คำมอญที่ใช้ในภาษาไทย


เปิงสงกรานต์....ตำนานสืบสานวัฒนธรรม...คำมอญ

 

    “เย็นทั่วหล้า  มหาสงกรานต์”  บรรยากาศสงกรานต์ปีใหม่ ... ที่ผู้คนต่างพากันเดินทางไปสนุกสนานกับประเพณีและวัฒนธรรม  ถิ่นฐานบ้านเกิดกันเป็นส่วนใหญ่  นอกเหนือไปจากการได้พบปะกันอย่างอบอุ่นในครอบครัวและญาติมิตรแล้วก็ยังได้ว่างเว้นจากการทำงาน ไปพักผ่อนติดต่อกันหลายๆวัน   บรรยากาศการขอพรจากผู้ใหญ่และการได้เล่นสาดน้ำกันอย่างใกล้ชิด จึงเป็นความสุขสนุกสนานในวันสงกรานต์ที่หลายคนรอคอย   แม้จะมีการสูญเสียให้อันมาจากความสนุกอย่างเลยเถิดและประมาทให้เห็นทุกปี    หลายหน่วยงานมาร่วมด้วยช่วยกันรณรงค์ป้องกัน  ช่วยแจ้งข้อมูลข่าวสารคอยเตือนให้ระวังตัวทุกระยะ  ก็ไม่อาจหลีกเลี่ยงไม่ให้เกิดอุบัติภัยในช่วงเทศกาลสงกรานต์ได้ 

 เคยเที่ยวงานประเพณีสงกรานต์มาทั่วเกือบทุกภาค  พบเห็นบรรยากาศที่แตกต่างกันไปบ้างในบางเรื่อง  เพิ่งมานึกได้ว่าทำไมถึงไม่เคยได้ไปเที่ยวสงกรานต์ที่พระประแดงเลย   รวมทั้งสงกรานต์ที่บ้านมอญเมืองอื่นๆด้วย ( แล้วอย่างนี้จะบอกว่าตัวเองเที่ยวงาน ประเพณีสงกรานต์มาจนทั่วได้อย่างไรนะ)

ในตำนานประเพณีสงกรานต์ของชาวมอญ   กล่าวถึงการทำอาหารหลากหลายชนิด  เพื่อที่จะนำอาหารที่ตั้งใจทำเป็นอย่างดีไปทำบุญและแบ่งปันกันรับประทานในหมู่ญาติมิตรเพื่อนฝูง   เปิงสงกรานต์หรือข้าวแช่  ดูเหมือนจะได้รับความสนใจเป็นพิเศษ   ทำให้คิดไปถึงคำยืมจากภาษามอญที่เกี่ยวข้องกับการทำอาหารทั้งหวานและคาวอยู่หลายคำที่มีใช้ในภาษาไทย  ผู้ใช้ทั้งคนไทยและคนมอญหลายคนก็ไม่เคยทราบมาก่อนว่าเป็นคำยืมมาจากภาษามอญ   เช่น    เปิง  ( ข้าว )   อืกะ   (ปลา)  ปลากะตัก  ปลากะพง   กรูด  ( มะกรูด )  กระเพรา  มะกอก  มะพร้าว  พลู  กระวาน  ตะโก  มะนาว  กลอย  ขนมจีน  บัวลอย  อาจาด   ข้าวหลาม   นอกจากชื่ออาหารและส่วนประกอบในการทำอาหารแล้ว   ยังมีคำมอญที่ใช้อยู่ในพูดกันอยู่ประจำ   เช่น  กระท่อม    เกวียน  กำปั่น  สำปั้น ( เรือ ) พราน  พลาย  ร้าน  สะพาน  ซอก  ตรอก   เกาะ  คลอง   ด่าน   หาด  จะเข้   ปี่   ฉาบ  ทอง   พลอย   ทวน  แสง  โคม  ชิงช้า  ถุง  เชือก  ลวด   ทะลาย  ประเคน  ดินสอพอง  คำที่เรียบเรียงมานี้  เป็นเพียงส่วนหนึ่งของคำมอญที่เราใช้กันอยู่ทุกวัน  จนรู้สึกว่าเป็นคำไทยแท้ไปแล้วก็มี

