(สะพาน) มฆวาน
ตอนนี้ สะพานมฆวานกำลังดังเพราะเป็นที่ชุมนุมและทางผ่านเกือบทุกครั้งที่มีเหตุการณ์ทำนองนี้ จำได้ว่าสมัยพลเอกอาทิตย์ กำลังเอก มีประวัติว่าท่านเป็นวีรบุรุษแห่งสะพานมฆวาน ครั้งแรกก็สงสัยว่าสะพานนี้อยู่ในประเทศไหน ? ความเป็นมาอย่างไร ? จึงได้ชื่ออย่างนี้ ต่อมาจึงค่อยๆ ทราบเรื่องราว และตอนอยู่กรุงเทพก็เคยผ่านสะพานนี้หลายครั้ง...
เมื่อมาเรียนบาลี ก็มีศัพท์ว่า มฆว ชื่อพระอินท์ (ยังมีชื่ออื่นๆ อีกเกินสิบที่เป็นชื่อของพระอินท์ หรือท้าวสักกจอมเทพ)... และได้รับการแนะำนำจากอาจารย์ว่า ศัพท์นี้นำไปแจกวิภัตติเป็นกรณีพิเศษ ซึ่งอาจเป็น มฆว มฆวา มฆวาน... ฯลฯ ก็ได้... ประเด็นนี้จะทิ้งไปเพราะเป็นรายละเอียดด้านไวยากรณ์ จะนำมาเล่าเฉพาะความหมายของศัพท์เท่านั้น...
ในคัมภีร์อภิธานัปปทีปิกาฏีกา ท่านตั้งวิเคราะห์คำนี้ไว้ ๒ นัย โดยนัยแรกท่านตั้งวิเคราะห์ว่า..
- มหิตพฺพตฺตา มฆวา
- ท้าวสักกจอมเทพชื่อว่า มฆวา เพราะอันเทวดาทั้งหลายควรบูชา
นัยนี้ ท่านว่ามาจาก มห รากศัพท์ในความหมายว่า บูชา แล้วก็ แปลง ห. เป็น ฆว. จึงได้ว่า มฆว (มห - มฆว) และก็แปลงต่อมาเป็น มฆวา มฆวาน ตามแบบไวยากรณ์ที่เป็นศัพท์พิเศษ.... ขยายความว่า พระอินท์หรือท้้าวสักกะซึ่งเป็นจอมเทพนั้น อันเหล่าเทพยดาทั้งหลายควรบูชา จึงได้ชื่อว่า มฆวาน
...........
อีกนัยหนึ่ง ท่านตั้งวิเคราะห์ว่า...
- ปุพฺเพ มนุสฺสภูโต สมาโน มโฆ นาม มาณโว อโหสิ ตสฺมา มฆวาติ วุจฺจติ
- ชนทั้งหลายเรียกพระอินท์ว่า มฆวา เพราะในกาลก่อน เมื่อเป็นมนุษย์ ได้เป็นมาณพ ชื่อว่า มฆะ
ตามนัยนี้ คำว่า มฆวา หรือ มฆวาน จึงมาจากคำว่า มฆะ ซึ่งเป็นชื่อเดิมของท้าวสักกจอมเทพในการก่อนที่เกิดเป็นมนุษย์นั่นเอง... สำหรับนิทานของมาณพที่ชื่อว่ามฆะ ทำความดีอย่างไรจึงได้เกิดมาเป็นพระอินท์ ผู้สนใจเพิ่มเติม โปรดคลิก ประวัติชื่อมฆวานในอรรถกถา
อนึ่ง การไปเกิดเป็นท้าวสักกะหรือพระอินท์จะต้องประพฤติธรรม ๗ ประการ ที่เรียกกันว่า วัตตบท ๗ ซึ่งผู้เขียนลองค้นดูไปเจอที่ อาจารย์บานเย็น ลิ้มสวัสดิ์ ประพันธ์ไว้ จึงถือโอกาสอัญเชิญมาให้อ่านทั่วกันดังนี้....
- มาตาเปติภรํ ชนฺตุ กุเล เชฏฐาปจายินํ
- สณฺหํ สขิลสมฺภาสํ เปสุเณยฺยปฺปหายินํ
- มจฺเฉรวินเย ยุตฺตํ สจฺจํ โกธาภิภุํ นรํ
- ตํ เว เทวา ตาวตึสา อาหุ สปฺปุริโส อิติ.
- วัตรบทจดเสร็จมีเจ็ดขอ คือเลี้ยงพอแมตัวไมมัวเฉย
- ออนนอมญาติชาติผูใหญไมละเลย เอื้อนโอษฐเผยพจนสุภาพไมหยาบคาย
- คําสอพลอสอเสียดเกลียดถนัด ชอบกําจัดตัดตระหนี่ใหหนีหาย
- พูดสัตยแทแนนับไมกลับกลาย โกรธระคายเคืองใจละไกลมัน
- ผูนั้นแหละเทพชาวดาวดึงส ปรารภถึงสรรเสริญเจริญขวัญ
- เปนบุรุษสุดมีดีครบครัน เรียกสั้น ๆ “สัตบุรุษ” ก็สุดดี.
