การสร้างความสัมพันธ์กับศิษย์เก่า
ฐิติพันธ์ สอนพูด
ศิษย์เก่า ภาษอังกฤษใช้คำว่า alumni แปลว่า ศิษย์เก่า นักเรียนเก่า หรือนิสิตเก่า หมายถึง ผู้ที่สำเร็จการศึกษาไปแล้ว ในแต่ละปีสถานศึกษาจะมีผู้ที่สำเร็จการศึกษาออกไปศึกษาต่อที่อื่น หรือไปประกอบอาชีพ ทั้งอยู่ในชุมชน และนอกชุมชน บางคนรับราชการ บางคนประกอบธุรกิจค้าขาย บางคนเป็นนักการเมือง หรือทำไร่ ทำนา ทำสวน บ้างก็มีครอบครัว มีบุตรหลานส่งเข้ามาเรียนในโรงเรียนที่ตนเคยเรียนอยู่ และบางคนก็กลับมาเป็นครูสอนอยู่ในโรงเรียนที่ตนเคยเรียน ดังนั้น ศิษย์เก่ากับโรงเรียน จึงอยู่ใกล้ชิดกันโดยตลอด ไม่สามารถแยกออกจากกันได้ การสร้างความสัมพันธ์ระหว่างโรงเรียนกับศิษย์เก่า เป็นงานสำคัญงานหนึ่งที่โรงเรียนต้องดำเนินการอย่างต่อเนื่อง ตั้งศิษย์ผู้นั้นจบออกจากโรงเรียนไป โรงเรียนโดยผู้บริหาร ครูและบุคลากรทุกคน ต้องตระหนักถึงความสำคัญของการสร้างความสัมพันธ์ระหว่างโรงเรียนกับศิษย์เก่า ทุกคนต้องมีความรู้ความเข้าใจในความสำคัญหรือจุดมุ่งหมายของการสร้างความสัมพันธ์ระหว่างโรงเรียนกับศิษย์เก่า ขอบข่ายการดำเนินงาน กระบวนการทำงาน แนวการดำเนินงาน และคุณค่าที่จะได้รับจากจากงานการสร้างความสัมพันธ์ระหว่างโรงเรียนกับศิษย์เก่าร่วมกัน
1. ความสำคัญของการสร้างความสัมพันธ์กับศิษย์เก่า
การสร้างความสัมพันธ์กับศิษย์เก่า เป็นส่วนหนึ่งที่สำคัญเป็นอย่างยิ่งของงานการสร้างความสัมพันธ์ระหว่างโรงเรียนกับชุมชน เพราะศิษย์เก่าส่วนใหญ่ยังคงอยู่อยู่ในชุมชนและมีความเกี่ยวข้อง สัมพันธ์ใกล้ชิดอยู่กับโรงเรียนทุกวัน ทั้งในฐานะผู้ปกครองนักเรียน บ้างก็เป็นกรรมการสถานศึกษา บางคนเป็นผู้ใหญ่บ้าน กำนัน สมาชิกองค์การบริหารส่วนตำบล ต้องส่งบุตรหลานมาโรงเรียนทุกวัน ได้พบปะ พูดคุยอยู่กับครูเก่าของตนอยู่เสมอ และยังมีคนที่บวชเป็นพระอยู่ที่วัดในชุมชน ครู กับชุมชน และวัด จึงมีความสัมพันธ์กันอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ แม้งานการสร้างความสัมพันธ์ระหว่างโรงเรียนกับศิษย์เก่า จะไม่เกี่ยวข้องกับการเรียนการสอน แต่ก็มีส่วนช่วยให้การบริหารการจัดการศึกษาดำเนินไปได้ด้วยดี ส่งผลให้นักเรียนที่ยังเรียนอยู่ในปัจจุบันประสบผลสำเร็จ บรรลุเป้าหมายในการจัดการศึกษาของโรงเรียน