ความใกล้ชิดของชาวมอญกับชาวไทย  ทำให้เกิดการพัฒนาให้มีการสร้างคำในภาษาใหม่ๆ เป็นภาษาประสมระหว่างภาษามอญกับภาษาไทยให้ใช้สื่อสารกันได้อย่างสะดวก   แม้คำที่เคยใช้บางคำจะเลิกใช้ไปบ้าง แต่คำไทยที่ยืมมาจากภาษามอญอีกเป็นจำนวนมากยังคงใช้ต่อๆกันมาถึงปัจจุบัน   ภาษามอญแท้ๆ  เป็นภาษาที่มีโครงสร้างไม่ยุ่งยากนัก    มีเสียงไพเราะ  สำเนียงในภาษาถิ่นมอญที่อยู่ในเมืองไทยก็มีเสน่ห์ชวนฟัง ดังมนต์ขลังของประเพณีสงกรานต์บ้านมอญที่ใครๆก็ใฝ่ฝันทึ่จะไปเยือนให้ได้...แม้เพียงสักครั้งก็ยังดี

คำสำคัญ (Tags): #ภาษามอญ
หมายเลขบันทึก: 255274เขียนเมื่อ 12 เมษายน 2009 22:34 น. ()แก้ไขเมื่อ 24 มิถุนายน 2012 03:03 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-อนุญาตแบบเดียวกันจำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (59)

สวัสดีครับ

ไม่ค่อยคุ้นเคยภาษามอญเลย

น่าไปเยือนถิ่นฐานบ้านมอญครับ

สวัสดีค่ะ

  • ขอขอบคุณค่ะ
  • กับความรู้เกี่ยวกับประเพณีและวัฒนธรรมภาษา
  • ขอให้มีความสุขในวันสงกรานต์นะคะ

สวัสดีค่ะ ธ.วั ช ชั ย

***อาจารย์สบายดีนะคะ ...สุขสันต์วันปีใหม่ไทยค่ะ

สวัสดีค่ะพี่คิม

***เดาว่าตอนนี้พี่คิมคงได้พักผ่อนอยู่บ้าน มีความสุขกับวันหยุดนะคะ

สวัสดีค่ะ เย็นทั่วหล้า มหาสงกรานต์ นะคะ (แต่ไม่กล้าออกบ้านไปไหนค่ะ กลัวเปียก)

สวัสดีค่ะ

***เคยเล่นสงกรานต์ปีใหม่ตั้งแต่ปี 2522-2530 แล้วก็เลิกเล่นไปตามอายูเลยค่ะ

***เลยต้องอยู่บ้านเหมือนกัน ถ้าออกไปแล้วไม่เปียกกลับมา เสียความรู้สึกนะคะ

สวัสดีปีใหม่ครับ

            ได้ความรู้ครับ.....ขอให้มีความสุขตลอดปีนะครับ

                                                        โชคดีครับผม

สวัสดีค่ะ..นายช่างใหญ่

***ขอบคุณที่แวะมา

***มีความสุขมากๆนะคะ

  • ขณะนี่ยิ่งหน้าสงสารประเทศไทยยิ่ง
  • ตาย..ละ ผมพูดภาษามอญไปตั้งหลายคำโดยไม่รู้ตัว
  • สวัสดีค่ะ เบดูอิน