ความเห็น (8)
นมัสการหลวงพี่
- เคยผ่านไปบ้าง สะพานสวยดี มีลวดมีลาย นึกอยู่ว่าสมัยนี้สร้างสะพานทั้งที ทำให้มันสวยงามอย่างเก่าไม่ได้หรือ ดูอย่างสะพานหัวช้าง ขนาดว่าซ่อมสะพานยังบูรณะหัวช้างให้สมบูรณ์ สมัยนี้มีแต่เหลี่ยมๆ กลมๆ หาความสวยงามไม่ได้
- ค้นๆ มาเพิ่มครับ เป็นสะพานที่มีชื่อคล้องจองกันครับ
- สะพานเทเวศรนฤมิตร, สะพานวิศสุกรรมนฤมาณ, สะพานมัฆวานรังสรรค์, สะพานเทวกรรมรังรักษ์ และ สะพานจตุรพักตร์รังสฤษดิ์
สถาปัตยกรรมสะพาน คงขึ้นอยู่กับยุคสมัย งบประมาณ และอื่นๆ...
เคยเห็นว่าชื่อสะพานคล้องจองกัน แต่ก็ไม่ได้จำ เพราะมิใช่ทางผ่าน... ไม่เหมือนป้อมวัดพระแก้ว ...เผด็จดัสกร สัญจรใจวิง สิงขรขันธ์... เมื่อก่อนผ่านทุกวัน ยังพอจำได้บ้าง (..........)
เจริญพร
นมัสการพระอาจารย์
ทันสมัยจังพระอาจารย์
หากการจะไปเกิดเป็นพระอินทร์เป็นอย่างที่พระอาจารย์ว่า พวกที่ไปชุมนุมกันอยู่ คงหมดสิทธิเป็นพระอินทร์แน่นอน
แถมพลอยให้ชาวบ้านที่ไม่เกี่ยวต้องพลอยขาดโอกาสเป็นพระอินทร์ไปด้วยครับ อิ อิ
กราบนมัสการครับ
- ได้ความรู้เกี่ยวกับสะพานมฆวาน ในอีกรูปแบบหนึ่ง ที่ไม่ทราบมาก่อนเลย ครับ
- หวังว่าปรากฎการณ์ที่กำลังเกินขึ้นจะจบลงด้วยดี ดั่งชื่อสะพาน ครับ
กราบนมัสการ
สะพานมฆวานเป็นจุดสำคัญทุกครั้ง เมื่อมีการเคลื่อนไหวทางการเมืองจากสนามหลวงไปสู่ทำเนียบ... คล้ายๆ กับถ้าพม่าบุกไทยก็ต้องเข้ามาทางด่านเจดีย์สามองค์ หรือช่องแคบยิบรอลต้าจะเป็นจุดสำคัญที่พวกอาหรับต้องผ่านเมื่อจะบุกเข้าสู่ยุโรป... แต่ตามปกติแล้ว สะพานมฆวาน ด่านเจดีย์สามองค์ หรือช่องแคบยิบรอลต้า เป็นเพียงสถานที่เท่านั้น มิใช่ปัญหา....
ปัญหาอยู่ที่ความคิดและการกระทำของคนที่แก้ยากเหลือเกิน ทุกคนรู้และเข้าใจ แต่ก็ไม่มีใครยอมใคร...
สำหรับเหตุการณ์ครั้งนี้ ไม่นานนักก็คงจะผ่านไป แต่หลวงพี่คิดว่า เหตุการณ์ครั้งนี้มิใช่เป็นครั้งสุดท้าย (ถ้าทำเนียบรัฐบาลยังอยู่ที่เดิม)
เจริญพร
นมัสการพระอาจารย์
ได้ความรู้ดีมากเลยค่ะ ขอบคุณมากนะคะ .. แต่สงสัยอย่างหนึ่งค่ะ คือทำไมพระอาจารย์ ไม่ใช้ พระอินทร์ แบบนี้ล่ะค่ะ เห็นพระอาจารย์ใช้ พระอินท์ แบบนี้ ... คืออยากถามว่าพระอาจารย์มีหลักอะไรอย่างไรหรือเปล่าคะ ขอบคุณค่ะ
มดส้มจ่อย
ตอนเขียนก็นึกแล้วว่าน่าจะมีผู้สงสัยประเด็นนี้อีก (............)
- อินท์ ... เขียนเลียนบาลี
- อินทร์ ... เขียนเลียนสันสกฤต
บาลีและสันสกฤต มิใช่ภาษาเดียวกัน เพียงแต่รากเหง้ามาจากที่เดียวกันเท่านั้น บางคำเขียนเหมือนกัน บางคำเขียนต่างกันนิดหน่อย...
เมื่อแปลงสัญชาติมาเป็นภาษาไทย บางศัพท์ก็นิยมเขียนตามบาลี บางศัพท์ก็นิยมเขียนตามสันสกฤต บางศัพท์ก็ใช้ทั้งสองคำ หรือบางศัพท์แม้จะนิยมใช้ทั้งสองคำ แต่ความหมายในภาษาไทยต่างกัน ... สนใจลองดูเพิ่มเติมจากบันทึกอื่นๆในบล็อกนี้ หรือตัวอย่างตาม Link...
เจริญพร