติมหาราชินี (โรงพยาบาลเด็ก) กรมการแพทย์
สูตรโจ๊กวิจัย
1.ข้าวสาร 100 กรัม
2.เนื้อไก่ล้วน 60 กรัม
3.น้ำมันพืช 3 ช้อนชา
4.เกลือป่น 2 ช้อนชา
วิธีทำ
ต้มข้าวใส่น้ำประมาณ 7 ถ้วยตวงเมื่อข้าวสุก ใส่เนื้อไก่ น้ำมันพืช และเกลือป่น ต้มอีก 10 นาที ถ้ามีเครื่องปั่น ให้นำเข้าเครื่องปั่นจนละเอียด ถ้าไม่มี ต้องต้มข้าวให้เปื่อย แล้วนำมาครูดผ่านกระชอน ส่วนผสมนี้จะได้โจ๊กข้นประมาณ 650 กรัม ให้พลังงานประมาณ 620 แคลอรี่ ส่วนผสมนี้ใช้รับประทานได้ทั้งวัน
**สามารถเตรียมได้ง่าย ช่วยให้เด็กมีน้ำหนักตัวเพิ่มขึ้นเร็ว และหายจากท้องเสียเร็ว
การป้องกัน
1.เลี้ยงลูกด้วยนมแม่
2.ถ้าจำเป็นต้องเลี้ยงเด็กด้วยนมผสมคุณต้องดูแลทำความสะอาดอุปกรณ์ในการเตรียมนมอย่างดี ล้างมือให้สะอาดก่อน เตรียมนม ไม่ใช้นมผสมที่เตรียมไว้นาน ๆ โดยมีแช่ตู้เย็น
3.เมื่อเตรียมอาหารและน้ำให้ลูก ควรดูแลความสะอาดของอาหาร น้ำ และภาชนะที่ใส่อย่างดีโดยเฉพาะผลไม้ เช่น ส้มควรล้างให้แน่ใจว่าสะอาดจริง อาหารต้องปรุงสุกใหม่ๆ ไม่มีแมลงวันตอม ล้างมือให้สะอาดก่อนที่จะป้อนอาหารลูก
4.ดูแลความสะอาดของลูกให้ดี ล้างมือบ่อย ๆ โดยเฉพาะช่วงที่ลูกหยิบของเข้าปาก ตัดเล็บให้สั้น
5.ดูแลทำความสะอาดที่พักอาศัย ของใช้ ของเล่น ของลูกอย่างสม่ำเสมอ ของเล่นควรล้างทำความสะอาดหรือเช็ดแล้วผึ่งแดดเป็นประจำ ถ้ามีสมาชิกในบ้านท้องเสีย ควรเข้มงวดในการดูแลความสะอาดภายในบ้านเพิ่มขึ้น
ขอขอบคุณข้อมูลจาก
ความเห็น (25)
มาเรียนรู้ค่ะน้องเพชรน้อย
พี่มีหลานน้อย (ชาย) อายุ 6 เดือน ชื่อน้องคีนค่ะ กำลังน่ารักน่าชัง
ตอนเกิดได้ 10 วัน ลืมให้แม่เข้าอุ้มเรอ จนเป็นเรื่องค่ะ
เพราะหลานน้อยท้องพองใหญ่ เริ่มนอนยากอึดอัด แต่ยังไม่ร้องไห้จึงรีบไปหาหมอ
ปรากฎว่าต้องอยู่ รพ.อีก 10 วัน เพื่อรักษาลำไส้
เพราะลูกชายโตๆ กันหมดแล้วคุณย่าเลยต้องรื้อฟื้นตำราใหม่
ขอบคุณน้องเพชรน้อยมากๆนะคะ
สวัสดีค่ะคุณพี่อรวรรณ
- เรื่องท้องเสียเป็นเรื่องธรรมดาของเด็ก ๆ ไปแล้วค่ะ
- อย่าว่าแต่เรื่องเล็ก ๆ เลยค่ะ
- หากดูแลไม่ทันท่วงที อาจเป็นอันตรายได้ค่ะ
สวัสดีค่ะ
- ขอขอบพระคุณกับความรู้ที่ควรรู้นะคะ
- จะได้นำไปบอกต่อและแบ่งปันค่ะ
- เป็นกำลังใจให้นะคะ
สวัสดีค่ะครูคิม
- ขอบคุณมากค่ะอาจารย์ กับกำลังใจที่มีเสมอมาค่ะ
-
อ่านแล้วได้ความรู้มากมาย...เอาไว้เลี้ยงลูก(ถ้ามีโอกาส)...ดีจังค่ะ...โจ๊กวิจัย ก็เพิ่งได้ทราบวิธีการทำและที่มาค่ะ...ขอบพระคุณมากค่ะ
มาเรียนรู้เช่นเดียวกับกัลยาณมิตรท่านอื่นๆ...
