แกะรอยความทุกข์ [1]
ครูกานท์
.............................
เมื่อครั้งเป็นเด็กคุณเคยเล่นร้องเพลงถามตอบเพลงนี้กับเพื่อนบ้างไหม
...ฝนเอยทำไมจึงตก
ฝนตกเพราะกบมันร้อง
กบเอยทำไมจึงร้อง
กบร้องเพราะท้องมันปวด
ท้องเอยทำไมจึงปวด
ท้องปวดเพราะข้าวมันดิบ
ข้าวเอยทำไมจึงดิบ
ข้าวดิบเพราะไฟมันดับ
ไฟเอยทำไมจึงดับ
ไฟดับเพราะฟืนมันเปียก
ฟืนเอยทำไมจึงเปียก
ฟืนเปียกเพราะฝนมันตก
...
แล้วเพลงก็วนมาถึงจุดเริ่มต้นอีกครั้ง
คุณเคยฉุกคิดไหมว่าเพลงนี้ช่างเป็นกุศโลบายในการฝึกเด็กๆ ให้คิดแบบสาวหาต้นตอ “สมุทัย” (เหตุที่ทำให้เกิดผล) ได้ดียิ่งนัก แม้จะไม่เป็นเหตุเป็นผลจริงจังอะไรในทางวิทยาศาสตร์ แต่ก็เป็นวิธีฝึกทักษะแห่งการ “คิดอย่างเชื่อมโยง” ไม่หยุดอยู่ที่คำตอบเพียงชั้นเดียว นี่นับเป็นร่องรอยของกระบวนการเรียนรู้แบบไม่รู้ตัว คือเรียนผ่านการร้องเล่น
ถ้าเราได้ “นำพา” การเรียนรู้เพื่อฝึกการคิดอ่านแบบสาวหาเหตุเช่นนี้ในโจทย์อื่นๆ ทำนองเดียวกันนี้ให้มาก ทั้งแบบเหตุผลจริงจังบ้าง ไม่จริงจังบ้าง เชิงบันเทิงเริงใจบ้าง อย่างต่อเนื่อง เชื่อว่าเด็กและเยาวชนไทยจะคิดเป็นและคิดได้ลึกซึ้งแยบยล ไม่นิ่งใบ้ ฉาบฉวย และเปล่ากลวงอย่างทุกวันนี้
เป็นต้นว่าถ้าถามตอบกันด้วยเหตุการณ์สำคัญที่เกิดขึ้นเมื่อราตรีส่งท้ายปีเก่าต้อนรับปีใหม่ที่ผ่านมา ณ SANTIKA
... SANTIKA เหตุใดจึงเกิดโศกนาฏกรรม
โศกนาฏกรรมเกิดเพราะกิเลสกรรม
กิเลสกรรมของใครบ้าง
กิเลสกรรมของผู้เกี่ยวข้องที่หย่อนจริยธรรม
กิเลสกรรมของความมืดเมาของผู้คนกลางกระแสบริโภคนิยม
กิเลสกรรมของผู้บริหารและดูแลสังคมที่เกี่ยวพันกับผลประโยชน์
โศกนาฏกรรมเกิดเพราะอะไรอีกบ้าง
โศกนาฏกรรมเกิดเพราะการเลี้ยงดูไม่เข้มแข็งพอ
โศกนาฏกรรมเกิดเพราะการศึกษาเปราะบาง
โศกนาฏกรรมเกิดเพราะสังคมหมกมุ่นอบาย
ความหย่อนจริยธรรม ฟุ้งเฟ้อ อ่อนแอ เปราะบาง และหมกมุ่นอบายเกิดแต่เหตุใด
...
คำตอบก็จะวนไปวนมากับความมืดเมา เขลาระเริง เพลิงกิเลส
ครอบครัว การศึกษา ศาสนธรรม และการบริหารสังคม
...