    ***มาแบบอารมณ์ดีเลยนะคะ...ขอบคุณค่ะ...

    *** เคยเล่นมอญซ่อนผ้าไหมคะ ...เราต้องคิดการละเล่นแบบซ่อนๆให้คนไทยเล่นเพื่อสันติสุขนะคะ

    • ขอบคุณสำหรับเนื้อหาสาระดี ๆ ค่ะ
    • ขอบคุณสำหรับความคิดเห็นดี ๆ ที่ส่งไปให้นะคะ
    • สวัสดีปีใหม่ไทยค่ะ

    ขอบคุณครับคุณกิติยา

    ทำบุญ ไหว้พระ เล่นสงกรานต์ เผื่อผมด้วยนะครับ

    ขอให้มีความสุขความเจริญตลอดไปครับ

    รักประเทศไทย ตำรวจเป็นมิตรใกล้ชิดประชาชน

    รวมใจเป็นหนึ่ง

    สวัสดีครับคุณ กิตติยา ภาษารเมง (มอญ)มีใช้มากในพิธีกรรม ปะโหนก "ชุ"ของมอญ ที่ทำการ โป่งมอย ทำโจ้งแนะ โยนผ้าราไฟในการที่คนมอญ "เท่งทึง"ครับ  ล้วนเป็นภูมิปัญญาน่าศึกษายิ่งนักครับ

    สวัสดีคะ คุณกิติมา

    สงกรานต์มหาสนุก เมืองไทยปลอดภัย

    สุขภาพแข็งแรง นะคะ

    สวัสดีค่ะ..วราภรณ์ ธรรมทิพย์สกุล

    ***ขอบคุณที่มาเยี่ยมพร้อมภาพธรรมชาติสวยๆ ดูแล้วสบายใจค่ะ

    สวัสดีค่ะ

    ***ขอบารมีแห่งพุทธธรรมตามรักษา ท่าน พ.ต.อ.ชาญเดช ให้ปฏิบัติหน้าที่อย่างปลอดภัยตลอดไปนะคะ

    สวัสดีค่ะ วอญ่า-ผู้เฒ่า-natachoei--

    ***ขอบคุณค่ะที่แลกเปลี่ยนเรียนรู้เข้ามา ยินดียิ่งนักค่ะ

    • เพิ่งทราบว่าเรายืมภาษามอญ
    • มาใช้หลายคำ
    • แถวๆๆปทุมฯ มีวัดชาวมอญสวยมากๆๆ
    • ที่กาญจนบุรี
    • มีชาวมอญมาอยู่ที่อำเภอสังขละบุรี
    • มีหลวงพ่อที่มรณะภาพแล้วเป็นชาวมอญชื่อหลวงพ่ออุตมะ
    • วัดของท่านคนไปเยี่ยมมากชื่อวัด วังวิเวการามครับ

    สวัสดีค่ะ pannor

    ***ขอบคุณในคำอวยพร แะขอให้ครอบครัวเตชอธิก มีความสุขสมหวังตลอดไปนะคะ

    สวัสดีค่ะ อ.ขจิต

    *** ขอบคุณค่ะสำหรับข้อมูลที่เพิ่มเติม ทำให้เห็นความสัมพันธ์ใกล้ชิดของชาวมอญกับชาวไทย สาวชาวมอญก็สวยนะคะอาจารย์

    *** ชาวตากและชาวพิษณุโลกเคารพนับถือหลวงพ่ออุตมะมากค่ะ ดิฉันมีวัตถุบูชาจากท่านเป็นที่ระลึกหลายชิ้น แต่ยังไม่เคยไปเที่ยววัดวังวิเวการามเลยค่ะ

    สัวสดีค่ะ..แวะมาเรียนรู้ด้วยคน..มีความสุขมากมากนะคะ

    สวัสดีค่ะ add

    ***ขอบคุณค่ะ สนุกกับวันพักผ่อนยาววววววนะคะ

    มาชม

    เห็นคมคำภาษามอญ

    เยอะนะที่เรายังใช้กันอยู่ทุกวันนี้...