เรียนรู้เพื่อย้ำเตือนตัวเองอีกรอบว่า...
หมอที่ดีที่สุด ก็คือ เราเอง
ดังนั้น การเรียนรู้ที่จะดูแลตัวเอง จึงเป็นการเรียนความเป็นหมอไปในตัว
แถมยังได้ดูแลคนอื่นด้วยเช่นกัน
ขอบคุณครับ...
สวัสดีค่ะคุณ Vij
- บทการเรียนรู้ เราเรียนได้จากทุกสิ่งใกล้ตัว
- แม้แต่ตัวเราและลูกเอง
เก็บไว้เป็นบทเรียน
สวัสดีค่ะ อ.แผ่นดิน
- สมัยคนสาสุข ชอบเน้นการปรับพฤติกรรมการดูแลตนเอง
- ให้เราทุกคนสามารถดูแลตนเอง ทำนองการปฐมพยาบาลเบื้องต้น การพบแพทย์ แต่สิ่งหนึ่ง คืออะไรสำคัญต้องกระทำ " ฟางเชือกสุดท้าย "
- "ทำไมมาสายจัง" เฮ้อ ! เป็นเสียอย่างนี้นะหมอ
มาชม
แล้วมีวีธีแก้ปัญหาเด็กท้องผูกบ้างไหมนี่...
สวัสดีค่ะ อาจารย์ umi
- อ่านแล้วขำดีค่ะ
- เพราะตอนลูกยังเล็กท้องเสีย พอโตหน่อยท้องผูก แล้วค่ะ
- น่าสนใจค่ะอาจารย์
สวัสดีครับคุณเพชรน้อย ท้องเสีย ถ่ายเหลวถ่ายมาก ภาษาถิ่นปักษ์ใต้ เขาว่าขี้แขงครับ
สวัสดีค่ะ ท่าน วอญ่า-ผู้เฒ่า-natachoei--
- น่าเสียดายค่ะ
- ไม่เจอหน้าอาจารย์
- ท้องเสียภาษาอิสาน เรียกว่า " ขี้เหี่ย" ค่ะ
- ไม่สุภาพ อาจโดนแบนได้ค่ะ
- สวัสดีค่ะ
- แวะมาให้กำลังใจและขอเรียนรู้ด้วยนะค่ะ ศึกษาข้อมูลเพื่อนำไปบอกกล่าว (ไม่มีลูก มีแต่หลานก็ใช้ได้ใช่มั๊ยค่ะ)
สวัสดีค่ะ คุณ บุษรา
- ใช้ข้อมูลได้ทุกคนค่ะ ไม่จำกัดว่าต้องเป็นเด็กหรอกค่ะ
- ยินดี ยินดีคะ
ขอบคุณมากนะคะ วันนี้ลูกชายท้องเสียพอดี เสียมา2วันแล้วแต่ไม่มากแต่บ่อยคะ แงแง เพราะปลาซาบะแท้ๆๆ เศร้าใจจังคะ พรุ่งนี้แม่จะทำโจ๊กวิจัยให้นะคร้าบบน้องไอซ์ของแม่
สวัสดีค่ะคุณปอ
- เด็ก ๆ หายป่วยหรือยังค่ะ
- ขอให้หายป่วยเร็ว ๆ นะค่ะ
นัทธ์ธิดา มั่นคง
ท้องเสีย แล้วไม่ยอมกินอะรัยเลยทำอย่างไรดีค่ะ
วิไลวรรณ จันทป
ตอนนี้ลูกชายอายุ3เดือนแล้วค่ะน้องอ้วนมาก7ก.กหนูเลยเปลี่ยนนมให้น้องตอนนนี้ท้องเสียมากวันที่2แล้วไปหาหมอได้นมรักษาท้องมายังไม่ดีขึ้นเลยแบบนี้ควรทำอย่างงัยดีค่ะ
