สภานี้ มีแต่คนอ่อนหวาน
โรงพยาบาลกะพ้อ เป็นโรงพยาบาลเล็กๆ ในจังหวัดปัตตานี ที่มีการพัฒนาการทำงานของตนเองอย่างต่อเนื่อง ทีมเบาหวาน รพ.กะพ้อ ได้เข้าร่วมตลาดนัดความรู้การดูแลผู้ป่วยเบาหวาน ครั้งที่ ๒ เมื่อเดือนพฤศจิกายน ๒๕๔๘ (อ่านที่นี่ ๑, ๒, ๓, ๔) และได้นำเรื่องของ KM ไปขยายผลในระดับจังหวัด จนเกิดเป็นตลาดนัดความรู้การดูแลผู้ป่วยเบาหวานของจังหวัดปัตตานี เมื่อวันที่ ๒๗-๒๘ กรกฎาคม ๒๕๔๙ (อ่านที่นี่ ๑, ๒, ๓, ๔) ในปีที่ผ่านมาทีมงานของโรงพยาบาล คุณวรินดา สาแม ได้มาเล่าเรื่องการดูแลผู้ป่วยเบาหวานในชุมชน บนเวทีมหกรรม KM เบาหวาน ครั้งที่ ๑ มาแล้ว
เรามีการติดต่อพูดคุยถามข่าวคราวกันทาง e-mail เป็นระยะๆ เมื่อวันที่ ๓๐ มิถุนายน ๒๕๕๑ ดิฉันได้รับเรื่องเล่าการทำงานของทีมกะพ้อ จึงขอนำมาลงบันทึกไว้ให้สมาชิกได้เรียนรู้และเพื่อเป็นกำลังใจให้ทีมกะพ้อค่ะ
วัลลา ตันตโยทัย
สภานี้ มีแต่คนอ่อนหวาน
อย่างที่ทุกคนพอจะทราบมาบ้างคร่าวๆ แล้วว่าโรงพยาบาลกะพ้อเป็นโรงพยาบาลขนาดสิบเตียง มีผู้ป่วยมารับบริการในแต่ละวันประมาณ 90-100 คน มีแพทย์ทั้งหมด 2 คน และสำหรับคลินิกเบาหวานทางโรงพยาบาลเปิดให้บริการทุกวันพุธตอนเช้า ซึ่งแต่ละอาทิตย์จะมีผู้ป่วยมารับบริการประมาณ 20 คน เราจะแบ่งเป็นหมู่ๆ ในแต่ละตำบลทุกอาทิตย์ เราจะแยกผู้ป่วยเบาหวานไปรับการตรวจและทำกิจกรรมที่สวนหย่อม (บนตึกเรามีข้อจำกัดด้านสถานที่)
จากการที่เราได้แยกผู้ป่วยตรวจต่างหากกับผู้ป่วยทั่วไปโดยเรามีทีมพยาบาลซักประวัติและตรวจโดยแพทย์ที่จุดเดียวท่ามกลางต้นไม้และอากาศที่ร่มรื่นทำให้ได้รับความพึงพอใจจากผู้ป่วยเป็นอย่างมากเพราะเขาให้เหตุผลว่าไม่ต้องไปอึดอัดอยู่บนตึก (แต่ทั้งนี้ก็ต้องอยู่ที่สภาวะภูมิอากาศด้วย)
 |
 |
บรรยากาศในคลินิกเบาหวาน
แต่ชีวิตการทำงานมันก็ไม่ได้ราบรื่นเหมือนในนิยาย ปัญหาก็ย่อมมีตามมานั่นคือฉันเพิ่งเข้ามารับงานเบาหวานใหม่ๆ ความรู้และประสบการณ์ยังมีไม่พอร่วมกับผู้ป่วยที่มารับการรักษาส่วนใหญ่ก็คุมน้ำตาลได้ไม่ค่อยดีและภาวะแทรกซ้อนก็เริ่มเพิ่มขึ้น ทำให้ฉันเริ่มคิดมากและคิดไปต่างๆ นาๆ ว่าตัวเองทำงานไม่มีประสิทธิภาพหรือเปล่า ฉันเริ่มท้อและคิดจะไปขออนุญาตพี่หัวหน้าทีมว่าขอลาออกจากทีมงานเบาหวาน
แต่นับว่าพี่หัวหน้าทีมท่านมีความเข้าใจลูกน้องให้โอกาสลูกน้องเสมอคอยให้กำลังใจและเสริมแรงให้ฉันรู้สึกดีกับงานที่ทำฉันจึงเริ่มคิดและขอฮึก………..ใหม่
อย่างที่ทราบมาข้างต้นแล้วว่าเราจะทำกิจกรรมและตรวจคนไข้ที่สวนหย่อม แต่ถ้าวันใดมีแพทย์เหลือคนเดียวในโรงพยาบาลจะทำให้ผู้รับบริการเสียเวลาในการรอ เพื่อไม่ให้คนไข้เกิดความหงุดหงิดทีมงานก็จะมีกิจกรรมให้คนไข้ได้มีส่วนร่วมนั่นก็คือให้คนไข้เดินกะลา ออกกำลังกายด้วยยางยืด (ซึ่งเราทำขึ้นมาเอง) การให้ความรู้เรื่องอาหารที่เหมาะสมกับโรคและการประเมินภาวะเครียดในผู้ป่วยโรคเรื้อรังโดยมีนักจิตวิทยาของโรงพยาบาลลงมาประเมินทุกอาทิตย์
ในระหว่างที่ทำกิจกรรมนั้นผู้ป่วยก็จะมีการแลกเปลี่ยนความเห็นไปมาระหว่างผู้ป่วยด้วยกัน ทำให้ฉันนึกถึงสภากาแฟเช้าๆ ที่ชาวบ้านมักจะคุยกันด้วยเรื่องต่างๆ ฉันเลยลองให้ผู้ป่วยเบาหวานมาแลกเปลี่ยนความคิดเห็นบ้าง โดยให้ผู้ป่วยเบาหวานในแต่ละกลุ่มที่มาตามนัดทุกครั้งและแต่ละครั้งสามารถคุมน้ำตาลได้ดีให้เขาเล่าประสบการณ์ในการดูแลตนเองให้เพื่อนสมาชิกฟังบ้างและมีของเล็กๆ น้อยๆ ตอบแทน เช่น แก้วน้ำหรือผ้าขนหนูให้ ขณะที่ฟังเพื่อนสมาชิกเล่าเรื่องราวให้ฟังนั้นฉันได้เห็นทั้งสีหน้าและแววตาที่มีความหวังของผู้ป่วยทุกคน (คิดไปเองหรือเปล่านี่) และก่อนกลับบ้านฉันจะย้ำผู้ป่วยทุกคนเสมอว่าอย่าลืมนะใครอยากได้รางวัลเดือนหน้ามาตรวจต้องคุมน้ำตาลให้ดีละ
แต่มันก็มีข้อดีข้อเสียตามมาอีก คนไข้ที่มารับบริการทุกคนต่างก็คาดหวังกับรางวัลหรือเปล่า ทำให้ผู้ป่วยที่ตามนัดคนหนึ่งเมื่อตรวจน้ำตาลในเลือดแล้วผลคือ LOW เกิดภาวะ Hypoglycemia ทีมงานทุกคนตกใจมากรีบหาน้ำหวานและลูกอมกันใหญ่ นับว่าโชคดีทางทีมงานได้เตรียมน้ำหวานพร้อมไว้เสมอ เมื่อให้คนไข้ดื่มน้ำหวานแล้วพักสักครู่เราก็เจาะน้ำตาลใหม่ค่าน้ำตาลขึ้นมาที่ระดับ123mg% ซักถามคนไข้ทำให้ได้รู้ว่าคนไข้บอกว่าก็คุณพยาบาลบอกว่าให้คุมน้ำตาลให้ดีๆ ถ้าคุมดีๆ มาจะมีรางวัลให้ แกก็เลยอดอาหารตั้งแต่เย็นเมื่อวานประมาณสี่โมงเย็นเพื่อมาวันนี้น้ำตาลจะได้ลดๆ อาจจะได้รางวัลกลับบ้านบ้าง ฉันและทีมงานฟังแล้วอึ้งไม่รู้จะดีใจหรือเสียใจดี เลยต้องให้ความรู้กับผู้ป่วยกันใหม่
แต่ละอาทิตย์ผู้ป่วยเบาหวานที่มารับการตรวจตามนัดในแต่ละกลุ่มสามารถคุมน้ำตาลอยู่ในเกณฑ์ที่ดีเกือบทุกคน ฉันก็จะเห็นรอยยิ้มของพวกเขา ผู้ป่วยมักจะพูดเสมอว่าถ้าคุณพยาบาลไม่ให้ความรู้และการปฏิบัติตัวที่เหมาะสมและไม่มีการแลกเปลี่ยนความคิดเห็นไปมาระหว่างเพื่อนเบาหวานด้วยกัน เขาก็คงจะคุมน้ำตาลได้ไม่ดี ขึ้นๆ ลงๆ ตามภาวะอารมณ์ แต่นี่โรงพยาบาลบริการให้เกือบทุกอย่าง เวลารู้สึกไม่ดีก็จะมีนักจิตวิทยามาให้คำปรึกษาทุกครั้ง นี่ย่างเข้าเดือนที่ 4 แล้วที่เขาสามารถคุมน้ำตาลอยู่ในเกณฑ์ที่เขาพอใจ (ค่าน้ำตาลของผู้ป่วยอยู่ระหว่าง 98-128mg%) นี่คือคำพูดเล็กๆน้อยๆของผู้ป่วย แต่มันก็สามารถทำให้ฉันและทีมงานเกิดความรู้สึกดีใจและลิงโลด (ใช้คำถูกไหมคะ) กลับบ้านยิ้มตลอดทางเลย
จนถึงวันนี้วันที่ฉันรับงานเบาหวานมาแปดเดือนเต็ม ระยะการทำงานอาจดูน้อยและประสบการณ์อาจจะไม่มีเท่าคนอื่น แต่กำลังใจจากเพื่อนร่วมงานทุกคน ความร่วมมือของคนไข้และชุมชน ปัญหาคนไข้ขาดนัดเริ่มดีขึ้น โดยเราจะมีการประสานกับเจ้าหน้าที่อนามัย ให้มีตัวแทนเจ้าหน้าที่ อสม.ในแต่ละหมู่บ้านคือหมู่บ้านละ1คน รับหน้าที่ในการตามคนไข้ให้มารับการตรวจตามนัดโดยไม่มีค่าตอบแทนซึ่งพี่ๆ อสม. ให้ความร่วมมือเป็นอย่างดี หากคนไข้รายไหนที่มีปัญหาในการมาตรวจ อสม. จะมีการโทรประสานให้ทางทีมงานลงไปเยี่ยมดูอาการผู้ป่วยที่บ้าน
ปัจจุบันนี้เรากำลังเก็บข้อมูลและคัดกรองเท้าในผู้ป่วยเบาหวานทุกราย ปัญหาที่เท้าของผู้ป่วยเบาหวานนับว่าเป็นอีกปัญหาหนึ่งที่ทีมงานให้ความสำคัญ เนื่องจากผู้ป่วยที่มีปัญหาที่เท้าและรับการรักษาที่โรงพยาบาลเพิ่มจำนวนขึ้นหลายราย
สุดท้ายขอขอบคุณอาจารย์มากๆ เลยคะที่ให้โอกาสทีมงานเขียนเรื่องเล่าเล็กๆน้อยๆ ขอบคุณพี่หัวหน้าทีมที่คอยให้กำลังใจและเสริมแรงให้กับลูกน้องเสมอ ขอบคุณทีมงานทุกคนที่ทำงานร่วมกันด้วยดีตลอดมา และขอบคุณคุณหมอทั้งสองท่านที่สละเวลาลงมาตรวจคนไข้ที่สวนหย่อมด้านล่าง แม้บางครั้งอากาศจะร้อนอบอ้าวแต่ไม่เคยได้ยินเสียงบ่นจากปากของหมอทั้งสองจะมีก็เพียงแต่รอยยิ้ม (พร้อมหยาดเหงื่อบนใบหน้า) และอีกครั้งขอบคุณคนไข้เบาหวานทุกคนผู้เปรียบเสมือนเป็นครูสำหรับฉันทำให้ฉันมีกำลังใจที่จะทำงานต่อไป
ผู้เล่าเรื่อง : นางซาฮีมี รือสะ
ความเห็น (4)
- สวัสดีครับ
- เป็นกำลังให้ผู้ป่วยโรคเบาหวานทุกท่านครับ
ปัญหาท้าทายเราให้เราต้องช่วยกันแก้ เป็นกำลังใจให้กับทีมเบาหวานกะพ้อนะคะ
ทีมอุดรเราก็ร่วมฝ่าฟันปัญหาด้วยกันมาเยอะ บางช่วงเราก็ท้อบ้างแต่ไม่เคยถอย ช่วยกันคิด ช่วยกันแก้ ช่วยกันฝ่าด่าน เติมกำลังใจให้กันและกันนะคะ
กระพ้อ สู้ๆครับ
ภาพสวย ได้บรรยากาศครับ
ขอเป็นกำลังใจให้นะค่ะ
การทำงานเพื่อคนอื่นให้มีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น จะส่งผลให้เรามีความสุขไปด้วยค่ะ