เราไม่คาดหวังให้ทุกภาคส่วนมีคนดีและคนเก่งดูแลแก้ไขได้พร้อมๆ กัน
สังคม “บัวสี่เหล่า” ก็ยังจะคงดำเนินเนื่องในโศกาดูรเช่นนี้ต่อไป
วิธีเดียวเท่านั้นที่จะพึงหวังได้
คือทุกคนต้องหวังสิ่งดีสิ่งงามในตนเองให้ได้
เมื่อขจัดทุกขเวทนาในตนเองได้แล้ว
ก็ช่วยเกื้อกูลวิถีดีงามนั้นแก่ผู้อื่น...เท่าที่สามารถกระทำได้
หมั่นหันหน้าเข้ามาร่วมเล่นเกมแกะรอยความทุกข์กันสิครับ
ทั้งในครอบครัว โรงเรียน และกระบวนการเรียนรู้ทางสังคมภาคส่วนอื่นๆ
แม้ว่าการแกะรอยความทุกข์นั้นจะผิดบ้างถูกบ้าง
ก็จะปลูกฝังทักษะแห่งการเรียนรู้ทางเลือกที่ถูกต้องไปเรื่อยๆ
เมื่อประจักษ์ในเหตุแห่งทุกข์และเหตุแห่งปัญหา
การแก้ปัญหาทุกข์ในชีวิตวิถีและสังคมก็จะเพิ่มประสิทธิผลยิ่งขึ้นเอง
อายุบวร...
เรียน ครูกานท์ค่ะ
สวัสดครับครูกานท์
ศิษย์ขาดส่งการบ้านหลายครั้งแล้ว
ขอบคุณครูทีนำข้อคิด มาใหศิษย์เป้นอาหารสมองครับ
"..ปาเจรา จริยา โหนติ คุณุตรานุสาสกา ข้าขอประณตน้อมสักการ บูรพคณาจารย์ ผู้กอปรเกิดประโยชน์ศึกษา ทั้งท่านผู้ประสาทวิชา อบรมจริยา แก่ข้าในกาลปัจจุบัน ข้าขอเคารพอภิวันท์ ระลึกคุณอนันต์ ด้วยใจนิยมบูชา ขอเดชกตเวทิตา อีกวิริยะพา ปัญญาให้เกิดแตกฉาน ศึกษาสำเร็จทุกประการ อายุยืนนาน อยู่ในศีลธรรมอันดี ให้ได้เป็นเกียรติเป็นศรี ประโยชน์ทวี แก่ชาติและประเทศไทยเทอญ."
ผมมากราบครู...ในวันครูครับ...
ด้วยความเคารพ
แสงศรี
มากราบครูใน "วันครู" ค่ะ ^^
อาจารย์โพส ห้องเรียนกวี 2 บทเดียวโดน ไว้เมื่อ อ. 23 ธ.ค. 2551 @ 11:10 อย่างนี้เรียกว่า ได้ อนาคตังสญาณ หรือป่าวครับ :)
สวัสดีค่ะ
หมั่นหันหน้าเข้ามาร่วมเล่นเกมแกะรอยความทุกข์กันสิครับ
ทั้งในครอบครัว โรงเรียน และกระบวนการเรียนรู้ทางสังคมภาคส่วนอื่นๆ
แม้ว่าการแกะรอยความทุกข์นั้นจะผิดบ้างถูกบ้าง
ก็จะปลูกฝังทักษะแห่งการเรียนรู้ทางเลือกที่ถูกต้องไปเรื่อยๆ
เมื่อประจักษ์ในเหตุแห่งทุกข์และเหตุแห่งปัญหา
การแก้ปัญหาทุกข์ในชีวิตวิถีและสังคมก็จะเพิ่มประสิทธิผลยิ่งขึ้นเอง
*ต้องเล่นดูสักตั้งค่ะ
* ขอให้สุขกายสุขใจค่ะ
ขอบคุณมิตรพี่น้องทุกๆ ท่านครับ
ขณะนี้ผมยังเดินทางอยู่ที่หนองคาย
ไม่ค่อยมีโอกาสสื่อสารกัน
ขออภัยนะครับที่การบ้านค้างคาจอ
แต่ไม่ค้างคาใจ...
คงยังอิ่มเอมใจที่มีใจถึงใจเสมอใจครับ
...