ลูกท้องเสียครับ...เปลี่ยนนม แต่ไม่แน่ใจว่าเรื่องเปลี่ยนนมหรือเปล่าเพราะมีอาการหวัดลงคอร่วมด้วย อาจจะลามลงกระเพาะก็เป็นได้ เพราะอยู่ในช่วงกำลังจับของทุกอย่างเข้าปาก มีบางครั้งปล่อยคลานบนพื้น หินอ่อน (แต่เป็นพื้นที่ทุกคนเหยียบย่างน่าจะสกปรกพอดู) แล้วจับล้างมือไม่ทัน แกเก็บอะไรได้ก็นำเข้าปากเลย แม้ว่าจะเอาสิ่งของออกมาแล้วผมว่าเชื้อโรคมันคงไม่ได้ตามออกมาแน่ๆ แกท้องเสียมา 1 วัน เลยให้น้ำเกลือ และเปลี่ยนนมเป้นแบบเดิมที่แกเคยทาน คราวนี้อาการดีขึ้น แต่ไม่ยอมนอน ต้องให้อุ้มเดิน ไม่เช่นนั้นจะร้องงอแงน่ารำคาญมาก (เพราะดึกแล้ว เกรงใจเพื่อนบ้าน แกร้องดังมากไม่เกรงใจใครเลย) ไม่รู้เพราะกลัวการนอนหรือเปล่า คืนก่อนที่จะท้องเสีย แกสะดุ้งตื่นทั้งคืน พอตอนเช้าก็ท้องเสียไหลปรู้ดปร้าดเลยครับ
ตอนนี้ลูก1ปี3เดือน. ท้องเสียวันนี้วันที่4แล้ว. วันแรก6-7ครั้ง วันที่สอง5ครั้ง. วันที่สาม4ครั้ง แต่ไม่มีอาการอะไรแทรกมาเพิ่ม. แบบนี้ลูกจะติดเชื้ออะไรในลำใส้ไหม
ขอบคุณมากคะสำหรับความรู้ น้องข้าวสวยท้องเสียมา 3-4 วันแล้วคะ ถ่ายวันละ 3 ครั้ง ถ่ายเหลว ก่อนถ่ายเหลว ก็เปนไข้ก่อนคะ แล้วก็ท้องเสีย คิดว่าเดี๋ยวพรุ่งนี้ลูกก็หาย แต่เมื่อวานยังถ่ายเหลวอยู่เลย ถ้าซื้อนมแลคโตสต่ำมาให้ลูกกิน อาการจะดีขึ้นมั้ยคะ
น้องสตางค์
ตอนนี้ลูกสาว 1ขวบ10วันคะท้องเสียได้สองวันนี้คะ กินข้าวปกติคะ แต่น้องถ่ายตอนเช้าถึงเที่ยง3ครั้งแล้วคะให้ดื่มเกลือแร่ไปตอนนี้นอนค่อยยังชั่ว รอดูตอนบ่ายกะทำโจ้กที่คุณบอกให้น้องลองทานเผื่อจะหยุดถ่ายคะ ถ้าอาการไม่ดีขึ้นคงจะพาไปหาหมอคะ แต่อยากทราบว่าเกลือแร่ชงกี่ชองต่อวันคะ.เพราะเมื่อเช้าชงไปหนึ่งชองต่อน้ำ8ออนซ์ตอนนี้เหลือหน่อยเดียวคะ จะชงให้ลูกดื่มอีกได้ไหมคะ...
น้องใบเฟิร์น
น้องใบเฟิร์น
_สวัสดีค่ะ.น้องท้องเสียมาประมาณ9วันแล้วค่ะ
เข้าไปนอนโรพยาบาล2รอบแล้วค่ะ...อาการดีขึ้นแต่ตอนอยู่โรงบาลค่ะกลับมาย้านก็เป็นอีก...ถ่ายทั่งวัน9-10รอบหรือมากกว่าค่ะ สงสารลูกจังเลนค่ะมีตอนนี้ทำน้ำต้มข้าวให้กินทุกวันเลยค่ะ.ขอคำปรึกษาหน่อยคขอบคุณค่ะ
อรอุษา บรรจงปรุ
- สวัดดีค่ะตอนนี้ลูกชายอายุ6-7เดือนค่ะตอนแรกให้กินนมเอส26พอ6เดือนให้เปลียนกินตาหมีน้องถ่ายไม่สะดวกเลยให้กลับมากินเอส26สูตร2น้องมีอาการท้องเสียเป็นไข้อาเจียนได้นอนโรงบาล3วันหมอให้เปลียนกินนมไฮคิวแต่ไม่ยอมกินมีอาการซึมและยังถ่ายเหลวอยู่เลยหมอบอกว่าขาดน้ำดิช้้นควรทำยังงัยกลับนมดีค่ะจะให้ลูกกินยังงัยดี