หากเราศึกษาเรื่องขึดเกี่ยวกับตุง โดยเฉพาะตุงไจจะพบข้อห้าม พบสิ่งที่เป็นเงื่อนไขต่างๆที่จะทำให้เกิดขึดหรืออาถรรพ์มากมาย
ในตำราหรือคัมภีร์ได้กล่าวไว้สรุปได้ว่า "วัดบ่มีปอยหลวงเอาตุงมาแขวนก็ขึด" ข้อห้ามนี้ขึดเพราะผิดกาละและผิดฮีตกอง
ผิดกาละคือผิดเวลาที่นำตุงมาแขวน ไม่ใช่เวลาที่วัดมีงานปอยหลวง หรืองานมหาป๋าง เราจะเห็นว่าวัดในล้านนาแม้จะมีงานปอยหน้อยคือการบวชพระ/เณร(บรรพชา ) หรือการเป็กข์ตุ๊(อุปสมบท)ก็ไม่มีการนำตุงมาแขวน จะนำตุงมาแขวนได้ต่อเมื่อมีงานปอยหลวง/ปอยมหาป๋างอย่างเดียวเท่านั้น
ผิดฮีตกอง คำว่าฮีตกองคือ แนวทางการจัดกิจกรรมที่ถือว่าเป็นที่ยอมรับจนเป็นมาตรฐานของผู้คนในสังคมจนเป็นประเพณีที่ต้องปฏิบัติสืบๆกันมา โดยเฉพาะการปฏิบัติเกี่ยวกับตุงพอสรุปตามคัมภีร์กล่าวไว้ว่าการที่จะเอาตุงมาปักบูชาได้ต้องมีปอยหลวงหรืองานใหญ่/ปอยมหาป๋าง แต่เมื่อไม่มีปอยหลวงหากเอาตุงมาแขวนซึ่งผิดฮีตกองตามที่ได้กำหนดไว้จึงขึด
ในแง่ของสังคมหากเอาตุงไปแขวนไว้ตามวัดทั้งๆที่วัดไม่มีปอยหลวง จะทำให้ผู้คนที่ผ่านไปมาเห็นตุงก็จะนึกตามประสบการณ์ว่า อีกไม่นานหรือราว 7-8 วันวัดนี้จะมีงานปอยหลวงแน่นอน ผู้คนต่างก็จะเตรียมตัว ลางาน เตรียมทำบุญ บอกกล่าวเล่าขานให้ญาติพี่น้องได้ทราบ
แต่เมื่อล่วงเลยเวลา 7-8 วัน ตามประสบการณ์ของผู้คนในสังคมที่เคยผ่านมาทางวัดไม่มีงานปอยหลวงดั่งที่เคยกระทำกันมา ก็จะทำให้ผู้คนสับสน เผลอๆเจ้าอาวาสหรือคณะกรรมการวัดหรือผู้คนที่ทำขึดนั่นแหละจะโดนผู้คนในสังคมโก่นด่า เกิดความขัดแย้ง ความสามัคคีแตกร้าวระหว่างวัดกับชาวบ้านศรัทธาทั่วไป
การนำเอาตุงไจมาแขวนโดยไม่มีเหตุผล ตามที่คัมภีร์กำหนดหรือตามที่บรรพชนได้สร้างฮีตกองไว้ให้
มันจึงขึดนักแล...
ยิ่งเป็นบ้านผู้คนทั่วไปหรือสถานที่ที่ไม่ใช่วัดจะจัดปอยหลวงไม่ได้เด็ดขาด หากเอาตุงมาแขวนมันยิ่งขึดโดยไม่ต้องสงสัย โดยไม่ต้องอธิบายเพราะได้เล่าเหตุผลมาดังกล่าวแล้ว
ดังคำภีร์กล่าวไว้ว่า บ่มีปอยหลวง/ปอยมหาป๋างเอาตุงมาแขวนก็ขึด
ลุงเจ้า..
ถ้าจะขึดแต๊ๆ..เนาะเจ้า
บ่มีปอยหลวง/ปอยมหาป๋างเอาตุงมาแขวนก็ขึด
ลุงเข้ามาเขียนเจื่อๆเน่อ..กึ๊ดเติงหา
ใกล้หนตางแต่ไก๋ใจ๋ปูดโธ๊ะ..กับก๋านกับงานเจ้า
ลุงสบายดีน่อเจ้า...
กลุ่มหลักสูตรจะไปทำบุญแหมแล้วช่วงเข้าพะษา
จะมีคนเอิ้นไปหาลุงนะเจ้า..
สวัสดีเจ้า..ศน.อ้วน
อ้อ... มันเป็นเช่นนี้เอง
เพิ่งจะได้รู้ ชัดเจนแต๊เจ้า
ยินดีจั้ดนักเจ้า ลุงหนานพรหมมา
สวัสดี ศน.อ้วนและคนต่างเมืองเจ้า..
ยินดีกับหมู่เฮาและผองเพื่อนญาติมิตรทุกคน.....ที่เข้ามาแลกเปลี่ยนเรียนรู้...
หากพวกเราช่วยกันแก้ไขในสิ่งผิด.. สิ่งที่ถูกต้องและดีงามย่อมฟื้นคืนมาอยู่ในสังคมต่อไป...
ขอบคุณพวกเราที่จะเอิ้นหาช่วงเข้าพรรษา.....
แต่ช่วงนี้เองลุงจะไปถวายพระอุปคุตที่เมืองเชียงตุงและเมืองลา ประเทศพม่า แล้วกลับมาถวายอีกหนึ่งองค์ที่วัดจำปา เมืองพะเยาเพื่อสืบทอดพระพุทธศาสนา ..ขอพวกเราได้รับผลบุญร่วมกันเน่อเจ้า...
ด้วยความปรารถนาดีจากลุงหนาน....พรหมมา
สวัสดีเจ้า คุณลุงบ่ได้มาทักทายนานมาก ยังบ่มีโอกาสไปแวะเยี่ยมเลยเจ้า มาอ่านความฮู้ทำฮือต้องถามผู้ใหญ่ก่อนจะทำอะหยังไปเนอะ
สวัสดีเจ้าอาจารย์รินดา..
ยินดีที่เข้ามาแว่อ่านและทักทาย...
หากมีเวลาเชิญได้ทุกเมื่อเจ้า ที่แหล่งเรียนรู้ผะหญาล้านนา-สวนชาปิ้งหินไฟ
มีพวกเราแวะไปแอ่วและให้คำแนะนำ แลกเปลี่ยนเรียนรู้แทบทุกวันเจ้า..
ด้วยความปรารถนาดีจากลุงหนาน...พรหมมา
ไหว้สาท่านหนานทนันและอิหล้าปลายฟ้า...
ยินดีครับที่เข้ามาแว่แอ่วและอ่าน...
ขอบคุณอิหล้าปลายฟ้าเอาของที่ลุงชอบมาหื้อ...แปลกใจ๋ว่าเหตุใดจึงฮู้ว่าลุงชอบน้ำพริกอ่อง...ของมักขนาดเน่อเจ้า..
เรื่องน้ำพริกอ่องเป๋นน้ำพริกที่มีคุณค่าอาหารครบถว้น กิ๋นลำ(อร่อย)แต๊ๆ....
ขอบคุณจู๊ผู้จุ๊คนครับ..
ด้วยความปรารถนาดีจากลุงหนาน....พรหมมา