    สวัสดีค่ะ

    ตอนเด็ก ๆ จำได้ว่ามีพี่เลี้ยง...ชื่อพี่หนูเล็ก เป็นสาวมอญ ตากลม ผมดำ หน้ารูปไข่ ใจดี พูดเพราะค่ะ

    อาหารมอญก็น่าจะอร่อยนะคะ

    (^___^)

    สวัสดีค่ะ

    ***ขอบคุณค่ะอาจารย์...การเรียนรู้ภาษาดั้งเดิมและภาษาถิ่นเป็นสิ่งที่น่าใส่ใจ เพราะช่วงศึกษาและเก้บข้อมูล เราก็ได้รับรสแห่งความไพเราะ และเกิดสุนทรียภาพได้จริงๆนะคะ

    สวัสดีค่ะ

    ***นั่นน่ะ..ของแท้เลยนะคะ คนมอญ ชอลเรียกเด็กๆ ว่า หนูเล็ก นกเล้ก ยิ้มเล็ก และมีคำสวยๆ เป็นสำเนียงมอญ..ฟังไพเราะจับใจ

    ***ขอบคุณในคำบอกเล่า ตอนนี้คงเป็นพี่หนูใหญ่ไปแล้วนะคะ

    สวัสดีครับ...

    สงกรานต์ที่พระประแดง  เป็นแหล่งเรียนรู้อันดีเกี่ยวกับวิถีสงกรานต์ในบ้านเมืองเรา  ถึงแม้จะไม่ใช่กลิ่นอายแบบไทยแท้ แต่ปัจจุบันก็ถือได้ว่าเป็นวัฒนธรรมและจุดขายทางการท่องเที่ยวของไทยไปแล้ว...

    ผมเคยได้ศึกษาการละเล่นในสงกรานต์ของไทยมาบ้าง หลายอย่างเริ่มหายไปแล้ว  และไม่รู้ว่า หลายอย่างยังคงมีอยู่หรือเปล่า  เช่น การเล่นผีจระเข้  (ตราด) การเล่นผีอึ่งอ่าง (ตราด) รวมถึงการเล่นที่นำเอาอุปกรณ์การเลี้ยงชีพมาเป็นส่วนหนึ่งของการละเล่น เช่น  เล่นผีลอบ  ผีนางด้ง  ผีกระหูดผีไซ  หรือแม้แต่ผีปุ้งกี๋..เป็นต้น

    ส่วนสะบ้านั้น เห็นว่าในหลายท้องที่ยังเล่นกันมากมาย ทั้งภาคกลาง เหนือ ใต้ ตะวันออก ...

    ขอบคุณครับ

    ขอบคุณคะสำหรับความรู้เรื่องสงกรานต์ที่พระประแดง

    อยากไปสักครั้งคะ

    สวัสดีค่ะ แผ่นดิน

    *** ขอบคุณค่ะที่แวะมาบอกเล่าเรื่องที่ไม่เคยได้ยินมาก่อน ชื่อการละเล่นแบบผีๆ ดูตลกดีนะคะ ถ้าได้รู้ว่าเล่นอย่างไรเก้บรวบรวมไว้ก็ดีนะคะ

    สวัสดีค่ะ แม่ต้อย

    *** ขอบคุณที่แวะมานะคะ กำลังหาโอกาสไปเที่ยวเช่นกันค่ะ

    เพิ่งทราบว่า คำไทยที่เราพูดๆกันอยู่มาจาก ภาษามอญค่ะ ขอบคุณมากค่ะ

    สวัสดีค่ะ Sasinand

    *** ขอบคุณที่แวะมา มีดอกไม้และผลไม้หลายชนิดมาจากภาษามอญ ลองรวบรวมชื่อดอกไม้ในสวนดูนะคะ

    สวัสดีค่ะ ดีใจที่ได้เข้ามาอ่านค่ะ พอดีได้ทราบว่าทางกระทรวงไอซีทีเขากำลังทำโครงการจัดตั้งศูนย์กลางความรู้แห่งชาติ ระยะที่๕ ในปีนี้ คือเน้นเรื่องภาคประชาชน ชุมชน ท้องถิ่น เรื่องที่เขาจะทำเป็นเรื่องนำร่องจะเป็นเรื่องภูมิปัญญาของชนชาวมอญ