ความสำคัญของการสร้างความสัมพันธ์กับศิษย์เก่า มีดังนี้
1. ส่งเสริมความสัมพันธ์อันดีระหว่างโรงเรียนกับชุมชน
2. ส่งเสริมและพัฒนาการมีส่วนร่วมในการจัดการศึกษาของชุมชนและศิษย์เก่า
3. ส่งเสริมการประชาสัมพันธ์กิจกรรมและผลงานของโรงเรียน
4. สนับสนุนการระดมทรัพยากรในการบริหารจัดการศึกษา
5. ส่งเสริมและพัฒนาการทำงานเป็นทีมของชมรมศิษย์เก่า
6. ประสานความเข้าใจกันและขจัดปัญหาข้อขัดแย้งระหว่างโรงเรียนกับชุมชน
2. ขอบข่ายการสร้างความสัมพันธ์กับศิษย์เก่า
เพื่อให้การดำเนินงานการสร้างความสัมพันธ์ระหว่างโรงเรียนกับศิษย์เก่าเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ จึงกำหนดขอบข่ายการดำเนินงาน ดังนี้
1. การจัดทำสำมะโนศิษย์เก่า
2. การจัดตั้งชมรมศิษย์เก่า
3. การเลือกตังประธานชมรมศิษย์เก่า
4. การกำหนดโครงการ/กิจกรรมในการทำงาน
5. ประเมินผลและรายงานผล
3. กระบวนการในการสร้างความสัมพันธ์กับศิษย์เก่า
1. การวางแผนจัดตั้งชมรมศิษย์เก่า โดยการประชุม แต่งตั้งคณะทำงานสำรวจข้อมูล จัดทำทะเบียนศิษย์เก่า
2. สำรวจความคิดเห็นจากครู นักเรียน ศิษย์เก่า ชุมชน ในการจัดตั้งชมรมศิษย์เก่า การเลือกตั้งประธานชมรม
3. กำหนดโครงการ/กิจกรรม
3.1 การแข่งขันกีฬาประจำปี
3.2 วิทยากรพิเศษ ปราชญ์ชาวบ้าน ภูมิปัญญาท้องถิ่น แหล่งเรียนรู้
3.3 การพบปะสังสรรค์ระหว่างครู ศิษย์เก่า ชุมชน ในวันสำคัญ เช่น วันขึ้นปีใหม่
วันเด็ก วันแม่
3.4 ศิษย์เก่า ศิษย์ปัจจุบัน ร่วมใจกันปรับปรุงพัฒนาสภาพแวดล้อมในโรงเรียน วัด
และชุมชน
3.5 การประชาสัมพันธ์ยกย่องให้กำลังใจศิษย์เก่าที่มีผลงานดีเด่นหรือประสบ
ผลสำเร็จ
4. ติดตาม ประเมินผล และรายงานผล เพื่อปรับปรุงพัฒนาในปีต่อๆไป
4.
แนวการดำเนินการ
1. ดำเนินการสรรหาแกนนำศิษย์ศิษย์เก่าที่ติดต่อได้สะดวก
มีความคล่องตัวในการทำงานสูง
ให้เป็นประธานชมรมเพื่อประธานชมรมจะได้รวบรวมศิษย์เก่าให้เกิดชมรมที่เข้มแข็ง
2.ดำเนินการเกี่ยวกับศิษย์เก่าสัมพันธ์ เพื่อให้นักเรียนปัจจุบันเห็นความสำคัญของชมรมศิษย์เก่า ร่วมกิจรรมปฐมนิเทศ ปัจฉิมนิเทศ
3. ดำเนินการเกี่ยวกับศิษย์เก่าในงานอำลาอาลัยของนักเรียนที่จบการศึกษาชั้นมัธยมศึกษาปีที่
3
4. จัดกิจกรรมทางวิชาการและสาธารณประโยชน์
5. ขอความร่วมมือจากศิษย์เก่า
และชุมชนในการดูแลช่วยเหลือศิษย์ปัจจุบัน
6. ออกจดหมายข่าวหรือแผ่นพับ 3 เดือนต่อฉบับ
5. คุณค่าที่ได้รับจากการสร้างความสัมพันธ์กับศิษย์เก่า
1. เป็นการประชาสัมพันธ์โรงเรียนผ่านสื่อบุคคล
2. สร้างความเข้าใจอันดีระหว่างโรงเรียนกับชุมชน
3. ได้รับการสนับสนุนช่วยเหลือทั้งแรงกายและทรัพย์สินจากชุมชนด้วยความเต็มใจ
4. ชุมชนมีความเข้าใจและเห็นความสำคัญของการมีส่วนร่วมในการจัดการศึกษามากยิ่งขึ้น
6. บทสรุป
ผู้บริหารสถานศึกษาควรมีวิสัยทัศน์ในการใช้ประโยชน์จากศิษย์เก่าโดยการสร้างระบบบริหารจัดการที่ดีในการร่วมมือ การจัดบทบาทหน้าที่ การสรรหาแกนนำและการประสานงาน กับชมรมศิษย์เก่า การดึงศิษย์เก่าและภาคีต่าง ๆ เข้าร่วมพัฒนาโรงเรียนในรูปแบบที่หลากหลาย ทำให้สมาชิกมีความกระตือรือร้นในการสร้างสรรค์กิจกรรม เร่งสร้างความร่วมมือในด้านต่างๆ ไม่ใช่เพียงหวังเพื่อให้บริจาคทรัพย์สินเงินทอง ก็จะเป็นช่องทางในการพัฒนาความเข้มแข็งทางวิชาการของโรงเรียนได้และการประสานความร่วมมือกันระหว่างโรงเรียน ชุมชน สังคม บุคลากรในภาคส่วนต่าง ๆ การเปิดโอกาสให้ชุมชนมีส่วนร่วมอย่างมีความหมาย เป็นเรื่องสำคัญ ทุกคนต้องการการได้รับการยอมรับนับถือ การให้เกียรติซึ่งกันและกัน ผลตอบแทนอาจเป็นเพียงคำชื่นชม พวกเขาก็พร้อมและยินดีช่วยเหลือสนันสนุนโรงเรียนเสมอ ผลของโครงการ/กิจกรรมต่างๆ ที่จัดขึ้น ย่อมสะท้อนกลับมายังโรงเรียน อันจะนำไปสู่การพัฒนาคุณภาพการศึกษาได้อย่างแน่นอน
รายการอ้างอิง
http://www.oknation.net/blog/print.php?id=215954
http://www.swu.ac.th/alumni.asp
http://dictionary.kapook.com/
แวะมาอ่านดูสถานศึกษาควรมีวิสัยทัศน์ในการใช้ประโยชน์จากศิษย์เก่าโดยการสร้างระบบบริหารจัดการที่ดีในการร่วมมือ การจัดบทบาทหน้าที่ การสรรหาแกนนำและการประสานงาน กับชมรมศิษย์เก่า
เป็นแนวคิดที่จะพัฒนาโรงเรียนโดยไม่ต้องใช้งบประมาณทางราชการ แถมยังได้มวลชนอีก
ครูอ้อย เป็น alumni หลายที่ค่ะ พยายามทำตนให้เกิดประโยชน์ รวมตัว และช่วยกันพัฒนา อย่างน้อยที่สุดก็สังสรรค์ค่ะ
มารับความรู้เพื่อนำไปใช้ประโยชน์ครับ ขอบคุณมากครับ
คุณเหรียญชัย เป็นทหาร แต่มีความสนใจด้านการศึกษา
ขอบคุณมากนะ รวมทั้งท่าน ผอ.บวร
ส่วนครูอ้อยดิฉันเป็นแฟนประจำของคุณอยู่แล้ว
ตามไปหลายที่นะ
เมื่อปีใหม่ 1 ม.ค.53 มีศิษย์เก่าซึ่งขณะนี้เรียนอยู่ ม.4 มาเยี่ยมที่โรงเรียนร่วม 20 คน น่ารักมาก
ขอบคุณค่ะ