    ที่จริงปีนี้มีคนชวนไปเที่ยวสงกรานต์พระประแดง แต่พอมีเหตุการณ์วุ่นๆไม่อยากไปไหนค่ะ เลยอยู่บ้านยาว

    ขอบคุณค้า เป็นประโยชน์ได้มาก ๆเลย

    ขอบคุณมากนะครับผม ผมเป็นคนมอยคนหนึ่งครับ

    กำลังศึกษาเรื่องของมอญ เพระาเพิ่งทราบว่าคัวผมเป็นมอญ

    ขอบคุณครับ

    เราอยากได้ภาษามอญหาให้หน่อยนะ

    ขอบคุณสำหรับเนื้อหาคะ

    มีภาษาทมิฬที่ใช้ในภาษาไทยไมค่ะ ขอ 20 up ค่ะ(^w^)

    ขอบคุณล่วงหน้าค่ะ (-/\-)

    ดี คร๊าฟ ที่ รัก ทุก คน

    วัน นี้ หมำๆๆ ไร ยัง ครีฟ

    หมำๆๆ ด้วย นะคร๊าฟ

    จะ หมำๆๆ ข้าว หรือ หมำๆๆ นม ดี คร๊าฟ

    ดี คร๊าฟ ที่ รัก ทุก คน

    วัน นี้ หมำๆๆ ไร ยัง ครีฟ

    หมำๆๆ ด้วย นะคร๊าฟ

    ขอโทษนะครับคือผมกำลังทำรายงานอยู่อยากรู้วิธีที่คำมอญเข้ามาในไทยด้วยครับยังไงถ้ามีผูรุ้ก็ช่วยบอกผมด้วยนะครับขอบคุณครับ

    ขอบคุณ มากครับ ผม อิอิ

    ขอบคุณน่ะค่ะ

    สำหรับข้อมูล

    ทำการบ้าน

    ง่ายขึ้นเยอะเลยค่ะ

    อิอิ ^^

    โห! อาจารย์ค่ะ

    เอาเรื่องที่สอนมาลงเลยเหรอค่ะ

    หนูก็เพิ่งรู้นะค่ะว่ามีอยู่ในชีวิตประจำวันของเราเยอะขนาดนี้

    ที่อาจารย์สอนก็มีแค่เปิงสงกรานต์

    ถ้ามีอีกขอเอามาให้อ่านบ้างนะค่ะ

    ขอบคุณสำหรับความรู้ดี ๆ อย่างนี้นะคะ

    .. ขอบคุณค่ะ ^^

    ดีจริงๆ ขอบคุณนะคะ

    ขอบคุนมากมายเลยได้ความรุ้เยอะเลยค่ะ แต่มีคำสับอ่ะ

    อยากมากๆเลยอ่ะ

    ขอบคุณนะคะ ที่มีข้อมูลสำหรับการบ้าน

    ขอบคุณค่ะที่ให้ความรู้

    ขอบคุณค่ะที่ให้ข้อมูลอย่างละเอียด

    และถูกต้องค่ะ

    ขอบคุณมากคะ ที่ให้ความรู้กับหนู

    หาคําศัพท์ภาษามอญไม่เจอเลยหายากจังเลยค่ะ

    ภาษา ...

    เป็นสิ่งบ่งบอกความเป็นชาติพันธุ์ที่น่าชื่นชมและน่ายกย่องเป็นอย่างมาก

    สิ่งเหล่านี้คือ อัตลักษณ์-มรดกทางวัฒนธรรม..

    ขอบคุณครับ

    พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
    ClassStart
    ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
    ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
    ClassStart Books
    โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท